Uluslararası Göç Örgütü Suriye'ye büyük kitlesel geri dönüş önermiyor

Mülteci bir çocuk, Suriye'ye girmek için Cilvegözü sınır kapısında sıra bekliyor (AFP)
Mülteci bir çocuk, Suriye'ye girmek için Cilvegözü sınır kapısında sıra bekliyor (AFP)
TT

Uluslararası Göç Örgütü Suriye'ye büyük kitlesel geri dönüş önermiyor

Mülteci bir çocuk, Suriye'ye girmek için Cilvegözü sınır kapısında sıra bekliyor (AFP)
Mülteci bir çocuk, Suriye'ye girmek için Cilvegözü sınır kapısında sıra bekliyor (AFP)

Uluslararası Göç Örgütü Genel Müdürü Amy Pope dün AFP’ye yaptığı açıklamada, ülkedeki durum istikrara kavuşmadan şu anda Suriye'ye toplu geri dönüş tavsiyesinde bulunmadığını açıkladı.

Beyrut'tan konuşan Pope, "İnsanların evlerine dönme hakları var... ancak büyük ölçekli toplu geri dönüşleri önermiyoruz" dedi ve altyapının "bu tür bir akına dayanamayacağını" belirtti.

Pope, "Suriye'de yatırım olmadığı takdirde... insanları geri döndürmenin ülkeyi daha da istikrarsızlaştıracağına ve muhtemelen insanları tekrar göç etmeye itecek baskılara neden olacağını" ifade etti.

Heyet Tahrir el-Şam (HTŞ) ve müttefiki gruplar, 27 Kasım'da Suriye'nin kuzeyinden geniş çaplı bir saldırı başlatarak 8 Aralık'ta Şam'a girdiler ve yarım milyon insanın öldürüldüğü ve 6 milyon insanın ülke dışına sığındığı 13 yıllık savaşın ardından ülkeden kaçan Esed'in devrildiğini ilan ettiler.

Pope ayrıca, Esed'in devrilmesinden sonra "onbinlerce" insanın Suriye'yi terk ettiğini, "özellikle dini azınlık mensuplarının ayrıldığını duyuyoruz" dedi.

Beşşar Esed kendisini çoğunluğu Sünni olan ülkedeki azınlıkların koruyucusu olarak sunarken, onun düşüşünü memnuniyetle karşılayan pek çok ülke ve örgüt, yeni yetkililerin kendilerine nasıl davranacağını görmek için bekliyor.

Nüfusun yüzde 3'ünü oluşturduğu tahmin edilen Dürzi azınlığın üyeleriyle pazartesi günü yaptığı toplantıda konuşan HTŞ lideri, gerçek adı Ahmed el-Şera olan Abu Muhammed el-Culani, “Suriye birlik içinde kalmalı ve sosyal adaleti sağlamak için devlet ile tüm mezhepler arasında bir sosyal sözleşme yapılmalı” dedi.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Pope, muhalif grupların “çeşitli silahlı grupların koalisyonu sayesinde iktidara geldiğini” belirterek, “Aynı tür bir koalisyonla mı yönetecekler?” dedi.

Uluslararası toplumun “bu koalisyon içinde bulunan daha radikal seslerin daha açık, demokratik ve kapsayıcı bir hükümeti istikrarsızlaştırmamasını sağlamak” konusunda endişeli olduğunu belirtti.



Hamas'tan bir kaynak Şarku'l Avsat'a : Gazze'de ateşkes anlaşması çok yakında

TT

Hamas'tan bir kaynak Şarku'l Avsat'a : Gazze'de ateşkes anlaşması çok yakında

Hamas'tan bir kaynak Şarku'l Avsat'a : Gazze'de ateşkes anlaşması çok yakında

Hamas hareketinden bilgi sahibi bir kaynak Şarku'l Avsat'a, yeni bir sorun çıkmaması halinde Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının bu hafta sonunda imzalanmasının beklendiğini doğruladı.

Kaynak, "Davaların çoğu kapatıldı" dedi. "Anlaşma yakındır" Görüşmelerde en önemli konuların çözüme kavuşturulduğunu, bazı ayrıntıların ise görüşülmeye devam ettiğini belirtti.

Kaynağa göre anlaşma ilk aşamada ateşkesi ve İsrail ordusunun şehir merkezlerinden çekilmesini, ancak Gazze Şeridi'nden çekilmemesini, Netzarim ve Philadelphia eksenlerinde ise kısmen kalmasını içeriyor. Tüm kadın ve çocukların kuzey Gazze Şeridi'ne dönmesine izin verilecek ve daha sonraki ve kademeli bir aşamada erkekler, üzerinde anlaşmaya varılan bir mekanizmaya göre geri dönecek.

“Erkekleri de aşamaya dahil etmek için yoğun girişimler var ve müzakereler devam ediyor” dedi.

vfgbrhty
40'tan fazla kişinin ölümüne yol açan İsrail baskını sonrasında Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat kampındaki evinin enkazı arasında bir Filistinli kadın (EPA)

Hamas, 45 günden 60 güne kadar sürecek olan ilk aşamada, aralarında müebbet hapis cezasına çarptırılmış düzinelerce mahkûmun da bulunduğu belirsiz sayıda Filistinli mahkûm karşılığında, ölü ve diri 30 kadar İsrailli mahkûmu teslim edecek. Anlaşma Refah sınır kapısının Filistin Yönetimine devredilmesini de içeriyor, ancak bu hemen olmayacak ve Mısır'ın gözetiminde yapılacak düzenlemeler çerçevesinde gerçekleşecek.

Kaynağa göre Hamas, ilk aşamada savaşın durdurulması ve ordunun Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi koşullarından vazgeçerek büyük tavizler verdiğini düşünüyor, ancak hareketin anlaşmanın sonraki aşamalarında bu hedefe ulaşmak için garantiler aldığını vurguladı.

Kalan Hamas mahkumlarının teslimi ve savaşın durdurulması konularının ilk aşamada ele alınması bekleniyor.

İsrail ve Hamas dün önemli ilerlemeler kaydedildiğini teyit etti. Savunma Bakanı Yisrael Katz anlaşmanın “her zamankinden daha yakın” olduğunu, çünkü “geçmişte engel teşkil eden şeylerin” ortadan kalktığını söyledi.

Hamas bir açıklama yayınlayarak “bugün (Salı) Doha'da arabulucuların (Katarlı ve Mısırlı) himayesinde gerçekleşen ciddi ve olumlu görüşmeler çerçevesinde, işgalin yeni koşullar koymaktan vazgeçmesi halinde, ateşkes ve esir değişimi için bir anlaşmaya varmanın mümkün olduğunu” teyit etti.

Hamas, Lübnan Hizbullah'ının etkisiz hale getirilmesi, Suriye'de Beşşar Esed rejiminin devrilmesi ve ABD'deki değişim başta olmak üzere Ortadoğu'da meydana gelen büyük değişikliklerin ardından siyasi ve askeri liderliğinin çoğunu kaybetmesi nedeniyle kendisini karmaşık bir durumda buldu.

fgrth
Dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta gıda yardımı kuyruğu oluştu (AFP)

Hareketin gerçeklerine vakıf olan diğer kaynaklar ise Hamas'ın kabul etmesi için çok konuda ve sayıda baskı altında bulduğunu, aksi takdirde bedelinin çok ağır olacağını söyledi.

Hamas da İsrail gibi ABD Başkanı Donald Trump gelecek ay göreve başlamadan önce bir anlaşmaya varmak istiyor. Hareketin pozisyonundaki değişimi açıklayan bir Arap diplomat Times of Israel'e, Hamas'ın şu ana kadarki en zayıf pozisyonunda olduğunu belirtti ve “onlara ne kadar uzun süre beklerlerse şartların o kadar kötü olacağını söyledik” ifadelerini kullandı.