Cesetler Gazze şehrinin sokaklarına dağılmış durumda… Arabulucular ateşkes çabalarını yoğunlaştırıyor

Han Yunus'un doğusunda bir okula düzenlenen İsrail hava saldırısında ölen yakınlarının cenaze namazını kılan Filistinliler (DPA)
Han Yunus'un doğusunda bir okula düzenlenen İsrail hava saldırısında ölen yakınlarının cenaze namazını kılan Filistinliler (DPA)
TT

Cesetler Gazze şehrinin sokaklarına dağılmış durumda… Arabulucular ateşkes çabalarını yoğunlaştırıyor

Han Yunus'un doğusunda bir okula düzenlenen İsrail hava saldırısında ölen yakınlarının cenaze namazını kılan Filistinliler (DPA)
Han Yunus'un doğusunda bir okula düzenlenen İsrail hava saldırısında ölen yakınlarının cenaze namazını kılan Filistinliler (DPA)

Washington'un Mısır ve Katar'daki görüşmelerde bir ateşkes anlaşması arayışında olduğu sırada İsrail'in yoğun saldırısı karşısında Gazze şehri sakinleri bugün (perşembe) evlerinde mahsur kaldı. Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre cesetler kentin sokaklarına dağılmış durumda.

Hamas savaşçıları, İsrail'in bu hafta Gazze şehrine yönelik geniş çaplı saldırısının, müzakereler son aşamasına girerken savaşı sona erdirecek bir anlaşmaya varma çabalarını baltalayabileceğini söylüyor.

xzc vdfbg
Şucaiyye mahallesindeki hasarı inceleyen Filistinliler (Reuters)

Gazze şehri savaştan önce Gazze Şeridi nüfusunun dörtte birinden fazlasını barındırıyordu. Çatışmaların ilk haftalarında harabeye dönen şehirde yüzbinlerce Filistinli yıkıntı ve molozların arasında evlerinin enkazına geri döndü, ancak İsrail ordusu şimdi Filistinlilere bölgeyi tekrar boşaltmalarını emrediyor.

thynumı
Şucaiyye mahallesindeki hasarlı binaların ve molozların yakınında tahrip edilmiş İsrail askeri aracına bakan bir Filistinli (AFP)

Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, Gazze şehrinin Tel el-Heva ve Sabra mahallelerinde evlerinde mahsur kalan ve sağlık görevlilerinin ulaşamadığı kişilerin öldüğüne dair haberler aldıklarını açıkladı.

Sivil savunma ekipleri ise Gazze şehrindeki Tel el-Heva ve er-Rimal'de en az 30 kişinin öldüğünü tahmin ettiğini ve ekiplerinin buradaki sokaklardan ceset çıkaramadığını belirtti.

İsrail Ordusu dün (çarşamba) Gazze şehri sakinlerinin iki güvenli koridoru kullanarak Gazze Şeridi'nin güneyine gitmeleri için emir yayınlamış olsa da birçok bölge sakini bu emre uymayı reddetti. Bazıları sosyal medyada bölgeden ayrılmayı reddeden paylaşımlarda bulundu.

j7ukı
İsrail ordusunun Gazze'nin doğusundaki Şucaiyye mahallesinden çekilmesinin ardından binaların enkazından yemek pişirmek için yakacak odun toplayan Filistinliler (AFP)

30 yaşındaki Filistinli Muhammed Ali, “Ölürüz de güneye göç etmeyiz. Dokuz aydır açlığa ve bombalara katlanıyoruz. Burada şehit olmaya hazırız” dedi. Ailesi şehir içinde birden fazla kez yerinden edilen Ali, gıda, su ve ilaç sıkıntısı çektiklerini belirtti. Ali, “İşgal, sanki savaş yeniden başlıyormuş gibi Gazze şehrini bombalıyor. Umarız bir ateşkes anlaşmasına varırlar ama varamazlarsa bu Allah'ın takdiri olacaktır” ifadesini kullandı.

Refah'taki çatışmalar

İsrail geçen yıl Hamas liderliğindeki militanların sınırı geçerek İsrail'in güneyine saldırı başlatmasının ardından Gazze Şeridi'nde büyük bir askerî harekât başlattı. İsrail istatistiklerine göre söz konusu saldırıda bin 200 kişi öldürüldü ve yaklaşık 250 kişi esir alındı.

bgthnyu
İsrail güçlerinin Şucaiyye mahallesinden çekilmesinin ardından yıkılan binalar (AFP)

Gazze Şeridi'ndeki sağlık yetkilileri, İsrail'in o tarihten bu yana yürüttüğü askeri harekatın 38 binden fazla Filistinlinin hayatına mal olduğunu söylüyor.

sdcvfgb
İsrail güçlerinin Gazze'nin doğusundaki Şucaiyye mahallesinden çekilmesinden sonra (AFP)

Hamas yönetimindeki Gazze Şeridi hükümetinin medya ofisi, İsrail güçlerinin, iki hafta süren ve onlarca kişinin ölümüne ve mahallelerin yıkılmasına neden olan işgalin ardından Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye mahallesini terk ettiğini açıkladı.

xcdvf
İsrail ordusunun Şucaiyye mahallesinden çekilmesinin ardından molozların önündeki insanlar   (AFP)

Gazze Şeridi'nin güney ucunda, İsrail tanklarının mayıs ayından bu yana devriye gezdiği ve operasyonlar düzenlediği Mısır sınırına yakın Refah'ta yaşayanlar, Hamas, İslami Cihad ve daha küçük gruplardan savaşçılarla çatışmalar sürerken, İsrail ordusunun batı ve orta Refah'taki evleri bombalamaya devam ettiğini söyledi.

Filistinli sağlık yetkilileri, İsrail'in Refah'ın batısındaki Tel es-Sultan'a düzenlediği hava saldırısında biri çocuk olmak üzere dört kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi.

Günün erken saatlerinde İsrail ordusu Refah bölgesinden atılan beş roketi engellediğini açıkladı.

Müzakere cephesinde ise görüşmeler sürüyor. Hamas, geçen hafta önemli tavizler vererek, İsrail savaşı sona erdirmeyi kabul etmeden ateşkesin ve bazı rehinelerin serbest bırakılmasının başlayabileceğini kabul etmişti.

ny5
İsrail güçlerinin Gazze'nin doğusundaki Şucaiyye mahallesinden çekilmesinden sonra (AFP)

Diğer yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu herhangi bir anlaşmanın İsrail'in tüm hedeflerine ulaşana kadar savaşa devam etmesine izin vermesi gerektiğini söylüyor. Netanyahu, Hamas tamamen ortadan kaldırılmadan savaşı durduracak herhangi bir anlaşmaya kendi sağcı hükümeti içinden muhalefetle karşı karşıya.

zsxcd
İsrail güçlerinin Gazze'nin Şucaiyye mahallesinden çekilmesinin ardından Filistinli bir kadın hasarı inceliyor (Reuters)

Reuters'ın ulaştığı iki Hamas yetkilisi Mısır, Katar ve ABD öncülüğünde devam eden görüşmelerin içeriği hakkında yorum yapamayacaklarını söyledi.

Arabuluculuk çabalarına yakın bir Filistinli yetkili ise “Hamas ile arabulucular arasında bugün İsrail'in vereceği yanıtın niteliğini öğrenmek üzere bir toplantı yapılacak” bilgisini verdi.



Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

TT

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

Magen Oz... İsrail neden Han Yunus'ta yeni bir eksen inşa ediyor?

İsrail ordusu bugün, aynı bölgede Hamas'a ait üç kilometreden uzun büyük bir tünelin imha edildiğini duyurduktan bir gün sonra, kuvvetlerinin “Majin Oz” adı verilen yeni bir eksenin açılışını tamamladığını açıklayarak Gazze Şeridi'ndeki Filistinlileri, özellikle de Han Yunus sakinlerini şaşırttı.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, “188. Tugay ve Golani Tugayı güçleri Han Yunus'un doğusu ve batısını ayıran Majin Oz ekseninin açılışını tamamladı. Eksen yaklaşık 15 kilometrelik bir mesafe boyunca uzanıyor.”

Yeni “Majin Oz” ekseni Han Yunus'un doğusunu batıdan ayıracak ve Han Yunus'un Refah'tan ayrılmasını “Morag” ekseniyle de devam ettirecek.

Resim  İsrail ordusu tarafından yayınlanan, soldan sağa çapraz olarak uzanan ve Morag ekseni ile bir noktada kesişen Magen Oz ekseninin görüntüsü

Han Yunus bölgesindeki son hamleler, İsrail'in “insani şehir” olduğunu iddia ettiği ve Refah'taki (Gazze Şeridi'nin güneyi ve Han Yunus) yüz binlerce Gazzeli’nin bir çadır alanına tıkıştırılmasına yol açacak planla aynı zamana denk geliyor.

İsrail ordusuna göre bu yeni eksen, Hamas üzerindeki “baskının” ve Han Yunus Tugayı'na karşı yürütülen savaşın çözümünün merkezi bir parçası.

Bir parçalama politikası

Ancak İsrail, Gazze'yi parçalamak ve Doha'da devam eden dolaylı müzakerelerde İsrail'in Şerit'ten tamamen çekilmesinde ısrar eden Hamas üzerinde baskı kurmak için tesadüfi coğrafi eksenler dayatma politikası izliyor.

Gazze'deki saha kaynakları Şarku’l Avsat'a yaptıkları açıklamada, "Yeni eksen İsrail'in kontrolü altındaki birçok bölgeyi kapsıyor: Kizan en-Neccar, Curti el-Lut, Şeyh Nasır, Mean, Menara, Huza'a, Absan, al-Kara'a ve Beni Suheyla." Kaynaklar, “bu bölgenin, herhangi bir Filistinlinin sınıra yaklaşmasını önlemek için sınırdan 2 kilometreden daha uzağa ulaşan geniş tampon bölgeler oluşturmayı amaçladığını,

bunun da Han Yunus'un doğu bölgesinde yaşayan yüz binlerce kişinin İsrail güçlerinin orada kalması halinde, evlerine dönmesini engellemek anlamına geldiğini” belirtti.

İsrail ordusundan yapılan açıklamaya göre yeni “Magen Oz” ekseninin ilan edilmesiyle Hamas üzerinde daha fazla baskı kurulması amaçlanıyor.

İsrail, Refah'ı Han Yunus'tan ayıran Morag ekseninden çekilmemekte ısrar ederken, İbrani medyasının Refah'ın yaklaşık 2 kilometreye kadar olan bazı bölümlerinde askeri kontrolü sürdürmesi koşuluyla “eksenden çekilmek için müzakerelerde esneklik önerdiği” yönündeki haberleri Hamas reddediyor. Hamas, tamamen çekilene kadar kademeli bir çekilme için harita ve belirli tarihler konusunda ısrar ediyor.

Hamas, özellikle geçtiğimiz ocak ayında gerçekleşen ateşkes sırasında İsrail ordusu tarafından kurulan Netzarim ekseninin (Gazze Şehri'nin güneyinde, Gazze Şeridi'nin kuzeyini merkezinden ve güneyinden ayıran) büyük bir kısmı ve Gazze Şeridi'nin kuzeyinde geçici olarak kurulan eksenlerin bir kısmını ortadan kaldırmayı başardıktan sonra, kademeli geri çekilme ve bu yeni eksenlerin ortadan kaldırılması taleplerinde ısrarcı görünüyor.

Büyük Tünel Yıkıldı

Bu arada İsrail ordusu dün, iki aydan uzun bir süre önce Han Yunus'ta yapılan operasyonlar sırasında keşfedilen büyük bir Hamas tünelini yıktığını duyurdu.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, güçlerinin "merkezi bir yeraltı yolunda bulunan tüneli keşfettiğini ve tamamen yok ettiğini" belirterek, tünelin "yaklaşık 3,5 kilometre uzunluğunda olduğunu ve içinde birkaç sığınak bulunduğu" kaydedildi.

Şarku'l Avsat'a konuşan Filistinli saha kaynaklarına göre “bu tünel Hamas'ın askeri kolu olan El Kassam Tugaylarına ait en uzun tünellerden biri ve tünelden birçok tünel ve açılım bulunuyor, savunma tünelleri, komuta ve kontrol için kullanılan tüneller var.”

“Tünelin Mean, Al-Menara ve Han Yunus'un güneydoğusundaki diğer bölgelerde yer aldığını” belirten kaynaklar, “tünelin Kassam Tugayları savaşçıları için savaş düğümleri içerdiğine ve bu tüneli gerek bu bölgelerde gerekse büyük tünelin açıldığı yakın bölgelerde İsrail güçleriyle savaşmak için kullandıklarına” işaret etti.

Kaynaklar, son birkaç haftalarda bu bölgelerde çok sayıda operasyon gerçekleştirildiğini ve İsrail araçlarının patlayıcı düzenekler ve tanksavar füzeleriyle hedef alındığını belirtti.

Kaynaklar, savaşın belirli bir döneminde, büyük tünelin içinde, saha komutanlarının İsrail güçlerine karşı muharebeleri yönettiği, bu güçlerin hareketlerinin izlendiği ve onlara karşı saldırı planlamak için hareketlerinin belgelendiği komuta ve kontrol için özel tüneller bulunduğuna dikkat çekti.

rtgy6u
Gazze tünelinin içindeki bir İsrail askeri, Kasım 2023 (Reuters)

İsrail güçleri, savaşın başlangıcında ve Netzarim ekseninin kontrolünde duyurulduğu gibi, bazıları 2 ve 3 kilometre uzunluğa ulaşan, bazıları Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile merkezini birbirine bağlayan ve araçların geçtiği çeşitli büyüklükteki tünellerin imha edildiğini sık sık duyurdu.

İsrail güçleri Gazze Şeridi'nde 20 aydan fazla bir süredir faaliyet göstermelerine, Hamas'ın kabiliyetlerini önemli ölçüde yok etmeyi başardıklarını iddia etmelerine rağmen, Han Yunus örneğinde olduğu gibi girdikleri bölgelere her yeniden girişlerinde daha fazla tünel ortaya çıkarmakta ve bunları yok etmek için çalışmaktadırlar. Saha kaynakları İsrail ordusunun daha önce bu bölgede en az bir kez, bazı bölgelerde ise iki kez operasyon düzenlediğini vurguluyor.