Hamas’ın desteklediği, İsrail’in ise reddettiği ateşkes anlaşmasının başlıca detayları neler?

İsrail'in Cibaliye Mülteci Kampı’nı bombalamasının ardından enkaz altında yakınlarını arayan Filistinliler, 31 Ekim 2023 (Reuters)
İsrail'in Cibaliye Mülteci Kampı’nı bombalamasının ardından enkaz altında yakınlarını arayan Filistinliler, 31 Ekim 2023 (Reuters)
TT

Hamas’ın desteklediği, İsrail’in ise reddettiği ateşkes anlaşmasının başlıca detayları neler?

İsrail'in Cibaliye Mülteci Kampı’nı bombalamasının ardından enkaz altında yakınlarını arayan Filistinliler, 31 Ekim 2023 (Reuters)
İsrail'in Cibaliye Mülteci Kampı’nı bombalamasının ardından enkaz altında yakınlarını arayan Filistinliler, 31 Ekim 2023 (Reuters)

Hamas Hareketi dün bir açıklama yaparak Gazze’de ateşkes ve esir takası mutabakatı için üç aşamalı bir anlaşmayı kabul ettiğini duyurdu. Ancak İsrailli bir yetkili, anlaşmanın ‘hafifletilmiş’ hükümleri olduğu gerekçesiyle, İsrail için kabul edilemez olduğunu söyledi.

Hamas Hareketi ile İsrail arasındaki dolaylı müzakerelere Katar ve Mısır ile birlikte arabuluculuk yapan ABD, Hamas’ın yanıtını incelediğini ve Ortadoğu'daki müttefikleriyle görüşeceğini açıkladı.

Reuters haber ajansının Hamas yetkilileri ve müzakerelerle ilgili bilgi sahibi bir yetkili tarafından şimdiye kadar açıklanan detaylarına dayandırdığı haberine göre Hamas Hareketi’nin onayladığını açıkladığı üç aşamalı anlaşmada şunlar yer alıyor:

Birinci aşama

1- Toplam 42 gün sürecek ateşkes.

2- Hamas, İsrail hapishanelerindeki Filistinlilerin serbest bırakılması karşılığında 33 İsrailli rehineyi serbest bırakacak.

3- İsrail Gazze'deki güçlerini kısmen geri çekecek ve Filistinlilere Gazze'nin güneyinden kuzeyine hareket etme özgürlüğü tanıyacak.

İkinci aşama

1- Toplam 42 günlük bir başka ateşkes dönemi olacak ve Gazze'de ‘sürdürülebilir bir sakinliğin’ yeniden sağlanmasına dair bir anlaşma yapılacak. Müzakereler hakkında bilgi sahibi olan bir yetkili, Hamas Hareketi’nin ve İsrail'in ‘kalıcı bir ateşkes’ konusunda herhangi bir müzakere başlatmama konusunda anlaştıklarını söyledi.

2- İsrail güçleri Gazze'den tamamen çekilecek.

3- Hamas, İsrail'in Filistinli tutukluları serbest bırakması karşılığında İsrailli rehineler arasındaki aktif görevde olan askerleri ve yedek askerleri serbest bırakacak.

Üçüncü aşama

1- Karşılıklı olarak alıkonulan cenazeler takas edilecek ve Katar, Mısır ve Birleşmiş Milletler (BM) tarafından denetlenen bir plana göre Gazze’nin yeniden inşası başlatılacak.

2- Gazze Şeridi'ne uygulanan abluka tamamen kaldırılacak.



İsrailli yerleşimciler, Batı Şeria'nın Brukin kasabasındaki evleri ve araçları ateşe verdi

İsrailli yerleşimcilerin Batı Şeria'daki Brukin kasabasına düzenlediği saldırının ardından evinde meydana gelen hasarı inceleyen bir Filistinli (Reuters)
İsrailli yerleşimcilerin Batı Şeria'daki Brukin kasabasına düzenlediği saldırının ardından evinde meydana gelen hasarı inceleyen bir Filistinli (Reuters)
TT

İsrailli yerleşimciler, Batı Şeria'nın Brukin kasabasındaki evleri ve araçları ateşe verdi

İsrailli yerleşimcilerin Batı Şeria'daki Brukin kasabasına düzenlediği saldırının ardından evinde meydana gelen hasarı inceleyen bir Filistinli (Reuters)
İsrailli yerleşimcilerin Batı Şeria'daki Brukin kasabasına düzenlediği saldırının ardından evinde meydana gelen hasarı inceleyen bir Filistinli (Reuters)

İsrail ordusu ve işgal altındaki Batı Şeria'nın Brukin kasabasında yaşayan Filistinliler, İsrailli yerleşimcilerin bu ayın başlarında hamile bir yerleşimcinin öldürüldüğü yerin yakınında, kasabaya yönelik saldırılarda Filistinlilere ait evleri ve araçları ateşe verdiklerini bildirdi.

Yakındaki İsrailli yerleşimcilerin sürekli saldırı ve tacizlerine maruz kaldıklarını söyleyen Brukin'in Filistinli sakinleri, kalabalık bir grubun gece boyunca molotof kokteylleri atarak önlerine çıkan herkese saldırdıklarını söyledi.

Kasaba sakinlerinden Ekrem Sabra, evinden çıktıktan sonra onlarca, belki de 100 kadar kişinin kendisine ve ailesine ait arabaları yaktığını ve oğlunun evine molotof kokteyli attığını gördüğünü ifade etti.

Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığına göre Sabra, “Evden çıktıktan sonra araçların alev aldığını gördüm... Kafama sert bir şekilde vurdular. Halen uyuyamıyorum... Başım dönüyor” ifadelerini kullandı.

Reuters(Arşiv-Reuters)

Olay soruşturma altında

İsrail ordusu perşembe günü Batı Şeria'nın kuzeyindeki kasabanın yakınlarında İsrailli sivillerin mülklere zarar verdiğine dair ihbar aldığını açıkladı.

“İhbarın alınmasının hemen ardından askerler olay yerine sevk edildi. Şüpheliler askerler gelmeden önce kaçtı” denilen açıklamada, herhangi bir yaralanma olmadığı ve olayın soruşturulduğu ifade edildi.

İsrail güçleri, yakınlardaki Brukin yerleşiminde yaşayan Tzila Giz'in öldürülmesinin ardından Brukin ve çevresinde sıkı bir güvenlik kordonu oluşturdu.

İsrail ordusu bu hafta yaptığı açıklamada, Brukin yakınlarındaki bölgede arama yapan İsrail güçlerinin saldırının failini öldürdüğünü ve bu kişinin daha önce Hamas mensubu olmak suçundan hapis cezasına çarptırıldığını bildirdi. Askerler saldırıya yardım ettiklerinden şüphelenilen birkaç kişiyi daha gözaltına aldı.

Giz'in öldürülmesinden bu yana Filistinliler, arabaları yakan, evlere taş ve molotof kokteyli atan ve Filistinlilere ait arazileri buldozerle yıkan yerleşimcilerin bölgede çok sayıda saldırı düzenlediğini bildirdi.

Brukin sakinlerinden 45 yaşındaki Mustafa Hater, “Her gün acı çekiyoruz ve saldırıya uğruyoruz. Hatta aynı gün içinde birden fazla kez bize sözlü saldırıda bulunuyorlar ve taşlarla saldırıyorlar... Durum çok zor” şeklinde konuştu.

İsrail askerleri, Batı Şeria'daki Filistin köyü Deyr Şeref'e baskın düzenleyen Yahudi yerleşimcileri engellemeye çalışıyor. (Arşiv-FP)İsrail askerleri, Batı Şeria'daki Filistin köyü Deyr Şeref'e baskın düzenleyen Yahudi yerleşimcileri engellemeye çalışıyor. (Arşiv-FP)

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), Brukin ve Kafr ed-Dik kasabalarında 11 binden fazla Filistinlinin mahsur kaldığını ve 19 Mayıs'ta sona eren haftada yaralanmalara veya maddi hasara neden olan 28 yerleşimci saldırısının rapor edildiğini açıkladı.

OCHA tarafından yayınlanan raporda, geçtiğimiz yıl bin 449 saldırının kaydedildiği ve bunun 20 yılı aşkın bir sürenin en yüksek seviyesi olduğu belirtildi.

Yerinden edilme

Gazze savaşının başlamasından bu yana Batı Şeria'daki Filistin köylerine yönelik yerleşimci saldırıları artarken, Başbakan Binyamin Netanyahu hükümeti döneminde yeni yerleşim yeri inşaları hız kazandı.

Son saldırılar, İsrail ordusunun Batı Şeria'da 20 yıl önceki İkinci İntifada'dan bu yana en büyük operasyonunu yürüttüğü sırada meydana geldi.

BM verilerine göre Cenin ve Tulkerim gibi kuzey Batı Şeria şehirlerindeki mülteci kamplarına odaklanan operasyon 40 binden fazla Filistinlinin yerinden edilmesine neden oldu ve birçok Filistinlinin İsrail'in Batı Şeria'nın kontrolünü tamamen ele geçirmesinden endişe duymasına yol açtı.

Aralarında yerleşim yanlısı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'in de bulunduğu Netanyahu hükümetindeki bazı bakanlar, Batı Şeria'nın ilhak edilmesi ve çok sayıda Filistinlinin yerinden edilmesi için açıkça çağrıda bulundu.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Batı Şeria 1967 savaşında İsrail güçleri tarafından ele geçirildi ve o zamandan beri işgal altında. Filistinliler, Batı Şeria'nın Gazze ve Doğu Kudüs ile birlikte gelecekteki bağımsız devletlerinin merkezi olmasını istiyor.

Çoğu ülke yerleşimlerin uluslararası hukuka göre yasadışı olduğunu düşünüyor. İsrail bunu reddediyor ve Yahudilerin bölgeyle tarihi ve dini bağları olduğunu iddia ediyor.