Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar: Sinvar ile iletişimde yaşanan gecikme nedeniyle müzakereleri ilerletebilecek üç fırsat elden kaçtı

Hamas lideri Sinvar, sahadaki ve güvenlik konularındaki zorluklara rağmen iletişimi ‘kendi belirlediği şekilde’ kuruyor

İsrail, Nasrallah’tan sonra Yahya es-Sinvar’ı öldürmekle tehdit etti (AFP)
İsrail, Nasrallah’tan sonra Yahya es-Sinvar’ı öldürmekle tehdit etti (AFP)
TT

Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar: Sinvar ile iletişimde yaşanan gecikme nedeniyle müzakereleri ilerletebilecek üç fırsat elden kaçtı

İsrail, Nasrallah’tan sonra Yahya es-Sinvar’ı öldürmekle tehdit etti (AFP)
İsrail, Nasrallah’tan sonra Yahya es-Sinvar’ı öldürmekle tehdit etti (AFP)

Hamas Hareketi’ne yakın kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Hamas Siyasi büro Başkanı Yahya Sinvar’ın birkaç gün önce Hamas’ın lider kadrosu aracılığıyla bazı arabuluculara bir mesaj gönderdiğini söylediler. Kaynaklara göre Sinvar mesajında, Hamas Hareketi’nin, İsrail'in Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmesi, Gazze Şeridi'nin yeniden inşasını taahhüt etmesi, ablukayı tamamen kaldırması, yerinden edilenlerin herhangi bir engelle karşılaşmadan geri dönmesi ve bir esir takası anlaşması yapması gerektiği yönündeki daha önceki açıklamalarını yineledi.

Kimliklerinin gizli tutulması kaydıyla konuşan Hamaslı kaynaklar ise bazı kararlar ve mesajlar gecikse de Sinvar'ın Hamas içinde ve dışında neler olup bittiğinden her zaman haberdar olduğunu vurguladılar.

Müzakerelerdeki gidişatı yakından takip eden kaynaklar, Sinvar'la iletişimde yaşanan gecikme nedeniyle en az üç fırsatın kaçırıldığını belirterek “Eğer doğru yolda ve doğru zamanda olsaydı bu üç fırsat, nihai bir anlaşmanın ilk adımlarını oluşturabilirdi” diye konuştular.

ABD, Mısır ve Katar tarafından ağustos ayı sonlarından bu yana Hamas ve İsrail arasında arabuluculuk yapmak üzere yürütülen müzakereler fiilen donmuş durumda ve savaşan taraflar birbirlerini ABD'nin ateşkes ve esir takası anlaşması için sunduğu teklifin şartlarını değiştirmekle suçluyorlar.

Sinvar “kendi yöntemiyle iletişim kuruyor”

Hamaslı kaynaklar, Sinvar ile Hamas’ın lider kadrosu arasındaki iletişimin hiçbir zaman kesilmediğini, ancak bazı durumlarda tamamen güvenlik nedenleriyle gecikmelerin yaşandığını belirttiler. Aynı zamanda saha ve siyasi koşullar nedeniyle ve Sinvar'ın sistematik olarak benimsediği bir plan dahilinde, arabulucuların ya da herhangi bir tarafın istediğine göre değil, kendi belirlediği bir yönteme göre arabulucularla iletişim kurduğunu da ifade ettiler.

Şarku’l Avsat’a konuşan Hamas dışındaki diğer kaynaklara göre Sinvar’a ve Hamas’ın siyasi ve silahlı kanadının lider kadrolarına geçmiş dönemlerde zamanında ulaşılamaması, müzakerelerle ilgili bazı dosyalarda ilerleme kaydedilmesi fırsatının kaçırılmasına neden oldu.

Esir takassı anlaşmasıyla ilgili müzakereleri yakından takip eden kaynaklar, iletişim kurulmasındaki gecikmenin müzakereler üzerindeki etkisine işaret ettiler. Kaynaklar, geçtiğimiz aralık ayında, İsrail'in arabulucularla yapılan görüşmelerin ardından maddelerinin büyük bir kısmını kabul ettiği yeni bir teklif olduğunu, ancak Sinvar ve Hamas’ın silahlı kanadı İzzettin el-Kassam Tugayları komutanlarıyla iletişim kurmakta yaşanan zorluklar nedeniyle Hamas'ın yanıtının gecikmesi, ilerleme için önemli bir fırsatın kaçmasına neden olduğunu söylediler.

Geç gelen yanıtların arabulucuların işini zorlaştırdığını söyleyen kaynaklar, müzakerelerin Hamas içinde ele alınış biçiminin zaman zaman İsrail'in üzerinde mutabık kalınan konularda geri adım atmasına neden olduğunu belirttiler.

Hamas Siyasi Büro Üyesi Usame el-Hamdan, geçtiğimiz ağustos ayında verdiği bir röportajda savaşın doğası ve İsrail'in saldırganlığı nedeniyle iletişimde bazı zorluklar yaşandığını, ancak iletişimin kalıcı olduğunu ve istenen çıkarlara ulaşıldığını, Hamas yönetiminin iyi idare edildiğini itiraf etti.

Hamdan, Hamas’ın lider kadrosunun Sinvar ile liderlik çalışmaları için gerekli düzenlemelerin tamamlanması sürecini takip ettiğini ve işlerin sorunsuz ilerlediğini, ancak güvenlik gereklilikleri nedeniyle bu sürecin biraz zaman alabileceğini söyledi.

Hamas, eski Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye'nin Tahran'da düzenlenen bir operasyonda öldürülmesinin ardından 6 Ağustos'ta Sinvar'ı siyasi büro başkanı olarak seçti. Sinvar'ın geçtiğimiz pazartesi günü 7 Ekim 2023 tarihinde gerçekleşen Aksa Tufanı Operasyonu’nun birinci yıldönümünde hiçbir fotoğrafta yer almaması ya da mesaj yayınlamaması dikkati çekti.

Birkaç gün önce İsrail kaynaklı haberlerde Sinvar'ın son haftalarda ‘arabuluculara herhangi bir mesaj göndermemesinden dolayı’ öldürüldüğü iddia edilmişti.

Şarku'l Avsat'ın Axios'tan aktardığına göre pazartesi günü İsrailli bir yetkili, Sinvar'ın Katar'daki Hamas yetkilileriyle iletişim kurduğunu açıkladı. Ancak kaynak, Hamas'ın savaş cephesindeki askeri durumuyla mı yoksa Gazze’de ateşkesle mi ilgili olduğunu belirtmedi.

İsrail, Gazze Şeridi’deki Han Yunus şehrinin dört bir yanında üç ay boyunca yürütülen geniş çaplı bir askeri operasyon sırasında Sinvar'a ne yerin altında ne de üstünde ulaşabildi. İsrail, Gazze Şeridi'nin herhangi bir yerinde de Sİnvar’a ulaşmayı başaramadı.

Daha önce Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, Sinvar'ın nerede olduğunu sadece birkaç kişinin bildiğini ve yerinin teyit edilemediğini söylediler. Sinvar, savaş sırasında pek çok durumda hazır bulunmuş, her iki haftada bir, bazen de ayda bir talimatlar vermişti. Bazı durumlarda haftada bir kez Hamas'ın siyasi liderlerine talimatları ulaşıyordu.

Kaynaklar, Sinvar’ın mesajlarını ve talimatlarını el yazısıyla yazdığını, bazen imzasıyla birlikte basıldığını, bulunduğu yerden güvenli ve gizli yollarla taşındığını ve tüm yetkili makamlara takip edilemez ve izlenemez olmalarını sağlayacak şekilde ulaştırıldığını belirttiler.

Gazze Şeridi dışındaki Hamas kaynaklarına göre Snvar’ın özellikle kritik dönemlerde en az iki kez, müzakerelerin akıbetiyle ilgili bazı konularda arabuluculara yazılı mesajları ve bir ses kaydı iletildi.



Hizbullah sınırdaki İsrail güçlerini hedef alıyor… İsrail'in kuzeyinde siren sesleri

İsrail ordusu ile Hizbullah arasındaki çatışmalar devam ederken yükselen dumanlar (Reuters)
İsrail ordusu ile Hizbullah arasındaki çatışmalar devam ederken yükselen dumanlar (Reuters)
TT

Hizbullah sınırdaki İsrail güçlerini hedef alıyor… İsrail'in kuzeyinde siren sesleri

İsrail ordusu ile Hizbullah arasındaki çatışmalar devam ederken yükselen dumanlar (Reuters)
İsrail ordusu ile Hizbullah arasındaki çatışmalar devam ederken yükselen dumanlar (Reuters)

Hizbullah, İsrail'in Genel Sekreter Hasan Nasrallah'ın iki halefini öldürdüğünü açıklamasından bir gün sonra yaptığı açıklamada, savaşçılarının bugün (Çarşamba) Lübnan sınır köyü el-Lebbune yakınlarındaki İsrail askerlerini top ve füzelerle hedef aldığını bildirdi.

İsrail'in kuzeyinde siren seslerinin duyulduğunu belirten İsrail ordusu, dün (Salı) ve bugün Lübnan'ın güneyindeki çatışmalarda üç İsrail askerinin ağır yaralandığını açıkladı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu dün yaptığı açıklamada, İsrail hava saldırıları sonucu geçen ay İsrail tarafından öldürülen Nasrallah'ın iki halefinin de öldürüldüğünü söyledi.

Netanyahu, Hizbullah Genel Sekreter Yardımcısı Naim Kasım'ın müzakere edilmiş bir ateşkese açık kapı bırakmasından saatler sonra konuştu. Hizbullah, üst düzey komutanlarının İsrail hava saldırılarında öldürülmesinin ardından zor günler geçiriyor.

Netanyahu, “Hizbullah'ın kabiliyetlerini zayıflatmayı başardık. Hasan Nasrallah'ın kendisi, vekili ve vekilinin vekili de dâhil olmak üzere binlerce teröristi ortadan kaldırdık” ifadelerini kullandı.

xscdvf
Hizbullah'ın üst düzey liderlerinden Haşim Safiyuddin Suriye'nin İdlib kentinde öldürülen bir Hizbullah komutanının cenaze törenine katıldı. (AFP)

Diğer yandan İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant, Nasrallah'ın yerine geçmesi beklenen Haşim Safiyuddin'in ‘ortadan kaldırılmış’ olabileceğini söyledi. Netanyahu'nun ‘vekilinin vekili’ terimiyle kimi kastettiği ise hemen anlaşılamadı.

Daha sonra İsrail Ordu Sözcüsü Daniel Hagari, Safiyuddin'in geçen hafta Hizbullah'ın savaş uçakları tarafından bombalanan istihbarat biriminin merkezinde olduğunu bildiklerini, Safiyuddin'in durumunun ‘doğrulanmakta olduğunu ve öğrenildiğinde kamuoyunun bilgilendirileceğini’ söyledi.

Hizbullah ile bir yıldır süren sınır çatışmalarının ardından İsrail'in artan saldırısının bir parçası olan hava saldırısından bu yana Safiyuddin'den haber alınamıyor.

Netanyahu, “Hizbullah bugün uzun yıllardır olmadığı kadar zayıflamış durumda” dedi.

İsrail ordusu dün yaptığı açıklamada, son 24 saat içinde Hizbullah'ın Güney Lübnan'daki yeraltı karargâhlarına düzenlenen yoğun hava saldırılarında aralarında altı komutan ve bölge yetkililerinin de bulunduğu en az 50 savaşçının öldürüldüğünü duyurdu.

İsrail ordusu, sınır ötesine konuşlandırılan ilk yedek tümen olan 146. Tümeni Güney Lübnan'a gönderdiğini ve Hizbullah'a karşı kara operasyonlarını güneydoğudan güneybatı Lübnan'a genişlettiğini söyledi.

Askeri bir sözcü Lübnan'da herhangi bir zamanda kaç asker bulunduğunu söylemekten kaçındı. Ancak ordu daha önce üç tümenin daha Lübnan'da faaliyet gösterdiğini duyurmuştu ki bu da büyük olasılıkla binlerce askerin Lübnan topraklarında olduğu anlamına geliyor.

İsrail, Hizbullah'ın kalesi Beyrut'un Dahiye bölgesini bir kez daha bombaladı ve Hizbullah'ın üst düzey liderlerine yönelik bir dizi suikastın sonuncusu olarak Süheyl Hüseyin Hüseyni'yi öldürdüğünü açıkladı.

İsrailli bir askeri sözcü ekim ayından bu yana Lübnan'dan İsrail'e 3 binden fazla füze atıldığını, ancak hava savunma sistemlerinin engellemelerinin çok sayıda can kaybını ve önemli hasarı önlediğini söyledi.

İsrail ve Hizbullah arasında artan çatışmalar son iki hafta içinde Lübnan'da binden fazla kişinin ölümüne ve bir milyondan fazla kişinin yerinden edilmesine neden oldu.

sacdvfg
Sana'daki Husiler Hizbullah ile dayanışma gösteriyor. (AFP)

Bölgesel gerginlik son haftalarda Lübnan'ı da içine alacak şekilde tırmandı. Gerginlik bir yıl önce Hamas’ın Gazze Şeridi'nden İsrail'in güneyine bir saldırı düzenlemesiyle patlak vermişti.

Hem Hizbullah'ı hem de Hamas'ı destekleyen İran, 1 Ekim'de İsrail'e bir füze saldırısı düzenledi. İran dün, İsrail'i misilleme sözünü yerine getirmemesi konusunda uyardı.

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, İran altyapısına yönelik herhangi bir saldırıya karşılık verileceğini söyledi.

Axios'un üç ABD'li yetkiliye dayandırdığı haberine göre ABD Başkanı Joe Biden'ın bugün İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile İran'ı vurma planları hakkında bir telefon görüşmesi yapması bekleniyor.

Şarku’l Avsat’ın Axios'tan aktardığına göre ABD'li bir yetkili, “Bu telefon görüşmesini İsrail'in vereceği tepkinin sınırlarını belirlemek için kullanmak istiyoruz” ifadesini kullandı.

ABD'li yetkili Axios’a yaptığı açıklamada, Washington'un İsrail'in İran'da önemli ama aşırı olmayan hedeflere saldırdığından emin olmak istediğini söyledi.

Batılı güçler ise çatışmanın petrol üreticisi Ortadoğu'yu istikrarsızlaştırmasından ve ABD'yi savaşa sürüklemesinden korkarak diplomatik bir çözüm arayışında.

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) dün yaptığı açıklamada, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın Washington ziyaretini ve ABD'li mevkidaşı Lloyd Austin ile bugün yapılması planlanan görüşmeyi iptal ettiğini duyurdu.

Hizbullah Genel Sekreter Yardımcısı Naim Kasım, açıklanmayan bir yerden televizyona yaptığı konuşmada ateşkes girişimlerini desteklediğini söyledi.

İlk kez Gazze'deki savaşın sona ermesi Lübnan'daki çatışmaların durdurulması için bir ön koşul olarak dile getirilmedi. Kasım, Hizbullah'ın müttefiki olan Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri'nin çatışmaların durdurulmasını sağlamaya yönelik girişimlerini desteklediğini belirtti.

Netanyahu'nun ofisi Kasım'ın yorumları hakkında yorum yapmayı reddetti. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller ise Washington'da verdiği bir brifingde ‘Hizbullah'ın pozisyonunu değiştirdiğini ve ateşkes istediğini, çünkü örgütün savaş alanında savunmada olduğunu ve ağır darbeler aldığını’ ifade etti.

Kasım, İsrail'in aldığı ‘acı verici darbelere’ rağmen Hizbullah'ın kabiliyetlerinin sağlam kaldığını söyledi. Kasım ayrıca, İsrail'de Hizbullah'ın füze menzili içinde onlarca şehir olduğunu kaydetti.