Libya: UBH’ye bağlı milisler ‘geciken ödemeler’ nedeniyle Misrata'da oturma eylemi yaptı

El-Menfi ve Dibeybe'ye yönelik eleştirilerin ortasında yerel arabulucular Zaviye'deki çatışmaları durdurdu.

Libya'nın batısındaki Zaviye Emniyet Müdürlüğü mensupları (yerel medya)
Libya'nın batısındaki Zaviye Emniyet Müdürlüğü mensupları (yerel medya)
TT

Libya: UBH’ye bağlı milisler ‘geciken ödemeler’ nedeniyle Misrata'da oturma eylemi yaptı

Libya'nın batısındaki Zaviye Emniyet Müdürlüğü mensupları (yerel medya)
Libya'nın batısındaki Zaviye Emniyet Müdürlüğü mensupları (yerel medya)

Libya'da Abdulhamid Dibeybe başkanlığındaki Ulusal Birlik Hükümeti’ne (UBH) bağlı milisler, ‘geciken ödemeler’ nedeniyle oturma eylemi başlatırken, Libya Ambulans ve Acil Servis Birimi başkent Trablus'un batısındaki Zaviye kentinin bir ölü ve 22 yaralıya neden olan çatışmaların ardından sakin olduğunu bildirdi.

Dibeybe hükümetini destekleyen güçlerden biri olan Merkezi Bölge Destek Gücü, UBH’yi ‘kamu parasını kontrolsüz ve denetimsiz harcamakla’ suçlayarak, mali alacakları ödenene kadar Dafniya Kapısı'nda oturma eylemi yapacaklarını duyurdu.

xsdvfbr
Trablus'taki güvenlik personeli (arşiv – Şarku’l Avsat)

Diğer yandan ülkenin batısındaki Mısrata kenti halkı şehrin emniyet müdürünün görevden alınmasını, Ortak Operasyonlar Gücü'nün kurulması kararının yeniden gözden geçirilmesini ve liderliğinin değiştirilmesini talep etti.

Mısrata sakinleri Cumartesi akşamı, yargının bağımsızlığını desteklemek, adaletin işleyişini etkileyen müdahaleleri reddetmek ve Ortak Operasyonlar Gücü'nün kısa süre önce Cumhuriyet Savcılığı’na yaptığı baskına karşı kentin yargı organlarını desteklemek amacıyla Adliye önünde bir gösteri düzenledi.

Libya Ambulans ve Acil Servis Birimi, ileri gelenlerin müdahalesinin ardından Zaviye kentindeki çatışmaların durduğunu duyurdu ve kentte meydana gelen çatışmalarda bir kişinin öldüğünü ve 22 kişinin yaralandığını belirtti.

Zaviye'nin güneyindeki bölgede patlak veren çatışmalar Seyyide Zeynep'ten Ebusra'ya kadar uzanmış ve çatışmaların durmasının ardından çok sayıda aile tahliye edilmişti.

xsdcfvrgb
Trablus'ta silahlı oluşumlar arasındaki çatışmalarda yanan bir araç (AFP)

Zaviye Eşraf ve İhtiyar Heyeti Başkanı Muhammed Ahmac dün (Pazar) yaptığı açıklamada, Cuma günü şafak vakti yaşanan çatışmaların ardından kentte ateşkes anlaşmasına varıldığını duyururken, bunun kentteki eşrafın yerel çabalarıyla gerçekleştiğini ve güvenlik ya da hükümet kurumlarının herhangi bir rolünün olmadığını vurguladı.

Zaviye Emniyet Müdürlüğü’nden bir kaynak, eşraf ve ileri gelenlerin müdahalesi ve tüm güçlerin kışlalarına dönmesinin ardından kentteki çatışmaların tamamen durduğunu ve kent genelinde güvenlik koşullarının normale döndüğünü bildirdi.

Zaviye Eşraf ve İhtiyar Heyeti üyesi İmad Ammar, UBH’nin Zaviye'de yaşananlara verdiği ‘olumsuz’ tepki karşısında şok olduğunu ifade etti. Diğer yandan Libya Temsilciler Meclisi (TM) üyesi Cabullah eş-Şeybani, ‘ulusal uzlaşma’ dosyasından sorumlu Libya Başkanlık Konseyi üyesi Abdullah el-Lafi'nin ‘karmaşık bir dosya” olarak nitelendirdiği dosyayla ilgilenmeden önce Zaviye'deki halkıyla oturmasını önerdi.

sxdcfev
Trablus'un merkezinde nöbet tutan polis memurları (Şarku’l Avsat)

Zaviye Üniversitesi Öğrenci Birliği Başkanı Muhammed Mustafa, derslerin normal şekilde devam edeceğini açıklarken, şehrin ileri gelenlerinin çatışmanın iki tarafına da ulaştığını ve bunun sonucunda ateşkes sağlandığını kaydetti.

Libya Genel Elektrik Şirketi, Zaviye'deki çatışmaların güney Zaviye bölgesindeki elektrik şebekesinin bazı bileşenlerine zarar verdiğini, istasyonların hizmet dışı kalmasına neden olduğunu, ayrıca tellerin kesildiğini ve yerleşim alanlarını besleyen bazı ahşap direklerin kırıldığını bildirdi.

Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL), ‘çatışmaların derhal durdurulması’ çağrısında bulunarak yetkilileri sivillerin korunması ve güvenliğini sağlamaya davet etti. UNSMIL Cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, Zaviye'de sivil kayıplara yol açan münferit çatışmaları yakından takip ettiğini belirtti.

tgynumı
Libya açıklarındaki Türk donanmasından (Milli Savunma Bakanlığı)

Başkent Trablus'un 45 kilometre batısında yer alan ve günde 120 bin varil kapasiteyle Libya'nın en büyük rafinerisine ev sahipliği yapan Zaviye, zaman zaman Tunus sınırına giden sahil yolunun kapanmasına neden olan silahlı çatışmalara sahne oldu.

Diğer taraftan Türkiye Cumhuriyeti Milli Savunma Bakanlığı Libya açıklarında bir fırkateyn tarafından helikopter eğitim tatbikatı gerçekleştirildiğini duyurdu.

Türk ordusu daha önce Libya'nın geçen hafta Azerbaycan ve Kuzey Makedonya'nın da dahil olduğu ortak bir tatbikata katıldığını duyurmuştu.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."