Hizbullah İsrail'e karşı dengesini yeniden kazanmaya mı başlıyor?

İranlı “uzmanlar” sahayla yeniden bağlantı kurduktan ve savaşçıları değiştirdikten sonra çatışmaları yönetiyorlar

İsrail'in Beyrut'un güney banliyölerindeki binaları hedef aldığı yerin yakınlarında duran bir Hizbullah bayrağı (AFP)
İsrail'in Beyrut'un güney banliyölerindeki binaları hedef aldığı yerin yakınlarında duran bir Hizbullah bayrağı (AFP)
TT

Hizbullah İsrail'e karşı dengesini yeniden kazanmaya mı başlıyor?

İsrail'in Beyrut'un güney banliyölerindeki binaları hedef aldığı yerin yakınlarında duran bir Hizbullah bayrağı (AFP)
İsrail'in Beyrut'un güney banliyölerindeki binaları hedef aldığı yerin yakınlarında duran bir Hizbullah bayrağı (AFP)

Şii İkilisi’ne (Hizbullah-Emel Hareketi) yakınlığıyla bilinen Lübnanlı bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada Hizbullah'ın Lübnan'ın güneyindeki çatışmalarının İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) uzmanları tarafından yönetildiğini açıkladı. Ancak İranlı unsurların çatışmalarda yer almadığını söyledi.

Kaynak, Lübnan'da savaşmak üzere İranlı gönüllülerin bulunduğuna dair Batı medyasında yer alan haberlerle ilgili bir soruya, “Bu konuda söylenenlerin hiçbir dayanağı yok” yanıtını verdi.

Kaynak sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu doğru olsa, çatışmada sadece Şii İkilisi’nden savaşçıların öldürülmüş olması mümkün olabilir mi? Bu doğru olsa bazıları sadece Hizbullah'ın faaliyetlerini araştıran ve güneydeki savaşların ilerleyişini takip eden, büyük ülkelerden çok sayıda istihbarat servisinin bulunduğu bir ülkede herhangi bir İranlının ölümü gizlenebilir mi?”

Ancak ‘Hizbullah’ın üst düzey askeri komutanlarıyla birlikte savaşların yürütülmesini denetleyen’ DMO ‘uzmanlarının’ sahadaki varlığını kabul eden kaynak, “Hizbullah Genel Sekreteri Hasan Nasrallah, Yürütme Konseyi Başkanı Haşim Safiyuddin ve İslami Direniş'in diğer üst düzey komutanları İsrail tarafından suikasta uğradıklarında yanlarındayken ölen uzmanların isimlerini saklamıyoruz” ifadelerini kullandı.

rev
İsrail'in Merciyun Bölgesi’ni hedef alan hava saldırıları sonrası yükselen dumanlar (Reuters)

Kaynak, “İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 1701 sayılı kararının uygulanmasına yönelik koşullarını dayatmak amacıyla, Litani Nehri’nin güneyine ve kuzeyine doğru uzantısını silah zoruyla kontrol etmesine, güneyi nüfusundan arındırmasına ve yakılmış bir toprağa dönüştürmesine olanak tanıyan bir oldu-bitti dayatmak için İsrail'in kuzeyine bakan cephe hattı boyunca köyleri ve kasabaları yıkmaya ve buldozerlerle yerle bir etmeye devam ettiği sürece son söz her şeyden önce sahada olmaya devam edecek” diyerek çatışmalara siyasi çözüm şansının azaldığını ima etti.

Şarku’l Avsat’a konuşan kaynak, “Hizbullah, İsrail'le savaşının genel gidişatına ilişkin bir değerlendirme yaptı. Komuta kademesi, savaşta taraflar arasında dengesizliğe yol açan hataların üstesinden gelmeyi başardı. Geçtiğimiz haftanın son günlerinde İsrail ordusuna daha eşi ve benzeri görülmemiş kayıplar verdirme konusunda ilerleme kaydederek sahadaki dengesini yeniden kazanmaya başladı” diye konuştu.

Kaynak, şunları söyledi:

“Hizbullah ayrıca merkezi operasyon odası ile İsrail'le cephe hattında konuşlanmış grupları arasındaki iletişim eksikliğinden kaynaklanan dengesizliği de düzeltti. Cephe hattında konuşlanan grupların çoğunu Rıdvan Gücü’nden birimlerle değiştirerek savaşın ilk haftalarındaki insani kayıpları en aza indirmek için arka hatlardaki konumlarını güçlendirdi.”

Gelişmiş füze silahları

Hizbullah’ın komuta kademesinin, savaşçılarına çeşitli gelişmiş füze silahları sağladığını ve böylece bu hatlardaki gelişmiş silahlarla donatılmış grupların, Litani Nehri'ne bakan bölgelerin eteklerinde bulunan stratejik noktaları işgal etmek için girdiklerinde İsrail’in komando birlikleriyle çatışmak için doğru zamanda müdahale edebileceklerini vurgulayan kaynak, Hizbullah’ın çatışmanın gidişatını değerlendirirken boşlukları tespit ettiğini ve bunlara çözümler bulduğunu, böylece İsrail'le karşı karşıya gelebileceğini ve güneyin derinliklerine doğru ilerleyişini durdurabileceğini söyledi.

vrfb
İsrail’in Sur şehrine düzenlediği saldırıda yaralanan bir adamı enkazdan çıkaran kurtarma görevlileri (AFP)

Grupların yeniden konuşlandırılmasına, arka hatlar boyunca güncellenmiş noktalarda yeniden konuşlandırılmalarının eşlik ettiğini belirten kaynak, uyuyan hücrelerin, Lübnan sınırıyla doğrudan temas halinde bulunan İsrail yerleşimlerinin çoğunu hedef almasına izin verecek şekilde güçlendirildiğine dikkati çekerek “Bu da (israil’in) sınır köylerini ve belfelerini buldozerlerle yerle bir etmesinin, Direniş Hareketi’ni ateş altında tutan mevzilerini boşaltması için baskı oluşturmadığı anlamına geliyor” dedi.

Uyuyan hücrelerin harekete geçirilmesi

Uyuyan hücrelerin saflarını yeniden düzenlediğini söyleyen kaynak, “Şimdi ateş güçlerini koruyor, İsrailli komandolarla karşılaşmak ve güneyin derinliklerine nüfuz etmelerini önlemek için gelişmiş pusular kuruyor ve el yapımı patlayıcılar yerleştiriyorlar. Bununla birlikte sınırdaki köylerin ve kasabaların ön hatlarına hücumlarını hafifletmek ve el-Adeyse, et-Tayyibe, Merkaba ve Rab Selasin beldelerinin üst kesimlerindeki Saluki ve Hacir vadilerine bakan tepeleri ve yükseklikleri kontrol altına almalarını engellemek için oralara konuşlanıyorlar” diye konuştu.

Geçtiğimiz haftanın son günlerinde Hizbullah ile İsrail arasındaki çatışmaların, caydırıcılık dengesi durumuna ulaşılmasına yol açacak şekilde arttığını vurgulayan kaynak, İsrail ordusundaki kayıp sayısının artmasının da bunu teyit ettiğini söyledi. Kaynak, Hizbullah gruplarının ‘kolayca aşılamayacak savunmalarla güçlendirildiğini, özellikle de bazılarının ağır kalibreli bombalarla imha edilmesine rağmen hala ayakta olan tünellerin açık olduğunu’ söyledi.

İsrail'in Litani Nehri'nin kuzeyindeki güney kasabalarına yönelik yıkımını Beyrut'un güney banliyölerine ve tüm ilçeleriyle Bekaa'ya kadar genişletmeyi planladığını düşünen kaynak, İsrail’in nüfusunun çoğunluğunu Şiilerin oluşturduğu şehirleri hedef alarak, Hizbullah'a BMGK’nın 1701 sayılı kararın uygulanmasına ilişkin koşullarını kabul etmesi için baskı yapmayı amaçladığını, ancak bunu kendi yöntemleriyle gerçekleştirdiğini belirtti.

“Şiilerin sahip olduğu imkanların vurulması”

İsrail, ticari ve sanayi kuruluşlarını ve nüfusunun çoğunluğunu Şiilerin oluşturduğu büyük şehirlerin büyük bölümünü tahrip ederek ısrarla ekonomik altyapıyı hedef aldığını ve bu durumun durum Nebatiye, Sur, güney banliyöleri ve Baalbek için de geçerli olduğunu belirten kaynak, bunun, İsrail'in Şiilerin ekonomisini vurma ve kontrol edilemez çatışmalar yaratacak şekilde ev sahipleriyle yerinden edilenleri karşı karşıya getirmek için karma bölgelere göçü en üst düzeye çıkarma planı bağlamında gerçekleştiğini söyledi.

vfeb
İsrail’in Lübnan'ın güneyindeki Haret Sayda'ya düzenlediği hava saldırısının gerçekleştiği yerin yakınlarında duran iki Lübnan askeri (AFP)

Dolayısıyla güneydeki savaş sahnenin merkezinde yer almaya devam ederken İsrail ile Lübnan arasında arabulucu konumundaki ABD Başkanı Joe Biden'ın Kıdemli Danışmanı Amos Hochstein, önceki ziyaretlerinin aksine, ateşkese vararak ve orduyu, silahların Lübnan devletine münhasır olması şartı temelinde BMGK’nın 1701 sayılı kararının tüm hükümleriyle uygulanmasına hazırlanmak üzere konuşlandırarak savaşı sona erdirmenin yolunun açık olduğu iyimserliğiyle Tel Aviv'den Beyrut'a gelmediği sürece son sözü sahanın söyleyeceği açık.

Kaynak, son olarak “İsrail'le caydırıcılık dengesini yeniden kurduktan sonra Hizbullah'ın sahada ne kadar dayanabileceğini test etmeye başlayan bu savaş, Lübnan'daki tüm etkileri ve yansımalarıyla olduğu gibi mi devam edecek?” şeklinde konuştu.



ABD’den Gazze'de 28 günlük ateşkes ve esir takası anlaşması teklifi

İsrail güçlerinin Kamal Advan Hastanesi çevresindeki bölgeden çekilmesinin ardından Filistinliler hasarı inceliyor (Reuters)
İsrail güçlerinin Kamal Advan Hastanesi çevresindeki bölgeden çekilmesinin ardından Filistinliler hasarı inceliyor (Reuters)
TT

ABD’den Gazze'de 28 günlük ateşkes ve esir takası anlaşması teklifi

İsrail güçlerinin Kamal Advan Hastanesi çevresindeki bölgeden çekilmesinin ardından Filistinliler hasarı inceliyor (Reuters)
İsrail güçlerinin Kamal Advan Hastanesi çevresindeki bölgeden çekilmesinin ardından Filistinliler hasarı inceliyor (Reuters)

ABD merkezli haber sitesi Axios'un İsrailli üç yetkiliye dayandırdığı habere göre ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns, Gazze Şeridi’nde 28 günlük ateşkes, Hamas'ın elindeki sekiz kadar rehine ile İsrail'in elindeki onlarca Filistinli mahkumun takas edilmesi teklifinde bulundu.

Axios, Burns'ün pazar günü İsrailli ve Katarlı mevkidaşlarıyla yaptığı görüşmede bu teklifi ele aldığını aktardı.

Netanyahu: Gazze'de ateşkes teklifi bana ulaşmadı

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, dün yaptığı açıklamada, İsrail ile Hamas arasında Gazze Şeridi’nde devam eden savaşta rehinelerin serbest bırakılmasını da içeren iki günlük ateşkes teklifinin kendisine ulaşmadığını söyledi.

Likud Partisinin grup toplantısında konuşan Netanhyahu, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin pazar günü açıkladığı teklife atıfla, İsrail'in ‘Gazze'de 48 saatlik ateşkes karşılığında dört rehinenin serbest bırakılması yönünde bir teklif almadığını’ belirtti. Netanhyahu, eğer böyle bir teklif yapılmış olsaydı, bunu hemen kabul edeceğini söyledi.

cdwevr
Kudüs'teki İsrail Başbakanlık konutu yakınlarında rehinelerin serbest bırakılmasını talep eden bir protesto (AFP)

Filistin topraklarında Hamas'a ve Lübnan'da Hizbullah'a karşı savaş devam ederken, İsrail dün, Katar'da bir araya gelen müzakerecilerle Gazze Şeridi’nde tutulan rehinelerin serbest bırakılmasına ilişkin bir anlaşma taslağı üzerinde görüştüklerini açıkladı.

İsrail Başbakanlık Ofisinden yapılan açıklamaya göre Mossad şefi David Barnea’nın CIA direktörü Burns ve Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani ile ‘yeni bir anlaşma taslağını’ görüşmek üzere bir araya geldiği belirtildi.

Açıklamada, önümüzdeki günlerde arabulucular ve Hamas arasında müzakerelerin uygulanma imkanının ve bir anlaşma arayışının devamını görüşmek üzere toplantıların sürdürüleceği kaydedildi. Görüşmeleri yakından takip eden bir kaynağa göre önceki önerileri içeren ve aynı zamanda önemli zorlukları ve bölgedeki son olayları dikkate alan yeni bir birleşik çerçeve müzakere edildi.

Müzakere ekibinin bir üyesi istifa etti

Hamas rehineleri için İsrail müzakere ekibinin bir üyesi olan Oren Setter’in istifa ettiğini açıkladı. Şarku’l Avsat’ın İsrail Kamu Yayın Kuruluşu KAN’dan aktardığına göre Setter, ‘görüşmelerdeki çıkmaz’ nedeniyle istifa ettiğini bildirdi.

İsrail ordusundan yapılan açıklamada, ordunun esir takası ve ateşkes anlaşmasına varmayı amaçlayan Kayıp Kişiler ve Esirler Kurumu'nun başkan yardımcısı olarak görev yapan Setter'in esirlerin serbest bırakılması çabalarını ilerletmek için yorulmadan çalıştığı belirtildi.

ABD’den sivillerin aç bırakılmasına itiraz

ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de insani yardımların ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmadığı belirtildi. Bakanlık Sözcüsü Matthew Miller, Washington'ın sivillerin aç bırakılmasını kabul etmediğini söyledi.

Miller, açıklamasında:

“Cibaliye’deki insanların almaları gereken gıda, su ve ilacı alamadıklarını tahmin ediyoruz. Bu durumun değiştiğini görmek istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Miller, Washington'ın kuşatma, sivillerin aç bırakılması ya da Gazze'nin kuzeyinin bölgenin geri kalanından tecrit edilmesi yönündeki her türlü çabayı açıkça reddedeceğini vurguladı.

Anlaşma için bir fırsat

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Miller, ABD'nin ‘Gazze'deki savaşı durduracak anlaşmaya varmak için bir fırsat olduğuna inandığını’ belirterek, “Biz de bu fırsatın peşinden gideceğiz” dedi.

csdvf
Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiye'de bulunan Kemal Advan Hastanesi önünde duran BM logolu araç (AFP)

Hamas'ın yeni bir lider seçme sürecinde olduğunu hatırlatan Miller, önümüzdeki haftalarda alınacak sonuçların, ateşkes müzakerelerine yönelik tutumlarında bir değişiklik olup olmayacağını belirleyeceğine işaret ederek, “Yeni liderin kendi durum değerlendirmelerine ya da değişen gerçeklere dayanarak yeni bir tutum sergileyip sergilemeyeceğini bilmiyoruz. Fakat anlaşmaya varmak için bir fırsat olduğuna inanıyoruz ve bunun peşinde olacağız” ifadelerini kullandı.

100 bin Filistinlinin mahsur kaldığı bildiriliyor

Filistin Sivil Savunma Müdürlüğü'ne göre İsrail tankları Gazze'nin kuzeyindeki iki beldeye ve bir mülteci kampına girerek yaklaşık 100 bin sivilin dış dünya ile iletişimini kesti. İsrail ordusu operasyonların yeniden toparlanan Hamas üyelerini ortadan kaldırmayı amaçladığı açıklamasında bulundu.

İsrail ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, Cibaliye Mülteci Kampı’ndaki Kemal Advan Hastanesi’ne düzenlenen baskında, Hamas üyesi olduğundan şüphelenilen yaklaşık 100 kişinin tutukladığı belirtildi. Hamas ve sağlık görevlileri ise hastanede silahlı unsur bulunduğu iddialarını reddettiler.

Gazze Sağlık Bakanlığı, dün İsrail'in hava saldırıları ve bombardımanlarında 13'ü harap haldeki kıyı şeridinin kuzeyinde olmak üzere, en az 19 kişinin öldüğünü açıkladı.

Gazze'deki Sivil Savunma Müdürlüğü, Cebaliye, Beyt Lahiye ve Beyt Hanun'da yaklaşık 100 bin kişinin tıbbi ve gıda malzemelerinden mahsur kaldığını bildirdi. Bu sayı bağımsız olarak doğrulanamadı.

Sivil Savunma Müdürlüğü, İsrail'in bir yılı aşkın bir süredir devam eden savaşın başlarında Hamas güçlerini ortadan kaldırdığı Gazze'nin kuzeyine yönelik üç haftadır süren saldırısı nedeniyle faaliyetlerin kesintiye uğradığını duyurdu.