Suveyda'dan iki Dürzi grup, yeni Suriye ordusuna katılmaya hazır olduklarını açıkladı

Şam'da eski ordu askerlerinin ‘uzlaşma süreci’ için kayıt yaptırmayı beklediği Baas Partisi karargahındaki bir masanın üzerinde yer alan raporun kapağında, devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in fotoğrafı (AP)
Şam'da eski ordu askerlerinin ‘uzlaşma süreci’ için kayıt yaptırmayı beklediği Baas Partisi karargahındaki bir masanın üzerinde yer alan raporun kapağında, devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in fotoğrafı (AP)
TT

Suveyda'dan iki Dürzi grup, yeni Suriye ordusuna katılmaya hazır olduklarını açıkladı

Şam'da eski ordu askerlerinin ‘uzlaşma süreci’ için kayıt yaptırmayı beklediği Baas Partisi karargahındaki bir masanın üzerinde yer alan raporun kapağında, devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in fotoğrafı (AP)
Şam'da eski ordu askerlerinin ‘uzlaşma süreci’ için kayıt yaptırmayı beklediği Baas Partisi karargahındaki bir masanın üzerinde yer alan raporun kapağında, devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'in fotoğrafı (AP)

Suriye'nin güney vilayeti Suveyda'dan iki Dürzi grup dün, Beşşar Esed'in geçen ay iktidardan indirilmesinin ardından yeni Suriye ordusuna katılmaya hazır olduklarını açıkladı.

İki grup ortak yaptıkları açıklamada: “Bizler, Suveyda'daki en büyük iki askeri grup olan Rical el-Kerame ve Liva el-Cebel olarak, Suriye'yi korumayı amaçlayan yeni bir ulusal ordunun çekirdeğini oluşturacak askeri yapıda birleşmeye hazır olduğumuzu beyan ediyoruz” ifadelerini lullandı.

Gruplar, ‘Beşşar Esed'in ordusunda olduğu gibi, yetkililer tarafından halka baskı uygulamak için bir araç olarak kullanılan herhangi bir hizipçi ya da mezhepçi orduyu’ kategorik olarak reddettiklerini bildirdiler.

“Askeri gruplar olarak, idari ya da siyasi işlerde hiçbir niyetimiz ya da rolümüz yok” diyen gruplar, ‘insanı öncelikleri merkezine koyan katılımcı bir şekilde sivil ve siyasi çalışmaların etkinleştirilmesi’ çağrısında bulundu.

Rical el-Kerame ve Liva el-Cebel, ‘ülkede güvenlik ve emniyet sağlanana kadar kamu tesislerini koruma ve istikrarlarını sağlama’ konusundaki kararlılıklarını vurguladı.

zxscdfr
İşgal altındaki Golan Tepeleri'nin Suriye sınırına yakın Mecdel Şems bölgesinde yaşayan Dürziler, geçtiğimiz nisan ayında bayramlarını kutluyor. (AFP)

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Esed rejiminin devrilmesinden günler sonra yeni yetkililer, üç ay süreceğini söyledikleri geçiş dönemi boyunca anayasa ve parlamentonun askıya alınacağını duyurdu.

Yeni yönetim, geçiş hükümetinin başbakanını atadı ve o da kısa süre içinde bakanları ve valileri atamaya başladı.

dvfgbh
Halep'in doğusundaki Suriye Milli Ordusu (SMO) mensupları (Arşiv - AFP)

Aktivistler ve siyasetçiler, Suriye toplumunun bileşenlerini koruyacak, haklarını garanti altına alacak, seçimleri gerçekleştirecek ve Suriye'deki herkesin katılımıyla bir hükümet kuracak yeni bir Suriye anayasasının yazılması gerektiğini vurguluyor.

Suriye, Aleviler, Ermeniler, Kürtler, Şiiler, Dürziler ve Hıristiyanlar gibi geniş bir azınlık yelpazesiyle Ortadoğu'nun etnik, ırksal ve kültürel açıdan en renkli ülkelerinden biri.



İki video Suriye Adalet Bakanı'nın görevden alınması çağrılarına yol açtı

Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
TT

İki video Suriye Adalet Bakanı'nın görevden alınması çağrılarına yol açtı

Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)

İnsan hakları örgütleri, Suriye’deki yeni yönetimin Adalet Bakanı Şadi el-Veysi'nin 2015 yılında internette dolaşan iki videoda iki kadının infazı sırasında hazır bulunduğunun görülmesi üzerine Suriye'nin yeni yetkililerini soruşturma yapmaya çağırdı.

Son günlerde iki video sosyal medya kullanıcıları tarafından yaygın bir şekilde paylaşıldı. Bu videolardan birinde, silahlı adamlar fuhuş yapmakla suçlanan peçeli bir kadından sokak ortasında diz çökmesini istiyor, ardından içlerinden biri kadını başından vurarak öldürüyor.

Ölüm cezası

Diğer videoda ise silahlı bir kişi, fuhuş suçlamasıyla hakkında ölüm kararı verilen bir kadını infaz kararı okunduktan sonra başından vuruyor.

İlk videoda el-Veysi'nin olayı cep telefonuyla çektiği görülürken, ikinci videoda el-Veysi'nin infaz kararını okuması ağır eleştirilere ve görevden alınması çağrılarına yol açtı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) Direktörü Rami Abdurrahman, el-Veysi'nin söz konusu iki videoda yer aldığını doğruladı. Abdurrahman, el-Veysi'nin o dönemde, ertesi yıl El Kaide'den ayrıldığını ve adını Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) olarak değiştirdiğini açıklayan Nusra Cephesi'nin şeriat yargıcı olduğunu söyledi.

Muhalif gruplar

HTŞ, Aralık 2024'te Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yol açan muhalif saldırıya liderlik etmişti.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre  el-Veysi'nin videoda yer almasıyla ilgili sorusuna yeni Suriye yönetiminden bir kaynak ‘şu anda yorum yapılamayacağını’ söyledi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) Ortadoğu ve Kuzey Afrika araştırmacısı Hibe Zeydan, el-Veysi'nin iki kadının sahada infaz edilmesinde açıkça yer almasının ‘hesap verebilirlik ve adaletle ilgili karmaşık soruları gündeme getirdiğini’ söyledi ve ‘şeffaf ve bağımsız bir soruşturmanın kritik önemde olduğunu’ bildirdi. Zeydan, iki videonun yayınlanmasına rağmen el-Veysi'nin hükümetteki rolünün devam etmesinin ‘yönetimin adalet ve hesap verebilirlik konusundaki kararlılığı hakkında rahatsız edici bir mesaj verdiğini’ belirtti.

HTŞ ve El Kaide

HTŞ yıllar önce El Kaide ile bağlarını koparmış olsa da birçok Suriyeli, yetkililerin çeşitli Suriyeli bileşenlere ve uluslararası topluma yönelik güven verici mesajlarına rağmen, grubun bileşenleri dışlayan ve kadınların rolünü marjinalleştiren katı bir dini rejim kurma yolunda ilerlediğinden endişe ediyor.

Suriye Adalet ve Hesap Verebilirlik Merkezi (SJAC) Direktörü, el-Veysi'nin görevden alınması çağrısında bulunarak, adalet bakanı olarak atanmasını bir ‘skandal’ olarak nitelendirdi. “Bu, Suriye'deki ve ötesindeki herkese en kötü mesajı gönderiyor. Bunlar sadece iki video ve işler aslında bundan daha kötü olabilir” diyen SJAC Direktörü, benzer olayların Suriye'deki yeni yönetimin ‘gerçek bir geçiş dönemi adaleti sürecine girmekten’ kaçınmasına yol açabileceğine dair korkularını dile getirdi.

Suriyelilerin öfkesi

Beşşar Esed'in 8 Aralık 2024'te devrilmesinin ardından Şam'ı ziyaret eden uluslararası delegeler, ülkedeki siyasi sürecin kapsayıcı olmasının ve sivil haklar ile temel özgürlüklere saygı gösterilmesinin önemini yineledi.

Her iki video da sosyal medyada Suriyeliler arasında öfkeye yol açtı.

Feminist aktivist Ruveyde Kenan Facebook hesabında şunları yazdı: “Şu anda ihtiyaç duyulan şey Adalet Bakanı Şadi el-Veysi'nin görevden alınmasıdır. Çünkü kendisi Suriye'nin, Suriyelilerin ve Suriyeli kadınların geleceği için bir felakettir.”