Hamas Siyasi Büro Şefi İsmail Heniyye'nin cenaze töreni, bu sabah (perşembe) erken saatlerde Tahran'da başladı.
Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre İran Dini Lideri Ali Hamaney, ‘Filistin direnişinin önde gelen savaşçısı’ olarak tanımladığı ve yarın (cuma) Katar'da defnedilecek olan Heniyye'nin cenaze namazını kıldırdı.
AFP, Heniyye'nin fotoğraflarını ve Filistin bayraklarını taşıyan kalabalığın başkentin merkezindeki Tahran Üniversitesi'nde toplandığını bildirdi.
Katar'da sürgünde yaşayan 61 yaşındaki Hamas liderinin öldürülmesi ve İsrail'in önceki gün Beyrut'ta Hizbullah komutanı Fuad Şükür'ü öldürmesi, Gazze Şeridi'nde İran'ın baş düşmanı İsrail ile Tahran destekli Hamas ve Hizbullah hareketi arasında on aydır devam eden çatışmanın genişleyeceği endişelerini arttırdı.
Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için yapılan tüm girişimler şu ana kadar başarısızlıkla sonuçlanırken, savaş Ortadoğu'da bir yandan İsrail, diğer yandan İran ve başta Hizbullah olmak üzere Lübnan, Yemen, Irak ve Suriye'deki müttefikleri arasındaki gerilimi arttırdı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres dün (çarşamba) Beyrut ve Tahran'daki saldırıların ‘tehlikeli bir gerilimi temsil ettiği’ yönündeki endişelerini dile getirdi.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken gibi Guterres de Gazze Şeridi'nde ateşkes sağlanması için ‘çabaların’ sürdürülmesi çağrısında bulundu.
Beyaz Saray tarafından dün yapılan açıklamada, Beyrut'un güney banliyölerinde Şükür'ün ve Tahran'da Heniyye'nin ölümüne yol açan saldırıların bölgesel gerilimin kontrol altına alınmasını engellediği ifade edildi. Ancak açıklamada, yakın bir gerilim belirtisi olduğu reddedildi.
‘En ağır ceza’
İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) dün Heniyye'nin İran'ın reformist Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan'ın yemin törenine katıldıktan sonra Tahran'da kaldığı konutta bir korumasıyla birlikte şehit edildiğini duyurdu.
İran medyasına göre Heniyye, Tahran'ın kuzeyinde savaş gazilerinin kaldığı bir konuttayken saat 02:00 sularında bir hava mermisiyle şehit edildi.
İran Dini Lideri Ali Hamaney suikastın ardından İsrail'e ‘en ağır karşılığı’ verme sözü verdi. Hamaney, “İsmail Heniyye'nin İran topraklarında dökülen kanının intikamını almayı görevimiz olarak görüyoruz” dedi.
Pezeşkiyan, “Siyonistler korkakça ve terörist eylemlerinin sonuçlarını yakında görecekler” ifadesini kullandı.
İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, Heniyye'nin öldürülmesinin ‘İslami Direniş Cephesi'nin birliğini arttıracağını’ vurguladı.
İran'ın New York'taki Birleşmiş Milletler Daimî Temsilciliği X platformu üzerinden yaptığı açıklamada, Tahran'ın suikast karşısında ‘failde derin pişmanlık yaratacak özel operasyonlar’ gerçekleştireceği uyarısında bulundu.
Dışişleri Bakan Vekili Ali Bakıri de İran'ın ‘orantılı karşılık’ verme hakkını vurguladı.
Diğer taraftan Yemen'deki Husiler, Heniyye için üç günlük yas ilan ederken şu açıklamayı yayınladı: “Siyonist ve Amerikan düşmanı savaş ve çatışma alanını genişletmenin ve direniş liderlerine karşı uyguladığı suikast dalgasının sorumluluğunu üstlenmelidir.”
Dün sabah İranlılar suikastı kınamak üzere çeşitli kentlerin sokaklarında toplandı. Tahran'ın Filistin Meydanı'nda toplanan yüzlerce gösterici Filistin bayrakları sallayarak ‘İsrail'e ölüm, Amerika'ya ölüm’ sloganları attı.
İranlı yetkililerin İsmail Heniyye'nin ölümünden açıkça sorumlu tuttuğu İsrail ise olayla ilgili herhangi bir açıklama yapmadı.
‘İşler kontrolden çıktı’
Tahran saldırısından saatler önce İsrail ordusu, geçtiğimiz cumartesi günü işgal altındaki Suriye'nin Golan Tepeleri'nde bulunan Mecdel Şems kasabasında 12 kız ve erkek çocuğun ölümüne neden olan roket saldırısından sorumlu tutulan Hizbullah komutanı Fuad Şükür'ü Beyrut'un güney banliyösünde ‘ortadan kaldırdığını’ duyurdu.
Hizbullah'a yakın bir kaynak dün yaptığı açıklamada, Şükür'ün cesedinin Hizbullah’ın kalesi olan güney banliyölerinde hedef alınan binanın enkazı altında bulunduğunu doğruladı.
Lübnan Başbakanı Necip Mikati dün Beyrut'taki saldırının ardından ‘işlerin daha da kötüye gidebileceği’ uyarısında bulundu.
Birçok havayolu şirketi son günlerde Lübnan'ın başkentine olan uçuşlarını askıya aldı.
Hamas'ın müttefiki olan Hizbullah, Filistinli hareketin 7 Ekim'de İsrail’in güneyine düzenlediği ve Gazze Şeridi'ndeki savaşı tetikleyen eşi benzeri görülmemiş saldırının ardından Lübnan'la olan kuzey sınırında İsrail'e karşı bir cephe açtı.
Hamas saldırısı çoğu sivil bin 197 kişinin ölümüyle sonuçlandı. Saldırganlar ayrıca 251 kişiyi esir aldı; bunlardan 111'i halen Gazze'de tutuluyor ve orduya göre 39'u öldürüldü.
Hamas'ın saldırısına karşılık olarak İsrail, 2007 yılından bu yana Gazze Şeridi'nde iktidarda olan ve ABD ve Avrupa Birliği (AB) ile birlikte Yahudi devleti tarafından da ‘terör örgütü’ olarak sınıflandırılan Hamas’ı yok etme sözü verdi.
Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı'nın verilerine göre İsrail, Gazze Şeridi'ne yönelik yıkıcı bir bombardıman ve kara saldırıları başlatarak çoğunluğu sivil kadın ve çocuklardan oluşan en az 39 bin 445 kişinin ölümüne neden oldu.
ABD'nin Yemen'deki Ras İsa limanına düzenlediği saldırıda yanan yakıt tankları (Reuters)