Madrid toplantısı… Gazze ateşkesi için yeni çabalar

‘İki devletli çözümü’ destekleyen bir Avrupa-İslam hareketi... Sinvar'dan Nasrallah ve Lübnanlı liderlere mektuplar

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan başkanlığındaki Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez (ortada), İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares (soldan dördüncü) ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell (sağdan üçüncü) ile birlikte(EPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan başkanlığındaki Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez (ortada), İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares (soldan dördüncü) ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell (sağdan üçüncü) ile birlikte(EPA)
TT

Madrid toplantısı… Gazze ateşkesi için yeni çabalar

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan başkanlığındaki Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez (ortada), İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares (soldan dördüncü) ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell (sağdan üçüncü) ile birlikte(EPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan başkanlığındaki Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez (ortada), İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares (soldan dördüncü) ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell (sağdan üçüncü) ile birlikte(EPA)

Doha'da Hamas ile yapılan ve arabulucuların ‘umut ışığı’ olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından dün (Cuma) Madrid'de düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)-Avrupa bakanlar toplantısına katılanlar Gazze Şeridi'nde ateşkes talep etti. Katılımcılar ayrıca, İsrail'in Filistinlilerin haklarını destekleyeceğinden korktuğu Birleşmiş Milletler (BM) toplantıları öncesinde ‘iki devletli çözüm’ vurgusu yaptı.

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, “Toplantının Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmenin yollarını geliştirmeye katkıda bulunacağını umuyoruz (...) Filistinliler için bir geleceği, kalıcı bir barışı ve iki devletli çözümü desteklemek için yeni çabalar başlatıyoruz. Bu konuda ortak bir Arap, İslam ve Avrupa sesi vermek için toplanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Olağanüstü Arap Birliği-İİT Zirvesi tarafından Gazze Şeridi'ndeki gelişmelerle ilgili olarak görevlendirilen ve başkanlığını Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan’ın yaptığı bakanlar komitesi heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile yaptığı görüşmede, bir Filistin devletinin tanınmasını etkinleştirmenin yollarını ele aldı.

Öte yandan Lübnanlı isimler, Hamas Siyasi Büro Başkanı Yahya Sinvar'dan hareketin eski lideri İsmail Heniyye'ye yönelik taziyelerinden dolayı teşekkür mektupları aldı. Sinvar ayrıca, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'a, Aksa Tufanı’nın ardından savaşa katıldığı için teşekkür etti.



Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
TT

Hamas'ın ‘ajan avcısı’... İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Ruhi Müşteha kimdir?

Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)
Ruhi Müşteha (en sağda) Hamas'ın üst düzey isimleriyle birlikte (Filistin Enformasyon Merkezi)

İsrail ordusu bugün (Perşembe) yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'ndeki Hamas hükümetinin başı olarak tanımlanan Ruhi Müşteha ile Hamas güvenlik yetkilileri Samih es-Serrac ve Sami Avde'yi yaklaşık üç ay önce düzenlediği saldırılarda öldürdüğünü duyurdu.

1959 yılında Gazze'nin Şucaiyye mahallesinde doğan Müşteha, Hamas lideri Yahya Sinvar'ın potansiyel siyasi halefi olarak görülüyordu. Müşteha, Halid el-Hindi ve Sinvar, Hamas'ın kurucusu Ahmed Yasin tarafından 1986 yılında görevlendirilerek, hareket için ‘ajan ve casusları’ ortaya çıkarmak ve takip etmekle görevli Cihad ve Davet Teşkilatı’nı kurdular. Yaygın olarak Mecd adıyla bilinen teşkilat bir güvenlik servisi işlevi görüyordu.

1988 yılında tutuklanan ve yaklaşık 23 yıl boyunca İsrail hapishanelerinde tutuklu kalan Müşteha, 2011 yılında İsrailli asker Gilad Şalit karşılığında Filistinli mahkûmların takas edilmesi anlaşmasında Sinvar'ın yol arkadaşıydı. Müşteha cinayet ve terörizm suçlarından dört kez müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.

ABD’nin terörist listeleri

Müşteha Eylül 2015'te, Hamas lideri Yahya Sinvar ve İzzeddin el-Kassam Tugayları Komutanı Muhammed ed-Dayf ile birlikte ABD'nin terörist listesine alındı. ABD'nin listesine göre Müşteha, Kassam Tugayları'nın kuruluşundaki rolüyle öne çıkan bir Hamas mensubuydu.

ABD'nin suçlamalarına göre Müşteha 2015 yılında Kassam Tugayları'na ‘Hamas üyelerini serbest bırakmak için daha fazla esir takası anlaşması yapmak amacıyla daha fazla İsrailliyi kaçırma’ çağrısında bulundu.

İsrail hapishanelerinden salıverilmesinden bu yana Müşteha özellikle mahkûm dosyasında önemli bir rol oynamaya devam etti ve yıllar boyunca mahkûm takası ya da ateşkes için Kahire'yi ziyaret eden Hamas heyetlerinde her zaman kilit bir unsur oldu.

İsrail ona nasıl ulaştı?

Geçtiğimiz ağustos ayında Şarku’l Avsat'a bilgi veren kaynaklar, İsrail'in Müşteha ve Serrac'ın yanı sıra hareketin ve silahlı kanadının üç askeri ve güvenlik liderine Gazze Şeridi'ndeki bir tünelde düzenlenen saldırının ardından ulaşıldığını söyledi. İsrail onlardan önce de Kassam Tugayları komutan yardımcısı Mervan İsa'nın öldürüldüğünü duyurdu. Şarku’l Avsat'ın konuştuğu saha kaynaklarının ifadelerine göre, Hamas liderlerine ulaşılmasına yol açan birkaç doğrudan neden var.

yuık
Ruhi Müşteha

Kaynaklar, ‘savaşın başında Hamas'ın tünellerin içinde çeşitli kademelerdeki liderlere tam güvenlik sağlama ve onları uzun mesafeli ve farklı derinliklere sahip karmaşık bir tünel ağı aracılığıyla bir tünelden diğerine taşıma konusunda büyük beceriye sahip olduğunu’ açıkladı.

Kaynaklar, “Yerin üstünde bile, güvenli bir gizli daireden diğerine geçmek şimdikinden çok daha kolaydı. Bu yüzden İsrail liderlerin çoğuna ulaşamadı ama zaman geçtikçe ve birçok tünel yok edildikçe bu daha da zorlaştı” dediler.

Birden fazla kaynak, İsrail'in bu kadar büyük ve uzun bir kara operasyonuna girişeceğinin beklenmediğini, bu sayede birçok tünele erişebildiğini, bunun da birçok Hamas liderinin tünelleri terk edip yer üstünde daha güvenli yerler aramasına yol açtığını söyledi.

xzsfbg
Gazze Şeridi'ndeki bir tünelin içinde iki İsrail askeri (AFP)

Tünellere ve iletişim sistemine verilen zarara ek olarak, iletişim kurma ya da silah, para ve yiyecek elde etme ihtiyacı bazı liderlerin halk arasında açıkça hareket etmesine neden oldu. İsrail de sahadaki bazı işbirlikçilerini kullanarak bu hareketten faydalandı.