Netanyahu, Hamas'ın ateşkes müzakerelerini reddetmesini umuyor

Tel Aviv savaşı durdurmak için gerçek bir istek göstermiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (AP)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (AP)
TT

Netanyahu, Hamas'ın ateşkes müzakerelerini reddetmesini umuyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (AP)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (AP)

Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirecek ve Filistinli tutuklular karşılığında İsrailli esirleri serbest bırakacak bir anlaşma için müzakerelerin yeniden başladığına dair iyimser haberler yayılıyor. Siyasi çevreler ise İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun halen bunu engelleme ve savaşı sürdürme yaklaşımına bağlı kaldığını ve Hamas'ın yeni önerileri reddederek kendisini reddetme görevinden kurtaracağını umduğunu vurguluyor.

Bu arada bir grup Yahudi yerleşimci Gazze Şeridi'ne sızarak bir yerleşim karakolu kurmaya çalıştı. Bir askeri sözcü, son günlerde Gazze Şeridi sınırını geçmeye yönelik birkaç girişim olduğunu, bunlardan sonuncusunun dün şafak vakti gerçekleştiğini, Batı Şeria'daki Yahudi yerleşimlerinden geldikleri tespit edilen 20 kadar kişinin Gazze Şeridi'ndeki Yahudi yerleşim projesini canlandırmak için geldiklerini söyleyerek yanlarında çadırlar ve içinde kalacakları eşyalar getirdiklerini belirtti.

Medya kaynakları bu yerleşimcilerin, geçtiğimiz salı ve çarşamba günü Başbakan'ın Likud Partisi ve diğer koalisyon partilerinin liderleri tarafından Gazze Şeridi'nde yerleşimi teşvik etmek amacıyla düzenlenen bir toplantıda görüldüklerini doğruladı. Bu faaliyet, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir tarafından memnuniyetle karşılandı. Kudüs'te dün dua eden Smotrich, Gazze Şeridi'ndeki ileri karakollardan birinde bir sinagog inşa edileceğine dair inancını dile getirdi.

Savaşı durdurma çabaları

Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Knesset oturumunda Başbakan Binyamin Netanyahu ile konuşuyor. (Arşiv- Reuters)Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, Knesset oturumunda Başbakan Binyamin Netanyahu ile konuşuyor. (Arşiv- Reuters)

Söz konusu faaliyetler, yarın (Pazar) Doha'da ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Başkanı William Burns, Mossad Başkanı David Barnea ve Mısır istihbarat şefinin katılımıyla, İsrail ile Hamas arasında bir esir takası anlaşmasına varılması ve Gazze Şeridi'ndeki savaşın durdurulması amacıyla müzakereleri yeniden canlandırmanın yollarını görüşmek üzere yapılacak bir toplantı için hazırlıkların sürdüğü bir dönemde gerçekleşti.

İsrailli esirlerin aileleri, müzakerelerin yeniden başlamasını memnuniyetle karşıladı ve Netanyahu'ya İsrailli müzakere ekibine ‘kaçırılan 101 kişinin tek seferde iadesi için bir anlaşmaya varma’ konusunda tam yetki vermesi çağrısında bulundu.

Esir aileleri tarafından yapılan açıklamada, ‘daha önceki müzakerelerdeki ertelemelerin altı esirin hayatına mal olduğu, bu nedenle tüm esirlerin iadesi için derhal bir anlaşmaya varılması gerektiği’ ifade edildi. Açıklamada ayrıca, “İsrail ordusu ve güvenlik güçlerinin güney savaşında elde ettiği başarılardan, en önemlisi de Hamas lideri Yahya Sinvar'ın ortadan kaldırılmasından yararlanılmalı” denildi.

Şarku’l Avsat’ın İsrail Kanal 12 televizyonundan aktardığı habere göre Netanyahu'nun ofisi, esirlerin ailelerini, Gazze Şeridi'nde tutulan 4 esirin serbest bırakılmasını da içeren ‘küçük bir anlaşma’ için girişimlerde bulunulduğu konusunda bilgilendirdi. Haberde ayrıca, Mısır'ın iki haftalık ateşkes ilanına dayanan ‘küçük bir anlaşma’ başlatma planına Filistin ve İsrail'den destek geldiği de belirtildi.

Olumlu işaretler

Tel Aviv'deki siyasi kaynaklar, bu kez müzakere hareketi için olumlu işaretler olduğunu, bunun da İsrail hükümetindeki aşırı sağ kanadın endişeyle hareket etmesine neden olduğunu söyledi. Netanyahu'nun aşırı sağcı bakanları Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotrich ayrı ayrı yaptıkları açıklamalarda, müzakerelerin yeniden başlamasını reddettiklerini ve Mossad Başkanı’nın Doha'ya yapacağı ziyarete şiddetle karşı olduklarını duyurdular. Ben-Gvir perşembe gecesi geç saatlerde yaptığı açıklamada, ‘müzakere heyetine temsilci gönderilmesinin kabinenin tüm üyelerinin görüşüne dayanmadığını’ söyledi.

Smotrich ise “Başbakan'ın Mossad şefinin Katar'la müzakerelere gitmesini onaylama kararından derin üzüntü duyuyorum. Kaçırılanları ancak Hamas'ın, savaşçılarımızın şu anda Kuzey Gazze'de yaptığı gibi, askeri baskıyı sürdürerek teslim olması halinde geri alabileceğiz” dedi. Kaynaklar müzakerelerden bir sonuç çıkacağının garantisi olmadığını, ancak Netanyahu'nun ret cevabının kendi tarafından değil, Hamas'tan gelmesini beklediğini kaydetti.



Port Sudan'a büyük çaplı bir İHA saldırısı düzenlendi

TT

Port Sudan'a büyük çaplı bir İHA saldırısı düzenlendi

Port Sudan'a büyük çaplı bir İHA saldırısı düzenlendi

Port Sudan şehri bugün erken saatlerde, havaalanı çevresini ve limandaki bir yakıt deposunu hedef alan, birkaç yangına neden olan ve bölge sakinleri arasında büyük korku ve paniğe yol açan geniş çaplı bir insansız hava aracı (İHA) saldırısıyla vuruldu.

Görgü tanıkları, güney limanındaki yakıt deposunun bir İHA tarafından vurulduğunu bildirdi.

Port Sudan sakinleri güvenlik güçlerinin kentin limana çıkan sokaklarındaki varlığını arttırdığını söyledi.

I89O
Port Sudan'da yakıt tanklarından yükselen duman, 6 Mayıs 2025 (Reuters)

Sosyal medyada paylaşılan bir videoda saldırının gerçekleştiği yerden yükselen yoğun siyah duman bulutu görüldü.

Görgü tanıklarına göre, depoyu hedef alan İHA büyüktü ve saldırıdan evvel şehrin üzerinde bir süre uçtu.

Sudan ordusundan ya da Hızlı Destek Kuvvetleri'nden (HDK) herhangi bir açıklama yapılmadı.

Bugünkü saldırı, ülkenin geçici idari başkenti ve hükümetin, ordu komutanlarının, diplomatik misyonların ve uluslararası kuruluşların merkezi olan Port Sudan'a yönelik en büyük İHA saldırılarından biri oldu.

Sudanlı yetkililer, havalimanını hızla yolculardan tahliye edip uçuşları askıya aldı. Diğer yandan dün sabah bir İHA saldırısı sonucu ana yakıt depolarında çıkan büyük yangın kontrol altına alınmaya çalışılıyor.

Patlamalardan çıkan şarapnel parçaları şehir merkezindeki bir otele isabet etti, ancak can kaybı yaşanmadı.

Saldırı, Sudanlı yetkililerin hava savunma sistemlerindeki büyük boşlukları ve şehrin gökyüzünü İHA’lara karşı koruma konusundaki güvenlik eksikliğini ortaya koyuyor.

Saldırılar sırasında yerleşik diplomatik misyonların ve uluslararası örgütlerin merkezlerinin de hedef alınabileceğinden endişe ediliyor.

Daha önce Sudanlı yetkililer, geçtiğimiz pazar günü Osman Dikne Hava Üssü’ne yapılan saldırının, kamikaze İHA’larla gerçekleştirildiğini açıklamıştı.

YJUIO
Port Sudan limanına yapılan saldırının ardından yükselen dumanı izleyen bir adam (AFP)

Üst üste üçüncü gün gerçekleşen saldırı, milyonlarca Sudanlıya ev sahipliği yapan şehir için ciddi bir tehdit oluşturuyor.

Son aylarda HDK, ordunun kuzey eyaletlerindeki, Nil Nehri ve Beyaz Nil'deki kontrol alanları içindeki elektrik tesisatlarını ve askeri üsleri hedef almak için İHA’ların kullanımını genişletti.

Sudan ordusu, HDK'nin gelişmiş İHA’lara sahip olması ve bunları kullanma kabiliyeti konusunda şüpheci. Sudan ordusu bazı ülkeleri, bu İHA’ların dış platformlardan fırlatılmasının ve Sudan içindeki hedeflere kesin koordinatlara göre saldırılar gerçekleştirmeleri için yönlendirilmesinin arkasında olmakla suçluyor.

HDK'nin Port Sudan'a yönelik saldırılarını yoğunlaştırmasının, ordunun ülkenin batısındaki Güney Darfur eyaletinin başkenti Nyala Havaalanı’na düzenlediği ve bir savaş uçağı, İHA’lar ve silah depolarını imha ettiği saldırıya bir tepki olduğu düşünülüyor.

Basında daha önce yer alan haberlerde HDK'nin Nyala Havaalanı’nda konuşlu, bazıları Çin yapımı FH-95 veya CH-95 İHA’lara benzeyen gelişmiş İHA’lar edindiği ortaya çıkmıştı.

Port Sudan'a yönelik saldırılar, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan ile yardımcısı Şemseddin Kebaşi'nin HDK'nin İHA tehditlerinin ‘çok yakında’ sona ereceğine dair eşzamanlı açıklamalar yapmasından yaklaşık bir hafta sonra gerçekleşti.

HDK tarafından ülkenin çeşitli yerlerine fırlatılan yüzlerce İHA’ya Sudan ordusu tarafından müdahale edildi, ancak bazıları hedeflerini yüksek isabetle vurdu. Bunların gelişmiş İHA’lar olması muhtemel.

XCSDFVG
İHA saldırısı sonrası Port Sudan Havaalanı’ndan dumanlar yükseliyor, 4 Mayıs 2025. (AFP)

Mısır Dışişleri Bakanlığı bugün yaptığı açıklamada, Port Sudan'daki sivil tesislerin ve altyapının yoğun bir şekilde hedef alınmasını kınadı. Bakanlık, Port Sudan'da son günlerde yaşanan gerilimin ciddiyetini ve ateşkes, sivillerin korunması ve Sudan'daki ihtiyaç sahiplerine insani yardım ulaştırılması çabaları üzerindeki ‘son derece olumsuz’ etkisini vurguladı.

Açıklamada Mısır, uluslararası ve insani hukuku ihlal ederek sivil tesislerin hedef alınmasını kategorik olarak reddettiğini yineleyerek, bunun ‘devletin kabiliyetlerine ve vatandaşların günlük yaşamlarına zarar verdiğini’ kaydetti.

Sudan ordusu ile HDK arasındaki çatışma dünyanın en kötü insani krizine yol açtı ve bu krizin Port Sudan'a yapılan saldırılarla daha da kötüleşmesi muhtemel. Zira Birleşmiş Milletler (BM) ve yardım kuruluşlarının yanı sıra bakanlıklar da burada merkez kurmuş durumda.

Pazar günü başlayan saldırılar, Kızıldeniz kentinin bu haftaya kadar kara ve hava saldırılarından kurtulmasının ardından çatışmalarda keskin bir tırmanışı temsil ediyor. Sudan'ın işleyen tek uluslararası havalimanının yakınındaki bir askeri üs İHA’lar tarafından saldırıya uğradı ve bunu dün şehirdeki yakıt depolarının hedef alınması izledi.

ASCDFRGTHY

Sudan'da Nisan 2023'ten bu yana ordu ile HDK arasında, sivil yönetime geçişten önce yaşanan bir anlaşmazlık nedeniyle patlak veren bir savaş yaşanıyor. BM, çatışmanın 12 milyondan fazla insanı yerinden ettiğini ve nüfusun yarısını akut açlığa ittiğini söylüyor.

Savaşın üzerinden iki yıl geçtikten sonra ordu, HDK'yi Sudan'ın orta kesimlerinin çoğundan çıkarmayı başardı. Bunun üzerine HDK, taktiklerini kara saldırılarından enerji santrallerini ve ordunun kontrolündeki bölgenin derinliklerindeki diğer tesisleri hedef alan İHA saldırılarına kaydırdı.

Ordu, HDK'nin kalesi olan Darfur bölgesinde hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor. İki taraf ayrıca Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir'in ve başka yerlerin kontrolü için kara savaşlarına girişmiş durumda.