Dört Arap ülkesinin liderleri bu hafta Çin'i ziyaret edecek

İkili ilişkiler ve ortak ilgi alanına giren bölgesel ve uluslararası konular hakkında görüş alışverişinde bulunulacak.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Ocak ayında Kahire'yi ziyaret eden Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yaptığı görüşme sırasında. (Çin Küresel Televizyon Ağı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Ocak ayında Kahire'yi ziyaret eden Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yaptığı görüşme sırasında. (Çin Küresel Televizyon Ağı)
TT

Dört Arap ülkesinin liderleri bu hafta Çin'i ziyaret edecek

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Ocak ayında Kahire'yi ziyaret eden Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yaptığı görüşme sırasında. (Çin Küresel Televizyon Ağı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Ocak ayında Kahire'yi ziyaret eden Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ile yaptığı görüşme sırasında. (Çin Küresel Televizyon Ağı)

Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından bugün (Pazartesi) yapılan açıklamaya göre, dört Arap ülkesinin (Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Tunus) liderleri bu hafta Çin'i ziyaret edecek.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hua Chunying yaptığı açıklamada, söz konusu ülkelerin liderlerinin 28 Mayıs - 1 Haziran tarihleri arasında Çin'e devlet ziyaretinde bulunacaklarını ve Çin-Arap Ülkeleri İşbirliği Forumu 10. Bakanlar Konferansı'nın açılışına katılacaklarını bildirdi.

Heyette Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi, Bahreyn Kralı Hamad bin İsa el-Halife, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said ve BAE Devlet Başkanı Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan yer alacak.

Çin Dışişleri Bakan Yardımcısı Deng Li Pekin'de düzenlediği basın toplantısında, Devlet Başkanı Şi Cinping'in foruma katılacağını ve Perşembe günü bir konuşma yapacağını belirtti.

Deng Li, “Şi ayrıca dört ülkenin liderleriyle sırasıyla görüşmelerde bulunarak ikili ilişkiler ve ortak endişe kaynağı olan bölgesel ve uluslararası meseleler hakkında görüş alışverişinde bulunacak” dedi.

Forumun ‘Çin ile Arap ülkeleri arasındaki uyumu’ derinleştirmeyi amaçladığını ifade eden Deng Li, Dışişleri Bakanı Wang Yi ile Moritanyalı mevkidaşı Muhammed Salim Veled Merzuk'un foruma başkanlık yapacağını söyledi.

Tek ses

Deng Li, hedefin aynı zamanda, ‘Filistin meselesinde Çin ile Arap ülkeleri arasında tek ses olarak konuşmak’ olduğuna dikkat çekti.

Çin uzun zamandır Filistin davasını ve İsrail-Filistin çatışmasına iki devletli bir çözüm bulunmasını desteklerken, barış süreci 2014'ten bu yana durmuş durumda.

Son yıllarda ABD tarafından rakip olarak görülen Çin, büyük bir kısmı geleneksel olarak ABD etkisi altında olan Ortadoğu ile ticari ve diplomatik bağlarını güçlendirmeye çalışıyor.

Bu bağlamda Pekin geçen yıl Suudi Arabistan ile İran arasında diplomatik yakınlaşmayı kolaylaştırdı.

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Ocak ayındaki Ortadoğu turu sırasında Kahire'de Mısır Cumhurbaşkanı ile bir araya geldi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin ‘en iyi seviyeye’ ulaştığını söyledi.

Pekin'in arabuluculuğu

Şu anda Çin, Hamas ve İsrail arasındaki çatışmada kendisini bir arabulucu olarak konumlandırmaya çalışıyor. Bu bağlamda Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, çatışmanın çözümü için bir ‘uluslararası barış konferansı’ çağrısında bulundu.

Pekin Kasım ayında, Filistin Yönetimi, Endonezya, Mısır, Suudi Arabistan ve Ürdün dışişleri bakanlarının, devam eden İsrail-Filistin çatışmasını ‘yatıştırmayı’ amaçlayan görüşmeler için bir araya geldiği bir toplantıya ev sahipliği yaptı.

Gazze Şeridi’nde devam eden savaş, 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'in güneyine eşi benzeri görülmemiş bir saldırı düzenlemesi ve çoğu sivil bin 170’ten fazla kişinin ölümüne yol açmasının ardından patlak verdi.

O gün 252 kişi esir alındı ve Gazze Şeridi'ne götürüldü. İsrail ordusuna göre, Kasım ayında yaklaşık 100 kişinin serbest bırakılmasını sağlayan ateşkesin ardından, Gazze Şeridi'nde 37'si hayatını kaybetmiş 121 esir kaldı.

Hamas’ın operasyonuna karşılık İsrail Filistin topraklarında geniş çaplı bir saldırı başlattı ve Hamas’a bağlı Sağlık Bakanlığı'na göre çoğu sivil olmak üzere en az 35 bin 984 kişinin ölümüne neden oldu.



Şam, federal sistemi reddetmeye devam ederken Kürtleri orduya katılmaya çağırdı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
TT

Şam, federal sistemi reddetmeye devam ederken Kürtleri orduya katılmaya çağırdı

Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)
Suriye Devlet Başkanı Ahmed eş-Şara ve ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barrack, dün Şam'daki cumhurbaşkanlığı sarayında bir araya geldiler (AFP)

Suriye hükümeti tarafından dün yapılan açıklamada federal sistemin reddedildiği bir kez daha ifade edilirken Kürt güçlerine orduya katılmaları çağrısı yapıldı. Kürt ve resmi Suriye kaynaklarına göre bu karar Cumhurbaşkanı Ahmed Şer'in Suriye Demokratik Güçleri Komutanı Mazlum Abdi ile ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack'ın katıldığı bir toplantıda alındı.

Şarku’l Avsat’ın Fransız Haber Ajansı AFP'den aktardığı habere göre Suriyeli bir Kürt yetkili, Şara ve Abdi, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ni (KDSÖY)Suriye devletine entegre etme çabalarını görüşmek üzere bir araya geldiğini ifade etti.

Kimliğinin gizli tutulması şartıyla konuşan yetkili, ABD’nin Türkiye Büyükelçisi ve Suriye Özel Temsilcisi Barrack'ın da toplantıya katıldığını söyledi.

Toplantının, ‘KDSÖY ile Şam hükümeti arasındaki ilişkiler ile ekonomik ve askeri konuların’ görüşülmesi için düzenlendiğini de sözlerine ekledi.

Bu toplantı, Şara ve Abdi arasında henüz uygulanmayan bir ikili anlaşmanın imzalanmasından dört ay sonra gerçekleşti.

Şara’nın 10 Mart'ta ABD’nin himayesinde Suriye Demokratik Güçleri (SDG) lideri Abdi ile imzaladığı anlaşma, ‘Suriye'nin kuzeydoğusundaki tüm sivil ve askeri kurumların, sınır geçişleri, havaalanı, petrol ve gaz sahaları dahil olmak üzere Suriye devletinin yönetimi altına alınmasına’ ilişkin maddeler içeriyordu.

Ancak KDSÖY, anayasal bildirinin ardından hükümetin çeşitliliği yansıtmadığını söyleyerek yönetimi eleştirdi. Kürt güçler geçtiğimiz ay ‘merkezi olmayan demokratik’ bir devlet talebinde bulunmuş, Şam ise buna ülkede ‘bölünme girişimlerini’ reddettiğini vurgulayarak yanıt vermişti.

Suriye hükümetinden bir kaynak dün devlet televizyonuna yaptığı açıklamada, “Suriye devleti, ‘tek Suriye, tek ordu, tek hükümet’ ilkesine sıkı sıkıya bağlı olduğunu yineler ve Suriye Arap Cumhuriyeti'nin egemenliği ve toprak bütünlüğüne aykırı her türlü bölünme veya federalizm biçimini kesin bir şekilde reddeder” ifadelerini kullandı.

Kaynak, “Suriye ordusu, tüm vatandaşları birleştiren ulusal bir kurumdur. Devlet, SDG'den Suriyeli savaşçıların anayasal ve yasal çerçeve içinde ordunun saflarına katılmasını memnuniyetle karşılıyor” dedi.

Kaynak ayrıca, ‘imzalanan anlaşmaların uygulanmasındaki herhangi bir gecikmenin ulusal çıkarlara hizmet etmeyeceği, aksine durumu karmaşıklaştıracağın ve Suriye'nin tüm bölgelerinde güvenlik ve istikrarın yeniden sağlanmasına yönelik çabaları engelleyeceği’ uyarısında bulundu.

Cumhurbaşkanı Şara, geçtiğimiz yıl aralık ayında İslamcı grupların ittifakının başında eski Devlet Başkanı Beşşar Esed rejimini devirerek Şam'da iktidarı ele geçirdi. O tarihten bu yana Şara, Suriye'deki tüm askeri grupların lağvedilmesini savunuyor.

Ancak Suriyeli Kürtler, on binlerce erkek ve kadından oluşan askeri güçlerini korumakta ısrar ediyorlar.

Suriye'nin birliğini korumak ve ülkede güvenliği yeniden tesis etmek, yeni yetkililer için başlıca zorluklar arasında yer alıyor.

On yıllardır ötekileştirilmeye ve dışlanmaya maruz kalan Suriyeli Kürtler, bugün yeni iktidarın karar alma sürecini merkezileştirme ve geçiş döneminin yönetiminden önemli unsurları dışlama çabalarını eleştiriyorlar.

SDG lideri Abdi, mayıs ayı sonlarında bir televizyon röportajında “Şam ile yaptığımız anlaşmaya bağlıyız ve şu anda uygulama komiteleri aracılığıyla bu anlaşmayı hayata geçirmeye çalışıyoruz” dedi. Ancak ‘Suriye'nin merkezi olmayan, tüm bileşenlerinin tüm haklarına sahip olduğu ve kimsenin dışlanmadığı bir ülke olması’ konusunda kararlı olduğunu da vurguladı.

Şara, Şam’da iktidarı devralmasının ardından tüm silahlı grupların feshedileceğini açıklamasına rağmen, ABD destekli Kürtler, DEAŞ’ı 2019 yılında son kalesinden de kovana kadar mücadelede etkinliğini kanıtlamış olan organize askeri güçlerini korumakta ısrar ediyorlar.

Kürt özyönetim, Suriye'nin kuzeyinde ve doğusunda, Şam’daki kaynaklara ihtiyaç duyduğu en önemli petrol ve doğalgaz sahalarını da içeren geniş bir alanı kontrol ediyor. Aralarında binlerce yabancının da bulunduğu DEAŞ üyelerini de kamplarda ve gözaltı merkezlerinde tutuyor.

Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani daha önce yaptığı bir açıklamada, KDSÖY’le imzalanan anlaşmanın maddelerinin uygulanmasında ‘oyalanmanın ülkedeki kaosu uzatacağını’ söylemişti.