Burhan'ın ‘hayırları’ Cidde Platformu müzakerelerinin kaderini nasıl etkiler?

Hızlı Destek Kuvvetleri bunları ‘moral yükseltmek’ için yapılan açıklamalar olarak nitelendirdi.

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (arşiv)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (arşiv)
TT

Burhan'ın ‘hayırları’ Cidde Platformu müzakerelerinin kaderini nasıl etkiler?

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (arşiv)
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (arşiv)

Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında bu ay Cidde’de yapılması beklenen müzakerelerin kaderi, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan'ın çarşamba günü yaptığı ve “HDK yenilgiye uğratılana kadar müzakerelere, barışa ve ateşkese hayır” gibi üç maddeyi içeren sert açıklamalarının ardından belirsizliğe sürükleniyor.

ABD'nin Sudan Özel Temsilcisi Tom Perriello, Sudan'la ilgili Cidde Platformu müzakerelerinin Mayıs ayında yeniden başlayacağını bildirdi.

Üst düzey siyasi ve diplomatik kaynaklar, Burhan'ın açıklamalarını “sahadaki askerlerini harekete geçirmek için yapılan bir konuşmadan başka bir şey değil” olarak nitelendirdi. Kaynaklar, Perriello’nun daha önce belirlediği süre olan bu ay içerisinde Cidde Platformu müzakerelerine geri dönülmesi için iki taraf arasında ‘masa altında gizli müzakereler yürütüldüğünü’ açıkladı.

Burhan, çarşamba günü Egemenlik Konseyi'nin medya platformları tarafından da yayınlanan konuşmasını, ülkenin kuzeyinde bulunan Nil Nehri eyaletindeki ordu güçlerini teftiş ettikten sonra gerçekleştirdi.

Burhan, “Terörist isyancı milislere (HDK) karşı mücadelemiz, bu ülke bu suçlu isyancılardan kurtarılana kadar durmayacaktır. Bu onurlu ülkeyi yok eden, vatandaşların mallarına saygısızlık eden, en iğrenç ihlalleri gerçekleştiren ve Hartum, el-Cuneyne ve El Cezire'de özgür kızlarımıza tecavüz eden bu canileri mağlup edene kadar mücadeleyi bırakmayacağız” şeklinde konuştu.

HDK Sözcüsü el-Fatih Kuraşi ise Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Burhan'ın konuşmasının art arda yenilgiler alan güçlerinin moralini yükseltmeye yönelik olduğunu” söyledi.

Kuraşi, Burhan'ın ‘ordunun genel komutanlığını kuşatan ve başkanlık sarayı ile başkent Hartum'un merkezindeki stratejik askeri bölgeleri kontrol eden HDK'yi yenemeyeceğine’ inanıyor. Kuraşi, HDK liderliğinin “Sudan halkının çektiği acılara son vermek için uzlaşma ve barıştan yana olduğunu ve hedeflerinden birinin de savaşı sürdürmemek olduğunu” ifade etti.

“HDK delegasyonu her an Cidde müzakerelerine katılmaya hazırdır” diyen Kuraşi, Sudan ordusunun savaşı sürdürmeye karar vermesi halinde güçlerinin ‘hazır ve sahada konuşlanmış’ olduğunu vurguladı.

HDK Sözcüsü, Burhan’ı karar alırken, ülkeyi yönetmek üzere yeniden iktidara gelmek için savaşı sürdürmek isteyen Müslüman Kardeşler'den (Sudan İslamcı hareketi) müttefiklerinden etkilenmekle suçladı.

Kuraşi, “Sudan Ordu Komutanı’nın savaşı sürdürecek askeri kapasiteye sahip olmadığını ve kuvvetlerinin son iki gün içinde Kordofan ve El Cezire eyaletlerinde büyük yenilgiler aldığını bildiğini” belirtti.

Diğer yandan adının açıklanmasını istemeyen siyasi kaynaklar “Burhan'ın çağrılarının Sudan ordusundaki gerileme durumunu yansıttığını ve yeterli askeri destek bulamadığını, bu nedenle Rusya ile ilişkileri düzeltmek için son hamlelerinin geldiğini ve asıl amacının HDK'ye karşı savaşı sürdürmek için savaş pozisyonunu güçlendirmek üzere Rusya’dan askeri destek almak olduğunu” söyledi.

Kaynaklar Burhan'ın askeri gerilimi artırma açıklamasını, “uluslararası ve bölgesel toplumdan karşı tarafın (HDK) Cidde Platformu'nda üzerinde anlaşmaya varılanlara uyacağına ve müzakere masasına dönmesinin önünü açacağına dair garanti arayışı” olarak yorumladı.

Şarku’l Avsat'a konuşan diplomatik kaynaklar, Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden savaşı durdurmak için Cidde Platformu'ndaki görüşmeleri sürdürmek üzere dolaylı istişareler yapıldığını belirterek, arabulucuların ‘tarafları kısa süre içinde doğrudan müzakere masasına itmek için yoğun baskı uyguladığını’ bildirdi.



Suriyeli Aşiretler ve Kabileler Yüksek Konseyi Başkanı: Ailelerin Suveyda'dan çıkışı geçici yerinden edilme

Şeyh Mudar Hammad el- Esad, Suriye Ceziresi'ndeki Suriyeli Aşiretler ve Kabileler Konseyi Başkanı (Kişisel hesap)
Şeyh Mudar Hammad el- Esad, Suriye Ceziresi'ndeki Suriyeli Aşiretler ve Kabileler Konseyi Başkanı (Kişisel hesap)
TT

Suriyeli Aşiretler ve Kabileler Yüksek Konseyi Başkanı: Ailelerin Suveyda'dan çıkışı geçici yerinden edilme

Şeyh Mudar Hammad el- Esad, Suriye Ceziresi'ndeki Suriyeli Aşiretler ve Kabileler Konseyi Başkanı (Kişisel hesap)
Şeyh Mudar Hammad el- Esad, Suriye Ceziresi'ndeki Suriyeli Aşiretler ve Kabileler Konseyi Başkanı (Kişisel hesap)

Suriye Aşiretler ve Kabileler Yüksek Konseyi Başkanı Şeyh Mudar Hammad el- Esad, Arap aşiret ve kabilelerinin Pazartesi günü başlayan Suveyda kentinden tahliyesinin bir yerinden etme operasyonu değil, geçici bir yerinden etme operasyonu olduğunu söyledi.

Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Suveyda kentinde bu ailelerin yaşadıkları evlerin yıkıldığını, yakıldığını ve yağmalandığını, mahalle ve sokakların tahrip edildiğini belirten el- Esad, operasyonun aynı zamanda ordu ve güvenlik güçlerinin tüm Suveyda kenti ile köy ve kasabalara konuşlandırılması amacıyla yapıldığını kaydetti.

Bu evler onarıldıktan sonra, ordu ve iç güvenlik güçlerinin varlığıyla yerinden edilmiş kişilerin onurlu ve haysiyetli bir şekilde evlerine geri gönderileceğini ve bunun da Suveyda şehri ve vilayetinde güvenlik, emniyet ve istikrarı yaygınlaştıracağını söyledi.

Resmi SANA haber ajansının bildirdiğine göre, Suveyda kentinde esir tutulan Bedevi ailelerin tahliyesi, Suriye İçişleri Bakanlığı'nın mevcut koşullar nedeniyle Suveyda vilayetinden ayrılmak isteyen tüm sivillerin evlerine güvenli bir şekilde dönene kadar tahliye edilmesi konusunda anlaşmaya varmak için yoğun çaba sarf etmesinin ardından Pazartesi sabahı başladı.

Esad açıklamasında, fitne ve entrika yaymak için çalışan elektronik sineklerin, yaşananların Arapların Suveyda vilayetinden tamamen göç ettirilmesi olduğunu iddia ettiklerini ve bunun tamamen gerçek dışı olduğunu kaydetti. Bu söylentilerin amacının hükümet ile Şeyh Hikmet el Hicri'nin milisleri ve Arap aşiret mensupları arasındaki çatışmayı sürdürerek kaos tohumları ekmek ve bölgeyi istikrarsızlığa sürüklemek olduğunu söyledi.

uı8o9
Konvoylar Suveyda'da alıkonulan Bedevi aileleri güvenliklerini sağlamak üzere Dera iline taşıyor (SANA)

Şeyh Mudar Hammad el- Esad, “Esad rejiminin kalıntıları, PKK, silah ve uyuşturucu kaçakçıları ve mevcut durumdan çıkarı olan ve kendisi ve milisleri tarafından bir kanton kurulup yönetilene kadar Suveyda'da dini, sosyal, siyasi ve her alanda bir numaralı adam olmak isteyen El Hicri gibi çıkar sahipleri var” dedi.

Esad tahliye edilenlerin çoğu kadın ve çocuk olmak üzere Suveyda şehrinden ailelerin yanı sıra Suveyda kırsalında yaşayan, tarım ve ticaretle uğraşan ve önceki yıllarda Beşar Esad rejiminden kaçan Arap aşiretlerinden çok sayıda aile olduğunu ve bunların çoğunun Suriye'nin diğer vilayetlerinden geldiğini açıkladı.

u78ı9
Sağlık görevlileri Cuma günü Suveyda'daki çatışmalarda yaralanan bir adamı Dera'daki bir sahra hastanesine nakletti (Reuters)

Suveyda'dan çekilmenin El Hicri'ye teslim olmak anlamına gelmediğini söyleyen Esad, “Cumhurbaşkanlığının Suveyda'yı terk etmelerini isteyen açıklaması olmasaydı, bugün vilayetteki aşiret ve kabile mensupları mutlak kontrolü ellerinde tutuyor olacaktı” dedi. El Hicri'nin Suriye'yi bölmesine İsrail destek verse bile izin vermeyeceklerini, özellikle de aşiretlerin Dürzi toplumunun akıl şeyhlerinden ve Suveyda'daki sosyal ve siyasi liderlerin çoğundan El Hicri'yi bölgedeki yıkıcı projesinden vazgeçirmek için destek aldıklarını vurguladı.

İslamiyet öncesinden bu yana Süveyde vilayetinde yaşayan Arap aşiretleri vilayet nüfusunun yüzde 30'unu oluştururken, Süryani Hıristiyanlar yüzde 10'dan fazlasını, geri kalanı ise 11. yüzyılda bölgeye yerleşen Dürziler oluşturuyor.

hyuı9o
Suriyeli aşiret savaşçıları Dera'da Süveyda'ya gitmek için hazırlanıyor (Reuters)

Esad, Suveyda'daki fitnenin ortadan kaldırılması için yapılan çağrıya yanıt veren aşiret mensuplarının sayısının 150 bini aştığını söyledi.

Siyonist projenin Ürdün ve Irak sınırı boyunca Fırat Nehri'ne ve oradan da El Cezire bölgesine kadar uzanan sözde “Davut Koridoru ”nu kurmak olduğunu ifade eden Bakan, şimdiye kadar bu projenin engellendiğini ve Suriye'yi zayıflatıp eyaletlere bölmeyi amaçladığını kaydetti.

dgthyuı8
İnsani yardım taşıyan bir Suriye Kızılayı konvoyu Busra el-Şam kentinden geçerek Suveyda'ya doğru yola çıktı (AFP)

Arap aşiretlerinin Suriye hükümetine, Genel Güvenliğe ve Suriye Arap Ordusuna alternatif olmak gibi bir amaçlarının olmadığını vurgulayan Esad, Suriye liderliğinin ülkeyi güvenlik, emniyet ve istikrara götürebileceğine inandıklarını ancak ülkenin karşı karşıya kaldığı zorlukların kendilerini Suriye devriminin kazanımlarını savunmak için ayaklandırdığını ve Suriye liderliğini her alanda tamamladıklarını ve desteklediklerini söyledi.

Suriye ordusu ve güvenlik güçlerinin Suveyda'ya girmesinin bu sorunun sona ermesi anlamına geldiğini ifade den Esad, Suriye hükümetinin “Dürzileri, aşiretleri ve tüm Suriye halkını silahsızlandırmasını ve onları sadece ordu ve güvenlik güçleriyle sınırlandırmasını” umduğunu sözlerine ekledi.

Suriyeli aşiret ve klanların Suriye halkı arasında sevgi ve barışı yaymaya, çatışmaları çözmeye, sivil ve toplumsal barışı teşvik etmeye, çekişmeleri bastırmaya ve Suriye halkının tüm bileşenleriyle tek yumruk olmaya çalıştığını söyledi.