Sudani: Suriye'deki değişimi Irak'taki siyasi sistemin değişikliğine bağlamanın bir mantığı yok

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
TT

Sudani: Suriye'deki değişimi Irak'taki siyasi sistemin değişikliğine bağlamanın bir mantığı yok

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani (Reuters)

Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani bugün yaptığı açıklamada, Suriyelilerin kendi kaderlerini tayin etmelerine izin verilmesi gerektiğini vurguladı.

Irak İslam Yüksek Konseyi eski Başkanı Muhammed Bakır el-Hekim'in ölüm yıldönümü münasebetiyle Bağdat'ta düzenlenen anma töreninde konuşan Sudani, “Suriye'deki olayların başlangıcından bu yana Irak'ı herhangi bir taraf ya da grubun yanında yer almaktan uzak tutmaya özen gösterdik” dedi.

Sudani, “Suriye'deki değişimle Irak'taki siyasi sistemin değiştirilmesi arasında bağlantı kurmaya çalışanlar var ki bu söz konusu bile olamaz. Bir yıldan uzun bir süredir bölge, etkili siyasi değişimlerle sonuçlanan önemli gelişmelere tanık oldu” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat’ın Irak Başbakanlık Medya Ofisi’nden aktardığı açıklamaya göre Sudani şunları söyledi: “Herkesi kapsayan, iktidarın barışçıl bir şekilde devredilmesini garanti eden, anayasa ve yasalar çatısı altında reform ve aksaklıkların düzeltilmesine olanak tanıyan çoğulcu demokratik bir sisteme sahibiz. Çeşitli noktalarda reform ihtiyacını kabul etmemize rağmen hiç kimsenin bize ekonomik ya da güvenlik gibi herhangi bir dosyada değişim ve reform dayatmaya hakkı yoktur.”

‘İl meclisi seçimlerinin yapılması, nüfus sayımı, ABD öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon’la ilişkilerin düzenlenmesi ve Birleşmiş Milletler (BM) misyonuyla yeni bir ilişkinin çerçevesinin çizilmesi gibi pek çok önemli yetkinin’ tamamlandığına işaret eden Sudani, “Bunlar, hükümetimizin tam egemenliğe geçiş için tüm gereklilikleri tamamlama ve Irak'ın uluslararası hareketini kısıtlayan her türlü kalıtsal kısıtlamadan kurtulma kararlılığının bir parçasıdır” dedi.

Sudani, “Geçtiğimiz aylarda Irak'ı bir savaş alanı olmaktan kurtarmak için çaba sarf ettik. Bu süreçte kardeşlerimiz ve dostlarımızla istişare ederek ve ulusal siyasi güçlerin hükümete verdiği desteği sürdürerek çaba gösterdik” ifadelerini kullandı. Sudani ülkesinin ‘Gazze halkının acılarını hafifletmeye yardım etmeye hazır olduğunu, Lübnan'da yıkıcı bir savaş yaşandığında da aynı tutumu takındıklarını’ vurguladı.

Sudani dünyayı, ‘saldırganlığı ve adaletsizliği önleyemez hale gelen yasalarını yeniden gözden geçirmeye ve Gazze Şeridi ve Lübnan'da zor koşullar altında yaşayan sivillere yardım etmek için acele etmeye’ çağırdı.



Golan Tepeleri'ndeki "Hayaletler Çarkı" hakkındaki güçlü teoriye darbe

Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
TT

Golan Tepeleri'ndeki "Hayaletler Çarkı" hakkındaki güçlü teoriye darbe

Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)
Rujm el-Hiri'nin astromik gözlemevi olarak kullanıldığı düşünülüyordu (Wikimedia Commons)

Ortadoğu'nun en büyük megalit yapılarından Rujm el-Hiri'nin gözlemevi olarak kullanılmadığı ortaya çıktı. 

Golan Tepeleri'ndeki en az 5 bin yıllık Rujm el-Hiri, Hayaletler Çarkı diye de biliniyor. 

1968'de keşfedilen labirent benzeri yapının merkezinde yığılmış kayalar yer alıyor. Bunun etrafıysa bazalt taşlardan çok sayıda eşmerkezli çemberle çevrili. 

150 metre çapındaki bu devasa yapının inşa amacı uzun zamandır tartışılıyor. Bilim insanları, Hayaletler Çarkı'nın savunma kalesi veya önemli birinin mezarı olabileceği gibi teoriler öne sürüyor. 

Ancak "Doğu'nun Stonehenge'i" diye anılan yapının gözlemevi olduğu fikri diğerlerine kıyasla çok daha baskındı.

1998 tarihli bir çalışmada Rujm el-Hiri'nin, gündönümleri, ekinokslar, Sirius yıldızı ve diğer gökcisimlerinin konumuna göre hizalandığının bulunması bu teoriyi destekliyordu. 

Ancak İsrail'deki Tel Aviv ve Negev Ben-Gurion üniversitelerinden araştırmacılar bu teoriye büyük bir darbe vurdu.

Bulguları hakemli dergi Remote Sensing'de yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, Rujm el-Hiri'nin yer aldığı bölgedeki tektonik faaliyetlerin geçmişini inceledi. Araştırmacılar manyetik alanın kaya ve toprakta bıraktığı izleri de analiz etti.

Bilim insanları tektonik faaliyetler sonucu yapının yönünün zaman içinde değiştiği sonucuna vardı. Ekip makalede şöyle yazıyor:

Analizler, Rujm el-Hiri'nin bulunduğu alanın saat yönünün tersine döndüğünü ve ilk konumundan onlarca metre kaydığını ortaya koyuyor.

Araştırmacılar, duvarların ve girişlerin yönünün MÖ 4000-2000 dönemiyle aynı olmadığını ve bu nedenle yapının, gökcisimlerine göre hizalanmadığını söylüyor:

Rujm el-Hiri'nin bir gözlemevi olması muhtemel değil.

Araştırmacılar yapının inşaatının MÖ 4500'lerde başlamış olabileceğini fakat çeşitli bölümlerin MÖ 3600 ila 2300'de yeniden inşa edildiğini düşünüyor. Ayrıca sonraki yüzyıllarda da birkaç değişiklik yapılmış olması muhtemel.

Rujm el-Hiri'nin tam olarak hangi amaçla yapıldığının belirlenmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Yapının içinde çok az tarihi eser bulunması bilim insanlarının karşılaştığı en büyük zorluklardan biri.

Diğer yandan araştırmacılar bölgede pek çok şeyin keşfedilmeyi beklediğini düşünüyor. 

Independent Türkçe, Science Alert, IFLScience, Remote Sensing