Heniyye'nin Tahran'da öldürüldüğü yerle ilgili çelişkili açıklamalar ve resmî gizlilik

Hamaney İsrail'den intikam alma sözü verdi

TT

Heniyye'nin Tahran'da öldürüldüğü yerle ilgili çelişkili açıklamalar ve resmî gizlilik

Heniyye'nin Tahran'da öldürüldüğü yerle ilgili çelişkili açıklamalar ve resmî gizlilik

Hamas lideri İsmail Heniyye'nin başkent Tahran'da uğradığı suikastın ayrıntıları konusunda İran'ın resmî gizliliği sürerken, saldırının yeri konusunda da çelişkili haberler geliyor. Yetkililer ise İsrail'den intikam alma sözü veriyor.

Heniyye, İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın parlamento önündeki yemin törenine katılmak üzere Tahran'a gitmişti. 80'e yakın ülkeden siyasîler İran'ın başkentine akın ederken, yetkililer sıkı güvenlik önlemleri almıştı.

İranlı internet siteleri erken saatlerde resmi olmayan kaynaklara dayanarak Heniyye'nin Sadabad Sarayı yakınlarında İsrail'e ait bir insansız hava aracının (İHA) saldırısı sonucu öldüğünü bildirirken, diğer kaynaklar olayın Tahran'ın batısındaki bir bölgede meydana geldiğini belirtti.

Patlama sesinin şiddeti o kadar büyüktü ki tüm arabaların alarmları çaldı ve ses Tahran'ın kuzeyinden duyuldu. Patlamadan çıkan duman ve toz bölgeyi kapladı.

Kudüs Gücü'nün faaliyetlerine ilişkin haberleri yayınlanan Sabrin Haber Kanalı, Heniyye'nin suikasta uğradığını ilk olarak saat 1:45'te duyurdu. Aynı saatlerde X platformundaki İranlı hesaplar, Tahran'ın batısında, Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) tarafından kontrol edilen yerleşim yerlerinin bulunduğu ve Tahran'la bağlantılı bazı silahlı grupların lider ve üyelerinin ikamet ettiği bölgeye atıfta bulunarak büyük bir patlama sesi duyulduğunu bildirdi.

Olayla ilgili soruşturma

DMO tarafından açıklamada, Heniyye ve bir korumasının Tahran'daki evlerinin hedef alınması sonucu öldürüldüğü belirtilirken, daha fazla ayrıntı verilmedi. DMO'ya bağlı Tasnim ve Fars haber ajansları, Heniyye'nin ‘bir hava füzesiyle vurulduktan sonra gece saat 2'de öldürüldüğünü’ duyurdu.

İki ajansa göre İran Cumhurbaşkanı'nın yemin törenine katılmak üzere İran'a gelen Heniyye, Tahran'ın kuzeyinde gazilerin kaldığı bir yerde kalıyordu.

dcvferbt
Hamas lideri İsmail Heniyye, İran Cumhurbaşkanı'nın dün (salı) meclisteki yemin töreni sırasında Devrim Muhafızları Ordusu Komutanı Hüseyin Selami'ye sarıldı. (Reuters)

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Nasır Kenani yetkili makamların olayın boyutlarını ve ayrıntılarını araştırdığını söyledi. Kenani, Heniyye'nin İran'ın başkentindeki ölümünün ‘İran İslam Cumhuriyeti ile Filistin ve direniş arasındaki derin ve güçlü bağları güçlendireceğini’ belirtti.

DMO tarafından bugün (çarşamba) yapılan açıklamada, Heniyye'nin Tahran'da öldürülmesine ‘sert bir karşılıkla cevap verileceği’ ifade edildi. Ayrıca Ortadoğu'da İran ile müttefik olan militan hareketlere atıfta bulunularak ‘İran ve direniş ekseninin bu suça karşılık vereceği’ sözü verildi.

İntikam yemini

İran Dini Lideri Ali Hamaney bugün yaptığı açıklamada, Heniyye suikastının İran topraklarında gerçekleşmesi nedeniyle misillemenin ‘Tahran için zorunlu’ olduğunu söyledi. Hamaney, “Suçlu ve terörist Siyonist varlık sert bir karşılık için zemin hazırladı” dedi.

Yeni Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan bugün yaptığı açıklamada, Heniyye'nin Tahran'da öldürülmesinin arkasında İsrail'in olduğunu iddia etti ve İsrail'i ‘pişman’ etme sözü verdi.

scdfevrgt
İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif bu sabah Tahran'da Heniyye suikastıyla ilgili acil hükümet toplantısına başkanlık etti. (İran Cumhurbaşkanlığı)

Pezeşkiyan X platformu üzerinden yaptığı paylaşımda, “İran İslam Cumhuriyeti toprak bütünlüğünü, onurunu, şerefini ve haysiyetini savunacak ve terörist işgalcileri korkakça eylemlerinden pişman edecektir” ifadesini kullandı.

Heniyye'nin fotoğrafını önüne koyan İran Cumhurbaşkanı Birinci Yardımcısı Muhammed Rıza Arif, merhum Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi hükümetinden bakanların da yer aldığı geçici hükümetin acil toplantısına başkanlık etti.

Reuters'in İranlı bir kaynaktan aktardığına göre İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi bu sabah erken saatlerde üst düzey DMO komutanlarıyla Heniyye suikastını görüşmek üzere bir toplantı yaptı.

İranlı internet siteleri de parlamentonun Ulusal Güvenlik Komitesi'nin Heniyye suikastının yansımalarını görüşmek üzere acil bir toplantı düzenlediğini bildirdi. Bir parlamento sözcüsü, “Büyük Filistin direniş lideri, şehit İsmail Heniyye'nin suikast sonucu öldürülmesini şiddetle kınıyoruz. Bu olayın sorumluları ve onların ajanları işledikleri kötülük ve suçların hesabını vereceklerdir” şeklinde konuştu.

İran Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi'nin medya platformu Nur News tarafından yayınlanan raporda, İsmail Heniyye'nin Tahran'da hedef alınmasına atıfta bulunularak, “İran'ın kırmızı çizgilerini aşmak düşmanlar için her zaman pahalıya mal olmuştur. Heniyye'ye Tahran'da düzenlenen suikast İran İslam Cumhuriyeti'nin caydırıcılık kapasitesine zarar vermeyi amaçlayan tehlikeli bir kumardır” denildi.

xsdvfrb
Hamas lideri İsmail Heniyye, Hizbullah Genel Sekreter Yardımcısı Naim Kasım, İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehhale ve Yemen'deki Husilerin Sözcüsü Muhammed Abdusselam İran Cumhurbaşkanı'nın yemin törenine katıldı. (Reuters)

Eski DMO Komutanı General Hüseyin Alayi ise “ABD'nin İsmail Heniyye suikastının gerçekleştirilmesinde Siyonist işgal rejimiyle gerek operasyonel gerekse bilgi düzeyinde yakın iş birliği içinde olduğu kesindir” ifadesini kullandı.

Jamaran internet sitesine konuşan Alayi, “Bu suikastın amacı dünyanın hiçbir yerinde Filistinli gruplar için güvenli bir yer olmadığını ve Gazze'deki durumun hem Gazze halkı hem de işgale karşı çıkan diğer ülkeler için güvenli olmadığını göstermektir” dedi.

Alayi sözlerini şöyle sürdürdü: “İşgal rejiminin dünyadaki tüm İsrail karşıtı direniş örgütlerinin liderlerine yönelik suikast planlarına ek olarak, bu suikast İran hükümetine, İran halkının barış içinde yaşamasını ve diğer ülkelerle iyi ilişkiler kurmasını sağlayacak değişikliklerin İran'da gerçekleşmesine izin verilmeyeceği mesajını vermektir.”

‘Ağır bedel’ tehdidi

DMO komutanlarında Muhsin Rızai, “İsrail ağır bir bedel ödeyecek” dedi.

İranlı yetkililer ise yetkililerin önemli olaylar sırasında haberleri yönetme politikası bağlamında medyaya uyarıda bulunmakta gecikmedi. İran Başsavcısı, Heniyye’ye yönelik ‘terörist’ saldırının ardından gazetecileri ve medya aktivistlerini toplumun psikolojik güvenliğini bozabilecek ‘sorumsuz açıklamalar yapmamaları ya da gerçek dışı içerikler, söylentiler ve hakaretler yayınlamamaları’ konusunda uyardı.

İran Başsavcılığı, ‘ilgili makamlara’ sosyal medya ağlarını ve medya kuruluşlarını izleyerek ‘söylenti yayan veya toplumun psikolojik güvenliğini bozan’ kişileri kovuşturmaları talimatını verdi.



‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
TT

‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’... Gazze Şeridi'ni neler bekliyor?

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'ta yerinden edilmiş Filistinliler için kurulan çadırlar (AP)

Son iki gündür Gazze Şeridi'ne ilişkin dosyada ‘Yeşil Refah’ ve ‘Yeni Gazze’ gibi yeni isimler öne çıkmaya başladı. Bu gelişme, ABD’nin arabuluculuğu ile Arap ve uluslararası desteğe rağmen İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına geçişin sekteye uğradığı bir dönemde yaşanıyor.

İsrail basınındaki haberlere göre hükümet, ABD’nin kararına boyun eğerek orduya Refah’ın doğusunda ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik saha çalışmalarına başlaması için izin verdi. İlk hazırlıklar kapsamında ağır iş makinelerinin bölgeye sokularak molozların temizlenmesi ve arazinin düzenlenmesi planlanıyor.

İsrail’in geciktirme girişimleri

İsrail medyasında yer alan bilgilere göre Tel Aviv yönetimi, bu çalışmaların henüz geçiş yapılmamış olan anlaşmanın ikinci aşamasına dahil olduğu gerekçesiyle haftalarca süren bir geciktirme çabasına girişti. Ancak Washington’un artan baskıları sonucunda İsrail, planın bir sonraki etabına yönelik hazırlıkları başlatmak zorunda kaldı.

Bu çalışmalar; işgal altındaki topraklarda Refah’ın doğusunda bir insani bölge ve yeni bir kent inşasını içeriyor. Washington yönetimi, söz konusu adımla Filistinlilere ‘umut şehri’ modelini sunmayı ve ‘Hamas’ın kontrolündeki eski, yıkılmış ve karanlık Gazze’nin’ karşısına ‘yeni, modern ve gelişen bir Gazze’ örneği koymayı hedefliyor.

İsrail, planın ikinci aşamasında atılacak bu tür adımların Refah Sınır Kapısı’nın açılmasına yol açacağı, ayrıca Gazze Şeridi’nin başka bölgelerinden çekilmeyi ve yerlerine uluslararası güçlerin konuşlanmasını gerektireceği gerekçesiyle itiraz etti. Söz konusu ülkeler, İsrail’in taleplerini karşılamanın zorluğu ve bölgedeki işgal koşulları nedeniyle kuvvet göndermeyi reddetti.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığına göre, İsrail’in bu tutumu üzerine Washington yönetimi Tel Aviv’i süreci oyalamakla suçladı ve çok uluslu güce katılmaktan çekilen ülkelerin sorumluluğunu İsrail’e yükledi. Bu baskının ardından İsrail geri adım atarak yeni kentin inşasına başlanmasını kabul etti.

İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN, İsrail’in ‘gelecek hafta bölgede geniş çaplı moloz temizliği başlatmak üzere ağır iş makinelerini Refah’a sokmaya hazırlandığını’ ve bunun ‘Hamas unsurlarından arındırılmış yeni insani bölgenin oluşturulması’ amacıyla yapıldığını bildirdi.

Silahlı milislerden destek

Habere göre İsrail ordusu, ‘İsrail’le koordineli çalışan silahlı milislere’ atılacak adımlar konusunda bilgi verdi. ABD planına göre bir sonraki aşama, ‘İsrail’in kısmen kontrol ettiği bölgelerde yabancı bir askeri gücün faaliyete geçmesini’ öngörüyor.

i24NEWS ise İsrail ordusunun Refah’ın doğusunda Filistinliler için ‘Yeşil Refah’ adıyla yeni bir kent kurulmasına yönelik geliştirme çalışmalarına fiilen başladığını bildirdi. Kanal, bölgede gelecek hafta kapsamı genişletilecek hazırlıkların sürdüğünü, bunların ‘moloz ve patlayıcı kalıntılarının temizlenmesini’ içerdiğini aktardı.

sdfrt
Gazze Şeridi'nin Refah kentindeki İsrail askerleri (Arşiv – Reuters)

Maariv gazetesinin haberine göre, Refah’ta faaliyet gösteren Yaser Ebu Şebab milisleri, söz konusu yeni kentin bulunduğu bölgede İsrail güçlerinin temsilcileriyle ve ayrıca İsrail’in güneyindeki Kiryat Gat’ta bulunan ABD komuta merkezi adına bölgede bulunan sivil temsilcilerle birlikte görülmeye başladı.

Kabinede itirazlar

Siyasi kaynaklar, İsrail’in bu adımına kabinenin büyük bölümündeki bakanların karşı çıktığını, hatta tepkinin öfkeye dönüştüğünü aktardı. Bakanların, İsrail’in ‘sarı hat üzerinde inşaat yaparak Gazze çevresindeki yerleşimleri tehlikeye atmaması gerektiğini’ savunduğu belirtildi. Bazı sağ görüşlü medya organları haberi ‘utanç’ başlığıyla duyurdu.

Başbakan Netanyahu ise kararını savunarak hazırlık çalışmalarının ‘tünellere büyük miktarda beton dökme ve geniş bölgeleri izole etme’ işlemlerini içerdiğini söyledi. Netanyahu, söz konusu adımların ‘Hamas’ın askeri altyapısını yok etme yönündeki İsrail çıkarlarına hizmet ettiğini’ ifade etti.

gthy
Başbakan Binyamin Netanyahu, Ocak 2025'te İsrail kabine toplantısına başkanlık ediyor. (DPA)

Netanyahu, uluslararası güce katılmaktan vazgeçen Arap ve İslam ülkelerinin tutumunun Katar ve Türkiye’nin çıkarlarına hizmet ettiğini savundu. Bu nedenle İsrail’in ABD yönetiminin taleplerine yanıt vermesi ve Washington’la çatışmaya girmemesi gerektiğini kaydetti.

Filistin Yönetimi ve Hamas’ın itirazları

Filistin Yönetimi, İsrail’in ‘Gazze’yi yeniden inşa’ başlığı altında yürüttüğü çalışmalara karşı çıkıyor. Yönetim, farklı düzeylerde yaptığı açıklamalarda bu dosyadaki rolünü korumakta kararlı olduğunu ve Arap planına desteğini sürdürdüğünü vurguluyor.

Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, perşembe günü bir İtalyan heyetini kabul ederken yaptığı açıklamada, “Gazze Şeridi için bir yeniden imar ve toparlanma planımız var. Bu planın bir icra programı bulunuyor ve Arap ile İslam ülkeleri tarafından benimsendi. Uluslararası toplum da New York Bildirgesi aracılığıyla destek veriyor. Kardeş Mısır’la birlikte Kahire’de bir yeniden imar ve toparlanma konferansı düzenlemek için çalışıyoruz” dedi.

Hamas, söz konusu projeyi ‘İsrail’in ateşkes anlaşmasını açık biçimde ihlal etmesini gerekçelendirmeye yönelik yeni bir aldatmaca’ olarak nitelendirdi. Hareket, yayımladığı açıklamada, “İsrail’in anlaşmayı çiğnediğini ve günlük ihlallerle daha ilk aşamayı ortadan kaldırdığını” belirtti.

Geçtiğimiz salı günü konuya ilişkin bilgi veren Mısırlı bir kaynak, Gazze’nin erken toparlanması ve yeniden inşasına yönelik Kahire Konferansı’nın kasım ayı sonunda yapılmasının planlandığını ancak toplantının erteleneceğini söyledi. Kaynak, “Konferans ay sonunda düzenlenmeyecek; biraz gecikmesi muhtemel. Özellikle şu anda paralel bir çaba yürütülüyor. Görünen o ki ABD, Refah’la ilgili kendi özel girişimini planlıyor” değerlendirmesinde bulundu. Bu açıklama, İsrail’in kontrolündeki bölgelerde oluşturulması öngörülen ‘yeşil bölgeye’ işaret olarak yorumlandı.

Gazze İnsan Hakları Merkezi, ateşkesin başlamasından bu yana geçen 47 günde İsrail tarafından işlenen ihlallerde 350 Filistinlinin öldürüldüğünü açıkladı. Ölenler arasında 130 çocuk ve 54 kadın bulunuyor.

Merkez, aynı dönemde günlük ortalama 11’i aşan 535 ihlal kaydettiğini bildirerek ateşkesin yürürlüğe girdiği ilk andan itibaren ihlallerin sürdüğünü vurguladı.

Açıklamada, İsrail’in insani yardım girişlerini kısıtladığı, günde yalnızca 211 kamyonun geçişine izin verdiği, oysa 600 kamyona izin verildiği yönünde iddialarda bulunduğu aktarıldı. Ayrıca İsrail’in üzerinde mutabık kalınan çekilme haritasına uymadığı ve sivil bölgelere yönelik ateş kontrolünü sürdürerek zaman zaman bölgeye girdiği belirtildi.


İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
TT

İsrail’den Suriye'nin Beyt Cin kasabasına baskın: En az kişi 9 öldü

Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)
Golan Tepeleri'nde iki İsrail askeri (Arşiv fotoğrafı - Reuters)

Suriye kaynakları, İsrail devriyesinin bölgeye girmesi sonrası çatışma çıktığını; hava saldırılarının ardından yoğun sivil göç yaşandığını bildirdi.

Suriye medyası, Şam’ın güneyindeki Beyt Cin kasabasına düzenlenen İsrail baskının  ve hava saldırısının ayrıntılarını açıkladı. Suriye kaynakları, saldırılarda en az 9 kişinin öldüğünü aktardı.

Suriye’nin “El-İhbariyye” kanalı, kasabanın İsrail savaş uçaklarının yoğun bombardımanına hedef olduğunu, çok sayıda ölü ve yaralı bulunduğunu bildirdi.

Açıklamalara göre olay, İsrail’e ait bir askeri devriyenin bölgeye kara yoluyla girmesi, sakinlerle çatışma yaşanması ve devriyenin geri çekilmesi sonrası hava saldırılarının başlamasıyla tırmandı. Bölge üzerinde İsrail uçaklarının yoğun şekilde uçtuğu belirtildi.

Saldırıların ardından Beyt Cin’de büyük bir sivil göç hareketi yaşandı; çok sayıda kişi çevre kasabalara yöneldi.


Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
TT

Washington milislere: Irak'ta yeriniz yok

Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)
Süleymaniye ilindeki Çamçemal yakınlarında füze saldırısının ardından Kormor gaz sahası (Reuters)

aIrak'ın kuzeyindeki Süleymaniye'de bir doğalgaz sahasının insansız hava aracıyla (İHA) bombalanması öfkeli tepkilere yol açtı ve ABD'nin silahlı gruplara uyarıda bulunması ve hükümetin faillerin yakalanması için harekete geçmesiyle sonuçlandı.

Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ne göre çarşamba akşamı Dana Gas tarafından işletilen Khor Mor gaz sahasını hedef alan bir İHA saldırısı, elektrik santrallerine gaz arzının tamamen kesilmesine neden oldu. ABD'nin Irak Özel Temsilcisi Mark Savaya, saldırıyı "düşmanca dış amaçlarla hareket eden yasadışı grupları" gerçekleştirmekle suçladı.

Savaya, Bağdat'ı "bu saldırının sorumlularını tespit etmeye ve adalete teslim etmeye" çağırdı ve "tam egemen bir Irak'ta bu tür silahlı gruplara yer olmadığını" vurguladı.

Kürdistan Bölgesi Başbakanı Mesrur ​​Barzani ise Washington'a "sivil altyapıyı korumak için gerekli savunma ekipmanını sağlama" çağrısında bulundu. Barzani, "Bu tür saldırıların faillerinin geçmişte olduğu gibi cezadan kaçmaması gerektiğini" vurguladı.

Saldırıyı henüz üstlenen olmadı ancak Irak yetkilileri dün saldırıyı araştırmak üzere bir komite kurulduğunu duyurdu ve askeri bir sözcü de saldırıda yer alanların "cezalandırılacağına" söz verdi.