Savaş sonrası Gazze'nin geleceği: Fetih ve Hamas sonunda anlaştı mı?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)
TT

Savaş sonrası Gazze'nin geleceği: Fetih ve Hamas sonunda anlaştı mı?

İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda öldürülenlerin sayısı 45 bini bulurken, yaralı sayısı da 105 bini geçti (AFP)

Filistin Ulusal Yönetimi ve Hamas'ın, Gazze'de savaş sonrası ortak komite kurulması için anlaşmaya vardığı bildiriliyor. 

Haber sitesi New Arab'a konuşan ve kimliğinin gizli tutulmasını isteyen bir Hamas yetkilisi, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas hükümetiyle Mısır'ın başkenti Kahire'de pazar günü görüşme yapıldığını belirtiyor. 

Görüşmelerde, savaş sonrası dönemde Gazze'nin yönetimi için ortak sivil komite kurulmasına yönelik "büyük ilerleme" kaydedildiği aktarılıyor. Yetkili, sadece "prosedürel işlemlerin" tamamlanması gerektiğini, bunlarla ilgili Hamas ve Abbas'ın partisi Fetih arasında anlaşmazlık yaşanmayacağını ifade ediyor.

Kurulacak komiteyle ilgili taslak belgelere göre, Batı Şeria ve Gazze'nin tek bir siyasi yapı altında toplanması öngörülüyor. Komitenin sağlık, ekonomi, tarım ve altyapı alanlarında denetimi sağlaması hedefleniyor. 

Diğer yandan İsrail'in böyle bir komiteyi kabul etmesi zor görünüyor. Tel Aviv yönetimi savaş sonrası Gazze'nin yönetiminde Hamas'ın yer almasına ilişkin senaryolara defalarca karşı çıkmıştı.

Hamas ve Fetih, Çin'in arabuluculuğuyla 21-22 Temmuz'da görüşme yapmıştı. Toplantılara Fetih ve Hamas'ın yanı sıra İslami Cihat, Filistin Halk Kurtuluş Cephesi ve Filistin Kurtuluş Demokratik Cephesi'nin de aralarında bulunduğu 14 örgüt katılmıştı. Ulusal birliğin sağlanması ve geçici uzlaşı hükümeti kurma amacıyla mutabakata varan taraflar Pekin Deklarasyonu'nu imzalamıştı. Hamas ve Fetih'i bir araya getiren Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, bunu "Tarihi bir an" diye nitelemişti. 

Gazze Şeridi, 1996-2006'da Filistin Ulusal Yönetimi'ne bağlıydı. Ancak Hamas, 2006'da yapılan seçimlerde, Fetih'i geçerek 132 sandalyeli mecliste 74 koltuk kazanmış, Fetih ise 45 sandalyede kalmıştı. Daha sonra taraflar arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle 2007'de Gazze'de patlak veren çatışmalarda, Hamas bölgenin kontrolünü ele geçirmişti.

Taraflar, Filistin'in bağımsızlığına dair izlenecek stratejilerde derin görüş ayrılığı yaşıyor. Fetih, bağımsız Filistin devleti için İsrail'le müzakere yolunu tercih ederken, Hamas ise silahlı direnişi destekliyor ve İsrail'i tanımıyor. 

Diğer yandan İsrail'in Gazze'de kurduğu üsler, askerlerin bölgede kalıcı olabileceğine dair endişe uyandırıyor. Amerikan gazetesi New York Times'ın (NYT) analizinde, İsrail ordusunun Gazze'de tampon bölge oluşturmak için son üç ayda yaklaşık 600 binayı yıktığı bildiriliyor. Bunlar yerine iletişim kuleleri ve savunma amaçlı üsler kurulduğu belirtiliyor. 

Askeri yapılanmaların, Gazze Şeridi'nin orta kesiminden geçen ve bölgenin kuzeyiyle güneyini ayıran Netzarim Koridoru'nu genişlettiği ifade ediliyor. NYT, koridor boyunca en az 20 karargah inşa edildiğini aktarıyor. 

İsrail ordusundan emekli Tuğgeneral Amir Avivi, üst düzey askeri yetkililerin Gazze'den "çekilmeyi veya ayrılmayı bir seçenek olarak görmediğine" dikkat çekiyor. 

İsrail Tarım Bakanı Avi Dichter de geçen hafta yaptığı açıklamada ordunun "Gazze'de uzun süre kalacağını" söylemişti. 

Ancak İsrail Ordu Sözcüsü Yarbay Nadav Shoshani, Netzarim Koridoru'ndaki askeri yapılanmaların geçici olduğunu öne sürerek, "Orada inşa ettiğimiz her şeyi bir günde kaldırabiliriz" diyor.

Independent Türkçe, Times of Israel, Cradle, New York Times, Arab News



Katarlı bir heyet, Suriye'de DEAŞ tarafından öldürülen Amerikalıların kalıntılarını aramaya başladı

Suriye'nin Deyrizor kırsalındaki Amerikan askerleri (Arşiv- Şarku'l Avsat)
Suriye'nin Deyrizor kırsalındaki Amerikan askerleri (Arşiv- Şarku'l Avsat)
TT

Katarlı bir heyet, Suriye'de DEAŞ tarafından öldürülen Amerikalıların kalıntılarını aramaya başladı

Suriye'nin Deyrizor kırsalındaki Amerikan askerleri (Arşiv- Şarku'l Avsat)
Suriye'nin Deyrizor kırsalındaki Amerikan askerleri (Arşiv- Şarku'l Avsat)

Bilgi sahibi iki kaynak, Katar misyonunun, 10 yıl önce Suriye'de DEAŞ tarafından öldürülen Amerikalı rehinelerin kalıntılarını aramaya başladığını ve kalıntılarını kurtarmak için uzun süredir devam eden çabaları yeniden canlandırdığını söyledi.

Gücünün zirvesinde olduğu 2014-2017 yılları arasında Suriye ve Irak'ın geniş bölgelerini kontrol eden DEAŞ, Batılı rehineler de dahil olmak üzere çok sayıda kişiyi rehin alıp başlarını keserek öldürdü. Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre cinayetlerin görüntülerini yayınladı.

Kaynaklar, Katar Uluslararası Arama ve Kurtarma Ekibi'nin çarşamba günü bir grup Amerikalı ile birlikte arama çalışmalarına başladığını söyledi. Kaynaklar, Doha'nın son birkaç yıldır Fas ve Türkiye'deki deprem bölgelerine gönderdiği ekibin şu ana kadar üç kişinin cesedini bulduğunu bildirdi.

Kaynaklardan biri, Suriye'li bir güvenlik yetkilisi, cesetlerin kimliklerinin henüz tespit edilmediğini belirtti. İkinci kaynak ise görevin ne kadar süreceği henüz belli olmadığını ifade etti.

Katar’ın misyonu, ABD Başkanı Donald Trump'ın bu hafta bölgeyi ziyarete hazırlandığı bir dönemde başladı. Bu durum, Katar'ın yakın müttefiki olan Suriye'deki yetkililerin ABD yaptırımlarını hafifletme çabalarıyla da örtüşüyor.