Mısır istihbarat şefi ile Hafter arasındaki görüşmenin arkasında ne var?

Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanı Mareşal Halife Hafter, Mısır Genel İstihbarat Servisi Başkanı Tümgeneral Hasan Reşad'ı kabul etti. (LUO Genel Komutanlığı)
Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanı Mareşal Halife Hafter, Mısır Genel İstihbarat Servisi Başkanı Tümgeneral Hasan Reşad'ı kabul etti. (LUO Genel Komutanlığı)
TT

Mısır istihbarat şefi ile Hafter arasındaki görüşmenin arkasında ne var?

Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanı Mareşal Halife Hafter, Mısır Genel İstihbarat Servisi Başkanı Tümgeneral Hasan Reşad'ı kabul etti. (LUO Genel Komutanlığı)
Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanı Mareşal Halife Hafter, Mısır Genel İstihbarat Servisi Başkanı Tümgeneral Hasan Reşad'ı kabul etti. (LUO Genel Komutanlığı)

Mısır Genel İstihbarat Servisi Başkanı Tümgeneral Hasan Reşad dün Libya'nın doğusuna sürpriz bir ziyaret gerçekleştirerek Libya Ulusal Ordusu (LUO) Başkomutanı Mareşal Halife Hafter ile bir araya geldi.

Reşad'ın göreve geldiği 16 Ekim'den bu yana ülke dışında gerçekleştirdiği ilk ziyaret olan bu tur, Birleşmiş Milletler (BM) ve Temsilciler Meclisi’nin (TM) birleşik bir hükümet kurma çabalarının yanı sıra Suriye'deki gelişmeler de dâhil olmak üzere bölgesel meselelerin ele alındığı bir dönemde gerçekleşti.

LUO Genel Komutanlığı, Genel Komutanlık Genel Sekreteri General Hayri et-Temimi tarafından yapılan kısa açıklama dışında görüşmenin içeriği hakkında bilgi vermedi. Ancak Türk akademisyen ve siyasi araştırmacı Muhannad Hafızoğlu, ziyaretin ‘büyük ölçüde Suriye'de devam eden değişimler ve bunun etkileriyle ilgili’ olduğunu düşünüyor.

Reşad, daha önce Libya'da çeşitli temaslarda bulunan ve başkent Trablus'ta yetkililerle bir araya gelen, ayrıca Mareşal Hafter'le de çeşitli görüşmeler yapan General Abbas Kâmil’in yerine istihbarat servisinin başına getirildi.

Trablus'taki Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, iletişim ve siyasi işlerden sorumlu devlet bakanı Velid el-Lafi'yi Suriye'ye göndererek yeni Suriye yönetiminin lideri Ahmed eş-Şera ile görüştürürken Bingazi'deki yetkililer bu konuda sessiz kaldı.

LUO Genel Komutanlığı tarafından dün akşam yapılan açıklamada et-Temimi, görüşmede ‘son bölgesel ve yerel gelişmelerin ele alındığını, her iki tarafın da bölgede güvenlik ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunan Libya'daki siyasi sürecin ilerletilmesine yönelik çabaların desteklenmesinin önemini vurguladığını’ söyledi.

Reşad'ın Libya'nın doğusuna yaptığı ziyareti ‘çok önemli ve büyük anlam ifade eden’ bir ziyaret olarak nitelendiren Hafızoğlu, bunu ‘Libya dosyasının önümüzdeki aylarda en önemli konu olacağının teyidi’ olarak tanımladı. Hafızoğlu, Mısır ile Libya arasında ‘büyük anlayışlar’ olduğuna dikkat çekti.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hafızoğlu, “Bölgesel gelişmeler kaçınılmaz olarak Reşad ve Hafter arasındaki tartışmalarda kendini gösterecek; bu da koordinasyon olacağı anlamına geliyor. Dolayısıyla bunun Libya içinde yeni bir sahnenin başlangıcı olduğunu düşünüyorum” değerlendirmesinde bulundu.

Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi'nin danışmanı ve güvenlik servislerinin genel koordinatörü olarak atanan Kâmil, daha önce Hafter de dâhil olmak üzere birçok Libyalı liderle Mısır'ın Libya-Libya çözüm sürecine ‘herhangi bir dış dikte ya da müdahale olmaksızın’ tam destek vermesine dayanan vizyonunu görüşmüştü.

Diğer yandan konuyla ilgili bilgi sahibi iki Mısırlı ve Arap kaynağın Şarku’l Avsat'a verdiği bilgiye göre, Kahire halen Suriye'deki gelişmeleri izliyor ve yeni yönetimin bölgesel ve uluslararası meselelere yönelik vizyonunu değerlendiriyor.

Hafızoğlu, ‘Libya'da yeni bir sahnenin başlangıcı’ olduğuna inandığı şeyle ilgili olarak şu soruyu sordu: “Değişim, Libya'daki siyasi sahneyi değiştirmek için yeşil ışık yakan ve ABD'nin onayını alan Mısır-Türkiye-Rusya mutabakatıyla mı olacak? Yoksa saha düzeyinde yeniden gerginliklere mi tanık olacağız?”

Hafızoğlu, “Bana öyle geliyor ki ilk seçenek daha olası ve siyasi ittifaklar haritası değişecek. Bence bunun nedeni çoklu pozisyonlardaki değişim ve Türkiye'nin doğu Libya'ya açık olması” dedi.

Batı basınında çıkan haberlere göre Rusya'nın bazı askeri teçhizatını Suriye'den Hafter'in etkisi altındaki doğu Libya'ya kaydırması, Hafızoğlu'nu ‘tüm Libya sahnesinde gerçekten farklı değişikliklere tanık olabileceğimizi’ düşünmeye sevk etti.

Hafızoğlu bunu, ‘Rusya'nın Suriye'de bir adım geri attığında Libya'da iki adım ileri gitmek istemesine ve bunu ancak bölgesel uzlaşı ve Libya'daki iç taraflarla yapabilecek olmasına’ bağladı.

Libya el-Ümmet Stratejik Araştırmalar Merkezi Direktörü Muhammed el-Esmer, Reşad'ın Libya ziyaretinin iki taraf arasında devam eden koordinasyonun bir devamı olduğunu söyledi. El-Esmer, “Bölgede yaşananlar ve bunun yansımaları görüşmeyi etkiliyor” dedi.

Öte yandan TM ve Devlet Yüksek Konseyi (DYK) temsilcileri Fas'ın Bouznika kentinde ülkenin yürütme otoritesinin yeniden oluşturulması konusunda anlaşmaya vararak ülkede genel seçimlerin yapılmasının önünü açtı.



Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

TT

Irak'ta bir alışveriş merkezinde çıkan yangında yaklaşık 60 kişi hayatını kaybetti

Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Irak İçişleri Bakanlığı tarafından bugün yapılan açıklamaya göre, Bağdat'ın 170 km güneydoğusundaki Vasıt vilayetinin merkezinde beş katlı bir ticaret merkezinde çıkan yangında 61 kişi hayatını kaybetti.

Irak televizyonlarında yer alan haberlere göre Kut kentindeki alışveriş merkezinde çıkan yangında yaşamını yitirenlerin sayısı 77'ye yükseldi.

Vasıt vilayetindeki yerel yetkililer daha önce kentteki bir alışveriş merkezinde gece çıkan yangında yaklaşık 50 kişinin hayatını kaybettiğini ve yaralandığını açıklamıştı.

ukılo
Irak Sivil Savunma İdaresi ekipleri, Kut yangınını söndürmeye ve mahsur kalan vatandaşları kurtarmaya çalışıyor. (INA)

Şarku’l Avsat’ın Irak Haber Ajansı’ndan (INA) aktardığına göre Vali Muhammed Cemil el-Meyyahi yaptığı açıklamada, “Vasıt vilayetindeki büyük bir ticaret merkezinde meydana gelen trajik yangında şehit olan ve yaralananların sayısı yaklaşık 50 kişiye ulaştı” ifadelerini kullandı.

3 günlük yas ilan edildi

Eyalette 3 günlük yas ilan edildiğini belirten Vali, ‘ilgili makamların yangının nedenlerini araştırmaya devam ettiğini ve ilk sonuçların 48 saat içinde açıklanacağını’ kaydetti.

Vali, “Yerel makamlar olayla ilgili olarak bina sahibi ve alışveriş merkezi hakkında yasal işlem başlattı” dedi.

Kut'taki bir AFP muhabiri, ilk raporların yangının altı katlı binanın birinci katında çıktığını ve büyüyerek son kata kadar yayıldığını gösterdiğini belirtti.

AFP muhabiri, şehirdeki bir hastanede yanmış cesetler gördüğünü, hastanenin sabah saat 4’e kadar yaralı taşıyan ambulanslarla dolu olduğunu ifade etti.

Çoğu zaman güvenlik standartlarının göz ardı edildiği ülkede son yangın dün geç saatlerde çıktı. Raporlara göre yangın, 5 katlı binada bulunan Corniche Hipermarket’in birinci katında çıktıktan sonra tüm binaya yayıldı. Yangının nedeni henüz bilinmiyor, ancak kurtulanlardan biri AFP'ye yaptığı açıklamada bir klimanın patladığını söyledi.

ıdfgbh
Yangında hayatını kaybeden kurbanların cenaze töreninden... 17 Temmuz 2025. (Reuters)

51 yaşındaki Ali Kazım, alışveriş merkezi ile kurbanların nakledildiği hastane arasında gidip geldi ve kaybolan akrabasını, eşini ve üç çocuğunu aradı. Alışveriş merkezinde, kurtarma ekipleri enkaz altında kurbanları ararken, bir ambulans da yakınlarda bekliyordu. Akrabasının cep telefonunun olayın başından beri kapalı olduğunu söyleyen Kazım, “Ailesi dünden beri ona ulaşmaya çalışıyor ama başaramıyor. Onlara ne olduğunu bilmiyoruz” dedi. AFP muhabiri olay yerinde yangının kontrol altına alındığını, ancak binanın cephesinin kül olduğunu bildirdi. İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Bu acı yangın, çoğu yoğun duman nedeniyle boğularak hayatını kaybeden 61 masum vatandaşın hayatına mal oldu. Bunların arasında kimliği bilinmeyen 14 yanmış ceset de bulunuyor” denildi.

kıloşp
Yangında hayatını kaybedenlerin cenaze törenine katılan yakınları... 17 Temmuz 2025 (Reuters)

“Kaçamadık”

INA daha sonra bir sağlıkçı kaynaktan ‘kurbanların sayısının 63 ölü ve 40 yaralı olduğunu’ aktardı. AFP’ye konuşan bir sağlıkçı kaynak, kimliği belirlenemeyen çok sayıda ceset olduğunu doğruladı. İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, sivil savunma ekiplerinin restoran ve süpermarket bulunan binada mahsur kalan ‘45'ten fazla kişiyi’ kurtardığını belirtti. AFP muhabiri, adli tıp kurumunda sevdikleri hakkında bilgi almak için bekleyen kurbanların yakınlarını gördüğünü bildirdi. Bazıları yıkılmıştı. Yerde oturan bir adamın kendine vurup bağırdığı görüldü. 50'li yaşlarında bir doktor olan Nasır el-Kureyşi, yangında 5 aile ferdini kaybettiğini söyledi. AFP’ye konuşan el-Kureyşi, “Başımıza bir felaket geldi... Evdeki elektrik kesintilerinden kaçmak için akşam yemeği yemek üzere alışveriş merkezine gittik... İkinci katta bir klima patladı, ardından yangın çıktı ve kaçamadık.”

Gevşek güvenlik kuralları

45 yaşındaki Mutaz Kerim, üç akrabasının kayıp olduğunu öğrendikten sonra gece yarısı alışveriş merkezine koştu. Saatler sonra, ikisinin cesetleri yanmış haldeyken kimliklerini tespit etti. Bunlardan biri, üç gün önce bu alışveriş merkezinde çalışmaya başlamıştı. Adli tıp kurumunun önünde, kayıp olan üçüncü akrabası hakkında bilgi almak için beklerken öfkeyle şöyle dedi: “Yangınları söndürmek için bir sistem yok.”

df bgfr
Yanmış binanın dışından bir fotoğraf... 17 Temmuz 2025 (AFP)

Son günlerde sıcaklıkların yükselmesi ile Irak'ın çeşitli bölgelerinde mağaza ve depolarda yangınlar çıktı.

Petrol kaynakları açısından zengin olan Irak'ta, özellikle inşaat ve ulaştırma sektörlerinde güvenlik kurallarına çoğu zaman uyulmuyor. Ayrıca ülke, on yıllardır süren çatışmaların sonucu olarak çökmüş bir altyapıya sahip ve bu da sık sık yangınların ve diğer ölümcül felaketlerin meydana gelmesine neden oluyor.

Eylül 2023'te, Irak'ın kuzeyindeki Kerkük’te bir düğün salonu yangını çıktı ve 134 kişi hayatını kaybetti. Yetkililer, yangının havai fişekler ve yanıcı inşaat malzemeleri nedeniyle çıktığını bildirdi.