Hamas kalıcı ateşkes olmadan müzakerelere başlamayı kabul etti

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği baskınlardan kaynaklanan yıkımdan (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği baskınlardan kaynaklanan yıkımdan (AFP)
TT

Hamas kalıcı ateşkes olmadan müzakerelere başlamayı kabul etti

İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği baskınlardan kaynaklanan yıkımdan (AFP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne düzenlediği baskınlardan kaynaklanan yıkımdan (AFP)

Bir Hamas yetkilisi dün (Pazar) yaptığı açıklamada, Hamas’ın "kalıcı bir ateşkes olmaksızın" rehine müzakerelerine başlamayı kabul ettiğini söyledi.

Yetkilinin açıklaması, ABD, Katar ve Mısır'ın İsrail ile Hamas'ı dokuz aydır devam eden savaşı sona erdirmek üzere görüşmeler yapmaya ve Hamas'ın elindeki rehineler ile İsrail'deki Filistinli tutukluların serbest bırakılması için bir anlaşmaya varmaya teşvik etmek amacıyla yeniden arabuluculuk çabalarına giriştiği bir dönemde geldi.

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan yetkili, rehine müzakerelerine başlayabilmek için "(Hamas'ın) daha önce İsrail'in tam ve kalıcı bir ateşkesi kabul etmesini şart koştuğunu" hatırlattı.

Yetkili, "Arabulucuların tutuklu müzakereleri devam ettiği sürece ateşkesin de devam edeceğine dair söz vermesi nedeniyle bu adım atlandı. (Hamas) kalıcı ateşkes olmadan müzakerelerin başlayacağını kabul ederek, kalıcı ateşkes koşulundan geri adım attı" ifadelerini kullandı.

Yetkililer, İsrail'in daha önce Hamas'ın kalıcı ateşkes taleplerine şiddetle karşı çıktığını belirtti.

İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu, 2007'den bu yana Gazze Şeridi'ni kontrol eden Hamas ortadan kaldırılana kadar savaşa devam edeceklerini vurguladı.

ABD Başkanı Joe Biden, 31 Mayıs'ta İsrail tarafından önerildiğini söylediği, ilk aşamada altı haftalık bir ateşkes ve Filistinli tutukluların serbest bırakılması karşılığında rehinelerin serbest bırakılmasını öngören bir plan sundu.

Mossad Başkanı Barnea, Katarlı arabulucularla ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasına ilişkin bir plan üzerinde yaptığı görüşmelerin ardından önceki gün Doha'dan ayrıldı.

Netanyahu'nun ofisinden bir sözcü, İbrani devletinin Gazze'de ateşkes müzakerelerini yeniden canlandırmak için "önümüzdeki hafta" Doha'ya döneceğini söyledi ve "iki taraf arasında fikir ayrılıkları" olduğuna işaret etti.

Müzakereler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, CIA Direktörü William Burns'ün önümüzdeki Çarşamba günü Doha'ya geleceğini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın aktardığına göre Hamas lideri ajansa yaptığı açıklamada, Mısır ve Türkiye'nin "bir anlaşmaya varmak için" çaba sarf ettiğini söyledi.

"Hamas, İsrail'in geçmişte yaptığı gibi müzakere sürecini kesintiye uğratmaması halinde, müzakerelerin iki ila üç hafta sürmesini bekliyor. Top İsrail'in sahasında, eğer bir anlaşmaya varmak istiyorlarsa bunu gerçekleştirmek çok mümkün" ifadelerini kullandı.

"Hamas arabuluculara, anlaşmanın ilk aşamasında günde 400 tıra varan miktarlarda yardım girmesini ve İsrail ordusunun Philadelphia ekseninden ve Refah sınır kapısından çekilmesini istediğini bildirdi."

AFP'nin İsrail'in resmi rakamlarına dayanarak elde ettiği veriye göre savaş 7 Ekim'de Hamas'ın İsrail'in güneyine düzenlediği ve çoğu sivil 1.195 kişinin ölümüne yol açan eşi benzeri görülmemiş bir saldırının ardından patlak verdi.

İsrail ordusuna göre, saldırı sırasında kaçırılan 251 kişiden 116'sı halen Gazze'de rehin tutuluyor ve bunlardan 42'si hayatını kaybetti.



Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
TT

Trump'ın elçisi: Irak kritik bir dönüm noktasında ve silahlı gruplar var olduğu sürece başarılı olamaz

ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)
ABD'nin Irak Büyükelçisi Mark Savaya (Irak medyası)

ABD Başkanı'nın Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya dün yaptığı açıklamada, Irak'ın kritik bir dönemeçte olduğunu ve silahlı grupların devletle rekabet edip devletin rolünü baltaladığı bir ortamda hiçbir ulusun başarılı olamayacağını söyledi.

Savaya, Irak'taki bölünmüşlüğün ülkenin uluslararası konumunu zayıflattığını, ekonomisini boğduğunu ve ulusal çıkarlarını koruma yeteneğini sınırladığını belirterek, hükümetin ülkeyi bölgesel çatışmalardan uzak tutan ve ulusal önceliklere odaklanan bir yaklaşım izlediğinde, istikrarın mümkün olduğunu kanıtladığını ifade etti.

Irak'ta istikrarın sağlanmasının sorumlu liderlik ve devleti ve kurumlarını güçlendirmeye yönelik kararlı bir yaklaşım gerektirdiğini vurgulayan yetkili, siyasi ve dini liderlerin kararlarının, Irak'ın egemenlik ve güç yolunda ilerleyip ilerlemeyeceğini veya parçalanma ve gerilemeye doğru kayıp kaymayacağını belirleyeceğini belirtti.

Trump'ın liderliğinde Amerika Birleşik Devletleri'nin bu kritik dönemde Irak'ı desteklemeye tamamen hazır olduğunu teyit etti.


Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
TT

Yoksulluk içinde boğulan Gazze, iki aylık kırılgan ateşkesi sona erdirdi

Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)
Filistinli bir anne, dün Han Yunus'taki Nasır Hastanesi'nde soğuktan ölen kız bebeğinin yasını tutuyor (Reuters)

Gazze Şeridi, İsrail ve Hamas arasında geçen ekim ayında başlayan kırılgan ateşkes anlaşmasının üçüncü ayına dün girdi. Kuşatma altındaki halk, İsrail'in ihlalleri ve ciddi yardım eksikliğiyle birlikte iki ay geçirdi.

Gazze Şeridi'ni kasıp kavuran şiddetli hava koşulları ve yoğun yağışlar, halihazırda bir bebeğin soğuktan ölmesiyle sonuçlanan zorlu koşulları gidermek için gerekli malzemelerin ulaştırılmasının aciliyetini bir kez daha vurguladı. Birleşmiş Milletler Filistinli Mülteciler Yardım ve Çalışma Ajansı (UNRWA), yağışların neden olduğu artan acıların "tıbbi ve yeterli barınma malzemeleri de dahil olmak üzere insani yardımın kesintisiz akışı yoluyla önlenebileceğini" belirtti.

Bu arada, İsrail'in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı İtamar Ben-Gvir dün, Hamas'ın askeri kanadına adını veren, İsrail sınırları içinde bulunan tarihi lider İzzeddin el-Kassam'ın türbesini kaldırma sözü verdi. Ben-Gvir, güvenlik güçleri ve bir vinç eşliğinde, Suriye doğumlu el-Kassam'ın türbesinin yanına kurulan dua çadırını sökerken çekilmiş bir video yayınladı. Hamas, güvenlik bakanının eylemlerinin "kutsallığa karşı eşi benzeri görülmemiş bir ihlal ve kutsal yerlere saygısızlık" olduğunu ifade etti.


Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

TT

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

Ateşkesin zorlu eşiği: Silahsızlanma maddesi ABD–İsrail–Hamas üçgenini kilitliyor

İsrail, ABD Başkanı Donald Trump’ın ekimde ilk aşaması uygulamaya giren Gazze ateşkes planı kapsamında Hamas’ın tamamen silahsızlandırılması şartında ısrarını sürdürüyor. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilerle Tel Aviv, Hamas’ın uzun süreli bir ateşkes karşılığında silahların “dondurulması” yönündeki önerisini reddetti.

Fransız Haber Ajansı AFP bugün (Perşembe) konuşan bir İsrailli yetkili, “20 maddelik plan çerçevesinde Hamas’ın geleceği yok; örgüt silahsızlandırılacak” dedi. Aynı yetkili, “Gazze tamamen silahtan arındırılmış olacak” ifadelerini kullandı.

Bu açıklamalar, Hamas’ın yurtdışı siyasi büro şefi Halid Meşal’in Al Jazeera’da yayımlanan röportajında, “Direnişin tamamen silahsızlanması kabul edilemez. Silahların dondurulması veya muhafaza edilmesi gibi seçenekler tartışılıyor” sözlerinin ardından geldi.

y
Hamas lideri Halid Meşal (X)

İsrail Ordu Radyosu da Tel Aviv’in “Gazze’nin tamamen silahsızlandırılması” talebini yinelerken, ABD ile konuya dair “sürekli koordinasyon” yürütüldüğünü aktardı.

10 Ekim’de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması, Hamas ve diğer silahlı grupların silahsızlandırılmasını öngörüyor.

ABD yönetimi son günlerde daha esnek bir yaklaşım sergiliyor

Hamas’ın üst düzey bir kaynağı, Şarku’l Avsat’a konuşarak Trump yönetiminin silahsızlanma vurgusunu sürdürmekle birlikte, son dönemde arabulucular ile hareket arasında dolaşan bazı önerilere “daha açık” bir tutum sergilediğini belirtti.

Aynı kaynak, “Hareketin sunduğu ve arabulucuların geliştirdiği çeşitli fikirler var. Hâlâ farklı taraflarca iletilen yeni formüller tartışılıyor; amaç ikinci aşamaya geçişi hızlandırmak” dedi.

Bu beklenti, ABD’nin son açıklamalarıyla çelişiyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Mike Waltz, İsrail Cumhurbaşkanı İsaac Herzog’la görüşmesinde, Washington’un “Hamas’ın kendini yeniden inşa etmesine asla izin vermeyeceğini” söyledi.

f
ABD'nin Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Mike Waltz (AFP)

Hamas kaynakları, temasların sürdüğünü ve sürece dair “her zamankinden daha ciddi bir irade” oluştuğunu ifade ediyor. Hareket, silahların korunması, depolanarak “dondurulması” veya bir Arap ya da İslam ülkesinin gözetimine devredilmesi gibi formüllerin değerlendirilebileceğini düşünüyor.

Hamas içerisinden bir başka kaynak, arabulucuların “silahsızlandırma, uluslararası güç konuşlandırılması ve Gazze’nin yönetimi gibi konularda ABD ile geniş bir anlayış zemini yaratabileceğini” belirtti.

Meşal, “silahtan arındırma değil dondurma” önerisini anlatırken, “İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının tekrarlanmayacağına dair sağlam garantiler sağlayacak bir çerçeve oluşturmak istiyoruz” dedi.

“Filistin yönetiminin rolü”

İsrail, Hamas’ın elindeki son İsrailli rehinenin naaşı teslim edildikten sonra planın ikinci aşamasına geçilmesinde ısrar ediyor. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, geçişin “yakın” olduğunu belirtti ancak “Gazze’nin silahsızlandırılması gibi zorlu dosyalar bulunduğunu” ifade etti.

sdfrg
Filistin Ulusal Güvenlik Kuvvetleri'ndeki Özel Harekat Birimi 101 (Ulusal Güvenlik web sitesi)

Tartışmalar sürerken, Filistin yönetimi ise Gazze’de tam yetki devrinde ısrar ediyor. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, son günlerde Arap, İslam ve Avrupa liderleriyle temaslarında yönetimin Gazze’de sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurguladı.

Hamas, bu pozisyona kamuoyu önünde yanıt vermese de, hareketin üst düzey bir kaynağı Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, “Filistin yönetiminin Gazze’de sorumluluk üstlenmesine karşı değiliz; ancak bunun ulusal bir uzlaşı programına dayanması gerekir” dedi.

Kaynak, “İsrail’in Gazze’de Filistin yönetiminin herhangi bir rolünü reddettiğini ve bu engelin aşılması için uluslararası baskıların devrede olduğunu” belirtti.