Madrid toplantısı… Gazze ateşkesi için yeni çabalar

‘İki devletli çözümü’ destekleyen bir Avrupa-İslam hareketi... Sinvar'dan Nasrallah ve Lübnanlı liderlere mektuplar

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan başkanlığındaki Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez (ortada), İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares (soldan dördüncü) ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell (sağdan üçüncü) ile birlikte(EPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan başkanlığındaki Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez (ortada), İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares (soldan dördüncü) ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell (sağdan üçüncü) ile birlikte(EPA)
TT

Madrid toplantısı… Gazze ateşkesi için yeni çabalar

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan başkanlığındaki Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez (ortada), İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares (soldan dördüncü) ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell (sağdan üçüncü) ile birlikte(EPA)
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan başkanlığındaki Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez (ortada), İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares (soldan dördüncü) ve Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell (sağdan üçüncü) ile birlikte(EPA)

Doha'da Hamas ile yapılan ve arabulucuların ‘umut ışığı’ olarak nitelendirdiği görüşmelerin ardından dün (Cuma) Madrid'de düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT)-Avrupa bakanlar toplantısına katılanlar Gazze Şeridi'nde ateşkes talep etti. Katılımcılar ayrıca, İsrail'in Filistinlilerin haklarını destekleyeceğinden korktuğu Birleşmiş Milletler (BM) toplantıları öncesinde ‘iki devletli çözüm’ vurgusu yaptı.

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, “Toplantının Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirmenin yollarını geliştirmeye katkıda bulunacağını umuyoruz (...) Filistinliler için bir geleceği, kalıcı bir barışı ve iki devletli çözümü desteklemek için yeni çabalar başlatıyoruz. Bu konuda ortak bir Arap, İslam ve Avrupa sesi vermek için toplanıyoruz” ifadelerini kullandı.

Olağanüstü Arap Birliği-İİT Zirvesi tarafından Gazze Şeridi'ndeki gelişmelerle ilgili olarak görevlendirilen ve başkanlığını Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan’ın yaptığı bakanlar komitesi heyeti, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile yaptığı görüşmede, bir Filistin devletinin tanınmasını etkinleştirmenin yollarını ele aldı.

Öte yandan Lübnanlı isimler, Hamas Siyasi Büro Başkanı Yahya Sinvar'dan hareketin eski lideri İsmail Heniyye'ye yönelik taziyelerinden dolayı teşekkür mektupları aldı. Sinvar ayrıca, Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah'a, Aksa Tufanı’nın ardından savaşa katıldığı için teşekkür etti.



Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?
TT

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Hizbullah'a yönelik çağrı cihazı saldırısıyla ilgili en büyük soru: Neden şimdi?

Colin P. Clarke

Lübnan ve Suriye’nin bazı bölgelerinde salı günü gerçekleştirilen eş zamanlı bir saldırıda, Lübnan’daki Hizbullah Hareketi tarafından kullanılan yüzlerce çağrı cihazı peş peşe patladı. Saldırıda en az 10 kişi öldü, binlerce kişi yaralandı.

Birçok kişi saldırının neden şimdi düzenlendiğini ve saldırının zamanlamasının daha geniş bir anlamı olup olmadığını merak ediyor.

İsrail, ABD'nin daha geniş çaplı bir operasyonun, bölgede topyekûn bir savaşa yol açabileceği yönündeki uyarılarına rağmen, Hizbullah’ın saldırılarını önlemenin savaştaki hedeflerinden biri olduğunu açıkladı. Çağrı cihazı saldırısı İsrail'in Lübnan'da Hizbullah'a karşı yürüteceği uzun vadeli bir askeri harekatın başlangıcı olabileceği gibi, İsrail ile İran'ın vekilleri arasında uzun süredir devam eden gölge savaşının son gizli operasyonu da olabilir. İsrail, saldırıyı fark edilmeden gerçekleştirilebileceği zaman aralığı sınırlı olduğu için de böyle bir saldırı düzenlemiş olabilir.

İsrail'in istihbarat servisi Mossad için bu saldırı, 7 Ekim 2023 tarihinde Hamas'ın İsrail'e yönelik saldırısında yaşanan başarısızlıklar nedeniyle ciddi şekilde zedelenen itibarını iyileştirme yolunda atılan sağlam bir adım olabilir. Saldırı aynı zamanda bir casus romanından fırlamış gibi görünüyor. Mossad'ın böylesine büyük ve dramatik bir operasyonu nasıl gerçekleştirebildiğine dair çok sayıda hipotez ortaya atıldı. Patlayıcıların çağrı cihazlarına üretim aşamasında mı yoksa tedarik süreci sırasında mı yerleştirilmiş olabileceğini henüz bilmiyoruz.

Hizbullah, İsrail'in siber saldırılarına karşı önlem amacıyla çağrı cihazları gibi eski iletişim araçlarını kullanıyordu. Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın alternatif iletişim araçları kullanmaya çağırdığı Hizbullah üyeleri 7 Ekim saldırısının ardından cep telefonu kullanmaktan büyük ölçüde kaçındılar.

Bazı kişiler cihazlara sızan kötü amaçlı yazılımın pillerin aşırı ısınmasına ve sonunda patlamasına neden olduğunu düşünüyor. Oysa saldırı titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi. Saldırının anlık etkisi ne olursa olsun, ortaya çıkan tablo Hizbullah'ın paranoyasını arttıracak ve Mossad'ın gelecekte yapabileceklerine karşı daha fazla temkinli olmasına yol açacak. Hizbullah'ın bu saldırının ardından iç güvenlik aygıtında bir revizyona gidebilir, operasyonel güvenliğindeki boşlukları gözden geçirebilir ve üyelerinin yeteneklerini arttırmaya çalışabilir. Tüm bunlar aynı zamanda Hizbullah içinde kan dökülmesine yol açabilir ve içeride bir casus avı başlayabilir. Bu da İsrail istihbaratı için bir başka kazanç olacaktır.

Saldırı, titiz bir planlama ve ayrıntılara gösterilen özenle dikkatlice organize edildi.

Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye’ye geçtiğimiz temmuz ayı sonlarında Tahran'da düzenlenen suikastta olduğu gibi çağrı cihazı saldırısının arkasındaki nedenlerden biri de Mossad'ın prestijini yeniden kazanma konusundaki kararlılığıydı. İsrail istihbaratı 7 Ekim 2023 saldırısından önce her şeye gücünün yetebileceği yönünde güçlü bir imaja sahipti. Mossad efsaneleri, Steven Spielberg yönettiği Münih ve Netflix yapımı Kaos gibi popüler casusluk filmleriyle ekranlara taşınmıştı.

İsrail'in hedef odaklı suikastlarında, geçtiğimiz ocak ayında Beyrut'ta Hamas'ın Siyasi Büro Başkan Yardımcı Salih el-Aruri, temmuz ayı sonlarında yine Beyrut'ta Hizbullah’ın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür ve Şükür’den kısa bir süre sonra da İsmail Heniyye öldürüldü.

dfv fdev
Patlayan çağrı cihazlarından birinden geri kalanlar Beyrut'ta sergilendi, 18 Eylül (AFP)

İsrail'in gizli operasyonlarının Mossad'ın imajını iyileştirmenin yanı sıra daha pratik bir etkisi de var. Saldırı büyük olasılıkla Hizbullah'ın komuta ve kontrol merkezini yok etti. Bu da öngörülebilir gelecekte Hizbullah için büyük iletişim sorunlarına yol açacak. Dahası, salı günü gerçekleşen saldırıda yüzlerce Hizbullah üyesi yaralandı. Bazılarının parmaklarının ya da ellerinin koptuğu ya da geçici de olsa sahadan uzaklaşmalarına neden olan başka yaralanmalar gibi fiziksel bozukluklara sebep olduğu şüphesiz.

Yemen'deki Husiler, Irak ve Suriye'deki milisler ve İran'ın diğer vekilleri daha fazla önlem almaya başlayacaktır. Bu durum söz konusu grupların birbirleriyle iletişim kurma şekillerinde değişikliklere yol açarak koordinasyon düzeylerini doğrudan etkileyebilir ve saldırı düzenleme kabiliyetlerini engelleyebilir.