UNIFIL: İsrail'in Güney Lübnan'da yerleşim alanlarını yıkmaya devam etmesinden endişe duyuyoruz

Lübnan'ın güneyindeki el-Hıyam kasabasında bir UNIFIL askeri aracı (AFP)
Lübnan'ın güneyindeki el-Hıyam kasabasında bir UNIFIL askeri aracı (AFP)
TT

UNIFIL: İsrail'in Güney Lübnan'da yerleşim alanlarını yıkmaya devam etmesinden endişe duyuyoruz

Lübnan'ın güneyindeki el-Hıyam kasabasında bir UNIFIL askeri aracı (AFP)
Lübnan'ın güneyindeki el-Hıyam kasabasında bir UNIFIL askeri aracı (AFP)

Güney Lübnan'da faaliyet gösteren Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü (UNIFIL) bugün yaptığı açıklamada, “Düşmanlıkların durdurulmasını tehdit eden her türlü eylem sona ermelidir” dedi.

Şarku’l Avsat’ın DPA'dan aktardığı habere göre UNIFIL'den yapılan açıklamada, “UNIFIL, İsrail ordusunu zamanında çekilmeye, Lübnan Silahlı Kuvvetleri’ni Güney Lübnan'da konuşlandırmaya ve barışa giden kapsamlı bir yol olarak 1701 sayılı kararı tam olarak uygulamaya çağırmaya devam ediyor” denildi.

Açıklamanın devamında, “İsrail ordusunun Lübnan'ın güneyindeki yerleşim alanlarını, tarım arazilerini ve yolları tahrip etmeye devam etmesinden endişe duyulmaktadır ve bu durum 1701 sayılı kararın ihlalini teşkil etmektedir. UNIFIL, Lübnan Silahlı Kuvvetleri ile yakın iş birliği içinde çalışmakta olup, güneye asker toplama ve yeniden konuşlanma çabalarını hızlandırmaktadır” ifadeleri yer aldı.

UNIFIL, misyonun, ‘Litani Nehri'nin güneyindeki bölgenin Lübnan hükümeti ve UNIFIL'e ait olanlar dışında herhangi bir silahlı personel, varlık veya silahtan arındırılmasının sağlanması ve Mavi Hat'a saygı gösterilmesi’ de dâhil olmak üzere, yükümlülüklerini yerine getirmeleri ve ilerlemenin izlenmesi konusunda her iki ülkeyi destekleme rolünü oynamaya hazır olduğunu yineledi.

Lübnan'daki ateşkes 27 Kasım'da şafak vakti yürürlüğe girdi. Ancak İsrail yürürlüğe girdiği günden bu yana anlaşmayı her gün ihlal ediyor.



Golan Tepeleri'ndeki "Hayaletler Çarkı" hakkındaki güçlü teoriye darbe

Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
TT

Golan Tepeleri'ndeki "Hayaletler Çarkı" hakkındaki güçlü teoriye darbe

Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)

Ortadoğu'nun en büyük megalit yapılarından Rujm el-Hiri'nin gözlemevi olarak kullanılmadığı ortaya çıktı. 

Golan Tepeleri'ndeki en az 5 bin yıllık Rujm el-Hiri, Hayaletler Çarkı diye de biliniyor. 

1968'de keşfedilen labirent benzeri yapının merkezinde yığılmış kayalar yer alıyor. Bunun etrafıysa bazalt taşlardan çok sayıda eşmerkezli çemberle çevrili. 

150 metre çapındaki bu devasa yapının inşa amacı uzun zamandır tartışılıyor. Bilim insanları, Hayaletler Çarkı'nın savunma kalesi veya önemli birinin mezarı olabileceği gibi teoriler öne sürüyor. 

Ancak "Doğu'nun Stonehenge'i" diye anılan yapının gözlemevi olduğu fikri diğerlerine kıyasla çok daha baskındı.

1998 tarihli bir çalışmada Rujm el-Hiri'nin, gündönümleri, ekinokslar, Sirius yıldızı ve diğer gökcisimlerinin konumuna göre hizalandığının bulunması bu teoriyi destekliyordu. 

Ancak İsrail'deki Tel Aviv ve Negev Ben-Gurion üniversitelerinden araştırmacılar bu teoriye büyük bir darbe vurdu.

Bulguları hakemli dergi Remote Sensing'de yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, Rujm el-Hiri'nin yer aldığı bölgedeki tektonik faaliyetlerin geçmişini inceledi. Araştırmacılar manyetik alanın kaya ve toprakta bıraktığı izleri de analiz etti.

Bilim insanları tektonik faaliyetler sonucu yapının yönünün zaman içinde değiştiği sonucuna vardı. Ekip makalede şöyle yazıyor:

Analizler, Rujm el-Hiri'nin bulunduğu alanın saat yönünün tersine döndüğünü ve ilk konumundan onlarca metre kaydığını ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, duvarların ve girişlerin yönünün MÖ 4000-2000 dönemiyle aynı olmadığını ve bu nedenle yapının, gökcisimlerine göre hizalanmadığını söylüyor:

Rujm el-Hiri'nin bir gözlemevi olması muhtemel değil.

Araştırmacılar yapının inşaatının MÖ 4500'lerde başlamış olabileceğini fakat çeşitli bölümlerin MÖ 3600 ila 2300'de yeniden inşa edildiğini düşünüyor. Ayrıca sonraki yüzyıllarda da birkaç değişiklik yapılmış olması muhtemel.

Rujm el-Hiri'nin tam olarak hangi amaçla yapıldığının belirlenmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Yapının içinde çok az tarihi eser bulunması bilim insanlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan biri.

Diğer yandan araştırmacılar bölgede pek çok şeyin keşfedilmeyi beklediğini düşünüyor. 

Independent Türkçe, Science Alert, IFLScience, Remote Sensing