عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Suriye’de Askeri Operasyonlar Dairesi Esed'le ilişkileri olan savaş ağalarını hedef alıyor

SOHR’dan kıyı bölgesi, Hama ve Humus'taki güvenlik operasyonlarına dair son gelişmeler

TT
TT

Suriye’de Askeri Operasyonlar Dairesi Esed'le ilişkileri olan savaş ağalarını hedef alıyor

Suriye’de Askeri Operasyonlar Dairesi Esed'le ilişkileri olan savaş ağalarını hedef alıyor

Hama Merkez Hapishanesi’nde tutulan ve devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed rejiminin düştüğü çatışmalarda Askeri Operasyonlar Dairesi güçlerine teslim olan yahut Askeri Operasyonlar Dairesi tarafından tutuklanan kişiler bugün yargılanacak. Suriye İnsan Hakları Gözlemevi’nin (SOHR) kaynaklarına dayandırdığı haberine göre bu kişiler gruplar halinde mahkeme karşısına çıkacak.

SOHR Direktörü Rami Abdurrahman, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, söz konusu kişilerin Heyet Tahrir Şam (HTŞ) tarafından kurulan geçici hükümetteki Adalet Bakanlığı'na bağlı bir yargı komitesi tarafından yargılanacağını söyledi.

SOHR'un aktardığına göre Askeri Operasyonlar Dairesi, Suriye'nin sahil bölgeleri, Hama ve Humus'ta ‘Suriye'nin evlatlarının kanıyla ticaret yapan savaş ağalarına, devrik Devlet Başkanı Esed’in eşi Esma Esed'le ilişkili kişiler ve önceki rejim döneminde insanlığa karşı suçlar ve savaş suçları işleyen eski yetkililer de dahil olmak üzere rejimin nüfuzlu liderlerine karşı’ baskınlar düzenliyor, tutuklama kampanyası yürütüyor.

Suriyelilere karşı suç işleyen subaylar, askeri personeller, Şebbahalar ve güvenlik hizmetleriyle ilişkili olan herkes de tutuklama kampanyasını hedefinde yer alıyor.

Eski rejimin çökmesi ve askeri operasyonların yoğunlaşmasıyla birlikte yüzlerce subay ve askeri personel silahlarını teslim etti. Birçoğu tutuklandı. Savaş esiri olarak muamele görecekler.

tg5hy
Şam'ın kuzeyindeki Sednaya Hapishanesi’nin ana kapısında asılı kayıp kişilerin fotoğrafları (AFP)

SOHR, Askeri Operasyonlar Dairesi’nden tutuklulara ‘uluslararası insancıl hukuk ve insan hakları hukukuna uygun olarak muamele etmesini, aileleriyle temas kurmalarını sağlamasını ve tutukluları bağımsız, tarafsız ve yasal olarak oluşturulmuş bir mahkeme karşısına çıkarmasını’ istedi. Ayrıca, ‘hüküm giymiş kişilerin mağduriyetlerinin giderilmesi için mevcut adli prosedürler ve her bir prosedür için zaman sınırları hakkında bilgi verilmesi’ talebinde bulundu.

htnyjumk
Suriye'de sivil savunma faaliyetleri yürüten Beyaz Baretliler ekipleri Şam'ın Seyyide Zeynep bölgesindeki bir ilaç deposunda kimliği belirsiz yaklaşık 20 cesede ait kalıntılar buldu (AFP)

Öte yandan Suriye Sivil Savunma Yönetim Kurulu Üyesi Ammar Selmo, Beyaz Baretliler ekiplerinin Şam'ın Seyyide Zeynep bölgesindeki bir ilaç deposunda kimliği belirsiz yaklaşık 20 cesede ait kalıntılar bulunduğunu açıkladı.

Şam'ın güneyinde yer alan Seyyide Zeynep bölgesi 2012 yılından bu yana ‘devrik Devlet Başkanı Beşşar Esed'e karşı halk ayaklanmalarının başlamasının ardından buradaki türbeyi savunmaya geldiklerini’ söyleyen Lübnan Hizbullah’ının ve İran destekli diğer grupların kalesiydi.

Fransız Haber Ajansı AFP'ye göre bölgede artık Hizbullah ve İran destekli milis gruplar tamamen ortadan kaybolurken yerlerini yerel silahlı unsurlar aldı.

Seyyide Zeynep türbesi yakınlarında AFP'ye konuşan Selmo, “Bu yerde cesetlerin, iskeletlerin ve kötü kokuların olduğuna dair bir ihbar aldık. Buradaki ceset sayısı 20’yi geçmez, ama kemikler her yere dağılmış durumda. İskeletleri toplayıp kurbanların sayısını belirlemeye çalışıyoruz” dedi.

AFP’nin olay yerine ulaşan foto muhabiri, Seyyide Zeynep türbesinin hemen yanındaki depoda gördüklerini şöyle aktardı:

İçeride küçük bir buzdolabının bulunduğu bir ilaç deposu vardı ve burada yaklaşık 10 cesedin yanı sıra yere saçılmış kafatasları ve kemikler bulundu. Yiyecek kutuları da yere saçılmıştı.

Sivil savunma ekipleri ceset kalıntılarını çıkararak kimlik belirleme işlemine başlamak üzere torbalara yerleştirdi.

Buranın bir ilaç deposu olması gerektiğini söyleyen Selmo, “Ancak depoda, kabaca iki ya da bir buçuk yıl önce ölmüş insanlara ait olduğu anlaşılan çürümüş cesetlerin ve iskeletlerin bulunduğu bir soğuk hava deposu bulduk” diye aktardı.

Üzerinde ‘Halep - Hraytan’ yazan torbalarda numaralar olduğunu söyleyen Selmo, “Bu cesetlerin kime ait olduğunu bilmiyoruz. Kimliklerini tespit etmemize yardımcı olabilecek her türlü detayı bulmaya çalışacağız” ifadelerini kullandı.

Selmo, şu an yapılabileceklerin, bu cesetlerin önce yaşlarını, daha sonra kimliklerini belirlemek amacıyla DNA testi için örnekler almak olduğunu söyledi.

AFP, bu cesetlerin neden orada olduğunu ve kimliklerini bağımsız olarak teyit etmeyi başaramadı.

Beşşar Esed, bu yüzyılın en kanlı savaşlarından birine yol açan demokrasi yanlısı protestoları 13 yılı aşkın bir süre bastırdıktan sonra, Heyet Tahri Şam (HTŞ) öncülüğündeki muhalif grupların ani saldırısının ardından 8 Aralık'ta Suriye'den kaçtı.

SOHR’un kaynakları, Askeri Operasyonlar Dairesi güçlerinin ‘halkın talepleri ve yargılananların ülkede kan dökülmesine karıştığına dair kanıtlar neticesinde suçlular hakkında soruşturma başlatılması ve ayrıca kişilerin önceki rejim döneminde kendilerine ya da aile üyelerine zarar verenlere karşı bireysel olarak intikam güdülü misillemede bulunmamaları için çeşitli bölgelerde istikrarı sağlamak’ amacıyla kampanyalar yürüttüğünü teyit ettiler.

Suriyelilerin attıkları sloganlarda ve söylemlerinde vurguladıkları gibi, Suriye devriminin temel taleplerinden biri, adaletin sağlanması. Katiller ve durumu kendi menfaatleri için kullanan suçlular da dahil olmak üzere, elleri masum insanların kanına bulanmış herkesin hesap vermesi gerekiyor.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Geçiş yönetiminin zorlukları: Bir rejim değil, bir devlet inşa etmek

Bir adam ve iki çocuk, eski Humus kentinde bağımsızlık döneminin Suriye bayrağını tasvir eden bir duvar resmi çiziyor (AFP)
Bir adam ve iki çocuk, eski Humus kentinde bağımsızlık döneminin Suriye bayrağını tasvir eden bir duvar resmi çiziyor (AFP)
TT
TT

Geçiş yönetiminin zorlukları: Bir rejim değil, bir devlet inşa etmek

Bir adam ve iki çocuk, eski Humus kentinde bağımsızlık döneminin Suriye bayrağını tasvir eden bir duvar resmi çiziyor (AFP)
Bir adam ve iki çocuk, eski Humus kentinde bağımsızlık döneminin Suriye bayrağını tasvir eden bir duvar resmi çiziyor (AFP)

Refik Huri

Başlangıçlar ile sonların birleşmesinden kaçış yok; 2015 sonbaharı bir Rus askeri operasyonu ile Beşşar Esed ve rejimini iki hafta içinde çöküşten kurtarmanın başlangıcıydı. 2024 kışı ise insani gerekçelerle Moskova'ya iltica eden Esed’in sonuydu. Her iki durumda da, Rusya ve İran'ın askeri korumasına güvenerek, şiddet ve baskıya dayanan iktidarını tekelinde tutmaya devam etmek için çözümsüzlüğe oynayarak, sorumlu davranma sınavını geçemedi.

Hesabı zor ve ağır olsa da, Beyaz Saray'dan, Avrupa saraylarından, Suriye ve Arap sokaklarından kendisinden hesap sorulmasına yönelik çağrılar yapılsa da, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Esed'e karşı herhangi bir eyleme izin vermesine imkan yok. Bugün asıl sınavda olanlar, rejimi deviren “devrim liderleri” ve onların Türk, Avrupalı ​​ve Amerikalı destekçileridir. ABD, Başkan Joe Biden’ın deyimiyle rejimin devrilmesini Suriye için tarihi bir fırsat olarak görüyor.  Sınavın ana konusu Suriyelilerin geleceğine yönelik kalıcı bir düzenleme yolunda bir geçiş hükümetinin kurulmasıdır. Asıl tehlikeyse, DEAŞ ile mücadelede gevşeklik ve çok sayıda silahlı örgüt arasında kanlı çatışmaların yeniden başlamasıdır. Çünkü rejimin yıkılması en büyük ödüldür ama asıl denge ödülden sonra sağlanmalıdır. Biden yönetiminin geçiş aşamasının inşasında bu örgütlerle birlikte çalışmaya hazırlanması kolay ancak Washington, Ankara, BM, Avrupa ve Arap başkentlerinin bu örgütlerin ne düşündüğünü ve açıklanmayan hesaplarını garanti etmeleri zordur.

Her halükarda mesele, devrilmiş ve suçlu bir rejimin yerine başka bir rejimin kurulması değildir. Örneklerini gördüğümüz bu rejimler halklar için ölümcüldür ve hepsi, yönetim sorunlarını ve her türlü itirazı ve tartışmayı ünlü “Kimse yok, sorun yok” sözüyle özetleyen Stalin'in yaptıklarını taklit etmektedir.

Onlarca yıl süren siyasi çölleşmenin ardından Suriye'nin ihtiyacı olan şey siyasetin geri dönüşüdür. Tarihsel misyon bir rejim değil, bir devlet inşa etmektir. İktidar değişimine saygı duyan demokratik bir sistem içinde kurumlar devleti, hak ve hukuk devleti ve vatandaşlar devleti kurmaktır. Aristoteles 2000 yıldan fazla bir süre önce “devletin bir grup inanan değil, bir grup rasyonel, özgür vatandaş olduğunu” söylememiş miydi? Bütün dertlerimizin sebebi askeri diktatörlükler ve köktendinci rejimler değil mi? Herkes denemeye zaman olmadığını biliyor ve devletin içini boşaltan, vatandaşı ezen bir rejim ile halkına ve onun ekonomik, sosyal, kültürel ve kalkınma çıkarlarına göre uyarlanmış bir devlet arasındaki seçimin örnekleri açık ve nettir. Geçiş dönemi yönetimi, özellikle Doğu Avrupa, Latin Amerika ve Afrika'da diktatörlük kabusundan özgürlük rüyasına ilk geçiş yapan birçok ülke göz önüne alındığında yeni bir deneyim değil.

Şimdi soru şu; savaşmayan ve stratejik silahları İsrail tarafından imha edilen ordunun durumu ne olacak? Bilhassa şimdi Suriye'nin artık bir ordusu olmadığı ve silahlı grupların da bir ordu olmadığı dikkate alındığında, ordunun seçilen üyelerinin yeni aşamada bir rolü olacak mı?

Önümüzde bilgisiz Paul Bremer'in Irak'ta orduyu dağıttığı ve ülkeyi kaosa ve türeyen milis gruplara bıraktığı bir deneyim var. Devlete en çok ihtiyaç duyan ülkeler listesi varsa, başında Suriye ve Lübnan yer almaktadır. Azınlığın çoğunluğu idare etmekte ısrar etmesi, devlet kurma fikrine girişmeyi bile engellediği için Suriye, devlet kurma aşamasında bile değildi. Dahası Suriye'de, mezhepçi kışkırtmaya katkıda bulunan iktidar uygulamaları ve yıllar süren savaşlara ek olarak, hem küçük bir azınlık grubu hem de çoğunluğu birlikte yöneten ve onları totaliter bir yönetici hizmetinde çalıştıran bir rejim vardı.

Bir ulus-devlet kurmadığı takdirde yaşayamayacak olan Lübnan ise, toplumsal dokusuna yönelik manipülasyonlara, mezhepçi ve dini çatışmaların kışkırtılmasına maruz kaldı. Zayıf, sahte hükümetleri ve başkanlıkları vitrin gibi kullanan 30 yıllık güçlü Suriye yönetimi sırasında çok bedel ödedi. Dahası zayıf kişiler, doğaları gereği, ucuz mevkiler ve kazançlar elde etmek için güçlü Suriyeli vasiye yaltaklanmayı seçtiler. Kamufle etmek için rejimin başının “biri totaliter diğeri sözde demokratik” iki rejimi yönettiği söylenen, dar ve sert bir yönetim altında Suriye ve Lübnan halklarının yaşadığı psikolojik yıkımın boyutunu kimse bilmiyor.

Amy Zieckart, “Amerikan Gücünün Çöküşü” başlıklı makalesinde şöyle der: “Bilgi güçtür ve ABD iki unsuru olan bilgiyi kaybediyor. Bunlar inovasyon ve diğerlerini geride bırakma yeteneğidir. Ülkelerin gücü artık ordulara ve toprakları genişletmeye değil, eğitim ve teknolojiye dayanıyor.” Baskıya, sindirmeye, çölleşmeye ve bilgisizliğe değil, toplumun yeteneklerine ve yapay zekaya dayanan bir güç inşa etmenin zamanı geldi.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.