Musul'daki Nuri Camii'nde DEAŞ tarafından yerleştirilmiş 5 adet el yapımı patlayıcı bulundu

Patlayıcılar tüm camiyi yıkmak için tasarlanmış.

Kuzey Irak'ın Musul kentindeki Eski Şehir'de bulunan Nuri Camii, 9 Temmuz 2022. (AFP)
Kuzey Irak'ın Musul kentindeki Eski Şehir'de bulunan Nuri Camii, 9 Temmuz 2022. (AFP)
TT

Musul'daki Nuri Camii'nde DEAŞ tarafından yerleştirilmiş 5 adet el yapımı patlayıcı bulundu

Kuzey Irak'ın Musul kentindeki Eski Şehir'de bulunan Nuri Camii, 9 Temmuz 2022. (AFP)
Kuzey Irak'ın Musul kentindeki Eski Şehir'de bulunan Nuri Camii, 9 Temmuz 2022. (AFP)

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) dün (Cuma) yaptığı açıklamada, Musul kentinde restore edilmekte olan Irak mirası Nuri Camii'nin duvarında yedi yıl önce DEAŞ tarafından gizlenmiş beş adet el yapımı patlayıcı bulunduğunu bildirdi.

UNESCO tarafından dün akşam AFP'ye yapılan açıklamada, söz konusu patlayıcıların ‘caminin tamamını yıkmak üzere tasarlanmış devasa düzenekler’ olduğu belirtildi. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı açıklamada, “Durum tamamen kontrol altında, çevredeki nüfus için herhangi bir tehlike yok. El yapımı patlayıcıların önümüzdeki günlerde sökülmesi planlanıyor” ifadeleri yer aldı.

 Kuzey Irak'ın Musul kentindeki Eski Şehir'de bulunan Nuri Camii’nin restorasyon sırasında çekilen bir fotoğrafı, 18 Ocak 2022. (AFP)Kuzey Irak'ın Musul kentindeki Eski Şehir'de bulunan Nuri Camii’nin restorasyon sırasında çekilen bir fotoğrafı, 18 Ocak 2022. (AFP)

Irak ordusuna göre, cami ve kambur minaresi (el-Hadba) Haziran 2017'de Irak güçleri ile DEAŞ arasındaki çatışmalar sırasında cihatçılar tarafından caminin içine yerleştirilen patlayıcılarla tahrip edildi.

UNESCO, ‘ibadethanenin güney duvarının içinde’ her biri 1,5 kilogram ağırlığında patlayıcı içeren ‘beş patlamamış düzenek’ bulunduğunu bildirdi.

UNESCO tarafından yapılan açıklamada, “Bunlardan biri etkisiz hale getirildi, ancak diğer dördü birbiriyle bağlantılı ve henüz etkisiz hale getirilmedi” denildi.

Irak Ortak Operasyonlar Komutanlığı Sözcüsü Tahsin Hafaci, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Nuri Camii'nin restorasyonunu yapan işçiler, caminin içinde DEAŞ tarafından yerleştirilmiş bir grup patlayıcı düzenek buldular. Ninova vilayetindeki mayın temizleme uzmanları, karmaşık yapıları nedeniyle Savunma Bakanlığı'ndan ekipler çağırdı” ifadelerini kullandı.

Güvenlik önlemi olarak, patlayıcılar etkisiz hale getirilinceye kadar restorasyon çalışmaları durduruldu.

Patlayıcılar, mihrabın sökülmesi ve yeniden inşası için hazırlık yapan ekiplerin duvarı incelediği sırada bulundu.

UNESCO'ya göre DEAŞ militanları duvarı söktü, patlayıcıları yerleştirdi ve daha sonra onları gizlemek için duvarı yeniden inşa etti.

‘DEAŞ damgası’

DEAŞ lideri Ebubekir el-Bağdadi 2014 yazında, aşırılık yanlısı örgütün Irak ve Suriye'de geniş alanları ele geçirmesinin ardından ‘hilafetin’ kurulduğunu ilk kez bu camiden ilan etti.

Irak güvenlik güçleri, Washington liderliğindeki uluslararası koalisyonun askeri desteğiyle 2017'de sona eren şiddetli çatışmaların ardından örgütü yenilgiye uğratmayı başardı.

Nuri Camii adını, bir dönem Musul'u yöneten ve 1172 yılında caminin inşa edilmesini emreden Suriye'nin birleştiricisi Nureddin Zengi'den alıyor. Cami, 1942 yılında bir yenileme projesi kapsamında yeniden inşa edildi.

Yapısını 850 yıl boyunca koruyan kambur minare, orijinal binadan geriye kalan tek parçadır.

Kuzey Irak'ın Musul kentindeki Eski Şehir'de bulunan Nuri Camii'nin kambur minaresi, 24 Mayıs 2017. (AFP) Kuzey Irak'ın Musul kentindeki Eski Şehir'de bulunan Nuri Camii'nin kambur minaresi, 24 Mayıs 2017. (AFP)

Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) tarafından finanse edilen restorasyon çalışmalarının Aralık 2024'te tamamlanması bekleniyor.

UNESCO tarafından yapılan açıklamada, “Gerçekten de son aşamadayız. Restorasyon tamamlanınca DEAŞ'ın damgası tamamen silinmiş olacak” ifadesi yer aldı.

Bölge sakinlerinin talebi üzerine eğik kalacak olan eski minarenin, enkazdan çıkarılan 45 bin kerpiç tuğla kullanılarak yeniden inşa edilmesi bekleniyor.

Patlayıcıların bulunması, camide çalışan restorasyon ekibi için ilk sürpriz değildi. Zira Ocak 2022'de bir kazı ekibi, caminin altında 12’nci yüzyıldan kalma bir ibadethanenin zeminini keşfetti.



ABD'den Gazze'de ölüm tuzağı kuran yardım ağına büyük bağış

Birleşmiş Milletler, GHF'nin Gazze'de "ölüm tuzakları" kurduğunu söylüyor (Reuters)
Birleşmiş Milletler, GHF'nin Gazze'de "ölüm tuzakları" kurduğunu söylüyor (Reuters)
TT

ABD'den Gazze'de ölüm tuzağı kuran yardım ağına büyük bağış

Birleşmiş Milletler, GHF'nin Gazze'de "ölüm tuzakları" kurduğunu söylüyor (Reuters)
Birleşmiş Milletler, GHF'nin Gazze'de "ölüm tuzakları" kurduğunu söylüyor (Reuters)

ABD, Gazze İnsani Yardım Vakfı'na (Gaza Humanitarian Foundation/GHF) 30 milyon dolar bağışlayacak.

Guardian’ın incelediği bir belgeye göre ABD Dışişleri Bakanlığı, GHF’ye halihazırda 7 milyon dolar bağış göndermiş durumda.

Kimliklerinin açıklanmaması şartıyla konuşan yetkililer, bağış başvurusunun GHF tarafından yapıldığını ve fonun ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın (USAID) bütçesinden karşılanacağını söylüyor.

ABD Başkanı Donald Trump’ın kararıyla bütçesinde kesintiye gidilen USAID’in faaliyetlerinin kısıtlanması ve kademeli olarak Dışişleri Bakanlığı bünyesine dahil edilmesi planlanıyor.

Kaynaklar, USAID ve Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin başvuruyla ilgili gerekli incelemeleri yapmadan süreci “aceleye getirerek” bağışı onayladığını belirtiyor.

Reuters’a konuşan yetkililer de 30 milyon dolarlık bağışın her ay verilecek şekilde hazırlanabileceğini ifade ediyor.

Dışişleri Bakanlığı’ndan Guardian’a gönderilen yazılı açıklamada “İç müzakereler hakkında yorum yapmayacağız” dendi.

Filistinli yetkililer, Netzarim ve Refah bölgelerindeki GHF’ye ait erzak dağıtım noktalarının "insani yardım" kisvesi altındaki ölüm tuzaklarına dönüştüğünü ve İsrail'in sivilleri kasıtlı olarak hedef aldığını savunuyor. İsrail ordusuysa iddiaları reddediyor.

Birleşmiş Milletler’in aktardığına göre GHF mayısta faaliyetlerine başladığından bu yana en az 460 Filistinli, kuruluşun dağıtım noktalarında yardım almaya çalışırken öldürüldü.

Gazze sakinlerinden Ümmi Reyid Nüeyzi, İsrail ordusunun yardım almaya çalışanlara ateş açtığını belirterek şunları söylüyor:

Çocuklarımızın hayatı neden bu kadar ucuz görülüyor? Oğlum kendini ve kardeşlerini doyurmak için bir paket un almaya gitmişti, şimdiyse yoğun bakımda.

GHF'nin kurulmasını sağlayan ABD'li danışmanlık firması Boston Consulting Group, yardım kuruluşuyla bağlarını haziranın başında koparmıştı. GHF’nin CEO'su Jake Wood da tarafsızlık ve bağımsızlık ilkeleriyle uyumlu şekilde görevini yapmanın artık mümkün olmadığını vurgulayarak 25 Mayıs'ta istifasını açıklamıştı.

İsrail ve ABD destekli GHF’nin Gazze’de yarattığı kaos sürerken, bölgede yer yer Hamas karşıtı protestolar da patlak veriyor.

Sosyal medyada paylaşılan gönderilerde gösterilere katılan Ahmed el Mesri’nin Hamas militanları tarafından dövülerek hastanelik edildiği ileri sürülüyor. Mesri’nin protestolarda “Hamas bizi temsil etmiyor” yazılı bir pankart taşıdığı bilgisi paylaşılıyor. Başka bir eylemdeyse “Hamas’ı istemiyoruz. Onlar bizi yok etti. Yeter artık” diye bağırdığı bildiriliyor.

Olayın ne zaman yaşandığına dair bilgi paylaşılmazken, Filistinli örgüt de iddialara ilişkin açıklama yapmadı.

Independent Türkçe, Guardian, BBC, Times of Israel