Suriye gazetesi: Ankara, Ebu Zendin Sınır Kapısı’nı açmakta kararlı

Suriyeli eski bakan, Şam ve Ankara'nın yakınlaşmaya her zamankinden daha yakın olduğunu söyledi.

Halep'in doğusunda bulunan Ebu Zendin Sınır Kapısı yakınlarındaki M4 yolu üzerinde Cuma namazı kılan Suriyeliler (sosyal medya)
Halep'in doğusunda bulunan Ebu Zendin Sınır Kapısı yakınlarındaki M4 yolu üzerinde Cuma namazı kılan Suriyeliler (sosyal medya)
TT

Suriye gazetesi: Ankara, Ebu Zendin Sınır Kapısı’nı açmakta kararlı

Halep'in doğusunda bulunan Ebu Zendin Sınır Kapısı yakınlarındaki M4 yolu üzerinde Cuma namazı kılan Suriyeliler (sosyal medya)
Halep'in doğusunda bulunan Ebu Zendin Sınır Kapısı yakınlarındaki M4 yolu üzerinde Cuma namazı kılan Suriyeliler (sosyal medya)

Halep'in doğusundaki Ebu Zendin Sınır Kapısı’nın kapatılmasından üç hafta sonra Suriye'nin kuzeyinde gerginliğin patlamasından endişe ediliyordu. Bu endişlerin üstüne bir de Ankara'nın Türkiye destekli muhaliflerin kontrolündeki bölgelerle Suriye rejimi kontrolündeki bölgeleri ayıran sınır kapısını güç kullanmayı gerektirse bile açmaya karar vermesi geldi. Ankara yönetiminin, Heyetu Tahriru'ş Şam tarafından kendi mevzilerine yönelik olası geniş çaplı bir saldırı beklentisiyle İdlib'e daha fazla takviye gönderdiği haberleri çıktı.

Suriye'de rejim yanlısı el-Vatan gazetesi dün (Pazar), ‘Ankara'nın tek bir seçenekle karşı karşıya kaldığını, bunun da Suriye muhalefetinin kontrolü altındaki bölgelerle Halep'in doğu kırsalında rejim kontrolündeki bölgeleri birbirine bağlayan el-Bab kentindeki Ebu Zendin Sınır Kapısı’nı güç kullanarak açmak olduğunu’ yazdı.

sdvfbg

Suriye eski Ulusal Uzlaşma İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Ali Haydar, Şam ve Ankara yönetimlerinin iki taraf arasında bir yakınlaşma anlaşması imzalamaya her zamankinden daha yakın olduğunu söyledi. Haydar, Sputnik haber ajansına verdiği röportajda, “Suriye-Türkiye ilişkileri özellikle 2011'den sonra çeşitli değişikliklere tanık oldu. Çünkü Türkiye bugün Suriye topraklarındaki doğrudan askeri varlığıyla Suriye'nin içişlerine karışan bir ülke” ifadelerini kullandı.

Haydar, iki ülke arasındaki anlaşmanın kaçınılmaz olduğunu doğruladı, ancak Esed ile Erdoğan arasında şu anda bir görüşme yapılmasını ihtimal dışı bıraktı.

El-Vatan gazetesi, Ankara'nın dışişleri ve istihbarat temsilcileri aracılığıyla sınır kapısının açılması konusunda ilgili tüm tarafların görüşlerini birleştirmek için çaba gösterdiğini ve geçen salı günü bir toplantı düzenlediğini duyurdu. Gazete muhalif olarak nitelediği kaynaklara dayanarak, Ankara'nın el-Bab kentinde sınır kapısının açılışını protesto edenlere ve açılışı engellemek için ana kapıya giden yol üzerinde oturma çadırı kuranlara karşı güç kullanarak da olsa sınır kapısını hizmete sokmaya karar verdiğini yazdı.

csdvfbgrt
Halk protestoları Ebu Zendin Sınır Kapısı’nın açılmasını engelliyor. (SOHR)

Türkiye destekli Suriye Geçici Hükümeti üç hafta önce, Koronavirüsün yayılmasını önlemeye yönelik tedbirlerin bir parçası olarak dört yıl kapalı kalan Ebu Zendin Sınır Kapısı’nın açıldığını duyurdu. Sınır kapısının resmi açılışından sonra Suriye muhalefetinin ve silahlı grupların sert tepkisiyle karşılaşıldı.  Kamyonlar her iki taraftan da geçici hükümete bağlı askeri polisin koruması altında geçiş yaptı. Silahlı gruplar ticari kamyonların önünü keserek geçişlerini engelledi.

Protestocular, kamyonların geçişini engellemek için bir oturma çadırı kurdu. Protestocuların yanı sıra silahlı muhalifler de sınırda konuşlanan geçici hükümete bağlı koruma unsurlarıyla sürtüşmeye girmekten kaçındı.

Ancak geçtiğimiz cuma günü silahlı muhaliflerin bir askeri polis devriyesine ateş açması üzerine tehlikeli bir gelişme yaşandı. Bu olaydan sonra durum, geçici hükümetin devrilmesini talep eden gösterilerle aynı zamana denk gelen çatışmalara dönüştü.

Buna karşılık Suriye Geçici Hükümeti bir açıklama yayınlayarak, Ebu Zendin Sınır Kapısı yakınlarındaki göstericiler arasında ‘maskeli unsurların bulunmasının kendilerini şaşırttığını, bu kişilerin hem güvenlik personeline hem de göstericilere zarar vermek amacıyla bir askeri polis aracına yoğun ateş açtığını’ belirtti. Suriye Geçici Hükümeti, devriyelerin göstericileri korumak amacıyla gönderildiğini vurguladı.

Suriye Geçici Hükümeti, yaşananların bölgede bir güvenlik ihlali yaratmayı ve bölgeyi istenmeyen sonuçları olan bir kaos durumuna sürüklemeyi amaçladığına dikkat çekti.

zzsxcdvfe
Ebu Zendin Sınır Kapısı havan mermileriyle hedef alındı. (sosyal medya)

Muhalif medya kaynakları, Suriye Geçici Hükümeti’nin açıklamasının eksik olduğunu, muhalif silahlı kişilerin buğday ve arpa yüklü kamyonların rejim kontrolündeki bölgelere geçişini engellemek için ateş açtığını bildirdi.

Geçtiğimiz saatlerde rejim güçlerinin İdlib'e askeri takviye göndermesiyle birlikte kuzeyde gerilim arttı. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), takviyelerin 4 askeri araçtan oluşan bir askeri konvoy içerdiğini bildirdi. Doçka makineli tüfeklerle donatılmış dört çeker araçlar, yaklaşık 200 asker taşıyan kamyonetlerle beraber bölgeye sevk edildi. Tüm bunlar Heyetu Tahriru'ş Şam ve diğer grupların bölgedeki rejim güçleri mevzilerine geniş çaplı bir saldırı başlatmaya hazırlandığına dair haberlerin ortasında gerçekleşti.



Hamideti uzun bir aradan sonra ortaya çıktı… Savaşı mı genişletiyor yoksa Ensar'ı mı destekliyor?

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu’nun (Hamideti) 2 Haziran Pazartesi günü yaptığı konuşmadan (Videodan alınan ekran görüntüsü)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu’nun (Hamideti) 2 Haziran Pazartesi günü yaptığı konuşmadan (Videodan alınan ekran görüntüsü)
TT

Hamideti uzun bir aradan sonra ortaya çıktı… Savaşı mı genişletiyor yoksa Ensar'ı mı destekliyor?

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu’nun (Hamideti) 2 Haziran Pazartesi günü yaptığı konuşmadan (Videodan alınan ekran görüntüsü)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu’nun (Hamideti) 2 Haziran Pazartesi günü yaptığı konuşmadan (Videodan alınan ekran görüntüsü)

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti), kuvvetlerinin ülkenin merkezini ve başkent Hartum'u kaybetmesinden ve ordunun mart ayında Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri almasından bu yana süren sessizliğini bozdu.

Hamideti, pazartesi akşamı yayınlanan konuşmasında, savaşın ‘yeni aşamasının’ başladığını duyurdu. Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd şehri ve Beşir rejiminin ‘İslamcı’ destekçileri için bir kuluçka merkezi olarak tanımladığı Kuzey Eyaleti de dahil olmak üzere Sudan'ın orta ve kuzeyindeki yeni şehir ve bölgelere saldırmakla tehdit etti. Ayrıca ordunun, güçlerine karşı ‘kimyasal silah’ kullandığı yönündeki suçlamalarını tekrarladı.

hjukı
Sudan ordusunun Kuzey Eyaleti'ndeki Özel Görev Güçleri Taburu üyeleri (AFP)

Konuşma, bir yandan ordu ve müttefikleri, diğer yandan HDK arasında Kuzey, Güney ve Batı Kordofan eyaletlerinde yaşanan şiddetli çatışmalardan sadece birkaç gün sonra geldi. Bu çatışmalar sırasında HDK, en-Nahud, el-Havi, ed-Dibeybat, Ummu Sumeyme, el-Hammadi ve Kazgil gibi önemli kasabaları ordudan geri aldı.

Stratejik bir şehre yaklaşmak

Analistlere göre bu bölgelerin ele geçirilmesi HDK'nin önünü açtı ve onu, ordunun savaşın başladığı 15 Nisan 2023'ten bu yana kontrol altında tuttuğu stratejik el-Ubeyd şehri ile kuzey ve orta bölgelere ‘çok daha fazla yaklaştırdı’.

Hamideti’nin konuşması, zamanlaması ve içeriğiyle ilgili olarak önemli bir tartışma yarattı. Bazıları bunu, güçlerinin moralini yükseltmek için basit bir savaş propagandası ve güçlerinin son zamanlarda elde ettiği kazanımlara dayanarak orduya ve müttefiklerine karşı psikolojik savaş olarak gördü. Diğerleri ise ‘tehlikeli bir tırmanış’ olarak değerlendirilen tehditleri, batıya doğru geri çekildikten sonra savaşın kapsamını bir kez daha genişletme potansiyeli olarak değerlendirdi.

Konuşma aynı zamanda HDK'nin arka arkaya aldığı bir dizi yenilginin yanı sıra, Kordofan eyaletlerinde elde ettiği önemli zaferleri de takip ederek, kayıplar için bir gerekçe ve aynı zamanda bir güç gösterisi gibi göründü.

fgthyu
Sudan ordusu 21 Mart'ta Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yaptı. (AP)

Hamideti konuşmasında savaşı yeni alanlara yaymak ve güçleri geçici başkent Port Sudan'a ulaşana kadar savaşmaya devam etmekle tehdit etti.

HDK Komutanı, Mısır'ın Sudan ordusunu desteklediği ve ona silah ve mühimmat sağladığı yönündeki suçlamalarını yineledi. Ayrıca, Sudanlı İslamcıların ordunun kilit destekçisi olan Devlet Başkanı Isaias Afwerki rejimine karşı çıkan Eritreli İslamcıları desteklediği bir zamanda Eritre'nin orduyu destekleyen bir rolü olduğunu ima etti.

Hamideti'nin orduyla yeni müzakerelere dönmeyi reddetme ısrarı, savaşın kendi lehine sona ermekte olduğu görüşü ve geçici başkent Port Sudan'a gelişi konuşmanın en önemli bölümleriydi.

İnisiyatifi yeniden ele geçirme çabası

Orduya sadık olanlar konuşmayı küçümseyerek, ‘inisiyatifi yeniden ele geçirme çabası’, ‘kontrol ettiği bölgelerin çoğundan çekilmek zorunda kalan yenilgiye uğramış güçleri için psikolojik bir hamle’ ve ‘kafa karışıklığı’ olarak nitelendirdi.

Siyasi analist Muhammed Latif ise “Belirli bölgeleri tehdit eden ve buralara girme tehdidinde bulunan açık ton, Hamideti’nin güçlü bir konumdan yola çıkıyor olabileceğini gösteriyor” dedi.

dfgt
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) tarafından dün Telegram üzerinden yayınlanan videodan alınan ekran görüntüsü

Latif'e göre Hamideti'nin konuşmasındaki gücün kaynağı, ‘ordu ve müttefiklerine karşı üç büyük zafer elde ederek ilk kez batı, orta ve kuzey Sudan arasındaki bağlantı noktasını kontrol etmesi’.

“Hamideti'nin güçlerinin bu stratejik noktayı kontrol edememesi, onu merkezden çekilmeye zorlayan ana nedenlerden biriydi” diyen Latif, “Şimdi Kordofan üzerinde neredeyse tam kontrol sağladı ve ikmal hatları birbirine bağlandı. Bu askerî harekât açısından önemli ve stratejik bir durum” değerlendirmesinde bulundu.

Hamideti'nin ‘merkez noktayı’ kontrol etmesinin, merkez ve kuzeydeki birçok bölgeye ulaşmasını sağladığını belirten Latif, “Hamideti'nin konuşması, içeriğiyle birlikte, bu bölgeler için gerçek bir tehdit oluşturuyor” dedi.

Latif, Hamideti'nin güçlerinin hedef alabileceği bölgelerdeki vatandaşlara vermeye çalıştığı güvenceleri, HDK'nin gerçek bir kontrol, güvenlik ve yönetim modeli sağlamasına bağlayarak şunları söyledi: “Hamideti'nin güçlerinin gerçekleştirdiği büyük ve çok sayıda ihlal, bu ihlalleri durduracak gerçek bir deneyim sağlamadığı sürece, vatandaşları girebilecekleri bölgelerden kaçmaya itecektir.”

Kesilmiş ifadeler

İslamcı yazar İbrahim es-Sıddık, Facebook sayfasında yaptığı birden fazla paylaşımda konuşmayı küçümseyerek ‘kesik, tutarsız ve hakaretlerle dolu’ olarak nitelendirdi.

Es-Sıddık, Hamideti'nin, ordu güçlerinin yüzde 70'ini yok ettiği iddiasıyla da alay etti.

Araştırmacı es-Sir es-Seyyid, konuşmanın daha önce söyledikleriyle uyumlu olduğunu belirterek, konuşmanın taşıdığı ‘dini retoriğe’ dikkat çekti. Es-Seyyid, “Konuşmayla ilgili en önemli şey, ordunun silahları, yetenekleri, kadroları ve işbirlikçileri hakkında bilgi vermek de dahil olmak üzere psikolojik savaş mesajları içermesidir” dedi.

xcvfg
Sudan Ordusunun Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan daha önce Hartum'a yaptığı bir ziyaret sırasında askerlerle birlikte (Sudan Ordusu)

Es-Seyyid, Hamideti'nin konuşmasının bölgesel ya da kabilesel bir boyut içermediğine ve güçlerinin hedef alabileceği bölgelerdeki, özellikle de kuzey eyaletindeki vatandaşlara hayatlarının tehdit altında olmayacağına dair güvence verdiğine dikkat çekerek, “İroni şu ki, Hamideti halen Kuzey Eyaleti’nin merkeze eşdeğer bir hedef ve ordu için bir kuluçka makinesi olduğuna inanıyor” ifadesini kullandı.

“Konuşma, ordunun ve müttefiklerinin gücüne ve orduyu yenmenin karmaşıklığına işaret ediyor” diyen es-Seyyid, konuşmanın ‘ordu destekli hükümet tarafından yeni bir başbakan atanmasını’ görmezden gelmesine şaşırdığını ifade etti.