İsraillilerin çoğunluğu Netanyahu'nun Kahire görüşmelerini iptal etmesini bekliyor

General Brik ve Olmert, Philadelphia taleplerini uydurma bir kriz olarak nitelendirdi.

 Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Philadelphia Koridoru'nda duvarın bir bölümünün önünde görülen Filistin bayrağı, Temmuz 2007. (AP)
Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Philadelphia Koridoru'nda duvarın bir bölümünün önünde görülen Filistin bayrağı, Temmuz 2007. (AP)
TT

İsraillilerin çoğunluğu Netanyahu'nun Kahire görüşmelerini iptal etmesini bekliyor

 Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Philadelphia Koridoru'nda duvarın bir bölümünün önünde görülen Filistin bayrağı, Temmuz 2007. (AP)
Mısır ile Gazze Şeridi arasındaki Philadelphia Koridoru'nda duvarın bir bölümünün önünde görülen Filistin bayrağı, Temmuz 2007. (AP)

Müzakere ekibinin tüm üyelerini içeren üst düzey bir İsrail heyetinin müzakereleri yeniden başlatmak üzere Kahire'ye gelmesine ve Başbakan Binyamin Netanyahu'nun ABD Başkanı Joe Biden'a esneklik gösterme sözü vermesine rağmen, İsrailli uzmanların çoğunluğu Netanyahu'nun tutumunu değiştirmediğini; müzakereleri sabote etmeye ve iptal etmeye çalışmaya devam edeceğini söyledi. Ancak ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby Washington'da yaptığı açıklamada, mevcut görüşmelerde ilerleme kaydedildiğini duyurdu. İsrailli bir yetkili de Mısırlılarla son iki gün içerisinde Philadelphia (Selahaddin) Koridoru'nda yürütülen müzakerelerde ilerleme kaydedildiğini bildirdi.

Bu çelişkili açıklamalar ışığında yarın (Pazar) Kahire'de ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, Katar Başbakanı Muhammed bin Abdurrahman es-Sani, Mısır İstihbarat Şefi Abbas Kâmil ile İsrail ve Mısır'dan üst düzey yetkililerin katılacağı bir ‘müzakere zirvesi’ düzenlenmesi bekleniyor.

Görsel kaldırıldı.Dün (Cuma) meydana gelen patlamanın ardından Gazze üzerinde yükselen dumanlar (Reuters)

Üst düzey bir İsrailli yetkili, İsrail'in Hamas'ın İsrail haritalarına yanıt vermesini ve yarın müzakerelere katılmayı kabul etmesini umduğunu, böylece arabulucuların iki taraf arasında gerçek zamanlı olarak hareket edebileceğini ve bir anlaşmaya doğru ilerleyebileceğini söyledi.

Washington'da yaptığı açıklamada, yarınki müzakerelerin tüm tarafları kapsayacağını ifade eden Kirby, herkesin müzakereleri olumlu bir sonuca ulaştırma niyetiyle geldiğini vurguladı.

Netanyahu ve eşi Sara dün, Hamas'ın esaretinden kurtulan ve yakınları halen Gazze'de tutulan bazı kaçırılmış kadınlarla bir araya geldi. Netanyahu görüşmede, esirleri geri getirmek için her şeyi yapacağına söz verdi. Kaçırılan Ohad Ben Ami'nin kızı Ella Ben Ami, toplantıdan sonra bir anlaşmaya varma olasılığı hakkında şunları söyledi: “İçimde bunun yakın zamanda gerçekleşmeyeceğine dair ağır ve zor bir his var. Babamın, esaret altındaki kızların ve herkesin hayatı için endişeleniyorum.”

Esir Sasha Trubanov'un annesi Lena Trubanov ise toplantı sonrasında yaptığı açıklamada, “Başbakanla uzun bir süre görüştük ve tüm acılarımızı dile getirdik. Umarım bizi dinlemişlerdir. Netanyahu gözlerimin içine baktı ve oğlumu ve tüm akrabalarımı sağ salim eve getirmek için elinden geleni yapacağını söyledi. Bu toplantıdan, girdiğimden biraz daha fazla umutla çıktım. Umarım beni tekrar hayal kırıklığına uğratmazlar” ifadelerini kullandı.

Görsel kaldırıldı.İsrail-Gazze sınırı üzerinde bir İsrail askeri helikopteri, 23 Ağustos 2024. (Reuters)

Topraklarımızda Özgürüz Hareketi’ne göre bu akşam (Cumartesi) İsrail genelinde yaklaşık 80 yerde gösteriler düzenlenmesi bekleniyor. Ana gösteri Tel Aviv'de gerçekleşecek. Hareketten yapılan açıklamada, “Gösteriler, takas anlaşmasını desteklemek ve seçim tarihi belirlemek için bir çağrıdır” denildi.

İsrail'deki çoğu uzman, Netanyahu'nun niyetine şüpheyle yaklaşıyor ve onu savaşın alevlerini canlı tutmak ve iktidarda kalmasını sağlamak için anlaşmayı kasıtlı olarak sabote etmekle suçluyor. Yedek orduda general olan Itzhak Brik, savaşın başlangıcından bu yana Netanyahu ile yaptığı altı görüşmeden sonra, onun bir anlaşma istemediğine ikna olduğunu söyledi. Brik, “Altı ay önce Philadelphia Koridoru hakkında uzun uzun konuştuk ve hikâyeyi bildiğini ama umursamadığını açıkça gördük. Sina ile Gazze Şeridi arasındaki tünellerin çok az olduğunu ve İsrail için bir güvenlik tehdidi oluşturmadığını biliyor. Güvenlik zafiyetlerini gidermek için pek çok başka ve daha iyi çözüm var. Ancak Netanyahu bunların hiçbirini istemiyor” değerlendirmesinde bulundu.

Eski Başbakan Ehud Olmert de Netanyahu'nun esirlerin geri dönmesini istemediğini söyledi. Olmert, “Önümüzdeki hafta ve muhtemelen sonraki haftalarda da devam etmesi beklenen son müzakerelerde anlaşmaya varılması ihtimali yok. Muhtemelen müzakereler zaman içinde kısıtlanmadan devam edecek ya da bir noktada patlayacak. Güneyde ve muhtemelen şiddetli çatışmaların devam ettiği kuzeyde yeni bir askeri operasyon turuyla sona erecek. Sonunda Hizbullah'ın uzun menzilli roket atışları, İsrail'in henüz görmediğimiz ölçekte bir karşılık vermesi ve tam ölçekli bir savaşa dönüşmesi mümkün görünüyor. Netanyahu'nun önceliklerine ve görünüşe göre Yahya Sinvar'ın ihtiyaçlarına hizmet eden tek gelişme bu” ifadelerini kullandı.

Görsel kaldırıldı.Gazze Şeridi-Mısır sınırındaki Selahaddin Koridoru olarak da bilinen Philadelphia Koridoru’nda BM araçları (Arşiv - AFP)

Olmert sözlerini şöyle sürdürdü: “Şu anda yaşananlar ne kadar dehşet ve acı verici olsa da savaşı durduracak ve esirleri geri getirecek bir anlaşmaya varmaktan halen çok uzağız. Bunun tek sebebi Hamas, Başbakan, siyaset, Siyonizm, aşırı sağ ve etrafımızı saran tüm kötülükler değil; İsrail toplumunun ne istediğini gerçekten bilmemesi ve ezici çoğunluğun esirlerin tamamını geri getirme arzusu ile bu anlaşma için ödemeye hazır olduğu bedel arasındaki yol ayrımında garip bir şekilde durmasıdır. İsrail toplumunun ne kadar utanç içinde olduğunu anlamak için Şabat günlerinin sonunda kaçırılanları görmek yeterli. Her durumda bu başarısızlığın bedelini ödeyeceğiz.”



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24