Safadi ve Borrell, ‘İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırısını durdurma’ çabalarını görüştühttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5060788-safadi-ve-borrell-%E2%80%98i%CC%87srailin-gazzeye-y%C3%B6nelik-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1n%C4%B1-durdurma%E2%80%99-%C3%A7abalar%C4%B1n%C4%B1
Safadi ve Borrell, ‘İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırısını durdurma’ çabalarını görüştü
Madrid'deki Moncloa Sarayı'nda İsrail-Filistin ihtilafına iki devletli çözüm konulu bir toplantı öncesinde çekilmiş grup fotoğrafı. (AFP)
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safadi ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, bugün (Cuma) Madrid'de bölgedeki son gelişmeleri, İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırganlığını, Batı Şeria'daki tehlikeli gerilimi durdurma çabalarını ve Ürdün ile AB arasındaki ikili ilişkileri geliştirme yollarını ele aldı.
Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığı habere göre bu görüşme, İspanya'nın ev sahipliğinde düzenlenen ve Safadi ile Gazze Şeridi'ndeki savaşı durdurmak için uluslararası eylemden sorumlu Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Bakanlar Komitesi üyelerinin bir dizi Avrupalı bakan ve yetkiliyle birlikte katılacağı ‘iki devletli çözümün uygulanması’ konulu toplantı öncesinde gerçekleşti.
Safadi ve Borrell, Batı Şeria'da gerilimi azaltma çabaları, Gazze Şeridi'nde acil ve tam bir ateşkesin sağlanması, sivillerin korunması ve Gazze Şeridi’nin tüm bölgelerine yeterli ve sürdürülebilir insani erişimin sağlanması konularında koordinasyon, istişare ve iş birliğinin sürdürülmesini vurguladı.
Ürdün Dışişleri Bakanı, İsrail'in Batı Şeria'daki yasadışı eylemlerini sürdürmesi, Kudüs'teki Müslümanların ve Hıristiyanların kutsal mekanlarının kutsallığını ihlal etmesi ve buradaki yasal ve tarihi statüye saygı göstermemesi halinde bölgede patlamaya hazır bir durumun ortaya çıkacağı uyarısında bulundu.
Irak: Sünniler genel af yasasının medeni kanundaki değişikliğe bağlanmasını reddediyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5062082-irak-s%C3%BCnniler-genel-af-yasas%C4%B1n%C4%B1n-medeni-kanundaki-de%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Fe-ba%C4%9Flanmas%C4%B1n%C4%B1
Irak: Sünniler genel af yasasının medeni kanundaki değişikliğe bağlanmasını reddediyor
Irak Parlamentosu'nda Meclis Başkanı seçimi için oy kullanma işleminden, 18 Mayıs 2024. (Irak Meclisi Medya Ofisi)
Irak Parlamentosu'nun gündeminde, 10 aydır boş olmasına rağmen yeni meclis başkanı seçimine ilişkin bir girişim bulunmuyor. Buna karşın parlamentoda medeni kanunun değiştirilmesi, genel af ya da her ikisini birden içeren bir yasa tasarısı olmadan neredeyse hiçbir oturum gerçekleştirilmiyor.
Parlamentonun bir meclis başkanı seçememesinin ardında yatan nedenler, Sünni-Sünni ve Sünni-Şii siyasi farklılıklarının devam etmesinden kaynaklanıyor. Özellikle de Temsilciler Meclisi Başkanlığı'na yükselme kapısının anahtarını kontrol edenlerin nüfuzlu Şii partiler olması buna sebep oluyor. Bu farklılıklar Meclis Başkanlığı makamından, Sünni Arapların yıllardır talep ettiği genel af yasasına kadar uzanıyor. Parlamentodaki etkili Şii güçler medeni kanunun değişmesini talep ediyor. Şiiler medeni kanundaki tartışmalı bir değişikliği onaylamaları karşılığında başka bir yasayı geçirmek için pazarlık yapıyor.
Pazartesi günü yapılan parlamento oturumunda iki yasa tasarısı (genel af ve medeni kanun), okumaları tamamlandı. Bu yasaların parlamentodan çoğunluk ile geçmesi için değiştirilmesi gereken yerlerin düzeltilmesi amacıyla bir oturum düzenlendi. Bu bağlamda siyasi gözlemciler, medeni kanun yasasını reddeden çemberin Kürtleri de kapsayacak şekilde genişlediğine ve bunun da medeni kanunun onaylanmasını talep eden Şii güçleri, Sünni güçler açısından içeriğinin boşaltılması anlamına gelen genel af yasasında temel değişiklikler yapılması yönündeki taleplerinin tavanını yükseltmeye sevk ettiğine dikkat çekti.
Iraklılar 6 Ağustos'ta Bağdat'ta reşit olmayanların evlenmesine izin veren yasayı protesto etti. (EPA)
Sünni temsilciler, cezaevleri ve gözaltı merkezlerindeki tüm masum insanların serbest bırakılmasını içermeyen bir genel af yasasını geçirmeyi reddediyor. Şii temsilciler ise terörizm ve terörist kavramını yeniden tanımlamak için çalışıyor. Bu da Sünni bölgelerden ve şehirlerden kötü niyetli şikayetlerin veya gizli muhbirlerin raporlarının kurbanı olan çok sayıda insanın, bu yasaya dahil edilmemesi anlamına geliyor.
Medeni kanunun kabul edilmesi için siyasi baskı
Bu bağlamda, Irak Parlamentosu Hukuk Komitesi üyesi bağımsız milletvekili Seccad Salim, ‘Kürtler, Sünniler ve merkez ile güneyin bir kısmının medeni kanundaki değişikliği tanımayacağını’ söyledi. Salim yaptığı açıklamada, ‘medeni kanun ile parlamenterlerin yasal yetkilerinin dini vakıflara verilmesinin eşi benzeri görülmemiş bir durum olduğunu’ ifade etti. “329 milletvekili medeni kanunun içeriğini bilmiyor. Tüm mezhepler için tek bir kod olması, mezhepler arasında sahtekarlığı ve hakların manipüle edilmesini önlemek içindir” diyen Salim, ‘medeni kanunun Ensar el-Merceiyye tarafından tavsiye edildiği iddiasının iftira olduğunu’ belirtti.
Sünni milletvekili Raad ed-Dehleki ise genel af yasasının kabul edilmesi karşılığında medeni kanunun kabul edilmesi için siyasi baskı yapıldığını doğruladı. Ed-Dehleki televizyonda yaptığı açıklamada, ‘Meclis Başkan Vekili Muhsin el-Mendelavi'nin, medeni kanunun oylanmaması halinde af yasasını dünkü oturumdan çekmekle tehdit ettiğini’ söyledi. Ed-Dehleki, ‘oturumun gündeminde Kürtler (el konulan mülklerin iadesi), Sünniler (genel af) ve Şiiler (medeni kanun) için yasalar olduğunu, ancak af yasasında yapılan yeni değişikliğin tutuklular için önceki yasadan daha sert olduğunu’ belirtti. Hükümlülerin terör örgütleriyle bağlantılı olduklarına dair yeterli kanıt elde edilmesi gerektiğini vurgulayan ed-Dehleki, “Sadece itiraflara güvenmiyoruz” diyerek mahkumların itiraflarının baskı altında yapılmış olabileceğini kaydetti.
Kürtlerin reddi
Öte yandan Irak Parlamentosu'ndaki Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) Grup Başkanı Viyan Sabri, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani'nin Irak Temsilciler Meclisi'nde sunulan medeni kanun teklifini desteklediğini yalanladı. Sabri yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Biz IKBY olarak anayasa, uluslararası sözleşme ve anlaşmalarla güvence altına alınan tüm hak ve özgürlüklerin her zaman yanında olacağız. Kadın ve çocukların haklarının garanti altına alındığına inanıyoruz. IKBY’deki kadın ve çocuklara, özellikle evlilik, boşanma, çok eşlilik, miras ve velayet konularında gelişmiş ülkelerle eşit düzeyde birçok hak verildi. IKBY Başkanı, kadın ve çocuk haklarını destekleme konusunda öncülük ediyor. O, bu konu hakkında konuştuğunda, babası veya annesi din değiştiren çocukların hakları da dahil olmak üzere, azınlıklar ve Hıristiyanlar'dan da bahsediyor. Medeni kanunda yapılacak herhangi bir değişiklik Irak anayasasının kadın, çocuk ve insan haklarını vurgulayan maddelerine aykırı olmamalıdır.”
Aynı bağlamda, IKBY İslam Alimleri Birliği, Irak medeni kanununa ilişkin değişiklik tasarısının dünkü oturumda parlamento gündemine alınmasına karşı çıktı.
Hukuki görüş
Kulwatha Siyasi Araştırmalar Merkezi Başkanı Dr. Basil Hüseyin ise Şarkul Avsat'a verdiği demeçte, “Medeni kanunda değişiklik öngören yasa tasarısı yargının görevlerini etkiliyor ve etkisi bunun da ötesine geçiyor. Yasa tasarısının etkisi, yargıya paralel bir otorite kurarak yargı sisteminin yapısına kadar uzanıyor. Meclis, kuvvetler ayrılığı ilkesi uyarınca ve Federal Mahkeme'nin kararı doğrultusunda, teklifi sunmadan önce Yargı Konseyi'ne danışmak zorundaydı. Ceza Kanunu ya da Ticaret Kanunu da dahil olmak üzere kanunlarda yapılacak her değişiklik Yargı Konseyi'nin tavsiyesini gerektirmez. Federal Mahkeme'nin karar metni açıktır. Bu durum yargının görevlerini etkileyen kanunlarla ilgilidir. Ayrıca önerilen değişiklik kanununun tamamı için geçerlidir” ifadelerini kullandı.
