عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Hamas'tan bir kaynak Şarku'l Avsat'a : Gazze'de ateşkes anlaşması çok yakında

Bu, Mahkumların teslim edilmesini, kadın ve çocukların kuzey Gazze Şeridi'ne geri dönmesini ve Refah geçişinin Otorite'ye verilmesini içeriyor... Tam bir geri çekilmeyi içermiyor

TT
TT

Hamas'tan bir kaynak Şarku'l Avsat'a : Gazze'de ateşkes anlaşması çok yakında

Hamas'tan bir kaynak Şarku'l Avsat'a : Gazze'de ateşkes anlaşması çok yakında

Hamas hareketinden bilgi sahibi bir kaynak Şarku'l Avsat'a, yeni bir sorun çıkmaması halinde Gazze Şeridi'nde ateşkes anlaşmasının bu hafta sonunda imzalanmasının beklendiğini doğruladı.

Kaynak, "Davaların çoğu kapatıldı" dedi. "Anlaşma yakındır" Görüşmelerde en önemli konuların çözüme kavuşturulduğunu, bazı ayrıntıların ise görüşülmeye devam ettiğini belirtti.

Kaynağa göre anlaşma ilk aşamada ateşkesi ve İsrail ordusunun şehir merkezlerinden çekilmesini, ancak Gazze Şeridi'nden çekilmemesini, Netzarim ve Philadelphia eksenlerinde ise kısmen kalmasını içeriyor. Tüm kadın ve çocukların kuzey Gazze Şeridi'ne dönmesine izin verilecek ve daha sonraki ve kademeli bir aşamada erkekler, üzerinde anlaşmaya varılan bir mekanizmaya göre geri dönecek.

“Erkekleri de aşamaya dahil etmek için yoğun girişimler var ve müzakereler devam ediyor” dedi.

vfgbrhty
40'tan fazla kişinin ölümüne yol açan İsrail baskını sonrasında Gazze'nin merkezindeki Nuseyrat kampındaki evinin enkazı arasında bir Filistinli kadın (EPA)

Hamas, 45 günden 60 güne kadar sürecek olan ilk aşamada, aralarında müebbet hapis cezasına çarptırılmış düzinelerce mahkûmun da bulunduğu belirsiz sayıda Filistinli mahkûm karşılığında, ölü ve diri 30 kadar İsrailli mahkûmu teslim edecek. Anlaşma Refah sınır kapısının Filistin Yönetimine devredilmesini de içeriyor, ancak bu hemen olmayacak ve Mısır'ın gözetiminde yapılacak düzenlemeler çerçevesinde gerçekleşecek.

Kaynağa göre Hamas, ilk aşamada savaşın durdurulması ve ordunun Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesi koşullarından vazgeçerek büyük tavizler verdiğini düşünüyor, ancak hareketin anlaşmanın sonraki aşamalarında bu hedefe ulaşmak için garantiler aldığını vurguladı.

Kalan Hamas mahkumlarının teslimi ve savaşın durdurulması konularının ilk aşamada ele alınması bekleniyor.

İsrail ve Hamas dün önemli ilerlemeler kaydedildiğini teyit etti. Savunma Bakanı Yisrael Katz anlaşmanın “her zamankinden daha yakın” olduğunu, çünkü “geçmişte engel teşkil eden şeylerin” ortadan kalktığını söyledi.

Hamas bir açıklama yayınlayarak “bugün (Salı) Doha'da arabulucuların (Katarlı ve Mısırlı) himayesinde gerçekleşen ciddi ve olumlu görüşmeler çerçevesinde, işgalin yeni koşullar koymaktan vazgeçmesi halinde, ateşkes ve esir değişimi için bir anlaşmaya varmanın mümkün olduğunu” teyit etti.

Hamas, Lübnan Hizbullah'ının etkisiz hale getirilmesi, Suriye'de Beşşar Esed rejiminin devrilmesi ve ABD'deki değişim başta olmak üzere Ortadoğu'da meydana gelen büyük değişikliklerin ardından siyasi ve askeri liderliğinin çoğunu kaybetmesi nedeniyle kendisini karmaşık bir durumda buldu.

fgrth
Dün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta gıda yardımı kuyruğu oluştu (AFP)

Hareketin gerçeklerine vakıf olan diğer kaynaklar ise Hamas'ın kabul etmesi için çok konuda ve sayıda baskı altında bulduğunu, aksi takdirde bedelinin çok ağır olacağını söyledi.

Hamas da İsrail gibi ABD Başkanı Donald Trump gelecek ay göreve başlamadan önce bir anlaşmaya varmak istiyor. Hareketin pozisyonundaki değişimi açıklayan bir Arap diplomat Times of Israel'e, Hamas'ın şu ana kadarki en zayıf pozisyonunda olduğunu belirtti ve “onlara ne kadar uzun süre beklerlerse şartların o kadar kötü olacağını söyledik” ifadelerini kullandı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Lübnan'a yönelik tehlikeli baskı

İsrail hiçbir anlaşmaya uymuyor ve Lübnan şehirlerine birbiri ardına hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor (AFP)
İsrail hiçbir anlaşmaya uymuyor ve Lübnan şehirlerine birbiri ardına hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor (AFP)
TT
TT

Lübnan'a yönelik tehlikeli baskı

İsrail hiçbir anlaşmaya uymuyor ve Lübnan şehirlerine birbiri ardına hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor (AFP)
İsrail hiçbir anlaşmaya uymuyor ve Lübnan şehirlerine birbiri ardına hava saldırıları düzenlemeye devam ediyor (AFP)

Refik Huri

Hiçbir taraf savaştan girdiği gibi çıkmaz. Daha güçlü çıkanın kısmi veya toplam kazanımlarını, daha zayıf çıkanın da kısmi veya toplam zararını hesaplamaktan kaçış yoktur. Ancak Gazze'ye yönelik “destek savaşı”na tek taraflı bir kararla girişen Hizbullah, üst düzey liderlerine, kadrosuna ve silahlarına indirilen, Lübnan'ı yerle bir eden ve ülkenin güneyinde bazı bölgelerin yeniden işgal edilmesine neden olan ağır darbelerden etkilenmemiş gibi davranıyor. Her gün “İslami Direniş”in hâlâ ayakta olduğunu, düşmana karşı koymaya muktedir ve hazır olduğunu duyuruyor. İsrail'in direnişe karşı savaşında işgal ettiği toprakları geri almada bugüne kadar etkili olmayan diplomasi seçeneğiyle, İsrail'in sadece güç dilinden anladığı gerekçesiyle alay ediyor.

 

Hizbullah korkutucu gerçeğin üzerinde durmuyor, oysa güç dili İsrail'i daha fazla güç kullanmaya yöneltiyor. Diplomasi dili de “güç diplomasisi” uygulayan ve İsrail'i koruyan uluslararası tarafa karşı, barışçıl tarafın “diplomasi gücüne” oynadığı bahsin tutsağı görünüyor.

Çeşitli denklemler tehlikeli bir ikileme yol açıyor. Zira Hizbullah durumu bilmesine rağmen, işgal altındaki toprakları geri alması için meşru otoriteye baskısını artırıyor, direnişe geri dönmesini haklı çıkarmak için meşru otoritenin başarısızlığını göstermek istiyor. Ancak “destek savaşı” deneyimi, direnişi aktifleştirmenin daha fazla işgale ve yıkıma yol açtığını teyit ediyor.

ABD de Hizbullah'ın hızla silahsızlandırılması için Lübnan'a baskısını artırıyor. Ancak Hizbullah’ın her gün Lübnan halkını tehdit ettiği iç savaşa girme korkusuyla, Bakanlar Kurulu’nun sadece silahsızlandırma değil, bir takvim dahilinde silahsızlandırma kararı almasının bile son derece zor olduğunu biliyor. Güvenlik Konseyi 2006'dan beri 1701 sayılı kararı uygulayamıyor. ABD'nin Lübnan yönetimine baskı yapmaktan ve silahsızlandırma için İsrail'i güç kullanmaya itmekten başka seçeneği yok, bu da Hizbullah'ı ortadan kaldıramadan istikrar ve barışın sona ermesine yol açacaktır.

Sonuç olarak ABD, Avrupa ve Arap dünyası Hizbullah’ı silahsızlandırma ve reform konusunda ısrar ediyor, aksi takdirde Lübnan'a yeniden inşa için yardım edilmeyeceğini, yatırım olmayacağını, yardım yapılmayacağını söylüyor. Küçük ülke kırılgan bir durumda ve yoğun Amerikan baskısına, Hizbullah baskısına, mali, ekonomik ve sosyal koşulların getirdiği baskılara dayanacak durumda değil. Dahası Amerikan baskısının artması, mevcut durumun çökmesine ve yerle bir olmasına yol açabilir. Bir önceki ziyaret turundaki sert sözlerinin ardından ABD Temsilcisi Morgan Ortagus'un da artık bunu anladığı anlaşılıyor.

Şu ana kadar Lübnanlıların hayalinin gerçekleşmesi uzun gibi görünse de yol kısa. Hiç kimse, Hizbullah'ın, büyük ölçüde kendisini destekleyen çevreyi kapsayan yıkık bölgelerin yeniden inşası uğruna bile olsa, gönüllü olarak silahından vazgeçeceğini hayalinde bile olsa beklemiyor. Bunun birinci nedeni, kararın onun elinde değil, Tahran'ın elinde olmasıdır. İkincisi, İran bölgesel rolünün yaşadığı gerilemenin geçici olduğu, sadece Hizbullah, Hamas ve İslami Cihad'a silah ve para ulaştırma yolu olarak değil, stratejik bir derinlik noktası olarak kaybettiği “Suriye köprüsü”nü geri kazanmaya çalıştığı varsayımıyla hareket ediyor. Üçüncüsü, silahın mezhepsel unsurlar arasındaki siyasi dengelerde ve hatta Şii unsurun “hakimiyetinde” yerel bir siyasi rolü bulunuyor. Dördüncüsü, silah “Mehdi Ordusu”nun silahı ve Velayet-i Fakih projesi bölgedeki Şii mezhepçi unsurların “militarize edilmesi” yolundaki aşamanın bir parçasıdır. Yani silahın tek işlevi İsrail'e karşı direniş değildir, bu işlevlerinden sadece biridir.

Lübnanlıların bu açık fırsatı kaçırmaları olağandışı bir durum değildir. Daha önce de birbirleri ile savaştılar, çatıştılar ve sanki fırsatlar sonsuza kadar açıkmış gibi bütün zamanlarını tartışarak ve çekişerek geçirdiler. Bugün de otoritenin kararı açısından, mevcut açık fırsatın kendilerinden beklediğini gerçekleştirmek için gerektiği kadar acele etmedikleri görülüyor. Halbuki bu, en önemli fırsatlardan biri ve hatta siyasette son fırsat diye bir şey olmasa da son fırsattır. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre bu yalnızca Lübnan için değil, tüm bölge için bir fırsattır ve Lübnanlılardan, Arap kardeşlerinin ve uluslararası dostlarının yardımı olmadan tek başlarına çalışmaları beklenmiyor. Keza yaşanan büyük dönüşümler de önceki statükoya dönülmesini sağlayacak türden değil. Yeni yönetimin yaptığı en tehlikeli şey, reform ve değişimle ilgili temel kararlar konusunda tereddüt etmesidir; çünkü yerinde saymaya geri dönüş ülke için ölümcül olacaktır.

İran Devrim Muhafızları Komutanı'nın Lübnan, Irak ve Yemen'de direniş ekseninin güçlü ve etkin olduğunu öne sürmesi gayet doğaldır. Ancak gerçek şu ki, Lübnan'da Devrim Muhafızları bağlantılı İslami direniş dönemi sona erdi. Önünde güçlü bir bölgesel ve uluslararası duvar, arkasında ve çevresinde geniş bir iç resmi ve popüler duvar var. Yönetim de değiştirmek ve değişmek zorunda.

Shakespeare der ki, “Bekleyenler için zaman çok yavaş, korkanlar için çok hızlı, yas tutanlar için çok uzun, kutlayanlar için çok kısadır.” Bu kez zaman Lübnan'ın lehine işliyor, yeter ki bekleme süresi uzun olmasın ve sadece yüzler değişmesin.

*Bu analiz Şarkul Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.