UNRWA: Bağımsız İnceleme Grubu’nun hakkımızdaki raporunun sonuçlarından memnunuz

Ülke içinde yerinden edilenlerin sığındığı Refah'taki UNRWA okulunun önündeki Filistinliler (EPA)
Ülke içinde yerinden edilenlerin sığındığı Refah'taki UNRWA okulunun önündeki Filistinliler (EPA)
TT

UNRWA: Bağımsız İnceleme Grubu’nun hakkımızdaki raporunun sonuçlarından memnunuz

Ülke içinde yerinden edilenlerin sığındığı Refah'taki UNRWA okulunun önündeki Filistinliler (EPA)
Ülke içinde yerinden edilenlerin sığındığı Refah'taki UNRWA okulunun önündeki Filistinliler (EPA)

Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, dün yaptığı açıklamada Bağımsız İnceleme Grubu tarafından UNRWA hakkındaki raporunun sonuçlarından duyulan memnuniyeti ifade etti. Lazzarini, Bağımsız İnceleme Grubu raporunda, UNRWA’nın tarafsızlığını ‘insanların hayatlarını kurtarmaya devam edebilmesinin temeli’ olarak nitelendirildiğini vurguladı.

Lazzarini, sözlerini şöyle sürdürdü:

Rapor, UNRWA'nın disiplin cezaları da dâhil olmak üzere tarafsızlık ilkesini uygulamak için önemli mekanizmaları ve süreçleri olduğunu teyit ediyor. Ayrıca UNRWA'nın 2022 ve 2024 yılları arasında tüm iddiaları gözden geçirdiğini ve görevi kötüye kullanma noktasında kanıt olduğunda soruşturma açtığını ortaya koyuyor.

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 1949 yılında kurulan UNRWA'nın Genel Komiseri, UNRWA'nın Bağımsız İnceleme Grubu raporunda yer alan tavsiyeleri yerine getirmek üzere bir takvimi de içeren bir eylem planı üzerinde çalıştığını şunları vurguladı. Lazzarini, UNRWA’nın eşitlikçi ve kaliteli eğitim sağlamak için çaba göstermeye devam edeceğini, bunun yanında barış, hoşgörü ve insan haklarına katkıda bulunan değerlere bağlı kalmasını sağlamak için eğitim programının içeriğini düzenli olarak gözden geçireceğini ve geliştireceğini belirtti.

Filistin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada ise Bağımsız İnceleme Grubu'nun raporu, BM ve uluslararası toplumun UNRWA’nın yetkilerini koruma ve devamlılığını sağlama konusundaki kararlılığının bir göstergesi olduğu vurgulandı. Bakanlık rapordan duyulan memnuniyeti dile getirildi.

Bakanlık, açıklamasında UNRWA'ya fon sağlamayı bırakan ülkelere, kararlarını acilen gözden geçirmeleri ve gerekli desteği sağlamak, UNRWA'nın sürdürülebilirliğini ve etkinliğini desteklemek ve mültecilerin bakımını, haklarını, bölgesel ve uluslararası güvenlik ve istikrarın korunması için üstlendiği hayati rolü oynamasına izin vermek üzere UNRWA' ile yeniden temasa geçmeleri çağrısında bulundu.

Açıklamada “Bu rapor, BM ve uluslararası toplumun UNRWA'nın yetkilerini koruma ve Filistinli mültecilerin hakları sağlanıp uluslararası hukuk ve BM kararları uyarınca adil bir siyasi çözüm bulunana kadar devamlılığını sağlama konusundaki kararlılığının bir kanıtıdır” denildi.

BM, dün sabah, UNRWA'nın çalışmalarına ilişkin Bağımsız İnceleme Grubu tarafından hazırlanan raporun, İsrail'in UNRWA personelinden bazılarının ‘terör örgütlerine’ üye oldukları ve 7 Ekim'de İsrail'e yönelik saldırılarda Hamas Hareketi ile suç ortaklığı yaptıkları iddialarına ilişkin kanıt sunmadığını bildirdiğini açıkladı.

Raporda, 1949 yılında BM Genel Kurulu kararıyla kurulan UNRWA'nın çalışmalarında tarafsızlığı sağlamak için birçok mekanizmaya sahip olduğu ve çalışanlarının listesini periyodik olarak İsrail'e sunduğu belirtilirken İsrail hükümetinin ‘2011 yılından bu yana bu listelere dayanarak UNRWA personelinden herhangi biri hakkında herhangi bir endişesini UNRWA'ya bildirmediği’ de vurgulandı.



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.