Sudan ordusu, ‘yüz yıl savaşsa bile’ Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ile müzakere masasına oturmayı reddettiğini bir kez daha açıkladı. Müzakereleri, Sudan devletinin gelişimini engelleyen siyasi, askeri ve güvenlik sorunlarına yol açan savaşın ertelenmesi olarak değerlendiren ordu, ‘HDK'yı ülke topraklarından çıkarma’ sözü verdi.
Öte yandan çatışan tarafların heyetleri, Cenevre’de insani yardımların Sudanlılara ulaştırılmasını sağlayacak insani bir ateşkese varılması için dolaylı görüşmelere devam ediyor.
Sudan Egemenlik Konseyi üyesi ve Sudan Ordusu Başkomutan Yardımcısı Korgeneral Yasir el-Ata, dün Omdurman Askeri Bölgesi'nde subayların üst rütbelere terfi töreninde yaptığı konuşmada, Sudan ordusunun ‘yüz yıl savaşsa bile’ HDK ile uzlaşıya varmayacağını ve pazarlık yapmayacağını söyledi. Savaşın, HDK’nın teslim olması şartıyla durdurulacağını açıklayan Korgeneral Ata, “Yüz yıl savaşsak bile (HDK’ya atıfla) Cancavid'in teslim olması dışında asla taviz vermeyeceğiz ve müzakere etmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Ata, konuşmasını şöyle sürdürdü:
Onların yanında olmakla övünen kabileleri bile onları reddetmiştir. Sudan halkının değerlerine uygun yaşayan hiçbir Sudanlı kabile, şeytanın cinayet, tecavüz, hırsızlık, yıkım, hırsızlık, aşağılama, küçük düşürme ve köle ticareti gibi eylemlerini desteklemez, finanse etmez ve katkıda bulunmaz.
Ata, Sudan ordusunun HDK ile savaşmaya devam etmesinin Sudan halkının iradesine ve kararlarına verilen bir karşılık olduğunu öne sürdü.
HDK’nın teslim olması şartı
Sudan ordusu, savaşın başlamasından bu yana HDK ile müzakereleri reddediyor ve onun teslim olmasını, kontrol ettiği şehirlerden ve bölgelerden çıkmasını istiyor. Ancak bir yandan da bu güçlerle müzakerelere devam ediyor. Şu anda Cenevre'de Birleşmiş Milletler (BM) himayesinde, BM Sudan temsilcisi Ramtane Lamamra aracılığıyla sivillere insani yardımların ulaştırılmasını ve dağıtılmasını kolaylaştırmak için ordu ve HDK heyetleri arasında dolaylı müzakereler yürütülüyor.
BM tarafından yapılan açıklamada, ‘taraflardan birinin’ Cenevre’de olmasına rağmen planlandığı gibi müzakere merkezine gelmediği belirtilirken, hangi taraf olduğu gizli tutuldu. Ancak açıklamada uluslararası arabulucunun HDK heyetiyle tek başına görüştüğü teyit edildi. Bu da müzakereler katılmadığı belirtilen tarafın Sudan ordusu olduğu görüşünü destekledi.
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Sudan Silahlı Kuvvetleri Başkomutanı Korgeneral Abdulfettah el-Burhan, Yardımcısı Korgeneral Yasir el-Ata'nın açıklamalarından önce HDK'nın kontrol ettiği bölgelerden çekilmeden onunla müzakere etmeyi reddettiğini duyurmuştu. Orgeneral Burhan, geçtiğimiz perşembe günü yaptığı açıklamada, “İsviçre'de ya da başka bir yerde müzakereler hakkında söylenenlere kulak asmayın. Ne Cidde'de ne de başka bir yerde müzakere söz konusu” ifadelerini kullandı.
Saha kontrolü
Sudan ordusu ile HDK arasında savaşın başladığı 15 Nisan 2023 tarihinden bu yana HDK, Sudan'ın geniş bölgelerinin kontrolünü ele geçirdi. Son olarak ülkenin orta kesimlerindeki Sennar ilinin yönetim şehri Sanga olmak üzere ülke genelinde stratejik askeri alanları ele geçirdi. Sudan ordusu ise sadece bazı illerde kontrol sağlarken sık sık HDK’nın saldırılarına maruz kalıyor. Sudan ordusu, savaşı kendi lehine çözme sözü verse de çeşitli kaynaklara göre sahadaki gerçeklik savaşın bir yıl üç aydır taraflardan hiçbiri kesin bir zafer kazanamadan sürdüğünü gösteriyor.
Çatışan taraflar, savaşın ilk günlerinden beri Suudi Arabistan ve ABD’nin ortak arabuluculuğunda Cidde Platformu'nda müzakerelerde bulunmuş ve Cidde İnsani Bildirisi’ni imzalamıştı. Ancak bildirideki taahhütlerini yerine getirmeyen taraflar, birbirlerini anlaşma şartlarına uymamakla suçladı. Ayrıca Manama'da taraflar arasında duyurulmayan bir müzakere turu yapıldı. Ordu bu bilgi sızdırılır sızdırılmaz reddederken HDK, doğruladı.
Gazze Şeridi'nin orta kesiminde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki yıkılmış evlerin genel görünümü (AFP)