Sudan ordusu, el-Faşir'e yönelik HDK saldırısını püskürttüğünü duyurdu

Sudan'daki savaşı sona erdirmek için siyasi güçlerle Afrika istişareleri başladı

Darfur bölgesindeki el-Faşir kentinde Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında daha önce yaşanan çatışmaların ardından yoğun duman yükseliyor. (DPA)
Darfur bölgesindeki el-Faşir kentinde Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında daha önce yaşanan çatışmaların ardından yoğun duman yükseliyor. (DPA)
TT

Sudan ordusu, el-Faşir'e yönelik HDK saldırısını püskürttüğünü duyurdu

Darfur bölgesindeki el-Faşir kentinde Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında daha önce yaşanan çatışmaların ardından yoğun duman yükseliyor. (DPA)
Darfur bölgesindeki el-Faşir kentinde Sudan ordusu ile Hızlı Destek Kuvvetleri arasında daha önce yaşanan çatışmaların ardından yoğun duman yükseliyor. (DPA)

Sudan ordusu dün (cumartesi) Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'e düzenlenen büyük bir saldırıyı püskürttüğünü açıklarken, yerel kaynaklar kentteki Suudi hastanesine çok sayıda yaralının getirildiğini bildirdi.

Sudan Ordu Sözcüsü Nebil Abdullah, ordu güçlerinin HDK'nin el-Faşir'e düzenlediği büyük bir saldırıyı bastırdığını ve onlara ağır kayıplar verdirdiğini söyledi. Geçtiğimiz birkaç gün içinde HDK, ordunun 6’ncı Piyade Tümeni komutanlığına yakın bir yerde savunma siperleri kurarak şehre girmeye başlamıştı.

Görgü tanıkları, bir yandan Sudan ordusu ve müttefik gruplar, diğer yandan da HDK milisleri arasında şiddetli çatışmaların patlak verdiğini belirterek, “Çatışmaların yoğunluğu ve ayrım gözetmeksizin açılan ateş çok sayıda sivilin ölümüne ya da yaralanmasına neden oldu” dediler.

En şiddetli saldırı

Adının açıklanmasını istemeyen bir el-Faşir sakini, yaşanan gerilimi kentte savaşın başlamasından bu yana yaşanan ‘en şiddetli saldırı’ olarak nitelendirerek, “Ağır silah ve mühimmat sesleri el-Faşir'in her yerinden duyulduğu için bugün kent sakinleri için çok zor geçti” dedi.

Orduya bağlı silahlı gruplardan oluşan ortak güç, ‘HDK tarafından düzenlenen hain bir saldırıyı püskürttüğünü ve çok sayıda aracı imha etmeyi başardığını, binlerce kişinin öldüğünü ve yaralandığını’ duyurdu. Yapılan açıklamaya göre saldırı yaklaşık 2 bin asker ve 87 savaş aracıyla gerçekleştirildi.

Sudan Kurtuluş Ordusu Hareketi ise ‘HDK’nin topçu ateşi eşliğinde bir kara saldırısı başlatarak el-Faşir şehrini dört yönden işgal etmeye çalıştığını, ancak güçlerinin onları püskürttüğünü’ bildirdi.

xsdefrg
El-Faşir'deki hastanelerin hedef alınması şehirdeki sağlık hizmetlerinin kötüleşmesine sebebiyet veriyor. (Sınır Tanımayan Doktorlar internet sitesi)

Darfur Bölgesi Başkanı Minni Arko Minavi liderliğindeki hareket tarafından yapılan açıklamada, dört eksendeki çatışmaların aralıksız altı saat sürdüğü belirtilerek, “Ortak güçlerimiz saldıran tüm unsurları yenmeyi başardı ve yüzlerce HDK mensubunu öldürdü” denildi.

Açıklamanın devamında, “Kara saldırısının başarısızlığa uğramasının ardından milisler şehir dışından yoğun topçu ateşine başvurarak yerlerinden edilmiş insanların barınaklarını, hastaneleri ve hizmet tesislerini hedef aldı” ifadesi yer aldı. HDK’ye bağlı platformlar, güçlerinin ilerlemeye devam ettiğini ve şehri her yönden tamamen kuşattığını bildirdi.

Resmi istatistikler son dört aydır kentte devam eden çatışmalarda 2 binden fazla sivilin öldüğünü ve yaralandığını gösteriyor.

Addis Ababa istişareleri

Afrika Birliği (AfB), Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ve Sudanlı sivil siyasi güçler arasındaki istişarelerin ilk turu, ülkedeki savaşı sona erdirmeye ve sürdürülebilir bir barış inşa etmeye katkıda bulunacak bir Sudan diyaloğuna ulaşmak amacıyla dün Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa'da resmen başladı.

Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu (Tekaddum) Genel Sekreterliği Raportörü Halid Ömer Yusuf, dün resmi Facebook sayfasında yaptığı açıklamada, Tekaddum, Abdulaziz el-Hilu liderliğindeki Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey (SPLM-N), Abdulvahid Muhammed Nur liderliğindeki Sudan Kurtuluş Hareketi (SLM/AM), Muhammed el-Hasan el-Mirgani liderliğindeki Demokratik Birlik Partisi ve Ali el-Hac Muhammed liderliğindeki Halk Kongresi Partisi'nin katıldığı görüşmelerin dün sabah resmen başladığını duyurdu.

asdcfvrgt
Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu’nun (Tekaddum) Addis Ababa'da Afrika mekanizması yetkilileriyle yaptığı önceki bir toplantıdan (Tekaddum Facebook sayfası)

Yusuf'a göre istişarelerin amacı, ‘savaşı sona erdirmeye ve Sudan’da sürdürülebilir barışı inşa etmeye katkıda bulunacak bir siyasi diyaloğa ulaşmak; Sudan'ı savaşların, siyasi istikrarsızlığın ve yoksulluğun esiri haline getiren, 15 Nisan 2023'te savaşın patlak vermesiyle sonuçlanan ve Sudan halkının bir yıldan fazla bir süre devam etmesi için ağır bedel ödediği ana konuları ele almaktır.’

İstişarelerin, Sudan halkının bu ayın 14'ünde ABD'nin girişimi ve Suudi Arabistan'ın himayesinde ordu ile HDK arasında yapılacak Cenevre müzakerelerine yönelik arzularıyla örtüştüğünü belirten Yusuf şu ifadeleri kullanı: “Bu müzakerelerin, çatışmaların durdurulması, insani yardım yollarının açılması ve sivillerin korunmasına yönelik ciddi düzenlemelerin yanı sıra gerekli izleme mekanizmalarının sağlanmasıyla taçlandırılmasını umuyoruz. Ülkemiz barışı hak ediyor. Bu yüzden açık kalpler ve zihinlerle ona yönelelim ve ülkemize yalnızca yıkım getirecek savaş ve nefret seslerini reddedelim.”

Savaşın durdurulmasından yana olan güçlerin, AfB öncülüğünde düzenlenen ve askeri güç yanlısı güçlerin katıldığı bir önceki oturuma katılmayı reddetmesi üzerine taraflar, sivil güçlerin siyasi sürece ve siyasi sürece katılan güçlere ilişkin vizyonlarını sunmalarının beklendiği kapalı bir oturuma girdi.



Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
TT

Hamas'ın Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin şartları ilerleme şansını zayıflatıyor mu?

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)
Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta devam eden enkaz kaldırma çalışmalarından (AFP)

Gazze Şeridi’nde şu anda tıkanma yaşayan ateşkes anlaşması, Hamas’ın ikinci aşamada öngörülen idari ve güvenlik düzenlemelerine ilişkin çekinceleri ve kamuoyuna yansıyan talepleriyle yeniden gündeme düştü. Bu gelişme, ABD’den ikinci aşamaya geçiş konusunda ‘perde arkasında’ yürütülen çabalara dair açıklamaların yapıldığı bir döneme denk geldi.

Hamas’ın dün açıkladığı ve silahsızlanma, barış konseyi, istikrar güçleri ile Gazze Şeridi’nin yönetimi için bir komite oluşturulmasına ilişkin dört ana başlığı içeren bu çerçeveye dair değerlendirmelerde görüş ayrılığı yaşanıyor. Şarku’l Avsat’a konuşan bazı uzmanlar, söz konusu taleplerin ikinci aşamaya geçişi zorlaştıran krizleri ortaya koyduğunu ve hareketin üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik manevralar olduğunu savunurken, diğerleri ise İsrail kaynaklı engellere rağmen Hamas’ın anlaşmayı uygulama konusunda ciddiyetini yansıttığı görüşünü dile getiriyor.

ABD Başkanı Donald Trump tarafından önerilen ve geçtiğimiz ekim ayında Gazze’de ateşkes sağlanmasına temel oluşturan barış planı, başkanlığını Trump’ın üstleneceği bir barış konseyi kurulmasını, bu konseyin Filistinli teknokratlardan oluşan bir komiteyi denetlemesini, Hamas’ın silahsızlandırılmasını, savaş sonrası Gazze yönetiminde rol almamasını ve istikrar güçlerinin konuşlandırılmasını öngörüyor.

Hamas’ın Gazze’deki lideri Halil el-Hayye, hareketin kuruluşunun 38. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, silahın işgal altındaki halklar için uluslararası hukukla güvence altına alınmış bir hak olduğunu belirterek, bu hakkın korunmasını ve bağımsız bir Filistin devletinin kurulmasını güvence altına alan her türlü önerinin incelenmesine açık olduklarını ifade etti.

El-Hayye, Trump planında yer alan ve ABD Başkanı’nın liderliğinde kurulması öngörülen barış konseyinin görevinin, ateşkes anlaşmasının uygulanmasını gözetmek, finansmanı sağlamak ve Gazze Şeridi’nin yeniden imarını denetlemek olduğunu vurguladı. Filistinliler üzerinde ‘her türlü vesayet ve manda uygulamasını’ ise reddettiklerini söyledi.

Gazze Şeridi’nin yönetimi için Filistinli bağımsız isimlerden oluşan bir teknokratlar komitesinin derhal kurulması çağrısında bulunan el-Hayye, Hamas’ın tüm alanlardaki yetkileri bu komiteye devretmeye ve görevlerini kolaylaştırmaya hazır olduğunu kaydetti. Kurulması planlanan uluslararası gücün görevinin ise Gazze sınırlarında ateşkesi korumak olması gerektiğini vurguladı.

El-Hayye ayrıca, arabuluculara ve özellikle ‘temel garantör’ olarak nitelendirdiği ABD yönetimi ile Başkan Trump’a, İsrail’i anlaşmaya saygı göstermeye ve uygulamaya zorlamak için çalışmaları, anlaşmanın çöküşe sürüklenmesine izin vermemeleri çağrısında bulundu.

asdfr
Başlarında yük taşıyan kadınlar, Gazze Şeridi'nin güneyinde yerinden edilmiş Filistinlilere barınak sağlamak için temizlenmiş araziye kurulan çadırların önünden geçiyor. (AFP)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk geçen hafta yaptığı açıklamada, ateşkesin ilan edilmesinden bu yana Gazze’de sarı hattın gerisinde kalan bölgede 350’den fazla İsrail saldırısının belgelendiğini ve en az 121 Filistinlinin hayatını kaybettiğini söyledi. Öte yandan Hamas liderlerinden Raid Saad, cumartesi günü İsrail’in Gazze’de aracını hedef alan saldırısında öldürüldü.

İsrailli yetkililer, ABD yönetiminin Gazze’de savaşı sona erdirmeyi amaçlayan planın ikinci aşamasını şekillendirmek üzere çalışmalar yürüttüğünü ve çok uluslu uluslararası gücün gelecek aydan itibaren bölgede göreve başlamasının planlandığını belirtti. İsrail Yayın Kurumu’na göre, ABD’li yetkililer bu bilgileri son günlerde yapılan görüşmelerde İsrailli muhataplarına iletti.

İsrail Kanal 14 televizyonu, kasım ayının sonlarında yaptığı bir haberde, ABD’nin uluslararası istikrar gücünün Gazze’de konuşlandırılması için tarih olarak ocak ayının ortasını belirlediğini, nisan ayı sonunu ise bölgedeki silahsızlanma sürecinin tamamlanması için nihai takvim olarak öngördüğünü aktarmıştı. Kanal, bu hedeflerin gerçeklikten kopuk bir beklenti olduğunu ve sürecin yeniden ertelenebileceğini kaydetmişti.

El-Ehram Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde İsrail meseleleri uzmanı olan Mısırlı analist Dr. Said Ukkaşe, Hamas’ın ortaya koyduğu çerçevenin ikinci aşamada ilerleme ihtimalinin zayıf olduğunu gösterdiğini ve bunun daha fazla İsrail saldırısını tetikleyebileceğini savundu. Ukkaşe, bu tutumun, tehlikeli koşullar altında ilerleyen ikinci aşama yükümlülükleri öncesinde Hamas üzerindeki baskıyı azaltmaya yönelik ‘manevralar’ olduğunu ifade etti.

Hamas dosyasına odaklanan Filistinli siyaset analisti İbrahim el-Medhun ise İsrail’in anlaşmayı sabote etmeye yönelik tekrarlanan engellerine rağmen ikinci aşamaya geçilmesi ve uygulanmasının kaçınılmaz olduğunu dile getirdi. Silah meselesine ilişkin olarak Hamas’ın, Filistin iç kamuoyunda derinlemesine bir diyalog yürüttüğünü, Kahire’deki arabulucularla da şeffaf ve açık görüşmeler yaptığını belirten el-Medhun, tüm taraflarca kabul edilebilecek bir vizyonun şekillenebileceğini ve hareketin barış güçlerinin varlığına açık olduğunu söyledi.

Hamas’ın ortaya koyduğu bu çerçeveye arabulucuların henüz yorum yapmadığı bir ortamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı dün yaptığı açıklamada, Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati’nin, İngiliz mevkidaşı Yvette Cooper ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde Gazze’de geçici bir uluslararası istikrar gücünün konuşlandırılmasının önemini vurguladığını bildirdi. Abdulati, ateşkesin sürdürülebilirliğinin sağlanması ve Trump planının ikinci aşamasına ilişkin yükümlülüklerin uygulanmasının önemine dikkat çekti.

Birleşik Arap Emirlikleri’nde (BAE) düzenlenen Sir Bani Yas Forumu’na katılımı sırasında konuşan Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati, Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına geçilmesinin gerekliliğini ve uluslararası istikrar gücünün oluşturulmasının önemini yineledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, cuma günü gazetecilere Gazze anlaşmasındaki gelişmelere ilişkin yaptığı açıklamada, “Barış anlaşmasının ikinci aşamasına yönelik olarak şu anda perde arkasında çok sayıda sessiz planlama yürütülüyor… Kalıcı ve sürdürülebilir bir barış sağlamak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

ABD’nin Wall Street Journal gazetesi, cumartesi günü yetkililere dayandırdığı haberinde, Trump yönetiminin Gazze Şeridi’nde istikrarı sağlamak amacıyla bir ABD’li generalin komutasında 10 bin askerden oluşan çok uluslu bir güç oluşturmayı hedeflediğini aktardı. Haberde, bazı ülkelerin, gücün görev kapsamının Hamas’ın silahsızlandırılmasını da içerebileceğine yönelik çekinceleri nedeniyle henüz asker göndermediği belirtildi.

Gazete ayrıca ABD Dışişleri Bakanlığı’nın, Gazze’de konuşlandırılması planlanan bu güç için yaklaşık 70 ülkeden askerî veya mali katkı talebinde bulunduğunu, ancak yalnızca 19 ülkenin asker göndermeye ya da ekipman ve lojistik destek gibi farklı şekillerde katkı sunmaya istekli olduğunu yazdı.

Ukkaşe, Trump’ın 29 Aralık’ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yapacağı görüşmede ikinci aşamanın başlatılması için baskı kuracağını öngörerek, İsrail’in bu aşamaya girmeyi kabul edeceğini ancak çekilmelerin uygulanmasına ilişkin müzakerelerin süresiz biçimde uzayabileceğini söyledi.

El-Medhun ise Kahire’nin İsrail kaynaklı engellerin farkında olduğunu ve anlaşmanın başarısızlığa uğramasına yol açabilecek muhtemel İsrail gerekçelerini ortadan kaldırmak için ikinci aşamaya geçişin hızlandırılmasını talep edeceğini ifade etti.


Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
TT

Tunus'taki protestoların ardından Kayravan'da çatışmalar çıktı

Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)
Tunus'un başkentinde cumartesi günü düzenlenen bir gösteriden, (Reuters)

Tunus'un merkezindeki Kayravan şehrinde, cumartesi akşamı, polis ve gençler arasında art arda ikinci gece çatışmalar yaşandı.

Ailesinin ifadesine göre, çatışmalar bir kişinin polisin kovalamacası ve ardından kendisine yönelik şiddet sonucu ölmesinin ardından patlak verdi. Ölen kişinin akrabaları, ehliyetsiz motosiklet kullandığını ve bir polis aracı tarafından takip edildiğini söylüyor. Ardından dövülerek hastaneye kaldırılan adam, hastaneden kaçmayı başardı. Cumartesi günü geçirdiği kafa travması sonucu hayatını kaybetti.

Tunus'ta da yüzlerce kişi, muhalefet dernekleri ve partilerinin çağrısına yanıt olarak, dördüncü hafta üst üste başkentte "özgürlükleri savunmak ve Cumhurbaşkanı Kays Said'in politikalarını protesto etmek" amacıyla gösteri düzenledi.


Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
TT

Lübnan ve İran ilişkileri "hassas" bir aşamada bulunuyor

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Haziran 2025'te İran Dışişleri Bakanı’nın Beyrut ziyaretinde Recci ve Arakçi arasında arabuluculuk yapıyor (Arşiv- Lübnan Cumhurbaşkanlığı)

Lübnan-İran ilişkileri çok hassas bir aşamaya geldi ve şu anda, İran liderliği kararını verip Lübnan işlerine müdahalesini durdurmadığı sürece, kontrolden çıkma ve önlenemez olumsuz sonuçlar doğurma riskiyle karşı karşıya. Önde gelen bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a durumu böyle aktardı. İran'ın Beyrut'taki elçileri müdahaleyi reddederken, Lübnan'daki resmi makamlar müdahaleyi kanıtlayan delillere sahip olduklarını vurguluyor.

Kaynak, İran'ın müdahalesine örnekler verdi; bunlardan ilki, resmi davet olmadan elçilerin gelmesiydi ve resmi görüşmelerinin çoğunun, Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad hareketlerinin önderliğindeki görüşmelerini haklı çıkarmak için siyasi bir kılıf sağlama bağlamında kaldığını vurguladı.