Sudan’da onlarca sivilin infaz görüntüleri: Ordu olaylara karıştığını reddederken HDK'yı ‘kurgu yapmakla’ suçladı

Orgeneral Burhan’ın Sudan ordusundaki askerleriyle bir araya geldiği arşiv görüntüsü (AWP)
Orgeneral Burhan’ın Sudan ordusundaki askerleriyle bir araya geldiği arşiv görüntüsü (AWP)
TT

Sudan’da onlarca sivilin infaz görüntüleri: Ordu olaylara karıştığını reddederken HDK'yı ‘kurgu yapmakla’ suçladı

Orgeneral Burhan’ın Sudan ordusundaki askerleriyle bir araya geldiği arşiv görüntüsü (AWP)
Orgeneral Burhan’ın Sudan ordusundaki askerleriyle bir araya geldiği arşiv görüntüsü (AWP)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) yakın internet siteleri, Sudan ordusu mensuplarının çok sayıda sivili ‘toplu infaz ettiğini’ gösterdiği ileri sürülen bir video yayınladı. Ancak Sudan ordusu olaylara herhangi bir şekilde dahli olmadığını açıklayarak HDK'yı ‘kurgu yapmakla’ suçladı. Şarku’l Avsat videoların gerçekliğini bağımsız olarak teyit edemedi.

Söz konusu videolar, ülkenin orta kesimlerinde yer alan el-Cezire eyaletinin küçük bir köyünde 50'den fazla sivilin öldürülmesinden birkaç gün ortaya çıkarken HDK, orduyu ve ordu saflarında savaşan ‘aşırılık yanlısı İslamcı milisleri’ cinayetleri işlemekle suçladı.

dcfrgthy
Sudan ordusunun özel görev birimi üyeleri (AFP)

HDK Komutanı Muhammed Hamdan Dagalu’nun (Hamideti) siyasi danışmanlarından el-Başa Tabik’in de aralarında bulunduğu HDK’nın önde gelen isimleri, Sudan ordusunun ve ‘terörist’ dedikleri el-Bera Tugayları'nın, aralarında ordunun kendi mensuplarının da bulunduğu vatandaşları etnik köken ve aidiyetlerine göre ‘kurşuna dizdiği’ iddia edilen bir video yayınladılar.

Tabik'a göre son birkaç gün içinde HDK ile hiçbir bağlantısı olmayan kişiler infaz edildi.

Buna karşın Sudan ordusu tarafından yapılan basın açıklamasında videonun ‘Dagalu’nun terörist milislerinin medya hücreleri ve onların işbirlikçileri tarafından kurgulandığı’ öne sürüldü.

Sudan ordusu sözcüsü Nebil Abdullah, yaptığı açıklamada şunları söyledi:

Bu tür uygulamalar uluslararası insancıl hukuka bağlı ordu mensupları tarafından gerçekleştirilemez. Ordunun eylemleri, Dagalu’nun terörist milislerinin sistematik ve barbarca ihlallerle savaş tarihinde eşi ve benzeri görülmemiş eylemleriyle tam bir tezat oluşturuyor.

sdcvrfgt
Omdurman'da imha edilmiş bir tank (Reuters)

X platformundaki HDK'ya yanlısı hesaplar, Omdurman şehrinde savaşın ilk aylarından kalma, ordu personelinin gözleri bağlı insanları kaçırıp kurşuna dizerek infaz ettiğini ve büyük bir çukura gömdüğünü gösteren bir videoyu yeniden paylaşmaya başladılar.

 ‘Hamideti’ lakabıyla bilinen Muhammed Hamdan Dagalu liderliğindeki HDK’ya geçtiğimiz hafta sonu Batı Kordofan eyaletinin yönetim şehri Fula’yı ele geçirdikten sonra ordu mensubu onlarca esiri öldürdüğü gerekçesiyle benzer suçlamalar yapılmıştı.

Sudan İnsan Hakları Gözlemevi, X platformundan yaptığı açıklamada ‘iğrenç bir suç’ olarak nitelediği olayı en sert ifadelerle kınadı. Gözlemevi açıklamasında “Bu iğrenç suç, savaş suçu ve insanlığa karşı suç teşkil etmektedir” ifadelerine yer verdi.

su u
HDK unsurları (AFP)

Sudan ordusunun komuta kademesini derhal failleri tutuklamaya, soruşturma başlatmaya ve adalete teslim etmeye çağıran Gözlemevi, olaya karışanların komutanları tarafından verilen emirleri yerine getirdikleri kanıtlanırsa, ilgili kuruluşlar ve kurbanların ailelerinin söz konusu komutanlar hakkında dava açmaları gerektiğinin altını çizdi.

HDK dün, Cibril İbrahim liderliğindeki Adalet ve Eşitlik Hareketi'nden (JEM) ve diğer gruplardan binlerce unsurun Üçüncü Cephe’den ayrıldığını duyurdu.

JEM, Kuzey Darfur eyaletinin yönetim şehri el-Faşir’de orduyla birlikte savaşan silahlı hareketlerin oluşturduğu ortak gücün içinde yer alıyor.

Kuzey Darfur Vali Vekili el-Hafız Buheyt Muhammed, ‘tam bir felaket durumu’ yaşandığını söyledi. Muhammed, bölge sakinlerinin çoğunun sistematik olarak gerçekleştirilen topçu bombardımanları nedeniyle açıkta, evsiz ve yiyeceksiz halde olduklarını açıkladı.

Vali Vekili, el-Faşir'in üç aydır dört bir yandan kuşatılmış olduğunu, temel malları ulaştıracak bir yol bulunamadığını, bunun da mal ve genel olarak gıda maddelerinin fiyatlarında önemli bir artışa yol açtığını belirtti.

xcdfvr
Omdurman’da yıkılmış evler ve yanmış arabalar (AWP)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan’a Vali Vekili Muhammed, Kuzey Darfur’daki ‘HDK milislerinin’ şu an son derece zayıf halde olduklarına işaret ederek el-Faşir'e doğrudan müdahale etmesi, Mellit şehrinden geçen ana yolları açması ve ticari mal ve insani yardım taşıyan konvoyların el-Faşir'e ulaşmasını sağlaması çağrısında bulundu.

Şarku’l Avsat’a konuşan yerel kaynaklar, el-Faşir’in dün ağır topçu bombardımanlara maruz kaldığını, 6. Piyade Tümeni karargahının yakınlarındaki yerleşim bölgelerinin ve şehir merkezindeki ana pazarın hedef alındığını söylediler.

HDK'nın cumartesi günü ayrım gözetmeksizin rastgele gerçekleştirdiği topçu bombardımanı, Güney Hastanesi'nin devre dışı kalmasının ardından el-Faşhir’de faaliyet gösteren tek sağlık tesisi haline gelen ‘Suudi Hastanesi’nin eczane bölümünün tamamen hasar görmesine neden oldu.



Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Gazze'de İç Güvenlik yetkilisi Zemzem’e suikast: İçişleri Bakanlığı soruşturma başlattı

Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)
Yarbay Ahmed Zemzem, silahlı kişilerin arabasına açtığı ateş sonucu öldürüldü (Filistin Enformasyon Merkezi)

Filistin Enformasyon Merkezi, Gazze Şeridi'ndeki İç Güvenlik Teşkilatı yetkililerinden Yarbay Ahmed Zemzem’in bu sabah Gazze Şeridi'nin orta kesiminde yer alan Megazi Mülteci Kampı’nda silahlı kişiler tarafından düzenlenen silahlı saldırıda öldürüldüğünü bildirdi.

Gazze İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan kısa basın açıklamasında, ilgili makamların Yarbay Ahmed Zemzem suikastıyla ilgili ‘derhal soruşturma başlattığı’ ve suikasta karışan şüphelilerden birini tutukladığı, diğer şüphelilerin izini sürme çabalarının ise devam ettiği belirtildi. Açıklamada olayın arkasındaki koşulları ve nedenleri ortaya çıkarmak için çalışmaların sürdürüldüğü ifade edildi.

Olay, İsrail ordusunun dün akşam Gazze şehrinin batısındaki er-Raşid Caddesi’nde bir araca düzenlenen baskında Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları liderlerinden Raid Saad'ı öldürdüğünü açıklamasının üzerinden 24 saat geçmeden meydana geldi. İsrail, Saad'ın öldürüldüğü saldırıyla, Gazze'deki ateşkes anlaşmasını bir kez daha ihlal etti.


Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
TT

Cezayir’de Kabiliyeliler ‘MAK’ ayrılıkçı projesine karşı birleşti

Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)
Bejaia'da ayrılıkçı projeye karşı düzenlenen miting sırasında aktivistler (Özel hesaplar)

Cezayir’de Kabiliye bölgesi, ayrılıkçı “MAK” hareketinin Fransa’da ilan etmeyi planladığı “bağımsız Kabiliye devleti” girişimine karşı dikkat çekici bir toplumsal mobilizasyona sahne oldu. Cezayir yönetiminin, ülkenin toprak bütünlüğünü hedef almakla suçladığı bu girişime karşı bölgede çeşitli protesto ve farkındalık faaliyetleri gerçekleştirildi.

Başkent Cezayir’in yaklaşık 250 kilometre doğusunda bulunan ve Kabiliye’nin en büyük kentlerinden biri olan Becaia (Bejaia) vilayetinde, vatandaşlar ve yerel aktörler ulusal birliğe zarar verecek her türlü projeye karşı olduklarını ortaya koyan çok sayıda inisiyatif gerçekleştirdi. Kent genelinde çok sayıda ev ve iş yerinin cephelerine Cezayir bayraklarının asıldığı gözlemlendi.

Becaia Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü tarafından “Cezayir tek ve bölünmezdir” sloganıyla düzenlenen, ulusal bayraklarla süslenmiş araçlardan oluşan bir konvoy, kent merkezinden hareket ederek çeşitli cadde ve köyleri dolaştı. Öte yandan Becaia Üniversitesi öğrencileri yayımladıkları bildiride, ayrılıkçı MAK hareketinin projesini reddettiklerini belirterek, “Cezayir’in birliği ve egemenliğine” olan bağlılıklarını vurguladı.


HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
TT

HDK, Güney Kordofan'daki BM karargahına saldırdı: Altı Bangladeşli asker öldürüldü

Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)
Sudan'ın kuzeyindeki bir beldede devriye gezen HDK üyeleri (Arşiv - AP)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine insansız hava aracı (İHA) ile düzenlediği bir saldırıyla şehirdeki Birleşmiş Milletler (BM) karargahını hedef aldı. Saldırıda en az altı Bangladeşli asker öldürüldü. Öte yandan şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

BM Abyei Geçici Güvenlik Misyonu (UNISFA) tarafından yapılan açıklamada, Kadugli'deki BM merkezine düzenlenen İHA’lı saldırıda ‘altı askerin öldürüldüğü ve altı askerin yaralandığı’ duyuruldu. UNISFA tüm kurbanların Bangladeşli olduğunu ekledi.

Öte yandan Bangladeş Başbakanı Muhammed Yunus, yaptığı açıklamada olaydan dolayı ‘derin üzüntüsünü’ dile getirdi.

BM Genel Sekreteri António Guterres ise Sudan'daki UNISFA askerlerine yönelik saldırıların ‘haksız ve savaş suçu niteliğinde’ olduğunu vurguladı.

Guterres, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı paylaşımda, UNISFA askerlerini hedef alanlardan hesap sorulması çağrısında bulundu.

Sudan Egemenlik Konseyi saldırıyı kınadı

Öte yandan Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi.

Konsey tarafından yapılan açıklamada, ‘korunan bir BM tesisini hedef almanın, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanış ve suç teşkil eden bir davranış olduğu, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe saydığı’ vurgulandı.

sd
Sudan ordusu komutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)

Saldırıdan HDK’yı sorumlu tutan konsey, BM ile uluslararası topluma BM tesislerinin korunması için ‘kararlı tutumlar ve caydırıcı önlemler almaları’ çağrısında bulundu.

HDK dün, kuşatma altındaki Güney Kordofan eyaletinin yönetim şehri Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenleyerek BM karargahını hedef aldı ve en az altı sivili öldürdü. Bunun üzerine şehirdeki bazı insani yardım kuruluşları ve BM ajansları, kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle personelini tahliye etmeye başladı.

Sudan Geçiş Dönemi Egemenlik Konseyi, saldırıyı ‘uluslararası insani hukukun ciddi bir ihlali ve açık bir ihlali’ olarak nitelendirdi. Konsey tarafından yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

“Korunan bir BM tesisini hedef almak, organize terörizme eşdeğer tehlikeli bir tırmanma ve suç teşkil eden bir davranış olup, uluslararası hukuku kasıtlı olarak hiçe sayma ve insani yardım ve uluslararası misyonların çalışmalarını doğrudan tehdit etme anlamına gelir.”

dfrgt
BM Genel Sekreteri António Guterres (Reuters)

HDK, bu saldırıyı, BM Genel Sekreteri António Guterres’in HDK’yı ‘kötü güçler’ olarak nitelendirdiği, HDK’nın ise BM'yi ‘çifte standart’ uygulamakla suçladığı açıklamasından iki sonra gerçekleşti.

Birçok kaynak, HDK'nın Kadugli şehrine İHA’lı saldırı düzenlediğini bildirdi. Şehirde dumanlar yükseldiği görüldü. Fransız Haber Ajansı AFP’ye konuşan bir sağlık kaynağı, BM karargahına düzenlenen İHA’lı saldırıda en az altı sivilin öldüğünü söyledi.

Bölge sakinleri kaçıyor

Sudan merkezli bir haber sitesi, HDK'ya bağlı Sudan Kurucu İttifakı’nın (Te’sis) perşembe günü Kadugli sakinlerine askeri çatışma ve operasyon bölgelerini terk etmeleri çağrısında bulunduğunu aktardı. Haberde, bu çağrının bölge sakinleri tarafından geniş çapta dikkate alındığı, bu göç dalgasının savaşın patlak vermesinden bu yana en büyük dalga olduğu ve bölgeden kaçanların çoğunluğunun kadınlar, çocuklar ve yaşlılar olduğu belirtildi.

Al Sudania News sitesi, Sudan Kurucu İttifakı liderinin yaptığı açıklamada, ittifakın ‘sivilleri korumaya ve Kadugli'den gönüllü tahliyeleri kolaylaştırmaya tam olarak kararlı olduğunu’ söylediğini aktardı.

İttifak lideri, ‘tüm vatandaşlara hayatlarını korumak için çatışmalardan uzak durmaları çağrısını’ yineledi.

Bu gelişmeler yaşanırken Güney Kordofan eyaletinde askeri çatışmalar daha fazla bölgeye yayılıyor ve bunların sivillerin insani durumuna etkisi konusunda endişeler artıyor.

Sudan Ordusu, Güney Kordofan eyaletindeki Kadugli, Dilling ve Abu Jubayhah olmak üzere son üç şehri kontrol ediyor.

Sudan Kurucu İttifakı, geçtiğimiz temmuz ayında, Muhammed Hasan et-Taişi liderliğinde paralel bir hükümetin kurulduğunu açıklayan HDK'nın da dahil olduğu bir siyasi ittifak.

Hartum'da kitlesel gösteriler düzenlendi

Öte yandan dün binlerce Sudanlı, başkent Hartum ve ülkenin diğer şehirlerinde kitlesel gösteriler düzenleyerek, HDK'ya karşı savaşan orduyu destekledi. HDK ise, ülkedeki savaşı sona erdirmek için gösterdiği çabaları boşa çıkarmak amacıyla uluslararası toplumun önünde vatandaşları istismar etmemesi konusunda uyarıda bulundu.

Yürüyüşler, Sudan ordusu ile birlikte savaşan silahlı gruplar ve İslamcı hareketlerle koordineli olarak Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi’nin çağrısı üzerine düzenlendi.

efrgt
Cumartesi günü Port Sudan'da ordu yanlısı yürüyüş (AFP)

Seferberlik ve Halk Direnişi Yüksek Komitesi lideri Korgenereal Beşir Mekki el-Bahi, geçtğimiz ay, Kordofan’ın tüm cephelerinde orduyu desteklemek için genel seferberlik ilan edildiğini ve bazı eyaletlerde eğitim kamplarının açıldığını duyurdu.

Bahi, komite tarafından yayınlanan açıklamasında şunları söyledi:

“Bu yaygın halk ayaklanması, Sudan halkının gerçek iradesini yansıtıyor ve ulusal devlet kurumlarının üzerinde hiçbir meşruiyet olmadığını teyit ediyor.”

Şarku’l Avsat, aralarında Hartum, Port Sudan, Medeni, Dongola, Sennar ve Halfa’nın bulunduğu, Sudan ordusunun kontrolündeki eyaletlerin başkentlerinde düzenlenen yürüyüşleri yerinde takip etti.

HDK'nın yaygın ihlallerine tanık olan El Cezire eyaletinin merkezindeki onlarca belde ve küçük köyde de dayanışma gösterileri düzenlendi.

Protestocular, Sudan ordusuna destek çağrısı yapan pankartlar açarken ‘Tek ordu, tek halk’ sloganları attı. Bazı protestocular ise HDK'nın terör örgütü olarak sınıflandırılması çağrısında bulunan sloganlar attı.

Öte yandan başta Sivil Demokratik Devrimci Güçler İttifakı (Sumud) olmak üzere savaş karşıtı güçler, ‘Barışa ve demokrasiye evet. Savaşa, askeri yönetime hayır’ sloganıyla sosyal medyada yaygın olarak paylaşımların yapıldığı bir kampanya başlattı.