Birleşmiş Milletler: Irak uyuşturucu kaçakçılığı için bölgesel bir 'merkez' haline geliyor

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) Bölge Temsilcisi Christina Albertin Bağdat'ta düzenlenen narkotikle mücadele konferansında (AFP)
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) Bölge Temsilcisi Christina Albertin Bağdat'ta düzenlenen narkotikle mücadele konferansında (AFP)
TT

Birleşmiş Milletler: Irak uyuşturucu kaçakçılığı için bölgesel bir 'merkez' haline geliyor

Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) Bölge Temsilcisi Christina Albertin Bağdat'ta düzenlenen narkotikle mücadele konferansında (AFP)
Birleşmiş Milletler Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) Bölge Temsilcisi Christina Albertin Bağdat'ta düzenlenen narkotikle mücadele konferansında (AFP)

Birleşmiş Milletler tarafından dün (Pazartesi) yayınlanan ve ülkenin uyuşturucu kaçakçılığı için önemli bir “merkez” haline geldiği uyarısında bulunan bir rapora göre Iraklı yetkililer geçen yıl potansiyel olarak 144 milyon dolar değerinde rekor miktarda Captagon hapı ele geçirdi.

Irak dün, narkotikle mücadele alanında ortak iş birliğini güçlendirmek amacıyla bölge ve Arap ülkelerinden bakan ve yetkililerin katıldığı bir konferansa ev sahipliği yaptı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre, BM Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) tarafından hazırlanan bir raporda, “Irak'ta son beş yılda uyuşturucu kaçakçılığı ve tüketiminde, özellikle de Captagon hapları ve metamfetaminde büyük bir artış görüldü” ifadeleri yer aldı.

Rapora göre, Iraklı yetkililer 2023 yılında, ağırlığı 4,1 tonu aşan “rekor sayıda 24 milyon Captagon tabletine” el koydu. Ele geçirilen tabletlerin toptan satış fiyatına göre değerinin 84 milyon dolar ile 144 milyon dolar arasında olduğu tahmin ediliyor.

Captagon, geçmişi onlarca yıl öncesine dayanan bir uyuşturucunun eski adı, ancak uyarıcı amfetamin bazlı bu haplar, bugün Ortadoğu ve Arap Körfezi'nde üretim, kaçakçılık ve hatta tüketim açısından bir numaralı uyuşturucu haline geldi.

BM raporu, “Irak'ın, karmaşık bir küresel uyuşturucu kaçakçılığı organizasyonunun kesişme noktasında yer alması nedeniyle, Orta ve Yakın Doğu'daki uyuşturucu kaçakçılığı sistemi için giderek daha önemli bir merkez haline gelme riski taşıdığı” uyarısında bulundu.

Bağdat sık sık, başta Captagon olmak üzere, büyük miktarlarda uyuşturucu madde ele geçirildiğini duyurmaktadır ki bu uyuşturucu haplar, çoğunlukla üretimi için ana kaynak haline gelen Suriye'den kaçak olarak getirilmektedir.

BM raporuna göre, 2019-2023 yılları arasında bölgede ele geçirilen Captagon haplarının yüzde 82'si Suriye kaynaklı olup, bu ülkeyi Lübnan (yüzde 17) takip etmektedir.

Irak aynı zamanda ana kaynağı Güneybatı Asya, özellikle de Afganistan olan metamfetaminin Körfez Ülkeleri ve Avrupa'ya doğru kaçakçılığı için de giderek bir koridor haline gelmektedir. Irak'ta 2019 ve 2023 yılları arasında ele geçirilen uyuşturucu miktarında yaklaşık altı kat artış kaydedilmiştir.

BM raporu, “Irak ve komşu ülkeler üzerinden yapılan uyuşturucu kaçakçılığındaki artışa, ülke genelinde yerel tüketimdeki artışın eşlik ettiği” uyarısında bulundu.

Bölgedeki hükümetler, özellikle Suudi Arabistan'ın başını çektiği Körfez ülkelerinin baskısıyla, son zamanlarda uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele çabalarını artırdı.

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, dün Bağdat'ta düzenlenen konferansta yaptığı konuşmada, “Irak, kardeşleri ve dostlarıyla her türlü iş birliği ve çabaya açıktır. Uyuşturucu zehirlerinin yuvalarını ve üretim merkezlerini ortadan kaldırmayı amaçlayan her türlü çabayı destekleyeceğiz” dedi.

Konferans katılımcıları sonuç bildirisinde “ortak eylem mekanizmalarının güçlendirilmesi ve uyuşturucu kaçakçılığı yollarının kesilmesi amacıyla güvenlik çalışmalarında entegrasyon ilkesinin benimsenmesi” tavsiyesinde bulundu.



ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
TT

ABD-Irak toplantısı çekilme takvimini netleştirecek

Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)
Uluslararası Koalisyon’un askeri eğitmeni, eğitim kampında Iraklı bir askerle tokalaşıyor. (CENTCOM)

Üst düzey bir Iraklı yetkili bugün Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Bağdat ve Washington hükümetleri arasında Uluslararası Koalisyon güçlerinin çekilmesine ilişkin varılan nihai anlaşmanın iki ülke arasında mutabık kalınan tarihlere göre uygulanacağını belirtti. Bir başka yetkili de planın onaylanması için yakında toplantı yapılacağını doğruladı.

Iraklı yetkilinin açıklamaları, ABD Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) bir yetkilinin Washington'un ‘şu anda çekilme konusunda herhangi bir açıklaması olmadığını’ söylemesinden saatler sonra geldi.

Cuma akşamı sekiz ABD'li ve Iraklı yetkili, iki ülkenin Uluslararası Koalisyon güçlerinin Irak topraklarından çekilmesine ilişkin bir plan üzerinde anlaşmaya vardığını doğruladı. Yetkililer tarafından yapılan açıklamada, “Söz konusu plan, yüzlerce koalisyon gücünün Eylül 2025'e kadar, geri kalanının da bir sonraki yılın sonuna kadar Irak'tan ayrılmasını içeriyor” denildi.

Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)Sudani'nin ofisi tarafından yayınlanan ve Ocak 2024'te Uluslararası Koalisyon yetkilileriyle yapılan bir toplantı fotoğrafı (AFP)

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan Iraklı yetkili, “Hükümet, Uluslararası Koalisyon’un misyonlarını sona erdirmeye ve Uluslararası Koalisyon’un parçası olan ülkelerle ikili ilişkilere geçmeye kararlı” dedi.

Yetkili, “Bölgede son dönemde yaşanan gerginlik, Dışişleri Bakanlığı tarafından geçen ay yapılan açıklamada da belirtildiği üzere, görüşmelerin nihai sonuçlarının açıklanmasını geciktirdi” ifadesini kullandı.

Yetkili sözlerini şöyle sürdürdü: “Plan geçen hafta Başbakan ile Uluslararası Koalisyon misyonunun komutanı arasında görüşüldü ve misyonun ikili ilişkiler çerçevesine aktarılması ele alındı.”

Şarku’l Avsat'a konuşan bir hükümet kaynağı ise kısa süre önce açıklanan anlaşmanın yeni bir anlaşma olmadığını, Irak-ABD Yüksek Askeri Komitesi toplantıları sırasında üzerinde mutabık kalınan bir çerçevenin parçası olduğunu söyledi.

Reuters'e göre anlaşma, iki ülke liderliğinin onayını ve duyurulması için bir tarih belirlenmesini bekliyor. Reuters üst düzey bir ABD'li yetkilinin şu sözlerini aktardı: “Bir anlaşmaya vardık ve şimdi tek mesele bunun ne zaman duyurulacağı.”

Iraklı kaynak, ‘Ocak 2024'te Irak hükümetinin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirmek için siyasi bir karar aldığını ve Irak ile Uluslararası Koalisyon ülkeleri arasında Ortak Yüksek Askeri Komite'nin kurulduğunu açıkladığını’ belirtti.

Kaynağa göre komite, takvimi belirlemek için temel vizyonlar üzerinde fikir birliğine vardığı ortak bir diyalog başlattı. Ancak bölgedeki gerilimin artması ortak duyuruyu erteledi. Her şeye rağmen diyaloglar yine de devam etti ve çekilme takviminin netleştirilmesi konusunda bir anlaşmayla sonuçlandı.

Irak ile ABD ve Uluslararası Koalisyon’un geri kalanı arasındaki ikili ilişkinin ‘Irak güvenlik güçleriyle eğitim, uzmanlık ve bilgi alışverişine’ kayması bekleniyor.

ABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)  Ortaklığa geçişABD Başkanı Joe Biden, Nisan 2024'te Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile yaptığı görüşme sırasında (AFP)

Ortaklığa geçiş

Irak Başbakan Danışmanı Hüseyin Allavi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Sudani’nin ABD Başkanı Joe Biden ile zirve toplantısında yürüttüğü diyalogların, Ortak Yüksek Askeri Komite'nin Uluslararası Koalisyon’un görevlerini sona erdirme, görevlerin sona erdirilmesi için takvim belirleme ve Uluslararası Koalisyon’un tüm ülkeleriyle ilişkileri ikili ortaklığa devretme sonuçlarını takip ettiğini’ söyledi.

Allavi, “İki ülke, DEAŞ'a karşı 10 yıllık ortak eylemin ardından görevlerin ortaklık ve iş birliğine devredilmesine ilişkin takvimi onaylamak için bir toplantı düzenlemek üzere” dedi.

Karada ise Irak güçleri ülkenin çeşitli bölgelerinde DEAŞ unsurlarını takip etmeye devam etti. Ortak Operasyonlar Komutanlığı'nın bugün yaptığı açıklamaya göre Irak uçakları, Diyala operasyonları bölgesindeki Hamrin dağlarında bir DEAŞ mevzisini hedef alarak üç teröristi öldürdü.

Açıklamada, “İstihbarat servisinden bir keşif gücü saldırı bölgesini inceledi ve patlayıcı kemerler, el bombaları, silahlar, lojistik malzemeler, cep telefonları ve çeşitli teçhizat buldu” denildi.