İsrail'deki istatistikler: Bir Yahudi'ye karşılık 3 Arap öldürülüyor

Yafa en-Nasıra kasabasındaki Arap toplumunda yaşanan cinayetleri kınayan pankartlar (Arşiv - Reuters)
Yafa en-Nasıra kasabasındaki Arap toplumunda yaşanan cinayetleri kınayan pankartlar (Arşiv - Reuters)
TT

İsrail'deki istatistikler: Bir Yahudi'ye karşılık 3 Arap öldürülüyor

Yafa en-Nasıra kasabasındaki Arap toplumunda yaşanan cinayetleri kınayan pankartlar (Arşiv - Reuters)
Yafa en-Nasıra kasabasındaki Arap toplumunda yaşanan cinayetleri kınayan pankartlar (Arşiv - Reuters)

Bilgi Edinme Özgürlüğü Derneği'nin İsrail polisinden elde ettiği resmi verilere göre İsrail'de organize ve organize olmayan sivil cinayetlerde Arap kurbanların sayısı, uzmanların kasıtlı ihmal olarak değerlendirdiği polis hataları nedeniyle Yahudi kurbanların sayısının üç katı.

Dernek tarafından dün (Cuma) yayınlanan ve İsrail'deki suç durumunu özetleyen rapora göre, 1 Ocak 2018 ile 7 Ekim 2023 tarihleri arasında cinayetler artış göstermiş. Ancak savaş sırasında çok yüksek bir oranda artmış.

Şarku’l Avsat’ın Ynet internet sitesinden aktardığı verilere göre Arap vatandaşları nüfusun yüzde 21‘ini oluştururken, cinayet kurbanları arasındaki oranları yüzde 73. Verilere göre, söz konusu dönemde İsrail'de 712'si Arap, 214'ü Yahudi olmak üzere 981 kişi öldürüldü. Yabancı uyruklu olarak da 50 kişi öldürülürken, 5 vakada ise öldürülenlerin kökenleri bilinmiyor.

Polis verilerine göre Arap toplumunda 2018'de 73 kişi, 2019'da 94 kişi, 2020'de 110 kişi, 2021'de Korona salgınının yayılmasına ve bu sırada yaşanan kapanmalara rağmen 126 kişi ve 2022'de 109 kişi öldürüldü. Başbakan Binyamin Netanyahu ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in mevcut hükümetinin ilk dokuz ayında ise 200 Arap öldürüldü. Veriler, 2023 yılı sonuna kadar 222 Arap’ın öldürüldüğünü gösteriyor.

Yafa en-Nasıra kasabasındaki protesto gösterilerinden (Arşiv)Yafa en-Nasıra kasabasındaki protesto gösterilerinden (Arşiv)

Uzmanlar bu durumu, Arap toplumunda suç ve şiddetle yüzleşmek için hiçbir şey yapmayan hükümetin ve özel olarak da Ben-Gvir liderliğindeki polisin politikalarının doğal bir sonucu olarak yorumluyor. Zira İsrail polisi bu olguyu görmezden gelerek, silahların yaygınlaşmasına göz yumarak, suç örgütlerinin insanları sömürmesine ve haraç almasına izin vererek, tüm bunlara karışanlara karşı yasaları uygulamayarak, güvenliği sağlama görevini kasıtlı olarak yerine getirmiyor.

Öte yandan, Arap Gençlik Derneği - Beleduna tarafından bu yılın başında yayınlanan bir raporda toplanan veriler, 16-30 yaş arası genç neslin cinayetlere karşı en savunmasız genç kuşak olduğunu gösteriyor. Bu yaş grubundaki kurbanların oranı 2023'teki toplam ölüm sayısının yüzde 51,8'ine, yani 115 kurbana ulaşmış. En büyük kurban oranı 48 cinayetle 26-30 yaş grubunda. Bunu 25 cinayetle 36-40 yaş grubu, 21 cinayetle 46-50 yaş grubu, 15 cinayetle 31-35 yaş grubu ve 12 cinayetle 41-45 yaş grubu takip ediyor. Cinayet sayısındaki en büyük artış, 2023 yılında kurban sayısının 115'e ulaştığı ve toplam kurban sayısının yaklaşık yüzde 52'sini oluşturduğu kuzey bölgesinde kaydedilmiş. 2022'de bu bölgedeki kurban sayısı 46 ve oran ise yüzde 42,5 olarak kayıtlara geçmiş.

Göstericiler Yafa en-Nasıra kasabasında düzenlenen bir yürüyüş sırasında Arap toplumundaki cinayetleri protesto etti. (Arşiv - AFP)Göstericiler Yafa en-Nasıra kasabasında düzenlenen bir yürüyüş sırasında Arap toplumundaki cinayetleri protesto etti. (Arşiv - AFP)

Beleduna'nın verileri, 2023'te tüm cinayetlerin yaklaşık yüzde 93'ünü oluşturan ateşli silah kullanımında, bu oranın yüzde 84'ünü gösteren 2022'ye kıyasla bir artış olduğunu gösteriyor. 2011-2019 yılları arasında cinayetlerde ateşli silah kullanım oranı yüzde 74 iken, 2020-2022 yıllarında bu oran yüzde 82 olmuş.

Veriler ayrıca, öldürülen kadınların oranının yüzde 14'e ulaştığı 2020-2022 yılları arasındaki döneme kıyasla, 2023 yılında toplam kurban sayısı içinde kadınların oranında bir düşüş olduğunu ve toplam kurban sayısının yüzde 6'ya ulaştığını gösteriyor. 2011-2019 yılları arasında ise bu oran yüzde 16 seviyesinde gerçekleşmiş.



Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
TT

Hizbullah'a "çağrı cihazı" operasyonunun detayları ortaya çıktı

Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)
Hizbullah destekçileri, çağrı cihazlarının patlatılmasıyla öldürülenler için dün cenaze töreni düzenlemişti (AFP)

Lübnan'da Hizbullah'ın çağrı cihazlarının ardından telsiz, radyo ve güneş enerjisi panellerinin patlatılmasıyla bölge topyekun savaşa doğru sürükleniyor. 

17 Eylül'de Hizbullah'ın kullandığı çağrı cihazlarında eş zamanlı patlamalar yaşanmış, ikisi çocuk 12 kişi hayatını kaybetmiş, 2 bin 800 kişi de yaralanmıştı. 

Dün de ülkedeki telsiz, radyo ve güneş enerji sistemlerinde patlama gerçekleşti. En az 20 kişinin öldüğü, 450'den fazla kişinin de yaralandığı bildiriliyor. Lübnanlı yetkililer, olaydan İsrail'i sorumlu tutarken Tel Aviv'den henüz açıklama gelmedi.

Diğer yandan saldırıyla ilgili bilgiye sahip olan fakat adlarının gizli tutulmasını isteyen kaynaklar, Amerikan gazetesi New York Times'a (NYT) operasyonun ardında İsrail'in olduğunu doğruluyor. 

Mossad'ın BAC Consulting adlı bir paravan şirket kurduğu ve çağrı cihazlarını bubi tuzağına dönüştürerek Lübnan'a soktuğu iddia ediliyor. Macaristan merkezli bu paravan şirket, kağıt üstünde Tayvanlı Gold Apollo firması adına çağrı cihazı üretiyor. Kimliklerinin açıklanmasını istemeyen İsrailli istihbaratçılar, buna ek olarak operasyonda en az iki paravan şirket daha oluşturulduğunu belirtiyor. 

Kaynaklar, AR-924 model numaralı cihazların bataryalarına patlayıcı bir madde olan pentaeritritol tetranitrat (PENT) yerleştirildiğini ve bunların 2022 yazında Lübnan'a gönderildiğini ifade ediyor.

Hizbullah, İsrail istihbaratı tarafından takip edilmemek için cep telefonlarını bırakıp çağrı cihazı kullanmaya başlamıştı. Kaynaklar, bu kararın ardından milyonlarca dolarlık yatırımla üretimin artırıldığını ve Lübnan'a bubi tuzağı haline getirilmiş binlerce cihaz sokulduğunu söylüyor.

Öte yandan ikinci dalga saldırıda telsiz ve güneş enerji panellerinin nasıl patlatıldığı henüz bilinmiyor.

NYT'nin patlayan telsizlerin görüntülerinden yola çıkarak yaptığı analizde, bunların çağrı cihazlarından daha ağır ve büyük olduğuna, bu yüzden daha fazla hasar yarattığına işaret ediliyor. 

Ayrıca telsizlerin patlamasıyla daha büyük yangınlar çıktığına, bunun da çağrı cihazlarına kıyasla telsizlere daha fazla patlayıcı yerleştirilmiş olabileceğini gösterdiğine dikkat çekiliyor.

Lübnan'ın açıkladığı rakamlara göre telsizlerin patlatılmasıyla en az 71 ev ve dükkanla 18 sivil araç ve motosiklet yandı. 

Telsizlerden bazılarında Japon firması Icom'un amblemi görülüyor. Ancak şirket, IC-V82 model numaralı telsizlerin ve bunlarda kullanılan bataryaların üretiminin neredeyse 10 yıl önce durdurulduğunu belirtiyor. Patlayıcıların bu cihazlara nasıl yerleştirildiğiyse henüz netleştirilemedi. Icom, bu telsizlerin sahte olabileceğini öne sürüyor.

Lübnan medyasındaki haberlerde, saldırıda en az iki güneş enerjisi panelinin de alev aldığı bildiriliyor. Saldırılarda çıkan küçük çaplı yangınların söndürüldüğü bildirilirken, patlamada bir kız çocuğunun yaralandığı aktarılıyor. Ancak bu panellerin infilak ettirilen diğer cihazların etkisiyle mi alev aldığı yoksa uzaktan kumandayla mı patlatıldığı belli değil. 

Amerikan düşünce kuruluşu Soufan Center'dan Clara Broekaert, CNN'e açıklamasında saldırı dalgasının Lübnan halkının psikolojisini olumsuz etkilediğini ve Hizbullah üzerinde misilleme baskısı oluşturduğuna dikkat çekerek şunları söylüyor:

Saldırılarda günlük hayatın böylesine korkunç, beklenmedik ve geniş ölçekte kesintiye uğratılması, misilleme yapılmasına yönelik ekstra bir baskı yaratacaktır diye düşünüyorum. İnsanlar yaşananların hesabının sorulduğunu görmek istiyor.

Üst üste gelen saldırıların ardından dün Hizbullah, İsrail sınırındaki el-Merc bölgesine füze fırlattı. İkisi ağır 8 İsraillinin yaralandığı bildirilirken, bu kişilerin sivil veya asker olduğuna ilişkin bilgi paylaşılmadı.

Independent Türkçe, Times of Israel, New York Time, Japan Times, CNN, France 24