Hamas kalıcı ateşkes olmadan müzakerelere başlamayı kabul etti

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği baskınlardan kaynaklanan yıkımdan (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği baskınlardan kaynaklanan yıkımdan (AFP)
TT

Hamas kalıcı ateşkes olmadan müzakerelere başlamayı kabul etti

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği baskınlardan kaynaklanan yıkımdan (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği baskınlardan kaynaklanan yıkımdan (AFP)

Bir Hamas yetkilisi dün (Pazar) yaptığı açıklamada, Hamas’ın "kalıcı bir ateşkes olmaksızın" rehine müzakerelerine başlamayı kabul ettiğini söyledi.

Yetkilinin açıklaması, ABD, Katar ve Mısır'ın İsrail ile Hamas'ı dokuz aydır devam eden savaşı sona erdirmek üzere görüşmeler yapmaya ve Hamas'ın elindeki rehineler ile İsrail'deki Filistinli tutukluların serbest bırakılması için bir anlaşmaya varmaya teşvik etmek amacıyla yeniden arabuluculuk çabalarına giriştiği bir dönemde geldi.

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkili, rehine müzakerelerine başlayabilmek için "(Hamas'ın) daha önce İsrail'in tam ve kalıcı bir ateşkesi kabul etmesini şart koştuğunu" hatırlattı.

Yetkili, "Arabulucuların tutuklu müzakereleri devam ettiği sürece ateşkesin de devam edeceğine dair söz vermesi nedeniyle bu adım atlandı. (Hamas) kalıcı ateşkes olmadan müzakerelerin başlayacağını kabul ederek, kalıcı ateşkes koşulundan geri adım attı" ifadelerini kullandı.

Yetkililer, İsrail'in daha önce Hamas'ın kalıcı ateşkes taleplerine şiddetle karşı çıktığını belirtti.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, 2007'den bu yana Gazze Şeridi'ni kontrol eden Hamas ortadan kaldırılana kadar savaşa devam edeceklerini vurguladı.

ABD Başkanı Joe Biden, 31 Mayıs'ta İsrail tarafından önerildiğini söylediği, ilk aşamada altı haftalık bir ateşkes ve Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında rehinelerin serbest bırakılmasını öngören bir plan sundu.

Mossad Başkanı Barnea, Katarlı arabulucularla ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasına ilişkin bir plan üzerinde yaptığı görüşmelerin ardından önceki gün Doha'dan ayrıldı.

Netanyahu'nun ofisinden bir sözcü, İbrani devletinin Gazze'de ateşkes müzakerelerini yeniden canlandırmak için "önümüzdeki hafta" Doha'ya döneceğini söyledi ve "iki taraf arasında fikir ayrılıkları" olduğuna işaret etti.

Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, CIA Direktörü William Burns'ün önümüzdeki Çarşamba günü Doha'ya geleceğini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın aktardığına göre Hamas lideri ajansa yaptığı açıklamada, Mısır ve Türkiye'nin "bir anlaşmaya varmak için" çaba sarf ettiğini söyledi.

"Hamas, İsrail'in geçmişte yaptığı gibi müzakere sürecini kesintiye uğratmaması halinde, müzakerelerin iki ila üç hafta sürmesini bekliyor. Top İsrail'in sahasında, eğer bir anlaşmaya varmak istiyorlarsa bunu gerçekleştirmek çok mümkün" ifadelerini kullandı.

"Hamas arabuluculara, anlaşmanın ilk aşamasında günde 400 tıra varan miktarlarda yardım girmesini ve İsrail ordusunun Philadelphia ekseninden ve Refah sınır kapısından çekilmesini istediğini bildirdi."

AFP'nin İsrail'in resmi rakamlarına dayanarak elde ettiği veriye göre savaş 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'in güneyine düzenlediği ve çoğu sivil 1.195 kişinin ölümüne yol açan eşi benzeri görülmemiş bir saldırının ardından patlak verdi.

İsrail ordusuna göre, saldırı sırasında kaçırılan 251 kişiden 116'sı halen Gazze'de rehin tutuluyor ve bunlardan 42'si hayatını kaybetti.



Fransa: Yeni bir Lübnan'ın ortaya çıkmasına katkıda bulunmak istiyoruz

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn dün (Çarşamba) Baabda Sarayı'nda Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lökke Rasmussen ile bir araya geldi. (EPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn dün (Çarşamba) Baabda Sarayı'nda Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lökke Rasmussen ile bir araya geldi. (EPA)
TT

Fransa: Yeni bir Lübnan'ın ortaya çıkmasına katkıda bulunmak istiyoruz

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn dün (Çarşamba) Baabda Sarayı'nda Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lökke Rasmussen ile bir araya geldi. (EPA)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn dün (Çarşamba) Baabda Sarayı'nda Danimarka Dışişleri Bakanı Lars Lökke Rasmussen ile bir araya geldi. (EPA)

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un 2020 yazındaki liman patlaması olayının ardından gerçekleştirdiği iki ziyaretten sonra yarın (Cuma) Lübnan'a yapacağı üçüncü kısa ziyaretin ‘egemenliğin yeniden tesis edilmesi, refahın sağlanması ve Lübnanlıların birliğinin korunmasına’ ilişkin üç ana mesajı var.

Macron, Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, Savunma Bakanı Sebastien Lecornu, Lübnan Özel Temsilcisi Jean-Yves Le Drian, birkaç milletvekili ve Macron'un kişisel davetlisi olan Lübnan'la ‘özel’ bağları bulunan bir grup şahsiyetin de aralarında bulunduğu küçük bir resmi heyetle yarın Beyrut'ta olacak.

Mevcut programa göre Macron, Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn ile Baabda Sarayı'nda bir araya gelecek ve ardından iki cumhurbaşkanı ortak basın toplantısı düzenleyecek. Macron ayrıca, Meclis Başkanı Nebih Berri, eski Başbakan Necib Mikati ve hükümeti kurmakla görevlendirilen Nevvaf Selam ile de bir araya gelecek. Macron, temasları kapsamında Beyrut'taki Fransız Büyükelçiliği karargâhında ateşkes izleme grubu başkanları olan ABD'li ve Fransız generallerle bir araya gelerek anlaşmanın nasıl uygulanacağını gözden geçirecek ve İsrail güçlerinin Güney Lübnan'dan çekilmesini ve Lübnan ordusunun konuşlanmasını hızlandırmak için çalışacak.

Paris dün olduğu gibi bugün ve yarın da Lübnan'ın yanında olmak istiyor. Cumhurbaşkanlığı kaynaklarına göre Paris, Lübnan'ın ‘boyutundan büyük bir ülke’ olduğunu ve ‘bugün Ortadoğu'da siyasi, sembolik ve stratejik değerlere sahip olduğunu’ düşünüyor. Bu kaynaklar ‘Fransa'nın bugün Lübnan'la olan ilişkilerinin, Avn'ın seçilmesi ve Selam'ın atanmasından sonra ve bölgede meydana gelen gelişmeler nedeniyle gelişebileceğine’ inanıyor. Paris, ‘yeni bir Lübnan'ın ortaya çıkmasına katkıda bulunmak’ istiyor.

Fransız yaklaşımında ‘egemenlik’ konusu ön planda tutuluyor. Kaynaklar Paris'in Lübnan ordusunu donatmak, eğitmek ya da ateşkes anlaşmasına varmak ve izleme komitesini kurmak için neler yaptığını ve yapmakta olduğunu hatırlatıyor.

Fransa, ‘1701 sayılı kararın uygulanmasının ayrılmaz bir parçası’ olduğu düşüncesiyle, Lübnan devletinin sınırlarını izlemesi ve tüm topraklarını kontrol etmesi için güçlendirilmesinin önemini vurguluyor. Kaynaklar, “Lübnanlıların egemenliklerini yeniden tesis edebileceklerini göstermeleri için bir fırsat var” dedi. İsrail'in güneyden çekilmesine gelince, Cumhurbaşkanlığı kaynakları Paris'in bunun belirlenen programa göre gerçekleşmesini istediğini ve İsrail'in yanı sıra Hizbullah'ı da buna uymaya çağırdığını ifade etti.

Elysee Sarayı'nın Lübnan'ın egemenliği için çalışma bağlamında dikkat çektiği bir diğer unsur da Fransa Dışişleri Bakanı'nın Şam'ı ziyareti ve Suriye’deki yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şera ile görüşmesi sırasında ‘Lübnan'ın egemenliğine saygı gösterilmesi, sınırların kontrol edilmesi, kaçakçılığın önlenmesi ve Suriye'nin komşuları için bir tehdit oluşturmamasının sağlanması’ gerektiğine yaptığı vurgu. Mikati'nin Suriye'ye yaptığı son ziyarette de aynı konulara değinildi.

Paris, egemenliğin iadesi ile Hizbullah'ın Lübnan'da faaliyet gösteren diğer partiler gibi bir siyasi partiye dönüşme çağrısı arasında bir çizgi çekiyor ve bu dönüşümü Lübnan'ın birliğinin korunması çerçevesine dahil ediyor. Fransa'nın okuması, Hizbullah'ın askeri yeteneklerinin ve liderliğinin çoğunu kaybettiği, Esed rejiminin düşmesi nedeniyle stratejik olarak zayıfladığı ve artık eskisi gibi silah tedarik edemediği yönünde.

Tüm bu değişimler göz önüne alındığında Elysee kaynakları, Cumhurbaşkanı Macron'un ‘Hizbullah'ı her zaman siyasi bir parti olmaya teşvik ettiğini ve bunun yolunun da silahlarını bırakıp Lübnan siyasi oyununa tam olarak girmekten geçtiğini’ belirtti. Paris, ‘Hizbullah'ın geçmişte hâkim olan güç dengesi yerine, kurumların normal işleyişine dönmesini sağlayacak ve tüm Lübnanlıların birliğini koruyacak bir hükümet siyasi sözleşmesine girmesi gerektiğine’ inanıyor.

Macron'un üçüncü mesajı ise ‘Paris'in Lübnanlılara eşlik etmeye devam etme ve kendilerinden beklenen yapısal reformları gerçekleştirmelerine yardımcı olma arzusudur.’ Bu da öncelikle Uluslararası Para Fonu (IMF) ile bir anlaşma imzalanmasından geçmektedir.

Fransa, ‘uluslararası güven yeniden tesis edilmeden’ Lübnan'a yardım yapılamayacağını, bunun da şeffaflık ve ekonominin ‘temizlenmesini’ gerektirdiğini düşünüyor. Daha da önemlisi, Lübnan ekonomisini canlandırmak için çalışmak isteyen Paris, uluslararası toplumu Lübnan'a yardım için harekete geçirebilecek reformlarda ısrar ediyor. Fransa'nın geçen sonbaharda orduyu ve Lübnanlıları desteklemek için düzenlediği konferansa benzer bir uluslararası konferansa hazırlanıp hazırlanmadığı sorulduğunda net bir yanıt verilmedi, ancak Fransa'nın Lübnan'a yardım etmek için ne gerekiyorsa yapmaktan çekinmeyeceği belirtildi.

Fransız kaynaklar, Paris'in Suudi Arabistan'ın yanı sıra Donald Trump'ın ‘çantasında’ Beyaz Saray'a ulaşacak olan görev gücü de dahil olmak üzere ABD ile istişare ve koordinasyon halinde yürüttüğü ortak çalışmalara birden fazla kez atıfta bulundu. Kaynaklar, Washington ile istişarelerin ‘devam ettiğini’ ve iki tarafın Lübnan için ‘ortak bir vizyona ulaştığını’ vurguladılar.