Batı, kan dökerek UAD'ye "meydan okuyan" İsrail'e tepkili

Refah'a yönelik saldırıda onlarca kişi öldü.

Yeni günle beraber yıkımın boyutu daha iyi anlaşıldı (AP)
Yeni günle beraber yıkımın boyutu daha iyi anlaşıldı (AP)
TT

Batı, kan dökerek UAD'ye "meydan okuyan" İsrail'e tepkili

Yeni günle beraber yıkımın boyutu daha iyi anlaşıldı (AP)
Yeni günle beraber yıkımın boyutu daha iyi anlaşıldı (AP)

Uluslararası Adalet Divanı'nın (UAD) Refah'a yönelik saldırıları durdurma kararı almasına rağmen dün bölgeye saldırı düzenleyen İsrail, en az 45 Filistinliyi öldürdü. 

Filistin haber ajansı WAFA'ya göre savaş uçakları, Gazze Şeridi'ndeki Refah'ın kuzeybatısında yerinden edilmiş Filistinlilere ayrılan, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) depolarının bulunduğu bölgenin yakınındaki çadırları bombaladı.

Görgü tanıkları, "İsrail ordusunun bombardımanı kamptaki çok sayıda çadırın yıkılmasına ve yanmasına neden oldu. Bu kamp, binlerce yerinden edilmiş Filistinlinin yaşadığı Refah kentinde İsrail ordusunun boşaltılmasını istediği bölgede yer almıyor" dedi.

Filistin Kızılayı, sağlık ekiplerinin aralarında kadın ve çocukların da bulunduğu çok sayıdaki kişinin cenazesiyle yaralıları hastanelere götürdüğünü belirtti.

Hamas'ı hedef aldığını söyleyen İsrail, yangını işaret etti

İsrail ordusu da Refah'taki hava saldırısında sivillerin öldüğünü doğruladı ancak "savaş uçaklarının üst düzey Hamas liderlerinin kaldığı Refah'taki bir yerleşkeye saldırdığını ve Hamas'ın Batı Şeria ofisi yöneticisi Yasin Rabi ve Halid en-Neccar adlı başka bir liderini öldürdüğünü" iddia etti. 

Olayla ilgili soruşturma yürütüldüğünü duyuran İsrail ordusu, sivillerin saldırı sonucu çıkan yangında öldüğünü savundu. 

Bu saldırı, dünyanın farklı bölgelerinden tepkilerin yükselmesine neden oldu. Tel Aviv'in UAD'yi dinlemeyerek uluslararası hukuka meydan okuduğu yorumları yapıldı. Türkiye'nin yanı sıra Mısır, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Ürdün, Katar, İrlanda da resmi açıklamalarla saldırıyı kınadı.

AB'den sert açıklama 

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, bugün X hesabından yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:

Refah'tan gelen, İsrail saldırılarının aralarında küçük çocukların da olduğu yerinden edilmiş onlarca kişiyi öldürdüğü yönündeki haberler dehşete düşürdü. En güçlü ifadelerle kınıyorum. Gazze'de güvenli yer yok. Bu saldırılar derhal durmalı. Tüm taraflar Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne ve uluslararası insani hukuka uymalı.

İsrailli milletvekilinden yakalama kararına destek

İsrail Parlamentosu'ndaki muhalif Ortak Liste Partisi'nden milletvekili Ofer Cassif, Uluslararası Ceza Mahkemesi Başsavcısı Kerim Han'ın 20 Mayıs'ta, Başbakan Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında "yakalama kararı" çıkartılması istediğini hatırlatarak sorumluların yargılanmasını talep etti.

Gazze'yi kontrol etmeyen Filistin Devlet Başkanlığı, saldırının "tüm sınırları aşan bir katliam" olduğunu bildirdi. Filistin Enformasyon Bakanı ve Devlet Başkanlığı Sözcüsü Nebil Ebu Rudeyne şu ifadeleri kullandı:

İsrail işgal güçlerinin bu iğrenç katliamı gerçekleştirmesi, Uluslararası Adalet Divanı'nın, Refah'ın hedef alınmaması ve Filistin halkına koruma sağlamanın gerekliliği konusundaki açık ve net kararı başta olmak üzere uluslararası meşruiyete sahip tüm kararlara bir meydan okumadır.

Bölgeyi kontrol eden Hamas da İsrail'in UAD'ye meydan okuyarak "korkunç bir savaş suçu" işlediğini bildirdi. Saldırıdan İsrail'in Refah'ı işgaline destek olmakla suçlanan ABD yönetimi ve Joe Biden sorumlu tutuldu.

Hamas, Mısır başta olmak üzere tüm taraflara, İsrail ordusunun Refah sınır kapısından çekilmesi için baskı yapma, sınır kapısındaki ekiplerin çalışmalarını devam ettirebilmesinin sağlanması, yaralı ve hastaların çıkışıyla insani yardımların geçişini kolaylaştırma çağrısı yaptı.

Fransa'da muhalefet de iktidar da çağrıda bulunuyor

Fransız muhalif siyasetçiler de Tel Aviv hükümetine tepki gösterdi. Muhalefet liderlerinden Jean-Luc Melenchon, Refah kampında yaşananları "dehşet verici" olarak nitelendirdi: 

Gazze'de mülteci kamplarındaki çadırlarda yaşanan iğrenç katliam bu savaş suçlularının ordusunun katillerinin ve liderlerinin ne olduğunu özetliyor.

Solcu Boyun Eğmeyen Fransa Partisi (LFI) lideri Melenchon, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u, "hiçbir şey yapmamakla" suçladı. İsrail'e her türlü baskının yapılması için çağrıda bulunarak, Fransa'nın İsrail hükümetiyle işbirliğine son vermesini, silah ihracatı konusunda ambargo uygulamasını ve Filistin devletini tanımasını istedi.

Pazartesi açıklama yapan Macron da acil ateşkes çağrısıyla birlikte "Bu operasyonlar durmalı. Refah'ta Filistinli siviller için güvenli alan yok" dedi. 

Belçika Başbakan Yardımcısı Petra de Sutter "Bu savaş suçlarını tamamen durdurmalıyız" ifadesini kullanarak tepki gösterdi.

İtalya: Artık meşrulaştırılamaz

İtalya Savunma Bakanı Guido Crosetto, durumu çaresizlikle izlediklerini belirtti:

Durum gittikçe daha da güçleşiyor. Hamas'la hiçbir ilgisi olmayan masum Filistinli erkek, kadın ve çocukların haklarına bakılmaksızın sıkıştırılması artık meşrulaştırılamaz.

Almanya'dan sınır yardım misyonuna destek

Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock, bugün Brüksel'de düzenlenen AB Dışişleri Bakanları Toplantısı öncesinde basına açıklamalarda bulundu.

Baerbock, UAD kararlarının bağlayıcı olduğunu ve uygulanması gerektiğini vurgulayarak, "Uluslararası hukuk, uluslararası insancıl hukuk herkes için geçerlidir. Bu İsrail'in savaş yapma şekli için de geçerlidir" diye konuştu.

Dışişleri Bakanı, Alman hükümetinin Refah'taki sınırı korumak için AB'nin sınır yardım misyonunu yeniden faaliyete geçirilmesi düşüncesini desteklediğini söyledi. AB, 2005'te Refah'taki geçiş noktasına sınır yardım misyonu göndermiş, 2007'deyse bu misyon durdurulmuştu.

UAD, 24 Mayıs'ta yeni tedbir kararlarında, İsrail'in Refah'a yönelik saldırılarını derhal durdurmasına, insani yardımları engellememesine ve suçlarını araştıracak BM görevlilerinin Gazze'ye girişine izin vermesine hükmetmişti. UAD, Hamas'ın da elindeki rehineleri derhal bırakması gerektiğini vurgulamıştı.

Hamas'ın 7 Ekim'deki saldırılarının ardından Gazze Savaşı başlamıştı. İsrail'in verdiği rakamlara göre Aksa Tufanı operasyonu sırasında çoğu sivil 1170'i aşkın kişi öldürüldü. 252 rehineden 121'inin halen Gazze'de olduğu ve bunlardan 37'sinin öldüğü tahmin ediliyor. 

İsrail'in 7 Ekim'den bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 36 bini aşkın Filistinli öldürüldü, yaralı sayısı da 80 bini geçti.
Independent Türkçe,



Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır'ın Somali'ye askeri desteğinin sınırları ne?

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de bir askeri iş birliği protokolünün imza törenine katıldı. (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Somali'nin Mısır'dan askeri destek aldığını tekrar tekrar açıklaması, Addis Ababa ile çatışma halinde olan Mogadişu hükümetine verilen bu desteğin sınırları ve Etiyopya'nın ayrılıkçı Somaliland bölgesinde bir deniz limanı elde etme çabalarına ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Somali Dışişleri Bakanı Ahmed Muallim Fiqi, ülkesinin ‘Mısır'dan askeri yardım ve mühimmat’ aldığını açıkladı. Fiqi cumartesi günü yaptığı basın açıklamasında, ‘Kahire'nin Somali için destekleyici bir rol oynadığını ve tarihsel olarak her zaman Mogadişu'yu savunduğunu’ belirtti.

Uzmanlar ve askeri yetkililer Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin şekillerini sıraladılar. Somali'nin şu anda karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları çerçevesinde bu desteğin “ortak savunma ve bilgi alışverişinin yanı sıra Afrika Birliği (AfB) barışı koruma güçlerine katılımı” da içerdiğini ifade ettiler.

Mısır, Etiyopya hükümetinin ocak ayında Somaliland ile imzaladığı ve Etiyopya'nın Somaliland'ı bağımsız bir devlet olarak tanıması karşılığında, Addis Ababa'nın bir deniz limanı alacağı mutabakat zaptına karşı çıktı. Kahire söz konusu anlaşmayı ‘Somali'nin egemenliğine saldırı’ olarak değerlendirdi.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi ve Somalili mevkidaşı Hasan Şeyh Mahmud geçtiğimiz ağustos ayında Kahire'de ‘askeri iş birliği protokolü’ imzaladı. Sisi ayrıca ülkesinin Ocak 2025'ten itibaren AfB’nin barışı koruma güçlerine katılacağını duyurdu.

Mısır Askeri Akademisi danışmanlarından Tümgeneral Pilot Dr. Hişam el-Halebi'ye göre Mısır'ın Somali'ye askeri desteği ‘Somali tarafından gelen ve Somali Cumhurbaşkanı tarafından sunulan resmi bir talebe’ dayanıyor.

El-Halebi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, “Kahire'nin Mogadişu'ya sağladığı güvenlik ve askeri yardım iki şekilde gerçekleşiyor. Birincisi, AfB'nin barışı koruma güçleri çerçevesinde, hafif silahlı Mısır güçlerinin de katılımıyla, güvenliğin sağlanması ve insani yardımların ulaştırılması. İkincisi ise iki ülkenin silahlı kuvvetleri arasında ikili iş birliği çerçevesinde gerçekleşiyor. Somali ordusunun etkinliğini ve yeteneklerini arttırmak için eğitim programlarını içeriyor” ifadelerini kullandı.

El-Halebi, ‘Mısır'ın askeri desteğinin kimseye karşı olmadığını ve diğer bölgesel taraflarla savaşmayı amaçlamadığını’ belirtti. ‘Mısır'ın Somali'yi terör örgütlerinin tehdidi ve Kızıldeniz bölgesinin güvenliğiyle ilgili güvenlik sorunları çerçevesinde desteklemeyi amaçladığını’ ifade eden el-Halebi, bunun, ‘Mısır'ın Libya, Sudan, Yemen ve Suriye'ye yönelik politikasıyla aynı olan, egemenliklerini korumak için çatışmalarla karşı karşıya olan ülkelerin ulusal kurumlarını desteklemeye dayanan dış politika parametreleriyle tutarlı olduğunu’ kaydetti.

Somali geçtiğimiz ağustos sonunda, Mısır'ın barışı koruma güçlerine katılımının bir parçası olarak Mısır askeri teçhizatının ve heyetlerinin başkent Mogadişu'ya geldiğini duyurdu. Bunu, Etiyopya'nın ‘bölge için risk oluşturan bazı ülkelerin dış müdahalesini eleştiren’ açıklaması izledi. Söz konusu açıklamada, ‘buna karşı kayıtsız kalınmayacağı’ belirtildi.

Öte yandan el-Halebi, Etiyopya'nın Kızıldeniz'de bir liman elde etme hamlesini eleştirerek, bunun ‘uluslararası hukuk kurallarını ihlal ettiğini ve Somali'nin endişesinin meşru olduğunu, zira Etiyopya'nın hamlesinin, bölgenin resmi olarak bölünmesinin bir başlangıcı olduğunu’ vurguladı.

Mısırlı Afrika uzmanı Rami Zuhdi, Mısır'ın Somali'ye verdiği askeri desteğin sınırlarını ve şeklini sıralayarak, bunun ‘ortak savunma anlaşması, bilgi alışverişi, Somali silahlı kuvvetleri için eğitim programları ve AfB barışı koruma güçlerine katılımı’ içerdiğini belirtti. Zuhdi, ‘barışı koruma misyonundaki Mısır güçlerinin 10 bin personele ulaşabileceğini, bunların 7 bininin sınır korumasına, 3 bininin ise şehirlerdeki güvenlik durumunun korunmasına katılacağını’ söyledi.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zuhdi, “Mısır'ın istikrarı sağlama ve Somali'yi koruma arzusu, karşılıklı savunma anlaşması ve uluslararası hukuk kuralları doğrultusunda askeri iş birliği seviyesini mümkün olduğunca sınırsız hale getirebilir” dedi.

“Kahire, Somali'nin bağımsızlığından bu yana Mogadişu'ya her zaman destek olmuştur” diyen Zuhdi, ‘bu desteğin kriz dönemlerinde arttığını ve şekillerinin çoğaldığını’ belirtti. Zuhdi ayrıca ‘mevcut Somali Cumhurbaşkanı’nın Mayıs 2022’de göreve gelmesinden bu yana Kahire'yi üç kez ziyaret ettiğini’ vurguladı.

Somali, topraklarında Etiyopya birliklerinin varlığını sürdürmesi nedeniyle bir güvenlik sorunuyla karşı karşıya. Zuhdi, Addis Ababa'nın AfB barış gücü misyonunun bir parçası olarak bu yılın sonunda görev süresi dolacak olan birliklerini sürdürmekte ısrar etmesi halinde gerilimin artabileceğini kaydetti.

Somali Dışişleri Bakanı geçtiğimiz günlerde basına yaptığı açıklamada, AfB barış gücü misyonuna katılan Etiyopya güçlerinin bu yılki görev sürelerinin sonunda Somali topraklarını terk etmelerini talep etti. Etiyopya güçlerinin bölgede kalışını ‘ülkesinin mevcut tüm imkanlarla mücadele edeceği askeri bir işgal’ olarak değerlendiren Fiqi, ‘Addis Ababa'nın sadece deniz limanlarını elde etmeye değil, Somali topraklarını kontrol etmeye ve egemenliğine katmaya çalıştığına’ işaret etti.