Türkiye SDG'ye yönelik operasyonlarını artırmaya devam ederken Suriye'nin doğusuna takviye birlikler gönderdi

Menbiç sınır kapıları kapatıldı. Ebu ez- Zindeyn'deki protestocular M4 karayolunu kapattı

Türkiye, SDG’nin kontrolünde bölgeleri hedef alıyor (KDSÖY - X)
Türkiye, SDG’nin kontrolünde bölgeleri hedef alıyor (KDSÖY - X)
TT

Türkiye SDG'ye yönelik operasyonlarını artırmaya devam ederken Suriye'nin doğusuna takviye birlikler gönderdi

Türkiye, SDG’nin kontrolünde bölgeleri hedef alıyor (KDSÖY - X)
Türkiye, SDG’nin kontrolünde bölgeleri hedef alıyor (KDSÖY - X)

Suriye'nin kuzeyindeki Rakka ilinin kuzeyindeki üslerine askeri takviyelerde bulunan Türkiye, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kontrolü altındaki bölgelere yönelik hava saldırılarını sürdürüyor.

Türk Silahlı Kuvvetleri, cuma günü gece yarısından cumartesi sabahına kadar üç parti halinde silah ve lojistik malzeme, personel taşıyıcı ve ambulans yüklü 57'den fazla tırdan oluşan bir konvoyla askeri takviyelerde bulundu. Resulayn ve Tel Abyad'daki iki sınır kapısından giriş yapan askeri takviyeler, Rakka'nın kuzeyindeki Suluk beldesindeki ve diğer görev noktalarına dağıtıldı.

Türkiye, insansız hava araçları (İHA) ve topçu birlikleriyle geçtiğimiz çarşamba günü Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) Genel Müdürlüğü'ne yönelik PKK’nın üstlendiği terör saldırısının ardından başlattığı operasyonda, Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi'nin (KDSÖY) SDG kontrolündeki bölgelerini bombalamaya devam ediyor.

KDSÖY İç Güvenlik Güçleri (Asayiş) Medya Merkezi, Ankara'da TUSAŞ'a yapılan saldırının ardından Türkiye'nin 112'si İHA’lar ve savaş uçaklarıyla, 573'ü topçu bombardımanlarıyla olmak üzere 685 saldırı düzenlediğini açıkladı.

KDSÖY’e göre Türkiye'nin saldırıları 14'ten fazla kişinin ölümüne ve 40 kişinin yaralanmasına neden oldu. Petrol tesislerinin ve elektrik santrallerinin hedef alınması ise maddi kayıplara yol açarak insani krizi derinleştirdi.

Protestolar ve eleştiriler

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi SOHR tarafından aktarıldığına göre Suriye’nin kuzey ve doğu bölgelerinde yaşayanlar, Birleşmiş Milletlerin (BM) Kamışlı'daki karargâhı, Resulayn, Derbesiye ve Haseke kırsalındaki diğer bölgelerle Halep'in doğusundaki El Bab kırsalında yer alan Arima beldesindeki Rusya’nın kullandığı askeri üssün önünde Türkiye’nin operasyonun ve Rusya'nın bu operasyona karşı sessizliğini kınayan protesto gösterileri düzenledi.

dcfv
Türkiye, sızmaları önlemek için Suriye sınırı boyunca bir duvar inşa etti (Milli Savunma Bakanlığı)

Öte yandan Türkiye'deki muhalefet kanadı, Suriye'nin kuzeyinden gelen teröristler tarafından son dönemde gerçekleştirilen terör saldırılarının ortaya çıkardığı güvenlik zafiyetlerini eleştirdi.

Ana muhalefet partisi Cumhuriyet Halk Partisi'nin (CHP) Meclis Grup Başkanvekili Murat Emir, TUSAŞ’ı hedef alan son terör saldırısındaki güvenlik zafiyetinin, hükümetin Suriye sınırına örülen duvarın aşılmaz olduğu iddiasına rağmen, teröristlerin Suriye'den Türkiye topraklarına sızabilmelerine ilişkin soru işaretlerini yeniden gündeme getirdiğini söyledi.

Emir, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) düzenlediği basın toplantısında şunları söyledi:

“Bugün herkesin savunma sanayimizin gözbebeği dediği bir kuruma birilerinin Türkiye'ye gözdağı vermek için saldırabileceğini öngörmek için gerçekten de istihbaratçı olmaya gerek yok. Teröristler Suriye'den rahatlıkla giriyorlar çünkü sınırlarımızı kevgire döndürdüler. Biz 'sınır namustur 'dedikçe, sınırları her gelenin rahatlıkla geçebileceği bir hale getirdiler. Suriye'den Ankara'ya kadar hiçbir önleme takılmadan rahatlıkla geliyorlar.”

Emir, sınırların kontrol altına alınması ve ülke içindeki hayati, stratejik ve hassas tesislerin güvenliğinin arttırılması için bazı yasal düzenlemelere ihtiyaç duyulması halinde partisinin katkıda bulunmaya hazır olduğunu vurguladı.

TUSAŞ’a düzenlenen terör saldırısının ardından Türkiye'nin Suriye’deki operasyonlarını sürdüren Milli Savunma Bakanlığı tarafından cumartesi günü yapılan açıklamada, SDG'nin en büyük bileşeni olan Kürt Halk Koruma Birlikleri'nin (YPG) 17 üyesinin Fırat Kalkanı ve Barış Pınarı harekât bölgeleri ile Suriye'nin kuzeybatısındaki Menbiç'te etkisiz hale getirildikleri duyuruldu.

Öte yandan TSK ve Türkiye’ye yakın Suriye Milli Ordusu (SMO) gruplarının SDG ve Suriye rejimi güçlerinin bulunduğu bölgelerdeki yerleşim yerlerini topçularla bombalamasına yanıt olarak Azez ve Cerablus şehirlerinin yanı sıra Halep kırsalındaki Fırat Kalkanı harekat bölgesinde yer alan El Bab şehri Kürt güçlerinin ve Suriye rejimi güçleri tarafından topçularla bombalandı.

dverbt
Türkiye, çarşamba gününden bu yana SDG’nin Suriye'nin kuzeyinde ve doğusunda yer alan mevzilerini bombalıyor (X)

SOHR, SDG'ye bağlı Menbiç Askeri Konseyi güçlerinin, Türkiye'nin Halep kırsalındaki bölgelere yönelik kara ve hava saldırıları devam ederken, SDG’nin kontrol bölgelerini Fırat Kalkanı harekat bölgesine bağlayan Ummu Calud ve Avn ed-Dadat sınır kapılarını tedbir amaçlı kapattığını bildirdi.

Halep'in doğusundaki El Bab şehrinde Fırat Kalkanı birlikleri ile Suriye güçlerinin bölgelerini birbirine bağlayan Halep-Lazkiye Uluslararası Karayolu’nun (M4) Ebu ez-Zindeyn sınır kapısını toprak yığınlarıyla kapatan bir grup gösterici, kamyonların ve araçların El Bab'a geçişini engelledi.

Bu durum, Suriye muhalefetine bağlı Suriye Geçici Hükümeti Savunma Bakanlığı’nın Lübnan'dan ve kontrolündeki Suriye bölgelerinden gelen sivillerin geçişi için sınır kapısını açma kararı almasına yol açtı.

Türkiye ile Rusya arasında Ankara-Şam normalleştirilmesine yönelik uzlaşı çerçevesinde Türkiye yanlısı muhalif grupların sınır kapısını açma girişimleri, bölge sakinleri ve SMO bünyesindeki bazı gruplar tarafından protesto edildi.



Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
TT

Netanyahu ‘ateşkes’ müzakerelerine rağmen neden İsrail ordusundan Gazze'yi işgal planı yapmasını istiyor?

Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)
Netanyahu, Kabinet toplatısına başkanlık ederken (Arşiv - DPA)

Hamas Hareketi ve İsrail’den müzakereciler Katar’ın başkenti Doha'da Gazze'de ateşkes konusunda dolaylı müzakerelere başlamaya hazırlanırken, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ordusundan Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını istedi.

Netanyahu'nun adamları, cumartesi akşamı savaşı yönetmek için yapılan güvenlik toplantılarında yaşananları sızdırdılar. Toplantıda şiddetli tartışmalar, bağırışmalar ve masaya vurmalar yaşandığını söylediler. Ayrıca Başbakan’ın Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'e Gazze'yi işgal etmek için bir plan hazırlamasını ve ateşkesin ilan edilmesi muhtemel görünen Washington ziyaretinden döndükten sonra kendisine sunması talimatı verdiğini aktardılar.

İsrailli analistler bu sızıntının amacına ilişkin farklı görüşlere sahipler. Bazıları, bunun sadece ‘Hamas liderliğine Doha turunda önerileri kabul etmesi için son anda baskı yapmayı amaçladığını’ bazıları ise Netanyahu'nun ‘hükümetin kendisine Gazze'yi işgal etmesi ve Filistinlilere karşı şiddetli operasyonlarının dozunu artırması için baskı uyguladığını sızdıran ordu kademesine öfkesini göstermeyi amaçladığını’ söylediler.

Üçüncü bir analist grubu ise bu gidişatın ‘hükümetin ateşkesi reddetme tutumunun gerçeğini’ yansıttığı görüşündeydi.

Birden fazla sebep

Ancak tüm bu nedenlerin bir araya gelmesi Netanyahu'nun Zamir'den taleplerinin arkasında yatan neden gibi görünüyor. Netanyahu, Hamas'a baskı uygulayarak kalıcı ateşkes şartından vazgeçmesinin yanı sıra (Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ve Maliye Bakanı Bezalel Smotrich’in temsil ettiği) Dini Siyonizm akımının hükümetten çekilmemesi için işgal ve sürgün tehdidini masada tutmak ve böylece sağcı tabanını memnun etmek istiyor.

Jfkfjf
İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Kudüs'ün eski kentinde dolaşıyor (Arşiv - Reuters)

Son olarak Netanyahu, ordunun kendini savunma konumunda kalmasını istiyor ve başarısızlıkla suçlanmaktan korkuyor. Ayrıca, ABD Başkanı Donald Trump’a da Netanyahu’nun kendisi gibi ‘sadece güç yoluyla barış istediği’ mesajını veriyor.

Toplantıda neler oldu?

Toplantı, ateşkes anlaşmasına varılamaması durumunda askeri planların görüşülmesi üzerineydi. İsrail merkezli televizyon kanalı Kanal 12'nin haberine göre toplantı, İsrail ordusunun ‘Gideon'un Arabaları Operasyonu’nun hedeflerine ulaşmaya yaklaştığını açıklamasının ardından, ‘savaşın, rehineleri kurtarma ve Hamas'ı hezimete uğratma hedeflerini gerçekleştirmek amacıyla siyasi düzeyde sunacağı çeşitli olasılıkların ve planların ortaya çıkmasının ardından gerçekleşti.

Kanal 12, toplantıda Başbakan Netanyahu ile Genelkurmay Başkanı Zamir arasında sert bir tartışma yaşandığını, bakanlar Ben Gvir ve Smotrich'in ise başbakanı desteklediğini bildirdi.

Ben Gvir ve Smotrich'in Genelkurmay Başkanı'nı siyasi düzeydeki tavsiyeleri uygulamamakla suçladığını aktaran Kanal 12, Genelkurmay Başkanı'nın ise “Gazze'de oyalanacak zaman yok... Sözlerinize dikkat edin. Savaşlarda askerler ölüyor” şeklinde yanıt verdiğini kaydetti.

Toplantı sırasında Netanyahu'nun sesini yükselterek masaya yumruğunu vurduğunu ve Gazze halkı için geniş çaplı bir tahliye planı hazırlanarak onların Gazze'nin güneyine yerleştirilmesini talep ettiğini iddia eden Kanal 12’ye göre Netanyahu, “Taviz vermeyeceğim. Hamas hiçbir koşulda Gazze'de kalmayacak” dedi.

Kanal 12 ayrıca Genelkurmay Başkanı Zamir’in İsrail'in Gazze halkı üzerinde kontrolünü sürdürmesine karşı çıktığını ve kontrolün kaybedileceği konusunda uyardığını bildirdi.

İsrail Genelkurmay Başkanı toplantıda, “Askeri yönetim mi istiyorsunuz? İki milyon aç ve aşağılanmış insanı kim yönetecek?” diye sordu. Bunun üzerine Netanyahu yüksek sesle “Ordu ve İsrail Devleti” yanıtını verdi ve ardından “Askeri yönetim istemiyorum, ancak Hamas'ı hiçbir şekilde kabul etmeyeceğim” diye ekledi.

Zamir, Netanyahu'nun sözlerine “Bunu konuşmalıyız, bu konuda anlaşamadık. Aç ve öfkeli insanları kontrol etmek, kontrolün kaybedilmesine ve ordunun saldırıya uğramasına yol açabilir” diye yanıt verdi. Zamir ayrıca, bu planın İsrail ekonomisi ve toplumu üzerinde muazzam etkileri olacağını ve düzenli ve yedek kuvvetlerin konuşlandırılması açısından büyük kaynaklar gerektireceğini belirtti.

Netanyahu, toplantı sırasında Zamir'den, ABD Başkanı Donald Trump ile Gazze ve İran konusunda görüşmeler yapmak üzere Washington'a gittikten sonra geri dönene kadar Gazze Şeridi için tahliye planı hazırlamasını istedi. Netanyahu, hafta sonuna kadar Washington'da kalacak.

Zafer pozu arayışı

İsrail ordusu Gazze'deki operasyonlarını korkunç bir şekilde yoğunlaştırdı. Çünkü savaşı güçlü bir zafer pozuyla bitirmek istiyor.

Şimdiye kadar onun Lübnan, Suriye ve İran cephelerinde ‘başarılı’, ancak Gazze cephesinde ‘başarısız’ olduğu yönünde bir tablo ortaya çıktı. Savaşın Hamas'a ağır darbeler indirilmeden sona ermesini hayal edemeyen İsrail ordusu, Gazze'de şimdiye kadar elde ettiği başarıların hükümet tarafından siyasi kazanca dönüştürülmesi için yeterli olduğuna inanıyor.

Netanyahu’nun öfkesinin sebebi de tam olarak bu eğilim. Çünkü bu durum topu kendi sahasına atıyor. Oysa sorumluluğu başkalarına yükleme konusunda gerçek bir usta olan Netanyahu 7 Ekim 2023’ten bu yana görevden aldığı çoğu komutan ve güvenlik yetkilisiyle de aynısını yapmıştı.

Hem Netanyahu hem de Zamir, Hamas'ın İsrail askerlerinin hayatına kasteden operasyonlarını sürdürmesinden dolayı bir miktar hayal kırıklığı yaşıyor. Halbuki Hamas büyük suikastlara uğramış, kalesi olan Gazze ile halkı katliama ve yıkıma maruz kalmıştı.

Kcjfj
Gazze'de yaralanan bir İsrail askerini taşıyan İsrail Hava Kuvvetleri askerleri, Ocak 2024 (AFP)

Ancak Genelkurmay Başkanı Zamir, Gazze'deki başarısızlıkları diğer cephelerdeki kazanımlarla telafi etmenin mümkün olduğunu düşünüyor. Savaşı bu aşamada sona erdirmeyi tercih eden Zamir, “Gazze'de kalmak bir kumar ve dünyanın en güçlü orduları bile işgalci örgütlerle savaşamaz” diyor.

Bununla birlikte Zamir, farklı bir görüşe sahip olsa bile siyasi liderliğin emirlerine uymaya hazır olduğunu söyledi.

Sızıntılar öfkeye neden oldu

Ancak sorun şu ki, Netanyahu'nun hükümetteki arkadaşları, sadece Ben-Gvir ve Smotrich değil, Likud Partisi’nden milletvekilleri ve bakanlar da Netanyahu'nun açıklamalarıyla yetinmiyor ve bunları Beyaz Saray'da olacakları örtbas etme girişimi olarak görüyorlar.

Bu yüzden pazar günü Zamir ve Netanyahu'yu eşit şekilde eleştiren açıklamalarda bulunan Smotrich, “Kabinet’ten sızdırılan bilgiler, devletin güvenliğini tehdit eden kabul edilemez bir durumdur ve buna bir son verilmeli” ifadelerini kullandı.

Jgjfj
Netanyahu ve Smotrich Kabinet toplantılarından birinde (Reuters)

İsrail Maliye Bakanı Smotrich, eleştşirilerini şöyle sürdürdü:

“Gerçek şu ki tüm cephelerdeki büyük başarılara rağmen, insani yardımların Hamas'a ulaşmasını engellemek konusunda Genelkurmay Başkanı görevini yerine getirmiyor ve siyasi liderliği Hamas'a yardım ulaştırmaya zorluyor. Bu yardımlar savaş sırasında düşmanın lojistik tedarikine dönüşüyor. Tüm saygımla, eleştirilerim aynı zamanda savaşın sürdüğü aylar boyunca siyasi düzeyde alınan kararları uygulamaya koyamayan ve ordunun üst düzey komutanlarına dayatamayan Başbakan’a da yöneliktir. Bu kararlar, Hamas'ı ortadan kaldırmak ve rehineleri geri almaktı.”