HDK, komutanlarından birinin ayrılmasının ardından Sudan'ın orta kesimlerindeki kasabaları işgale başladı

HDK, Kuzey Darfur'da bir İlyuşin 76 uçağının düşürüldüğünü duyurdu

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) milisleri (Arşiv - Reuters)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) milisleri (Arşiv - Reuters)
TT

HDK, komutanlarından birinin ayrılmasının ardından Sudan'ın orta kesimlerindeki kasabaları işgale başladı

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) milisleri (Arşiv - Reuters)
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) milisleri (Arşiv - Reuters)

Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK), Tümgeneral Ebu Akile Kikel ve kuvvetlerinin HDK'den ayrılarak eyaletteki ordu saflarına katılmasının ardından Sudan'ın orta kesimindeki El Cezire eyaletinin doğusunda yer alan bir dizi şehir ve kasabayı işgal etti.

Şarku’l Avsat’a konuşan yerel kaynaklar, HDK milislerinin pazar akşamı Tambul şehrine saldırmaya başladığını, en az beş kişinin öldüğünü ve birçok kişinin yaralandığını ve şehrin pazarındaki birçok dükkânın tahrip edildiğini söyledi. Bir Tambul sakini, kentin kontrolünü tamamen ele geçiren HDK'nin ilerleyişi karşısında ordunun geri çekilmesinin ardından durumun çok zor olduğunu bildirdi.

Aynı kaynaklara göre HDK, çoğunluğu ülkenin merkez ve doğusundaki Butana bölgesinden olan Komutan Kikel'e bağlı onlarca kuvveti gözaltına aldı. Kikel'in orduya katılmasının ardından HDK Sözcüsü el-Fatih Kureşi şunları söyledi: “Tambul bölgesinin kontrolünü ele geçirmek için büyük bir takviye düşman gücü onlara katıldı. Bu durum karşısında güçlerimiz düşman güçleriyle kararlı bir şekilde mücadele ederek onları ortadan kaldırdı ve 200'den fazla kişiyi öldürerek ve 45 aracı tüm ekipmanlarıyla birlikte ele geçirerek kayıplar verdirdi. Ardından düşman unsurlarını şehrin dışına kadar geri çekilmeye zorladı.”

DS
Savaş binlerce kişiyi El Cezire'den komşu eyaletlere kaçmak zorunda bıraktı. (AFP)

Kureşi sözlerini şöyle sürdürdü: “Komutan Kikel'in aile üyeleriyle birlikte saklanmasının ardından şüpheli hareketlerini izledik. Öyle ki kardeşi tarafından el-Gedarif ve Port Sudan şehirlerinde yapılan bir dizi toplantıyla, askeri ve istihbarat çalışmaları karşılığında Burhan'ın milislerine teslim olma pazarlığıyla sonuçlanan bir anlaşmayla satın alındı.”

HDK Komutanı’nın Danışmanı İbrahim Muhayyer ise Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, Kikel'in ordu güçleri tarafından öldürülen Mavi Nil Bölgesi Komutanı Abdurrahman el-Bişi'nin yerini ifşa etmek de dahil olmak üzere ihlallere karıştığı ve emirleri ihlal ettiği gerekçesiyle soruşturma altında olduğunu söyledi. Muhayyer, Kikel'in operasyonların gidişatını etkileyebilecek hiçbir askeri bilgiye sahip olmadığını ve birkaç araba ve kişisel korumasıyla birlikte orduya teslim olduğunu belirtti.

El Cezire eyaletinin en büyük kentlerinden biri olan Rifaa'daki Halk Direniş Komiteleri, ordu güçlerinin Tambul kentinden çekildikten sonra eyaletin doğusuna sızmaya çalıştığını söyledi. Yapılan açıklamada, HDK’nin El Cezire eyaletinin doğusundaki Cüneyd el-Hille, el-Azibe, el-Ak, eş-Şerafa Berekat ve el-Bivada gibi kasabaların yanı sıra Rifaa kentine de saldırdığı ve siviller arasında ölüm ve yaralanmaların meydana geldiği bildirildi. Açıklamanın devamında, “Çatışmanın iki tarafı olan ordu ve HDK'yi bölge vatandaşlarının emniyet ve güvenliğinden sorumlu tutuyor ve silahsız vatandaşların askeri ve siyasi hesaplaşmalar ve çekişmeler için canlı kalkan olarak kullanılmasını reddediyoruz” denildi.

HDK dün (Pazartesi) Sudan'ın batısındaki Darfur bölgesinin kuzeyinde yer alan el-Malha bölgesinde bir savaş uçağının düşürüldüğünü ve altı kişilik mürettebatının öldüğünü duyurdu. Kureşi, HDK üyelerinin uçağın düşürülmesinden sonra enkazının görüntülerini, mürettebatın kimliklerini ve nereden geldiklerini ortaya koyan pasaportlarının fotoğraflarını belgelediklerini söyledi. Kureşi, “Bu uçak çok sayıda sorti gerçekleştirdi ve Sudan'ın çeşitli şehirlerinde masum sivillerin kafalarına varil bombaları attı” ifadesini kullandı.

HDK Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu'nun Siyasi Danışmanı el-Başa Tubeyk, X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı açıklamada, uçağın bir İlyuşin 76 olduğunu belirtti. Tubeyk ayrıca, HDK'nin kontrolü altındaki hava sahasında uçan herhangi bir uçağı vurabilecek güdümlü füzelere sahip olduğunu doğruladığı için devasa uçağın düşürülmesini önemli bir gelişme olarak nitelendirdi.



Ceramana sakin... Güvenlik güçleri, Dürzi sakinleri rahatlatmak için kontrol noktalarını güçlendiriyor

Şam'ın doğu kırsalındaki Ceramana’nın kuzey girişi (Şarku'l Avsat)
Şam'ın doğu kırsalındaki Ceramana’nın kuzey girişi (Şarku'l Avsat)
TT

Ceramana sakin... Güvenlik güçleri, Dürzi sakinleri rahatlatmak için kontrol noktalarını güçlendiriyor

Şam'ın doğu kırsalındaki Ceramana’nın kuzey girişi (Şarku'l Avsat)
Şam'ın doğu kırsalındaki Ceramana’nın kuzey girişi (Şarku'l Avsat)

Şam'ın güneydoğusundaki Ceramana’nın nüfusunun bir kısmını Dürzi mezhebine mensup vatandaşlar oluşturuyor. Şarku'l Avsat dün şehre yaptığı gezide, bölgenin normal ve sakin bir hayat sürdüğüne tanık oldu.

Bu sakinliğe, Suveyda vilayetinde Dürzi militanlar ile Bedevi aşiretler arasında meydana gelen olaylar nedeniyle Sünni nüfusun çoğunlukta olduğu komşu kasaba ve köylerde yaşayanların tepkisinden çekinen bölge sakinlerinin girişlerdeki kontrol noktalarının ve gözetimin arttırılması yönündeki taleplerine Suriye hükümetine bağlı İç Güvenlik Güçleri'nin verdiği yanıt eşlik ediyor.

Ceramana'nın kuzey girişinde, semt merkezine giden araçların hareketi dün öğleden sonra normal görünürken, giriş kontrol noktasında duran bir İç Güvenlik Güçleri görevlisi bölgedeki durumun ‘istikrarlı ve tamamen sakin’ olduğunu doğruladı. Şarku'l Avsat muhabiri Ceramana'nın merkezine giden yolu takip etmekte tereddüt ederken, görevli şöyle dedi: “Bir şeyden mi korkuyorsunuz? İçeride hiçbir gerginlik yok. İçeri girin.”

İç Güvenlik Güçleri görevlisi, geçtiğimiz pazar günü Suriye'nin güneyinde Dürzilerin çoğunlukta olduğu Suveyda vilayetinde kanlı olayların patlak vermesinden bu yana Ceramana'da ‘bir elin parmaklarını geçmeyecek sayıda Dürzi gencin Suveyda'daki gelişmeleri protesto etmek için gösteri yapması ve hemen dağıtılması’ dışında kayda değer bir olay yaşanmadığını bildirdi.

) Şam'ın doğu kırsalında yer alan Ceramana’nın el-Cemiyat bölgesindeki ana cadde (Şarku'l Avsat)Şam'ın doğu kırsalında yer alan Ceramana’nın el-Cemiyat bölgesindeki ana cadde (Şarku'l Avsat)

Dört ana yolun tali bulvarlara açıldığı şehir merkezindeki el-Kerame Meydanı'na ulaştığımızda dükkanların çoğu açıktı, ancak araç ve yaya hareketliliği oldukça zayıf görünüyordu. Kuruyemiş ve şekerleme satan bir dükkânın sahibi bu durumu bugünün cuma ve resmî tatil olmasına bağladı ve ‘normal günlerde daha fazla yoğunluk olduğunu’ vurguladı.

Bölgedeki güvenlik durumuyla ilgili resmi bir güvence işareti olarak, mağaza ve kafelerin iş yaptığı tüm ana yollarda İç Güvenlik Güçleri personeli konuşlandırılmadı. Ancak Ceramana'nın girişlerindeki kontrol noktalarında konuşlanan güvenlik personeli, hem giriş hem de çıkış yollarındaki araçları kapsamlı bir şekilde denetliyor.

Bölgedeki Dürzi toplumundan bir aktivist, Ceramana'daki durumun ‘Suveyda'daki olaylar başladığından beri sakin olduğunu ve herhangi bir değişiklik olmadığını’ doğruladı. Aktivist, “Hükümet birimleri her zamanki gibi çalışmalarına devam ediyor. İç Güvenlik Güçleri, güvenlik, istikrar ve sivil barışı koruma görevlerini yerine getiriyor” ifadelerini kullandı.

Şarku'l Avsat'a konuşan aktivist, aşılmaması gereken kırmızı çizgiler olduğunu, Ceramana'nın Doğu Guta'nın komşusu olduğunu, Şam ile ilişkilerin iyi ve etkili olması gerektiğini, ayrıca kent ve çevresinde iç barışın korunmasına bağlı kalınması gerektiğini belirtti.

Ceramana'nın kuzey girişinde kurulan kontrol noktasının önünde toplanan yerel Dürzi militanlar, 29 Nisan 2025 (Arşiv – Şarku'l Avsat)Ceramana'nın kuzey girişinde kurulan kontrol noktasının önünde toplanan yerel Dürzi militanlar, 29 Nisan 2025 (Arşiv – Şarku'l Avsat)

Aktivist, ‘Suveyda'daki ihlallerin faillerinin sorumlu tutulması ve vilayetteki sivillere yardım ulaştırmak için insani yardım geçişlerinin açılması talepleri’ olduğunu belirtti. Aktivist, ‘bölgenin komşu kasaba ve köylerden herhangi bir tacize maruz kalmadığını ve Suveyda'daki olayların patlak vermesinden bu yana herhangi bir iç sorun yaşanmadığını’ vurguladı.

Bir başka yerel kaynak ise ‘semt sakinlerinin herhangi bir çatışma ya da anlaşmazlıktan uzak durmak istediklerini, çünkü Ceramana'nın devletin bir parçası olduğunu’ vurgulayarak, “Bu bölgeyi korumak devletin sorumluluğudur ve semt sakinleri de bu konuda devlete yardımcı olmaktadır” dedi.

Ancak kaynak Şarku’l Avsat'a ‘bazı sakinlerin Suveyda'da yaşananlar ışığında banliyönün komşu kasabalardan taciz ya da saldırılara maruz kalacağına dair korkuları olduğunu’ gizlemedi. Kaynak, “Bu korkulara yanıt veren, bölgenin girişlerine ek kontrol noktaları kuran ve kontrol noktaları ile banliyö çevresinde gözetimi artıran İç Güvenlik Güçleri ile iletişim halindeyiz” şeklinde konuştu.

İdari olarak Rif Şam'ın bir parçası olan ve Şam'ın merkezine yaklaşık beş kilometre uzaklıkta bulunan Ceramana, 1990'ların sonunda kentsel bir rönesansa tanıklık etti.

Yerel tahminlere göre 2011 başlarında Beşşar Esed rejimine karşı Suriye devriminin patlak vermesinden önce nüfusu 600 bin civarındaydı ve çoğunluğu Dürzi ve Hıristiyanlardan oluşuyordu.

Savaş yıllarında çatışmalara sahne olan tüm Suriye vilayetlerinden yüz binlerce yerinden edilmiş insana sığınak görevi gören bölgenin nüfusu, 14 yıl süren iç savaş boyunca önemli ölçüde arttı. Bazı sakinlerinin tahminlerine göre şu anda Ceramana’nın nüfusu yaklaşık iki milyon.

Ceramana'ya yönelik büyük göç dalgalarından sonra, nüfus tüm vilayetlerin, milliyetlerin, dinlerin ve mezheplerin bir karışımı haline geldi.

Silahlı muhalif gruplar Kasım 2024'ün sonlarında ülkenin kuzeybatısında Saldırganlığı Caydırma Operasyonu'nu başlatıp Şam'a yaklaşırken, Ceramana halkı eski başkan Hafız Esed'in heykelini devirdi ve Beşşar Esed rejimi 8 Aralık'ta düştü.

Ancak Ceramana, 28 Nisan'da İslam'a hakaret içeren bir ses kaydının dolaşıma girmesinin ardından çok sayıda kişinin ölümüne yol açan şiddet olaylarına sahne oldu.

Suriyeli yetkililer o dönem, yerel aktörler ve ileri gelenlerle yaptıkları anlaşmalar çerçevesinde Ceramana'da kontrollerini genişletmeyi ve güvenlik ve istikrarı yeniden sağlamayı başardılar.