Sudan’da HDK'nın üst düzey komutanlarından biri hava saldırısında öldürüldü

HDK komutanlarından Bişi (ortada) Sennar ilindeki bir askeri operasyon sırasında (HDK’ya yakın internet siteleri)
HDK komutanlarından Bişi (ortada) Sennar ilindeki bir askeri operasyon sırasında (HDK’ya yakın internet siteleri)
TT

Sudan’da HDK'nın üst düzey komutanlarından biri hava saldırısında öldürüldü

HDK komutanlarından Bişi (ortada) Sennar ilindeki bir askeri operasyon sırasında (HDK’ya yakın internet siteleri)
HDK komutanlarından Bişi (ortada) Sennar ilindeki bir askeri operasyon sırasında (HDK’ya yakın internet siteleri)

Sudan’da Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) yakın internet siteleri, ülkenin güneydoğusundaki Sennar ilinde Sudan ordusuyla yaşanan çatışmalar sırasında HDK’nın üst düzey komutanlarından birinin ölümü için taziye mesajları yayınladı. Ancak HDK'nın X platformundaki resmi hesabından haberi doğrulayan herhangi bir paylaşım yapılmadı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği ilk bilgilere göre HDK’nın Mavi Nil Bölge Komutanı Abdurrahman el-Bişi, dün sabah Sudan ordusuna ait uçaklar tarafından Sennar'a doğru ilerleyen HDK güçlerine düzenlenen hava saldırısında öldürülmüş olabilir.

Bişi, Sudan'ın merkezinde geniş uzantıları olan ülkenin güneydoğusundaki Mavi Nil ilinden Rifa'a kabilesinin bir üyesi.

Ülkenin orta kesimlerindeki üç önemli ilin birleştiği, stratejik öneme sahip Cebel Muveyh bölgesinin kontrolünü ele geçiren Bişi, daha sonra Sudan ordusunun savaşmadan çekildiği Sennar ilinin yönetim şehri Since’deki 17. Piyade Tümeni karargahını ele geçiren HDK güçlerine komuta etmişti.

Şarku’l Avsat’a konuşan HDK’nin üst düzey komutanlarından biri, Abdurrahman el-Bişi'nin öldüğünü doğruladı, ancak daha fazla ayrıntı vermekten kaçındı. Bişi, Kuzey Darfur ilinin yönetim şehri el-Faşir'de öldürülen Orta Darfur Komutanı General Ali Yakub Cibril'in ardından Sudan ordusuna karşı savaşta öldürülen ikinci önemli HDK komutanı oldu.

xcdvfg
HDK komutanlarından Abdurrahman el-Bişi (HDK’ya yakın internet siteleri)

Bişi geçtiğimiz yıl nisan ayında Sudan ordusuyla HDK arasında savaşın başlamasından üç hafta sonra Mavi Nil’den çıkıp başkent Hartum'da HDK'ya katıldı. HDK'daki askeri kaynaklara göre Bişi, Hartum'un tamamen kontrol altına alınmasının yolunu açan savaşların çoğuna katıldı ve ardından Sudan’ın orta kesimlerindeki el-Cezire ilinin kontrolünü ele geçiren güçlerin güvenliğini sağlamaya devam etti.

Bişi son olarak HDK'nın Sudan ordusunun Sina kentindeki ana garnizon karargahının kontrolünü ele geçirmesinin ardından el-Cezire ilinin yönetim şehri Vad Medeni'deki Birinci Tümen Komutanı Tümgeneral Ebu Akla Kikel ile birlikte videolarda görülmüştü.

HDK, geçtiğimiz perşembe günü ülkenin güneydoğusundaki Sennar iline bir saldırı düzenledi. Saldırı, ilin yönetim şehri Since ve Cebel Muveyh bölgesinden çekildikten sonra tüm güçlerini seferber eden Sudan ordusu tarafından püskürtüldü. HDK, Sennar’ın kontrolünü tamamen ele geçirmeye çalışıyor.

HDK geçtiğimiz hafta Sudan ordusunu desteklemek üzere Darfur bölgesinden gelen silahlı gruplardan oluşan ortak gücün Sennar’ın kontrolünü geri alma girişiminin başarısız olmasının ardından Sennar’ın en büyük kentlerinden biri olan Dindir'in kontrolünü tekrar ele geçirdiğini duyurdu.



Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
TT

Komutanı tarafından Gazze'ye girmeye zorlanan İsrail askeri intihar girişiminde bulundu

Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)
Geçtiğimiz nisan ayında Kudüs'teki askeri mezarlıkta bir askerin mezarına bayrak diken İsrail askeri (Reuters)

İsrail medyası, Gazze Şeridi'ne yönelik savaşın zorlukları nedeniyle sadece bir hafta içinde dört İsrail askerinin intihar ettiğini bildirdi. İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, komutanlarının sorumsuz davranışlarına karşı çıkan birlikteki arkadaşlarının uyanıklığı olmasaydı neredeyse listeye katılacak olan beşinci bir askerin hikayesini açıkladı.

Muhabir Carmela Menashe, askerlerden alıntı yaparak, arkadaşlarının ‘Gazze'ye girmeyi reddettiğini, ancak komutanının onu zorladığını, bunun üzerine askerin silahın namlusunu ağzına dayadığını ve kendini vurmakla tehdit ettiğini, bunun üzerine komutanın onu hafta sonu izninden men ederek cezalandırmaya karar verdiğini’ anlattı.

dfgthy
Meslektaşlarının cenaze töreni için mezarlığa giden yaralı İsrail askerleri, 8 Temmuz 2025 (AP)

İsrailli muhabire göre, ‘asker başlangıçta kabul etti ve Gazze'ye girdi. Ancak sonra geri döndü ve tekrar dışarı çıkmak istedi; komutana orada kalamayacağını açıklamaya çalıştı. Komutan onu hafife aldı ve onu başka cezalarla tehdit etti. Birlikteki arkadaşları son anda devreye girerek intihar etmesini engelledi ve onu psikolojik destek subayıyla görüşmeye zorladı.’

Psikolojik destek subayı, askerin durumunun Gazze Şeridi'ne girmesine izin vermediğine karar vererek onu birlik dışında tedavi görmesi için göndermiş; psikolojik durumunun ciddi olduğu teşhis edilmiş ve askerin ordudan tamamen terhis edilerek tedavi altına alınmasına karar verilmiş.

Muhabir, “Askerin durumu benzersiz değil; savaş binlerce askeri travmatize ediyor. Zamanında gerekli tedaviyi görmeyenler kendilerini ciddi bir depresyon içinde buluyor ve bu da aşırı durumlarda intihara yol açabiliyor” dedi.

4 asker intihar etti

Tel Aviv medyası sadece geçen hafta dört askerin intihar ettiğini ve savaşın başladığı 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana intihar eden asker sayısının 44'e yükseldiğini duyurdu.

İntihar eden askerlerin çoğunluğunun aktif görevdeki yedek askerler olduğunu belirten Haaretz gazetesi, İsrailli askeri kaynaklara dayandırdığı haberinde intihar eden askerlerin büyük bir kısmının savaş sırasında psikolojik durumlarını önemli ölçüde etkileyen durumlara maruz kaldıklarını aktardı.

xcvfgbh
Temmuz 2025'te Gazze Şeridi'nde öldürülen meslektaşlarının cenaze töreninde ağlayan İsrailli askerler (AFP)

Gazete, orduda aktif görevde olan İsrailli askerlerin intihar oranlarının önceki yıllara göre artış gösterdiğini doğruladı.

Kaynaklar, intiharların bazen iç raporlarda ‘çatışma dışı ölüm’ veya ‘soruşturma altındaki durumlar’ gibi muğlak etiketler altında kategorize edilmesi nedeniyle gerçek sayının daha yüksek olabileceğini tahmin ediyor.

Şarku’l Avsat’ın Haaretz'den aktardığına göre İsrail ordusu, 2024 yılının başından bu yana yaklaşık bin 600 askerin travma sonrası stres semptomlarından mustarip olduğunu kabul ediyor ve bu da yaklaşık 250 askeri ruh sağlığı nedenleriyle terhis etmesine neden oldu.

Veriler intihar eden askerlerin çoğunun geçtiğimiz mart ayında yeniden başlayan savaştan bu yana çatışmaların devam ettiği Gazze'deki çatışmalara katıldığını gösteriyor.

cdfgthy
Temmuz ayında Gazze'de öldürülen bir İsrail askerinin cenaze töreninden (EPA)

Cepheden dönen askerlerin psikolojik olarak yalnızlaştığı ve özellikle muharebe tugaylarına yeni katılanlar ile dışlanmış sosyal sınıflara mensup askerlere yeterli psikolojik bakım sağlanmadığı belirtiliyor.

Ordu, sahadan dönen askerlerle ilgili sessiz bir iç krizle karşı karşıya; bu askerler fiziksel yaralanmaların ötesinde derin psikolojik yaralar da taşıyor ve bu da bazılarının son bir kaçış olarak intiharı seçmesine neden oluyor.

Gözlemciler Gazze savaşının sadece Filistinlileri tüketmekle kalmadığını, aynı zamanda İsrail'in iç cephesinde de giderek artan bir çatlağa neden olduğunu, askerlerin karada savaşırken psikolojik kaderlerinin havada asılı kaldığını düşünüyor.