Grundberg’den Yemen Merkez Bankası’na tedbirleri durdurma baskısı

Yemen Başkanlık Konseyi, keyfiliğin önlenmesini ve diyalog için esneklik gösterilmesini vurguladı.

Birleşmiş Milletler Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (SABA)
Birleşmiş Milletler Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (SABA)
TT

Grundberg’den Yemen Merkez Bankası’na tedbirleri durdurma baskısı

Birleşmiş Milletler Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (SABA)
Birleşmiş Milletler Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (SABA)

Birleşmiş Milletler (BM) Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'in Yemen Merkez Bankası'nın Husilerin kontrolündeki bölgelerde bulunan altı bankanın izinlerini iptal eden tedbirlerini durdurma talebine cevaben Yemen Başkanlık Konseyi dün (cuma) yaptığı açıklamada, grubun keyfiliğini caydırmaya ve hükümet öncülüğündeki reformları desteklemeye devam edeceğini ve net bir gündem doğrultusunda her türlü diyalog konusunda esneklik göstereceğini yineledi.

Yemen Merkez Bankası, operasyon merkezlerini geçici başkent Aden'e taşımaları için verdiği sürenin dolmasının ardından, merkezleri Husilerin kontrolündeki bölgelerde bulunan altı bankanın lisanslarını askıya aldı ve SWIFT sistemini bu bankalarla işlem yapmayı durdurması için bilgilendirdi.

Birleşmiş Milletler Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (SABA)Birleşmiş Milletler Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg (SABA)

Husilerin bu tedbirlere karşılık olarak savaşa geri dönme tehdidinde bulunması üzerine Grundberg, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Alimi'ye bir mektup göndererek, altı bankanın lisanslarının askıya alınması ve ardından muhabir bankalara ve SWIFT sistemine erişimlerinin durdurulmasından duyduğu endişeyi dile getirdi.

Yemen hükümetinin uzun süredir en görünür olanı ham petrol ihracatının askıya alınması olmak üzere, ekonomik adaletsizliklere maruz kaldığına dikkat çeken Grundberg, Yemen Merkez Bankası'nın bankalarla ilgili son kararlarının ‘Yemen ekonomisine zarar vereceği, ülke genelinde sıradan Yemenlilerin geçim kaynaklarını sekteye uğratacağı ve askeri alana sıçrayabilecek bir gerilim riskine yol açabileceği’ uyarısında bulundu.

 BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'in Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Alimi'ye mektubu (X)BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg'in Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Alimi'ye mektubu (X)

Grundberg, Yemen hükümeti ve Yemen Merkez Bankası'nı, bu kararların uygulanmasını en azından ağustos ayı sonuna kadar ertelemeye, Yemen'deki son ekonomik gelişmeleri tüm Yemenlilerin menfaatine ve Yemenli taraflarca üzerinde mutabık kalınan taahhütlerin amaç ve ruhuna uygun bir şekilde çözmek amacıyla BM himayesinde bir diyalog başlatılmasını desteklemeye çağırdı.

Grundberg, ofisinin Yemen hükümetindeki ilgili muhataplara ve Yemen Merkez Bankası'na, Husilerle yapılacak diyaloğa ilişkin gündem de dâhil olmak üzere daha fazla ayrıntı göndereceğini söyledi.

Caydırmaya hazırız

Grundberg'in mektubuna yanıt bağlamında Yemen Başkanlık Konseyi, Reşad el-Alimi başkanlığında bir toplantı düzenleyerek yaşam ve hizmet koşullarındaki gelişmeleri, ekonomik ve bankacılık reformlarını ve Husi teröristlerin sahneyi tam ölçekli savaş meydanına döndürme tehditlerini gözden geçirdi.

Şarku’l Avsat’ın resmi medyadan aktardığına göre, Başkanlık Konseyi’nin Grundberg'in mektubunu gözden geçirdiğini ve petrol ihracatının yeniden başlatılması, ulusal para biriminin birleştirilmesi ve bankacılık sektörü ile finans ve iş dünyasına yönelik tüm keyfi önlemlerin iptal edilmesi de dahil olmak üzere ekonomik dosyayla ilgili herhangi bir diyaloğa katılım için net bir gündeme bağlılığını yinelediğini bildirdi.

Yemen Merkez Bankası'nın Aden'deki genel merkezinden (AFP)Yemen Merkez Bankası'nın Aden'deki genel merkezinden (AFP)

Yemen Başkanlık Konseyi, yaşam koşullarının iyileştirilmesi, ulusal para birimindeki bozulmanın kontrol altına alınması, bankacılık sisteminin korunması, bankalar ve dış işlemleri üzerindeki kontrolün güçlendirilmesi, kara para aklama ve terörizmin finansmanıyla mücadele gerekliliklerine uyumun optimize edilmesi amacıyla hükümet ve Merkez Bankası tarafından yürütülen reformları övdü.

Konsey tarafından yapılan açıklamada, “Başkanlık Konseyi, Husi terörist milislerin keyfi uygulamalarını caydırmaya devam ederken, bankacılık sektörünün bağımsızlığını ve geçici başkent Aden'deki devletin yasal statüsünü güçlendirecek her türlü öneriyi tartışmak için azami esneklik ve açıklığı benimsemeye devam etmektedir” denildi.

Husilerin askeri gerilimi yeniden başlatma ve durumu topyekûn savaş meydanına döndürme tehditleriyle ilgili olarak Yemen Başkanlık Konseyi, İran yanlısı örgütü topyekûn savaş seçeneğine geri dönmemesi ve savaşı sona erdirmek ve barış, istikrar ve kalkınma yolunu yeniden tesis etmek için Suudi Arabistan ve Umman'ın öncülük ettiği iyi niyetli çabaları kaybetmemesi konusunda uyardı. Konsey ayrıca, ‘silahlı kuvvetlerin tüm askeri oluşumlarıyla her türlü düşmanca macerayı caydırmaya hazır olduğunu’ vurguladı.



Gazze ateşkesi: Müzakereler ‘son aşamada’

Gazze şehrinin merkezinde yer alan ve çok sayıda yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapan el-Farabi Okulu'na düzenlenen İsrail saldırısının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler, 15 Ocak 2025. (AFP)
Gazze şehrinin merkezinde yer alan ve çok sayıda yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapan el-Farabi Okulu'na düzenlenen İsrail saldırısının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler, 15 Ocak 2025. (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Müzakereler ‘son aşamada’

Gazze şehrinin merkezinde yer alan ve çok sayıda yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapan el-Farabi Okulu'na düzenlenen İsrail saldırısının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler, 15 Ocak 2025. (AFP)
Gazze şehrinin merkezinde yer alan ve çok sayıda yerinden edilmiş insana ev sahipliği yapan el-Farabi Okulu'na düzenlenen İsrail saldırısının yol açtığı yıkımı inceleyen Filistinliler, 15 Ocak 2025. (AFP)

Gazze Şeridi'nde 15 ayı aşkın süredir devam eden ve binlerce insanın ölümüne yol açan savaşın ardından bir ateşkes anlaşmasına varılması için yapılan görüşmeler ‘son aşamaya’ geldi.

Donald Trump'ın 20 Ocak'ta Beyaz Saray'a dönmesinden birkaç gün önce Doha'da, Gazze Şeridi'nde tutulan esirlerin serbest bırakılması eşliğinde bir ateşkese varılması için dolaylı görüşmeler yoğunlaştı.

Mısır Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Muhammed eş-Şenavi'nin açıklamasına göre ABD Başkanı Joe Biden ve Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi dün yaptıkları telefon görüşmesinde, her iki tarafı da Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için yürütülen müzakerelerde ‘gerekli esnekliği’ göstermeye çağırdı.

ABD ve Mısır ile birlikte ana arabulucu olan Katar, müzakerelerin ‘son aşamalarında’ olduğunu ve bir anlaşmaya varmanın önündeki son engellerin ‘çözüldüğünü’ belirtti, ancak bunların ne olduğunu açıklamadı. Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, “Bunun çok yakında bir anlaşmayla sonuçlanacağından umutluyuz” dedi.

Hamas'a yakın iki kaynak, ateşkes anlaşmasının ilk aşamasında İsrail'in yaklaşık bin Filistinli tutukluyu serbest bırakması karşılığında Hamas’ın 33 esiri serbest bırakacağını söyledi. AFP'ye konuşan kaynaklardan birine göre serbest bırakma ‘çocuk ve kadınlardan başlayarak gruplar halinde’ gerçekleşecek. Hamas, ‘müzakerelerin bu turunun net ve kapsamlı bir anlaşmayla sona ermesi’ umudunu dile getirdi.

İsrail Hükümet Sözcüsü David Mencer, İsrail'in ilk aşamada ‘33 esirin’ serbest bırakılmasını istediğini ve ‘yüzlerce’ Filistinli tutukluyu serbest bırakmaya hazır olduğunu doğruladı.

‘Zaman tükeniyor’

Birleşmiş Milletler (BM) tarafından güvenilir kabul edilen Hamas yönetimindeki Sağlık Bakanlığı verilerine göre, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşında çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 46 bin 645'ten fazla Filistinli hayatını kaybetti. İsrail, Gazze Şeridi'ne hava saldırıları düzenlemeye devam ederken, Gazze Şeridi’ndeki Sağlık Bakanlığı'na göre dün sabaha kadar geçen son 24 saat içinde en az 61 Filistinli yaşamını yitirdi.

ZXCSDFER
Deyr el-Balah'taki İsrail saldırısının ardından Aksa Şehitleri Hastanesi’ne sevk edilen yaralı bir Filistinli çocuk (EPA)

Gazze Şeridi'nde yerinden edilen Nadia Mustafa Madi isimli Filistinli, ateşkes sağlanmasını umut ediyor. Madi, “Enkazın ortasında hayatımı yeniden inşa etmeye hazırım” dedi.

Savaşın patlak vermesinden bu yana, Kasım 2023'ün sonunda sadece bir hafta süren bir ateşkes yapıldı ve o zamandan beri dolaylı müzakereler her iki tarafın da uzlaşmazlığı nedeniyle engellendi. Bununla birlikte, Donald Trump'ın seçimden önce esirlerin serbest bırakılmaması halinde bölgeyi ‘cehenneme’ çevirme sözü vermesinin ardından, Gazze Şeridi'nde halen tutulan esirlerin serbest bırakılması ve ateşkese varılması için uluslararası baskı arttı.

CDVFGTHYJ
Han Yunus'taki bir yardım noktasından yiyecek almak için mücadele eden Filistinliler (AP)

Gazze Şeridi’nde tutulan esirlerden Carmel Gat'ın akrabası Jill Dickman, dün akşam Kudüs'te düzenlenen miting sırasında şunları söyledi: “Zamanımız tükeniyor… Hayatta olan esirler eninde sonunda ölecek. Şimdi harekete geçmeliyiz.”

‘Tampon bölge’

İsrailli bir yetkiliye göre anlaşmanın ikinci aşamasına ilişkin müzakereler, ilk aşamanın yürürlüğe girmesinden sonraki ‘on altıncı gün’ başlayacak. Şarku’l Avsat’ın Times of Israel'den aktardığı habere göre ikinci aşamada ‘kalan esirlerin, erkek askerlerin, askerlik çağındaki erkeklerin ve öldürülen esirlerin cesetlerinin serbest bırakılması’ ele alınacak.

“Hedefe yakınız ama henüz orada değiliz” diyen İsrailli yetkili, İsrail'in ‘ölü ve diri tüm esirler iade edilene kadar’ Gazze Şeridi'nden ayrılmayacağını vurguladı. İsrail medyası da ilk aşamanın uygulanması sırasında İsrail'in Gazze Şeridi'nde bir ‘tampon bölge’ oluşturmasına izin verileceğini bildirdi. AFP'ye konuşan Hamas'a yakın bir kaynağa göre İsrail ordusu, ‘Gazze Şeridi'nin 800 metre içinde, güneyde Refah'tan kuzeyde Beyt Hanun'a kadar uzanan bir şeritte’ kalacak.

İsrailli yorumculara göre Netanyahu nihayetinde kabinesindeki aşırı sağcı bakanların ateşkes aleyhindeki baskılarını görmezden gelmeye karar verdi. İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar Roma'dan yaptığı açıklamada, “Esirler konusunda bir anlaşmaya varmak için bizim tarafımızda gerçek bir irade var. Eğer başarılı olursak, hükümette çoğunluk anlaşmadan yana olacaktır” ifadelerini kullandı.

XCDFV
Tel Aviv'deki İsrail Savunma Bakanlığı önünde Gazze Şeridi'nde tutulan esirlerin serbest bırakılması için harekete geçilmesi çağrısında bulunan bir pankart tutan protestocu (AFP)

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken dün Washington'da yaptığı konuşmada, Gazze Şeridi'ne uluslararası bir güvenlik gücü gönderilmesini ve bu gücün BM gözetiminde olmasını önerdi. Blinken ayrıca, işgal altındaki Batı Şeria'da bulunan Filistin Yönetimi'nin gelecekte Gazze Şeridi'ni yönetmesini teklif etti.