Lübnan Genelkurmay Başkanı Avn uluslararası destek ve iç uzlaşı ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na doğru ilerliyor

Süleyman Franjiye, Genelkurmay Başkanı Avn’ın lehine cumhurbaşkanlığı adaylığından çekilirken, parlamentodaki partiler Avn’ı destekledi. Şimdi durum Şii İkilisi’nin oylarına bağlı.

Lübnan Genelkurmay Başkanı Joseph Avn (AP)
Lübnan Genelkurmay Başkanı Joseph Avn (AP)
TT

Lübnan Genelkurmay Başkanı Avn uluslararası destek ve iç uzlaşı ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na doğru ilerliyor

Lübnan Genelkurmay Başkanı Joseph Avn (AP)
Lübnan Genelkurmay Başkanı Joseph Avn (AP)

Lübnan’da cumhurbaşkanlığı adayları arasında öne çıkan Genelkurmay Başkanı Joseph Avn, uluslararası destek kazanması ve iç uzlaşı ile Cumhurbaşkanlığı Sarayı’na emin adımlarla ilerliyor. Bu gelişmenin yankıları dün bütün gün devam etti. Aralarında Avn lehine cumhurbaşkanlığı yarışından çekildiğini duyuran, Hizbullah’ın desteklediği cumhurbaşkanı adayı Süleyman Franjiye’nin de olduğu parlamentodaki çeşitli partilerden 80'den fazla milletvekili Avn'ın adaylığını destekledi.

Ancak bu oylar Avn'ın cumhurbaşkanı olarak seçilmesini yasallaştıracak anayasa değişikliği için yeterli değil. Çünkü üst düzey yetkililerin istifalarından iki yıl sonrasına kadar seçilmeleri Lübnan Anayasası’na göre yasak. Bu yüzden durum seçimi Şii İkilisi (Emel Hareketi ve Hizbullah) ve (yaklaşık 31 oya sahip) müttefiklerinin ya da (13 oya sahip) Cibran Basil liderliğindeki (Maruni Hristiyan) Özgür Yurtsever Hareket (ÖYH) oylarına bağlı. Ancak böylece anayasayı değiştirmek için gereken 86 oy sağlanmış olacak.

Aralarında Hizbullah’ın da olduğu Lübnan'daki tüm siyasi güçleri ziyaret eden Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Özel Lübnan Temsilcisi Jean-Yves Le Drian, ABD, Fransa, Suudi Arabistan, Mısır ve Katar'ı içeren Beşli Komite’nin Avn'ın cumhurbaşkanlığını ‘Lübnan için en iyi seçenek’ olarak desteklediğini söyledi.

Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre Lübnan’da Le Drian'ın da katılacağı cumhurbaşkanı seçim oturumu bugün saat 11.00'da gerçekleştirilecek ve oturuma Arap ve diğer ülkelerden büyükelçiler katılacak.

Öte yandan oldukça iyimser bir açıklamada bulunan Başbakan Necip Mikati, “Cumhurbaşkanlığı koltuğunun boş kalmasından bu yana ilk kez bugün mutluyum. Çünkü Allah'ın izniyle yarın yeni bir cumhurbaşkanımız olacak” ifadelerini kullandı.



İki video Suriye Adalet Bakanı'nın görevden alınması çağrılarına yol açtı

Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
TT

İki video Suriye Adalet Bakanı'nın görevden alınması çağrılarına yol açtı

Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)
Videolardan birinde el-Veysi olayı cep telefonuyla kaydederken görülüyor, ikinci videoda ise infaz kararını okuyor. (Getty Images)

İnsan hakları örgütleri, Suriye’deki yeni yönetimin Adalet Bakanı Şadi el-Veysi'nin 2015 yılında internette dolaşan iki videoda iki kadının infazı sırasında hazır bulunduğunun görülmesi üzerine Suriye'nin yeni yetkililerini soruşturma yapmaya çağırdı.

Son günlerde iki video sosyal medya kullanıcıları tarafından yaygın bir şekilde paylaşıldı. Bu videolardan birinde, silahlı adamlar fuhuş yapmakla suçlanan peçeli bir kadından sokak ortasında diz çökmesini istiyor, ardından içlerinden biri kadını başından vurarak öldürüyor.

Ölüm cezası

Diğer videoda ise silahlı bir kişi, fuhuş suçlamasıyla hakkında ölüm kararı verilen bir kadını infaz kararı okunduktan sonra başından vuruyor.

İlk videoda el-Veysi'nin olayı cep telefonuyla çektiği görülürken, ikinci videoda el-Veysi'nin infaz kararını okuması ağır eleştirilere ve görevden alınması çağrılarına yol açtı.

Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) Direktörü Rami Abdurrahman, el-Veysi'nin söz konusu iki videoda yer aldığını doğruladı. Abdurrahman, el-Veysi'nin o dönemde, ertesi yıl El Kaide'den ayrıldığını ve adını Heyetu Tahriru’ş-Şam (HTŞ) olarak değiştirdiğini açıklayan Nusra Cephesi'nin şeriat yargıcı olduğunu söyledi.

Muhalif gruplar

HTŞ, Aralık 2024'te Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesine yol açan muhalif saldırıya liderlik etmişti.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığı habere göre  el-Veysi'nin videoda yer almasıyla ilgili sorusuna yeni Suriye yönetiminden bir kaynak ‘şu anda yorum yapılamayacağını’ söyledi.

İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) Ortadoğu ve Kuzey Afrika araştırmacısı Hibe Zeydan, el-Veysi'nin iki kadının sahada infaz edilmesinde açıkça yer almasının ‘hesap verebilirlik ve adaletle ilgili karmaşık soruları gündeme getirdiğini’ söyledi ve ‘şeffaf ve bağımsız bir soruşturmanın kritik önemde olduğunu’ bildirdi. Zeydan, iki videonun yayınlanmasına rağmen el-Veysi'nin hükümetteki rolünün devam etmesinin ‘yönetimin adalet ve hesap verebilirlik konusundaki kararlılığı hakkında rahatsız edici bir mesaj verdiğini’ belirtti.

HTŞ ve El Kaide

HTŞ yıllar önce El Kaide ile bağlarını koparmış olsa da birçok Suriyeli, yetkililerin çeşitli Suriyeli bileşenlere ve uluslararası topluma yönelik güven verici mesajlarına rağmen, grubun bileşenleri dışlayan ve kadınların rolünü marjinalleştiren katı bir dini rejim kurma yolunda ilerlediğinden endişe ediyor.

Suriye Adalet ve Hesap Verebilirlik Merkezi (SJAC) Direktörü, el-Veysi'nin görevden alınması çağrısında bulunarak, adalet bakanı olarak atanmasını bir ‘skandal’ olarak nitelendirdi. “Bu, Suriye'deki ve ötesindeki herkese en kötü mesajı gönderiyor. Bunlar sadece iki video ve işler aslında bundan daha kötü olabilir” diyen SJAC Direktörü, benzer olayların Suriye'deki yeni yönetimin ‘gerçek bir geçiş dönemi adaleti sürecine girmekten’ kaçınmasına yol açabileceğine dair korkularını dile getirdi.

Suriyelilerin öfkesi

Beşşar Esed'in 8 Aralık 2024'te devrilmesinin ardından Şam'ı ziyaret eden uluslararası delegeler, ülkedeki siyasi sürecin kapsayıcı olmasının ve sivil haklar ile temel özgürlüklere saygı gösterilmesinin önemini yineledi.

Her iki video da sosyal medyada Suriyeliler arasında öfkeye yol açtı.

Feminist aktivist Ruveyde Kenan Facebook hesabında şunları yazdı: “Şu anda ihtiyaç duyulan şey Adalet Bakanı Şadi el-Veysi'nin görevden alınmasıdır. Çünkü kendisi Suriye'nin, Suriyelilerin ve Suriyeli kadınların geleceği için bir felakettir.”