Suriye'nin yeni yetkilileri Humus şehri ve Suriye sahilindeki Alevi mahallelerinde eski rejim hücrelerine yönelik operasyonlarını sürdürürken, Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) dün Suriye'nin kuzeyindeki Münbiç bölgesinde Türkiye destekli gruplarla Kürtlerin öncülüğündeki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında şiddetli çatışmaların yaşandığını bildirdi.
İngiltere merkezli SOHR, Münbiç çevresindeki çatışmalarda Türkiye yanlısı grupların en az 28 üyesinin öldürüldüğünü açıkladı. SOHR ayrıca, Türk ordusunun SDG tarafından kontrol edilen bölgeleri şiddetli bir şekilde bombaladığını da belirtti.
Türkiye yanlısı güçlerin Münbiç'in güney ve doğusundaki birkaç köye geniş çaplı saldırı başlattığını belirten SDG, günlerdir Fırat Nehri üzerinde bulunan Tişrin Barajı çevresindeki bölgeyi kontrol etmeye çalışan saldırganları püskürtmeyi başardığını vurguladı.
Münbiç’teki çatışmalarda öldürülen ve Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı'da perşembe günü defnedilen iki Kürt milisin cenaze töreninden (AFP)
Türkiye, SDG'nin belkemiğini oluşturan YPG’nin, terör örgütü PKK’nın Suriye kolu olduğunu iddia ederek bölgeden çıkarılmasını istiyor.
Bu arada, Humus'ta Alevilerin çoğunlukta olduğu mahallelerde eski rejim unsurlarının aranmasına yönelik operasyonlar sırasında tansiyon yükselip Suriye kıyılarında yankı bulurken, Tartus vilayetinde dini mezhepleri ve sosyal grupları temsil eden yaklaşık elli sivil toplum temsilcisi, eski Devlet Başkanı Beşşar Esed rejiminin devrilmesinin ardından ülkede iktidarı ele geçiren Askeri Operasyonlar Dairesi'nden siyasi temsilcilerle bir araya geldi. Dört saat süren toplantı boyunca katılımcılar, eski rejime sadık olanların çoğunlukta olduğu kıyı bölgelerinin endişelerini açık bir şekilde dile getirdiler. Toplantıda, Suriye'deki durum, uluslararası durum, güncel gelişmeler ve bunların Suriye gerçekliği üzerindeki etkilerine ilişkin siyasi bir brifingin ardından, genel olarak Suriye'de ve özel olarak Suriye kıyılarında iç barış ve toplumsal uyum konularına odaklanıldı.
Humus'ta tarama operasyonları yapan güvenlik güçleri (AP)
Basın oturumunun moderatörü Lara Ayzuki Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, İstikrar Destek Birimi (s.s.u) tarafından düzenlenen oturuma katılanların, Askeri Operasyonlar Dairesi’nden siyasi temsilcilerin yanı sıra, farklı dini mezhepler ve sosyal tabakalardan oluşan yerel toplumun geniş bir yelpazesini temsil ettiğini söyledi. Ayzuki, sivil heyetin en önemli talebinin güvenliğin tesis edilmesi olduğunu belirtti. Mevcut aşamada kaosun önlenmesi için her bölgenin kendini koruyabilmesi amacıyla yerel koruma komitelerinin etkinleştirilmesi önerisinde bulunulduğunu kaydeden Ayzuki, misillemelerin önlenmesi için gerçek garantiler verilmesi koşuluyla, aranan kişilerin teslim edilmesi konusunda istekli olduklarını ifade etti.
Humus'ta dün gerçekleşen tarama operasyonlarıda yakalanan eski rejim mensupları (AP)
Ayzuki, güvenlik eksikliği ve yollardaki kanunsuzluk durumunun birçok ebeveynin çocuklarını okullara ve üniversitelere göndermekten kaçınmasına neden olduğunu ve onları eğitimden mahrum bıraktığını söyledi. Diyalog oturumunda, eski rejimin ordusunda kendi istekleri dışında bulunan ve Askeri Operasyonlar Dairesi tarafından gözaltına alınan askerlerin serbest bırakılması çağrısında bulunuldu.
Ayzuki, sivil heyetin de her türlü suiistimale son verilmesi gerektiğini vurguladığını söyledi. Hirbet Maaze köyünde yaşananların uzun uzun müzakere edildiğini ifade eden Ayzuki, köy sakinlerinin aranan kişileri korumanın hata olduğunu kabul ettiklerini, ancak bunun operasyonlar sırasında yaşanan ihlalleri haklı çıkarmayacağını belirtti.
Tartus'ta 25 Aralık'ta güvenlik güçlerinin ‘Sednaya Hapishanesi kasabı’ olarak bilinen ve binlerce tutuklunun ölümünden sorumlu olmakla suçlanan eski rejim subayı Muhammed Kanjo Hasan'ın peşine düşmesi üzerine çatışmalar patlak verdi.
Oturumda Tartus sakinleri, yüzlerce eğitimli gencin yoksulluk nedeniyle rejimin güvenlik ve askeri aygıtlarında çalışmak zorunda kalmasından ötürü genel af talebini gündeme getirdi. Temsilciler, işsiz kalmanın olumsuz yansımalarından kaçınmak için Savunma Bakanlığı'na yeniden katılma olasılığını araştırmak istiyor. Ayzuki'ye göre yeni yönetimden bir temsilci, Askeri Operasyonlar Dairesi'nin eski rejimin suçlarına doğrudan karışanları kapsam dışında bırakacak bir genel af çıkarma niyetinde olduğunu açıkladı.
Humus'ta yeni rejimin güvenlik güçleri dün eski rejim üyelerini aramak için operasyonlar düzenlerken vatandaşlar (AP)
Ayzuki, 20-30 yaş arası gençlerin, kendilerini belli bir mezhebe değil, Suriye'ye ait gördüklerini, göç etmek istemediklerini ve Suriye'nin geleceğinde bir rol oynamayı arzuladıklarını söyleyerek, mezhepsel bir çerçeveye oturtulmaları halinde bunun nasıl gerçekleşebileceğini sordu.
İşten çıkarmalarla ilgili olarak katılımcılar, özellikle aileleri rejim tarafından öldürülenlerin yakınları olan ve Tartus vilayetinin son yıllarda tarımı kötüleşen bir tarım vilayeti olarak sistematik bir şekilde yoksullaştığını beyan eden kadınlar olmak üzere, binlerce çalışanın işten çıkarılacağına dair korkularını dile getirdiler.
Humus kentinde bir kamyonetin kasasındaki çocuklar, 3 Ocak 2025. (AP)
Perşembe akşamı ile Cuma sabahı arasında Tartus şehri, Askeri Operasyonlar Dairesi’nden grupların bulunduğu Şalihatu’l Ahlam yakınlarında işlenen bir cinayet haberiyle gerildi. Kimliği belirsiz saldırganların iki kişiyi vurduğu, birinin öldüğü ve diğerinin de yaralandığı bildirildi. SOHR, bölge sakinlerinin askeri operasyon yönetimini yürüten Heyetu Tahriru’ş-Şam'a (HTŞ) ‘istikrarsızlığa katkıda bulunan ve bölgedeki iç barışa zarar veren saldırı ve ihlallere son vermesi’ çağrısında bulunduğunu belirtti.
SOHR, maskeli silahlı kişilerin Tartus kentindeki el-Gammaka eş-Şarkiyye mahallesi sakinlerinden, ceza davalarından aranan bir kişinin kardeşini infaz ettiğini kaydetti. Olay, kurbanın Şalihatu’l Ahlam bölgesinde sahibi olduğu dağ evini ziyaret ettiği sırada meydana geldi.
Humus, Tartus ve Lazkiye vilayetlerinde Alevilerin yoğun olarak yaşadığı bölgeler, silahların yayılması ve aranan eski rejim unsurlarının mahalle ve köylere yerleşmesi nedeniyle güvensizliğe sahne oluyor ve bölgesel bir çatışmayı körükleme korkusunu arttırıyor.
Askeri Operasyonlar Dairesi, eski rejim milislerinin kalıntılarını aramak üzere perşembe günü Humus'ta başlattığı ve el-Abbasiye, es-Sebil, ez-Zehra ve el-Muhacirin mahallelerini kapsayan tarama operasyonunu dün tamamladı. Onlarca kişinin gözaltına alındığı, ancak bazılarının birkaç saat sonra serbest bırakıldığı bildirildi.
Sivil savunma personeli, 26 Aralık 2024 tarihinde Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat'ta bulunan el-Avde hastanesi yakınlarında İsrail saldırısının ardından bir televizyon yayın aracında çıkan yangını söndürüyor (Reuters)
