Sinvar'ın güçlü kişiliği savaşı durdurmaya yardımcı olacak mı?

Gazzeliler: Sinvar katliamı durdurabilir... Hamas'ın son dönemdeki esnekliğinden geri adım atmayacak

Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)
Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)
TT

Sinvar'ın güçlü kişiliği savaşı durdurmaya yardımcı olacak mı?

Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)
Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)

Hamas'ın geçen hafta Tahran'da suikasta kurban giden İsmail Heniyye'nin yerine Yahya Sinvar'ı hareketin siyasi bürosunun başına getirdiğini açıklaması, pek çok gözlemci ve hatta başta Gazze Şeridi olmak üzere Filistin sokağı için sürpriz oldu.

Hamas'ın İsrail'e meydan okuma mesajı taşıyan bu açıklaması, İsrail'in tüm istihbarat ve askeri gücüyle 7 Ekim saldırısının baş sorumlusu olarak gördüğü Sinvar'a ulaşmaya çalıştığı bir dönemde geldi.

Bu açıklama, özellikle de selefininkine benzer bir akıbetle karşılaşabileceği için, Sinvar'ın seçiminin sonuçları hakkında birçok soruyu gündeme getiriyor. Ancak savaşı sona erdirmek isteyen Gazzeliler için en önemli soru, ‘Sinvar'ın seçiminin onları bu sona ne kadar yaklaştıracağı ya da uzaklaştıracağı.’

xcvdfgbr
Hamas tarafından 7 Ekim saldırısında öldürülen veya Gazze Şeridi'ne kaçırılan İsraillilerin fotoğrafları (AP)

Siyasi analist Mustafa İbrahim Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Heniyye'nin yerine Sinvar'ın seçilmesinin tüm taraflara bir meydan okuma mesajı olduğunu belirtti. Tüm Hamas liderlerinin 7 Ekim saldırısını desteklediğini ve hareket olarak direnişi sürdürdüğünü ifade eden İbrahim, Hamas’ın belirtilen pozisyonlarından geri adım atmayacağını bildirdi.

İbrahim, Hamas'ın başka bir seçeneği olmadığına inanıyor, zira başka bir figürün seçilmesi hareketin liderliği için yarışmak isteyen Sinvar'ın terk edilmesi olarak algılanacaktı. İbrahim, Sinvar'ın hareketin son zamanlarda ateşkes müzakereleri sırasında gösterdiği esneklikten geri adım atacağına inanmıyor.

İbrahim, “Sinvar her zaman müzakerelerin merkezindeydi. Bazı İsrail haberlerinin öne sürdüğü gibi uzak ya da ilgisiz değildi” ifadelerini kullandı.

xscdvfrgb
Yahya Sinvar, 14 Nisan 2023 tarihinde Gazze'de düzenlenen Kudüs Günü kutlamalarına katıldı. (Getty Images)

Hamas'ın liderlik açısından halen uyumlu bir hareket olduğunu ve her türlü kararın ‘oybirliğiyle’ alındığını belirten İbrahim, “Sinvar bazı konularda sert bir tutum sergiliyor olabilir. Ancak o, Gazze Şeridi'ndeki Filistinliler için koşulların zor olduğunun ve savaşın uzadığının farkında. Bu nedenle bir anlaşmaya varmak için her türlü esnekliği gösterecektir” dedi.

Filistin meseleleri uzmanı Ziya Hasan da İbrahim ile aynı fikirde. Hasan Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, Yahya Sinvar'ın herhangi bir anlaşmaya engel olduğu yönündeki yaygın kanının aksine birçok aşamada ‘hareket içindeki diğer liderlerden daha fazla esneklik göstererek bir anlaşmaya varılmasını sağladığını’ belirtti. Hasan, Sinvar'ın tıpkı Heniyye gibi arabulucular aracılığıyla gelen her mesajı ince eleyip sık dokuduğunu, ancak bazı konularda esneklik göstererek birçok aşamada beklenmedik bir katkıda bulunduğunu söyledi.

Hasan, Sinvar'ın savaşı durdurmak için çaba göstereceğine ve gücünün bunu yapmasına yardımcı olacağına inanıyor.

dfvgbr
İsrail'in Gazze'nin batısında yerinden edilmiş Filistinlilerin yaşadığı okulu bombalaması sırasında hayatını kaybeden bir kızın cesedini taşıyan bir adam (AFP)

Diğer yandan, zaten acımasız bir savaşla sarsılan Gazze Şeridi'ndeki sokaklar bu seçim konusunda daha da endişeli.

Gazze şehrinin kuzeyindeki Şeyh Rıdvan mahallesi sakinlerinden Ahmed Ebu Zikri, “Sinvar’ın bize yardım edip etmeyeceğini bilmiyorum… Kimin ne dediği de umurumda değil… Sadece bu savaşı durduracak olanı memnuniyetle karşılayacağım” ifadelerini kullandı.

dsde
Gazze Şeridi'nin kuzeyine dönmeye çalışan yerlerinden edilmiş Filistinliler (AFP)

Tel el-Heva mahallesi sakinlerinden Ensam Davud, “Sinvar bizim için sevilen bir figürdü. Ancak şimdi çoğumuz ona başımıza gelen katliam ve yıkımlardan sonra tüm bunların müsebbibi olarak bakıyoruz. Bu nedenle onun Hamas lideri olarak atanması, bizler için şaşırtıcı ve şok edici oldu. Ben de dahil olmak üzere vatandaşların çoğunluğu Heniyye gibi Gazze Şeridi dışından bize daha dikkatli bakan bir figürü tercih ediyorduk” şeklinde konuştu.

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'a göç eden Gazze şehri sakinlerinden Mecdi Ebu Avde, Sinvar'ın seçildiği mesajının ‘yeni liderin daha esnek ve daha az sert tutumlara sahip biri olmasını tercih eden’ pek çok Gazzeliyi kızdırdığını söyledi. Ebu Avde, “İnsanlar gerçek liderin sadece savaşı durdurabilecek kişi olduğunu söylüyor” dedi.



Hizbullah, ateşkes anlaşmasına destek olan ülkelere İsrail'i geri çekilmeye zorlama çağrısında bulundu

Güneydeki Kafr Kila kasabasında Lübnan ordusuna ait bir aracın etrafında toplanan Lübnanlılar (DPA)
Güneydeki Kafr Kila kasabasında Lübnan ordusuna ait bir aracın etrafında toplanan Lübnanlılar (DPA)
TT

Hizbullah, ateşkes anlaşmasına destek olan ülkelere İsrail'i geri çekilmeye zorlama çağrısında bulundu

Güneydeki Kafr Kila kasabasında Lübnan ordusuna ait bir aracın etrafında toplanan Lübnanlılar (DPA)
Güneydeki Kafr Kila kasabasında Lübnan ordusuna ait bir aracın etrafında toplanan Lübnanlılar (DPA)

Hizbullah dün uluslararası topluma ve Lübnan'daki ateşkes anlaşmasına destek veren ülkelere ‘İsrail'i ihlallerini durdurmaya ve güneyden tamamen çekilmeye’ zorlamaları çağrısında bulundu.

Hizbullah, Litani'nin güneyindeki Lübnan kasabalarının sakinlerinden oluşan grupların köylerine zorla girmesinin ardından yaptığı açıklamada, ‘tüm Lübnanlıları güneydeki halklarıyla birlik olmaya’ çağırdı.

Açıklamada, “Şehitlerin fotoğraflarını ve direniş bayraklarını taşıyarak köylerine dönenlerin görüntüsü, kararlılık, sebat ve zaferin en yüksek anlamlarını temsil ediyor. Lübnan'ı düşmanların ihanetinden koruyan ordu, halk ve direniş denklemi kâğıt üzerinde bir mürekkep değil; Lübnanlıların her gün yaşadıkları ve kararlılıkları ve fedakarlıklarıyla somutlaştırdıkları bir gerçekliktir” denildi.

xcdvfgh
Lübnanlılar Bint Cubeyl'de Lübnan ordusuna ait bir askeri araca pirinç taneleri atıyor. (DPA)

İsrail'in, ateşkesin korunmasını denetleyen uluslararası komitenin belirlediği ve geçtiğimiz saatlerde sona eren ateşkes süresinin uzatılması talebinin yürürlüğe girmesini bekleyen Litani'nin güneyindeki Lübnan kasabalarının sakinleri, sınırlarında konuşlu Lübnan ordu birlikleriyle koordinasyon içinde köylerine girdiler.

dfrgthy
Güneydeki Kafr Kila kasabasında Lübnan ordusuna ait bir aracın etrafında toplanan Lübnanlılar (DPA)

Halk kasabalarına girerken, geri dönmelerini engellemek için kasabaların girişlerine bakan mevzilerde konuşlanmış İsrail ordusu tarafından ateş altına alınmalarına rağmen memleketlerine gitmekte ısrar ettiler. Bu durum İsrail için bir meydan okuma, ABD için de bir utanç kaynağı oldu. ABD, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, ordusunun elinde tünellerin ve Hizbullah'a ait silah depolarının fotoğraflarının bulunduğu ve bunlardan kurtulmak için süreyi uzatması gerektiği bahanesiyle ateşkesi bir ay uzatma talebine olumlu yanıt verdi.

Lübnan Sağlık Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, İsrail güçlerinin Güney Lübnan'ın çeşitli bölgelerinde memleketlerine dönmeye çalışan sivillere ateş açması sonucu 22 kişinin öldüğünü ve 124 kişinin yaralandığını bildirdi.

xscdfgh
Lübnan'ın güneyindeki Meys el-Cebel kasabasına dönerken ellerinde Hizbullah bayrakları tutan Lübnanlılar (EPA)

İsrail geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, İsrail ile Hizbullah arasında geçen ay varılan ateşkes anlaşması uyarınca, dün sona eren sürenin ötesinde de kuvvetlerinin Güney Lübnan'daki bölgelerde kalacağını duyurdu.

Anlaşma, İsrail ordusunun Güney Lübnan'dan çekilmesini ve Hizbullah'ın bölgeden çıkarılmasını, Lübnan ordusunun da 60 gün içinde bölgeye konuşlanmasını öngörüyordu ki bu süre dün sabah doldu.