İran’dan Irak'taki telekulak krizini yatıştırma hamlesi

Kudüs Gücü Komutanı Kaani yetkililerden ve siyasetçilerden Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'ye yönelik eleştirilerini yumuşatmalarını istedi

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
TT

İran’dan Irak'taki telekulak krizini yatıştırma hamlesi

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)

Kaynaklar, İran Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) Kudüs Gücü Komutanı İsmail Kaani’nin, geçtiğimiz hafta Iraklı siyasetçilerden ve yetkililerden Ortadoğu'daki çatışmaların yoğunlaştığı bir dönemde Irak'ta istikrarı desteklemek amacıyla, ofisi gizli dinleme yaptığı suçlamalarıyla karşı karşıya olan Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'ye yönelik eleştirilerini yumuşatmalarını istediğini söylediler.

Aralarında liderleri Kaani ile görüşen siyasi parti üyelerinin de bulunduğu Iraklı yedi kaynağa göre Kudüs Gücü Komutanı, Bağdat ziyareti sırasında siyasilere bazı sorular sordu.

Bölgedeki bir diplomat bu açıklamayı doğrularken, tüm kaynaklar görüşmelerin özel olması nedeniyle isimlerinin açıklanmasını istemedi.

Sudani’nin zayıflatılmamasını amaçlayan bu hamle, İran'ın Irak'taki istikrarsızlıktan duyduğu endişeyi yansıttı. Tahran uzun zamandır çeşitli silahlı gruplar ve Şii siyasi partilar aracılığıyla Irak’taki nüfuzunu kullanıyor.

Tahran, yaklaşık bir yıldır devam eden Gazze savaşının ardından ve Lübnan'da Tahran'ın başlıca müttefiki olan Hizbullah üzerinde büyük baskı yaratan çatışmaların tırmandığı bir dönemde bölgesel müttefiki üzerinde daha fazla baskı oluşmasını istemiyor.

Ancak DMO ve İran Dışişleri Bakanlığı konuyla ilgili yorum taleplerine şimdiye kadar yanıt vermedi.

Kaani, Sudani'yi başbakanlığa seçen Şii partilerden oluşan Koordinasyon Çerçevesi’ndeki siyasi liderlerden, ofisinin Iraklı üst düzey yetkililer ve siyasetçileri gizlice dinlediği suçlamalarıyla karşı karşıya olduğu bir dönemde Başbakan’ın konumunu zayıflatmamalarını istedi.

Telekulak suçlamaları geçtiğimiz ay milletvekilleri ve büyük medya kuruluşları tarafından ortaya çıkarılmış ve Irak'ta büyük bir infiale neden olmuştu. Sudani'nin danışmanları, kamuoyuna hiçbir kanıt sunulmadan yapılan suçlamaları reddetti.

2025 yılındaki parlamento seçimleri

Sudani’nin destekçileri ve bağımsız gözlemciler, Başbakan’ın siyasi muhaliflerinin, gelecek yıl yapılması planlanan parlamento seçimleri öncesinde popülaritesini zayıflatmak amacıyla bu suçlamaları gündeme getirirken, Sudani'ye muhalif partiler de suçlamaların tehlikeli olduğunu söylüyor.

Irak yargısı, Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan'ın gözetiminde konuyla ilgili bir soruşturma başlattı. Bazı Iraklı yetkililer soruşturmanın sonuçlarının Başbakan’ın geleceği üzerinde büyük bir etkisi olabileceğini düşünüyorlar.

Irak'ta onlarca yıldır süren çatışmalardan zarar gören ekonomiyi yeniden inşa etmeye çalışırken hassas bir seçim öncesi dönemde büyük zorluklarla karşı karşıya olan Sudani, aynı zamanda İran'a sadık silahlı grupların ülkedeki nüfuzunu dengelemek ve Irak'ta yıllardır konuşlu bulunan ABD askerleri de dahil olmak üzere ABD öncülüğündeki güçlerin ülkeden çıkışını müzakere etmek zorunda.

Londra'daki Chatham House Araştırma Merkezi'nden Dr. Renad Mansour, İran'ın 2025 yılında yapılması planlanan parlamento seçimleri öncesinde, iç anlaşmazlıkların sık sık şiddet olaylarına dönüştüğü Irak'taki gerilimi yatıştırmak istediği değerlendirmesinde bulundu.

İran'ın kritik bir dönemden geçtiğini belirten Dr. Mansour, çünkü İsrail'in saldırganlığına karşılık vermeye çalışırken Irak'taki grupların istikrarı bozacak şekilde savaştığını ve İran'ın şu anda en son isteyeceği şeyin Irak'ta siyasi kaos olduğunu söyledi.

Kaani, bir kriz sırasında Irak'a ilk kez müdahalede bulunmuyor. Reuters'ın haberine göre şubat ayında Irak'ın batı sınırında ABD’nin Ürdün'deki bir askeri üssüne silahlı bir grup tarafından düzenlenen saldırıda üç ABD askerinin ölmesi üzerine Irak'taki İran'a sadık silahlı gruplardan ABD güçlerine yönelik saldırıları durdurmalarını istedi ve bundan sonra birkaç ay boyunca silahlı gruplar bu tür eylemlerde bulunmadı.



Riyad, güvenlik alanlarında yapay zekâ konulu foruma ev sahipliği yapıyor

3 gün sürecek forumda Arap ve uluslararası katılımlı bilimsel bildiriler ve paneller yer alacak. (Şarku’l Avsat)
3 gün sürecek forumda Arap ve uluslararası katılımlı bilimsel bildiriler ve paneller yer alacak. (Şarku’l Avsat)
TT

Riyad, güvenlik alanlarında yapay zekâ konulu foruma ev sahipliği yapıyor

3 gün sürecek forumda Arap ve uluslararası katılımlı bilimsel bildiriler ve paneller yer alacak. (Şarku’l Avsat)
3 gün sürecek forumda Arap ve uluslararası katılımlı bilimsel bildiriler ve paneller yer alacak. (Şarku’l Avsat)

Naif Arap Güvenlik Bilimleri Üniversitesi (NAUSS) tarafından Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı (Interpol) iş birliğiyle düzenlenen ‘Yapay Zekanın Güvenlik Alanlarında Kullanımına İlişkin İkinci Forum: Terörizm ve Organize Suçlarla Mücadeleye Odaklanma’ başlıklı forum dün (Salı) Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da başladı.

Forum, üniversitenin ilgili Arap güvenlik stratejilerinin uygulanmasının bir parçası olarak, Arap güvenlik kurumlarının yapay zekâ alanındaki yeteneklerini geliştirmek ve terör örgütlerinin yapay zekâyı suç amaçlı kullanımıyla mücadele etmek için ortaya çıkan teknolojik gelişmeleri takip etme çabalarının bir parçası olarak gerçekleşti.

Forumun açılışında konuşan NAUSS Rektörü Abdulmecid el-Bunyan, üniversite ile Interpol arasındaki stratejik ortaklığın önemini vurgulayarak, bu etkinliğin iki taraf arasındaki ortak mutabakat zaptı kapsamında gerçekleştirildiğini ve bu kapsamda bir dizi bilimsel program ve seminer düzenlendiğini belirtti. El-Bunyan ayrıca, NAUSS’un 2022 yılında kolluk kuvvetleri alanında güvenilir bir ulusal ve bölgesel eğitim kurumu olan Interpol Küresel Akademi Ağı’na katıldığını duyurdu.

Gelişmekte olan teknolojilere odaklanma

El-Bunyan, Arap İçişleri Bakanları Konseyi'nin bilimsel organı olan NAUSS’un ‘karar alma süreçlerini desteklemek ve Arap güvenlik stratejileri ve politikalarının oluşturulmasına katkıda bulunmak için bilimsel etkinlikler ve çalışmalar düzenleyerek Arap güvenlik stratejilerinin bilimsel yönünü uygulamaktan sorumlu olduğunu’ belirtti.

El-Bunyan sözlerini şöyle sürdürdü: “NAUSS, günümüz ve gelecek üzerindeki etkisi nedeniyle öncelik verdiği yapay zekâ da dâhil olmak üzere yeni teknolojilerle ilgileniyor. Bu bağlamda, Siber Suçlar ve Dijital Kanıt Merkezi'ni kurdu ve yakın zamanda bu hayati alanda nitelikli Arap kadrolar hazırlamak için Yapay Zekâ Yüksek Lisans programını başlattı.”

fdbbf
Uluslararası Kriminal Polis Teşkilatı (Interpol) Teknoloji ve İnovasyon İcra Direktörü Madan Oberoi forumun açılışında konuşuyor. (Şarku’l Avsat)

Interpol Teknoloji ve İnovasyon İcra Direktörü Madan Oberoi ise iki taraf arasındaki ‘yapıcı ortaklığı’ ve bunun güvenlik alanlarında gelişen teknolojilerden faydalanma ve küresel uzmanlığı Arap ülkelerine aktarma konusunda uluslararası iş birliğini geliştirmedeki rolünü överek, forumun sonuçlarının Arap ve uluslararası düzeyde yapay zekanın kötüye kullanımıyla mücadeleye katkıda bulunmasını arzu ettiklerini ifade etti.

Geliştirilen Arap güvenlik stratejisinin uygulanması

NAUSS Dış İlişkilerden Sorumlu Rektör Yardımcısı Halid el-Harfeş, Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, üniversitenin kapsamlı konseptiyle güvenliği sağlamaya yönelik devam eden çabalarının bir parçası olarak, tüm güvenlik alanlarında Arap uluslararası iş birliğini geliştirmek için kapsamlı ilişkilerinden ve uluslararası ortaklıklarından yararlanarak güvenlik disiplinlerindeki en iyi uygulamaları ve uzmanlığı Arap ülkelerine aktarmak için çalıştığını söyledi.

El-Harfeş, “Bu, uluslararası toplumun organize suçlarla mücadele çabalarını arttırmaya yönelik ortak çabaları ve Arap İçişleri Bakanları Konseyi tarafından geliştirilen Arap güvenlik stratejisinin yanı sıra terörizmle mücadeleye ilişkin uluslararası sözleşmeler, stratejiler ve kararların uygulanmasını desteklemek amacıyla gerçekleştirilmektedir” dedi.

El-Harfeş, forumun Interpol ile ‘başta yapay zeka olmak üzere yeni teknolojiler konusunda uzmanlaşmış Arap yetkinliklerini, karar alma süreçlerini desteklemek ve güvenlik alanındaki gelişmelere bilimsel çözümler bulmak üzere hazırlamak’ amacıyla kurulan seçkin bir ortaklığın parçası olduğunu belirtti.

140 Arap ve uluslararası uzman katılıyor

140 Arap ve uluslararası uzmanın katılacağı forum, yapay zekâ ile ilgili kanun uygulama zorluklarını, yapay zekanın suçlular tarafından kötüye kullanımına karşı etkili bir araç olarak anlaşılmasını geliştirmeyi, organize suç örgütü üyeleri tarafından kullanımının anlaşılmasını derinleştirmeyi ve bu teknolojilerin kötü niyetli amaçlarla kullanıldığı soruşturmalarda dijital kanıtların kurtarılmasına ilişkin bilgileri paylaşmayı amaçlıyor.

Forumda ayrıca, yapay zekanın kolluk kuvvetleri açısından multidisipliner bir bakış açısıyla sunduğu özel fırsatlar ve zorluklar, terörle mücadelede kullanımı, insan kaçakçılığı üzerindeki etkisi, internet ve bilgi teknolojilerinin suç ve güvenlik amaçlı kullanımı, soruşturma amaçlı rolünün etkinleştirilmesi, çocuklara karşı işlenen suçlar, bu teknolojiler üzerinde çalışan kötü amaçlı yazılımlar aracılığıyla mülk edinme sistemi, dijital kanıtlarda yapay medyanın tespiti gibi konularda bilimsel makaleler ve panel tartışmalarının yanı sıra yenilikler de yer alacak.