Şam: Eski rejim unsurlarının statüsünü belirleyecek merkezler çalışmalarına başladıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5093829-%C5%9Fam-eski-rejim-unsurlar%C4%B1n%C4%B1n-stat%C3%BCs%C3%BCn%C3%BC-belirleyecek-merkezler-%C3%A7al%C4%B1%C5%9Fmalar%C4%B1na
Şam: Eski rejim unsurlarının statüsünü belirleyecek merkezler çalışmalarına başladı
Beşşar Esed rejiminin güvenlik güçlerinin eski bir üyesi Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) mensuplarına silahını teslim ediyor. (Reuters) Şam: Şarku’l Avsat
Askeri Operasyonlar Dairesi tarafından başkent Şam'da ordu, polis ve güvenlik birimlerinden eski Suriye rejimi personelinin statüsünü belirlemek üzere açılan merkezler, bugün çalışmalarına başladıktan saatler sonra yoğun bir katılıma sahne oldu.
Askeri Operasyonlar Dairesi'nin biri başkentin doğusundaki el-Mezraa'da, diğeri de el-Mizze'de olmak üzere açtığı iki merkeze, bazıları silah taşıyan yüzlerce ordu ve güvenlik personeli teslim olmak için akın etti.
Merkezdeki bir yetkili, “Merkezin işi, eski rejim subayları ve askeri personelin statüsünü belirlemek, tüm verilerini almak ve saldırıya uğramalarını önlemek için onlara bir yerleşim kartı vermekle sınırlı” dedi.
Şarku’l Avsat’ın Alman haber ajansı DPA’dan aktardığına göre yetkili, “Tüm polis ve askeri kurumlardan rejim üyelerinin statülerini düzenlemek için çalışıyoruz. Onlara verilen kart, müdahaleye maruz kalmadan hareket etmelerine izin veriyor. Burada tüm isimler üzerinde çalışılıyor” ifadelerini kullandı.
Diğer yandan İbrahim Halit isimli bir vatandaş şunları söyledi: “Bugün buraya yerleşim kartı almak için geldim. Göçmenlik ve Pasaport Dairesi'nde şoför olarak çalışıyordum. İşimize geri dönmek istiyoruz. Bakmakla yükümlü olduğum bir ailem var. İşe geri çağrılma sürecinin uzamasından korkuyoruz... İşimize geri dönemezsek ülkedeki zor ekonomik koşullarda nasıl yaşayabilir ve ailelerimize nasıl destek olabiliriz?”
Eski Suriye rejim ordusu mensupları Şam'da statülerini belirlemek üzere bir merkezde kayıt yaptırmak için sıra bekliyor. (AP)
İyad Muhammed, “Zorunlu askerlik görevini ifa ediyordum. Bu tüm Suriyeliler için geçerli. Bu yüzden bugün bir uzlaşma sağlamak ve eskiden geçimimi sağladığım işime geri dönmek için merkeze geldim” dedi.
Trafik polisi Abdullah Hasan ise “İşimize geri dönmek istiyoruz. Dönmezsek nasıl yaşayacağız? Biz trafik polisiyiz ve 20 yılı aşkın hizmetim boyunca silah taşımadım” şeklinde konuştu.
Askeri Operasyonlar Dairesi kaynakları, ‘polis memurlarının inceleneceğini ve Suriye halkına karşı suç işlediği kanıtlanmayanların işlerine geri döneceğini’ açıkladı.
Askeri Operasyonlar Dairesi dün başkent Şam’da rejim personeli için statü merkezlerinin açıldığını duyurdu.
Resmi Telegram kanalından yapılan açıklamada, ‘tüm eski rejim unsurlarının bugünden itibaren yerleşim işlemlerini tamamlamak ve geçici kartlarını almak üzere Şam'daki el-Mizze Askere Alma Birimi ve el-Mezraa'daki Baas Partisi binasında bulunan merkezleri ziyaret etmeleri’ çağrısında bulunuldu.
Askeri Operasyonlar Dairesi, Halep, Hama, Humus, Tartus ve Deyrizor vilayetlerinde de eski rejimin askeri ve güvenlik personelinin statülerinin belirlenmesi için merkezler açtı.
Tahran Şam'daki yeni yönetimle ilişkileri derhal kurmak istiyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5094012-tahran-%C5%9Famdaki-yeni-y%C3%B6netimle-ili%C5%9Fkileri-derhal-kurmak-istiyor
Tahran Şam'daki yeni yönetimle ilişkileri derhal kurmak istiyor
Ortada İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve sağında DMO Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami (Mehr)
Suriye’de Beşşar Esed rejiminin çöküşünün ardından Şam'daki ani güç kaybının şokunu yaşayan İran yönetimi, Suriye’nin yeni liderlerinin nezdinde nüfuzunun bir kısmını yeniden kazanmaya çalışıyor. İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, ekonomik kriz ve ülkesinin nükleer programıyla ilgili gerilim başta olmak üzere birçok iç ve dış sorunla karşı karşıya. İngiltere merkezli The Guardian gazetesine göre İranlı yetkilileri en çok endişelendiren, Esed'in devrilmesinin ardından Suriye'de silahlı muhalif gruplar lehine yaşanan ani nüfuz kaybı.
Tahran kısa vadede Şam'ın yeni yöneticilerinin nezdinde nüfuzunu yeniden kazanmaya çalışırken İranlı diplomatlar, Esed'le yakın ilişki içinde olmadıklarını vurguladılar. Esed'in uzlaşmayı reddetmesi onları hayal kırıklığına uğratmıştı.
İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi kısa bir süre önce verdiği bir röportajda “Uzun zaman önce Suriye'de yönetimin iktidarda kalmaya devam etmesinin zor olacağı sonucuna vardık. Hükümet yetkililerinin muhalefetin iktidarı paylaşmasına izin verme konusunda esneklik göstermesi bekleniyordu, ancak bu gerçekleşmedi. Tahran her zaman Suriye muhalefetiyle doğrudan temas halinde oldu. Şam’a 2011 yılından bu yana terörizmle bağlantısı olmayan muhalif gruplarla siyasi görüşmelere başlaması gerektiğini telkin ediyoruz” ifadelerini kullandı.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü yaptığı açıklamada, İran'ın 2012 yılında Suriye'ye Esed'in isteği üzerine ve sadece DEAŞ'ın yenilgiye uğratılmasına yardımcı olmak için girdiğini savundu. Sözcü açıklamasında, “Suriye’deki varlığımız danışmanlık düzeyindeydi. Suriye'de hiçbir zaman belirli bir grubu ya da bireyi savunmak için bulunmadık. Bizim için en önemlisi Suriye'nin toprak bütünlüğünün ve istikrarının korunmasına yardımcı olmaktı” ifadelerini kullandı. Ancak bu açıklamalar Şam'da pek karşılık bulmadı. İran, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) lideri Ahmed eş-Şera tarafından eleştirilen birkaç ülkeden biri olmaya devam ediyor.
Kısa süreli balayı
İranlı birçok yetkili Türkiye'nin şu an Suriye'de elde ettiği kazanımların kısa ömürlü olabileceğini ve Ankara'nın çıkarlarının HTŞ liderliğindeki hükümetle farklılaşmaya başlayacağını iddia ediyor. İran'ın önde gelen dini otoritelerinden Ayetullah Nasır Mekarim Şirazi, “Suriye meselesini umutla takip etmek zorundayız. Bu durumun devam etmeyeceğini biliyoruz, çünkü Suriye'deki mevcut yöneticiler birbirleriyle birlik içinde kalmayacaklar” değerlendirmesinde bulundu. İran’ın katı muhafazakâr çizgideki gazetesi Civan ise “Suriye'deki mevcut balayı dönemi, grupların çeşitliliği, ekonomik sorunlar, güvensizlik ve aktörlerin çeşitliliği nedeniyle sona erecek” öngörüsünde bulundu.
Türkiye ve İran cumhurbaşkanları Suriye'deki durumu görüşmek üzere G8 Zirvesi çerçevesinde Kahire'de bir araya geldi (Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı)
İran, yetkililerin yaptığı açıklamalarla, Esed rejiminin çöküşünden ABD’yi ve İsrail'i sorumlu tutsa da Ankara'nın rolüne öfke duyduğu çok açık. İran’ın Dini Lideri Ali Hamaney, Esed rejiminin düşüşünün ardından yaptığı konuşmada ‘Suriye’ye komşu bir ülkenin, olayların şekillenmesinde açıkça rol oynadığını ve şimdi de bunu yapmaya devam ettiğini’ söyledi.
Fars Haber Ajansı, HTŞ lideri Ahmed eş-Şera’yı Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve ABD Başkanı Joe Biden ile müttefik gösteren bir poster yayınladı. İran Dış İlişkiler Stratejik Konseyi de HTŞ'nin uzun süre Türkiye'nin müttefiki olarak kalıp kalmayacağını sorguladı.
Fars Haber Ajansı’nın haberinde şu ifadeler yer aldı:
“Her ne kadar Türkiye kısa vadede Beşşar Esed rejiminin düşmesinin başlıca kazananlarından biri olsa da HTŞ, istikrarlı bir hükümet kurmaya çalışsa bile Ankara asla Suriye'de kendisiyle müttefik bir hükümeti iktidara getiremez. Bu imkansız. Bu durum, orta vadede Suriye ile 830 kilometrelik bir sınırı paylaşan Türkiye için büyük bir tehdit haline gelecek.”
Türkiye'ye güvenmek
İran’ın eski Cumhurbaşkanı Hasan Ruhan ise yaptığı değerlendirmede, Suriye ve Türkiye için kasvetli bir gelecek öngördü. Ruhani, değerlendirmesinde “Son haftalarda Suriye'nin tüm askeri kabiliyetleri İsrail tarafından yok edildi ve ne yazık ki silahlı gruplar ve Türkiye, İsrail'e uygun şekilde karşılık vermedi. Suriye ordusunu yeniden inşa etmek yıllar sürecek” ifadelerini kullandı.
Türkiye sınırında Ayn el-Arab’a bakan noktada teyakkuzda bir Türk topçusu (Türk basını)
İran'ın eski Londra Büyükelçisi Muhsin Baharvend, Şam’daki yeni hükümetin Türkiye'ye aşırı bağımlı hale gelebileceğini söyledi.
Baharvend, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Eğer Suriye'deki merkezi hükümet, otoritesini ve egemenliğini askeri müdahaleyle ve Türkiye’nin de aralarında bulunduğu yabancı ülkelerden yardım alarak güçlendirmeye çalışırsa Suriye ya da Suriye'nin büyük bir bölümü, Türkiye tarafından kontrol edilecek ve Türkiye ağır insani ve ekonomik maliyetlere katlanacağı bir bataklığa girecek.”
Türkiye ile HTŞ arasında, özellikle de Suriyeli Kürtlerin ülkenin kuzeydoğusunda özerklik talepleriyle nasıl başa çıkılacağı konusunda gerilim yaşanacağını öngören Baharvend, “Türkiye destekli Suriye Mülli Ordusu (SMO), Türkiye'nin kuzey sınırında Kürt nüfusun yoğun olduğu bir Suriye beldesi olan Ayn el-Arab'ta (Kobani) Kürtlerin ağırlıkta olduğu ana omurgasını YPG’nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) karşı bir saldırı başlatmaya hazır” diye ekledi.
Öte yandan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, geçtiğimiz çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Şam’da yeni bir yönetim var ve bence bu artık öncelikle onları ilgilendirir. Eğer bu konuyu doğru düzgün ele alırlarsa bizim müdahale etmemize gerek kalmaz” dedi.
Daha geniş anlamda, Suriye'deki değişim İran'ın dış politikasını bir an önce yeniden gözden geçirmesini gerektiriyor. Bu gözden geçirme, 'direniş ekseni' olarak adlandırılan yapının zayıflamasının İran'ın bölgede daha iyi ilişkiler kurarak nükleer bir devlet olmasını gerektirip gerektirmediği üzerinde yoğunlaşıyor. İranlı yetkililer yıllardır, ‘İran'ın savunmasının kendi sınırları dışında başlaması gerektiğini’ söylüyor. Ancak bazı Batılı diplomatlar, bu maliyetli stratejinin artık büyük ölçüde geçerliliğini yitirdiğini ve İran'ın Suriye'deki geri çekilişini nasıl açıklayacağının, bu stratejinin yerini neyin alacağını belirlemede çok önemli olacağını savunuyor.
Eski Suriye rejim ordusu mensupları Şam'da statülerini belirlemek üzere bir merkezde kayıt yaptırmak için sıra bekliyor. (AP)
