Gazze'de ateşkes anlaşmasına dair neler biliniyor?

Gazze'de İsrail bombardımanlarıyla öldürülenlerin sayısı 47 bine yaklaştı (AFP)
Gazze'de İsrail bombardımanlarıyla öldürülenlerin sayısı 47 bine yaklaştı (AFP)
TT

Gazze'de ateşkes anlaşmasına dair neler biliniyor?

Gazze'de İsrail bombardımanlarıyla öldürülenlerin sayısı 47 bine yaklaştı (AFP)
Gazze'de İsrail bombardımanlarıyla öldürülenlerin sayısı 47 bine yaklaştı (AFP)

Gazze savaşında taraflar, ateşkes görüşmelerinin son aşamasına varıldığını bildiriyor. 

Katar Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Macid el-Ensari, müzakerelerin son ayrıntılarının görüşülmesine devam edildiğini söyledi. Anlaşma taslağının Hamas ve İsrail'e gönderildiğini belirten Ensari, "Gazze'de ateşkes, anlaşmaya varıldıktan çok kısa bir süre sonra yürürlüğe girecek" dedi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da "Hamas teklifi kabul ederse, anlaşma tamamlanıp uygulanmaya hazır olacak" ifadelerini kullandı. 

New York Times (NYT), Doha'daki Hamas yetkililerinin, Gazze'deki örgüt liderleriyle iletişime geçerek anlaşmayı ileteceğini fakat bunun zaman alabileceğini yazıyor. Bu komutanlar arasında, İsrail'in saldırısıyla öldürülen eski Hamas lideri Yahya Sinvar'ın kardeşi Muhammed Sinvar da var. 

Ateşkes taslağıyla ilgili bir bilgi henüz paylaşılmadı. Kimliğinin açıklanmaması şartıyla NYT'ye konuşan bir diplomat, muhtemel ateşkesin üç aşamalı olacağını belirtiyor. Bu süreçte İsrail ordusunun kademeli şekilde Gazze'den çekilmesi, Hamas'ın da elindeki rehineleri serbest bırakması öngörülüyor. Bu rehineler, İsrail cezaevinde tutulan Filistinli mahkumlarla takas edilecek. 

İsrailli bir yetkili, ateşkesin yaklaşık 6 hafta sürecek ilk aşamasında Hamas'ın 33 rehineyi bırakacağını söylüyor. Kaynak, İsrail'in de bunun karşılığında yüzlerce Filistinli mahkumu serbest bırakmaya hazır olduğunu belirtiyor. Hamas'ın serbest bırakacağı rehinelerin çoğunun canlı olduğu düşünülüyor.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki saldırısıyla başlayan Gazze savaşında ateşkes görüşmeleri aylardır tıkanmıştı. NYT, Donald Trump'ın 20 Ocak'ta göreve gelmesinin, süreci tekrar hızlandıran unsurlardan biri olduğuna işaret ediyor. 

Kimliklerinin açıklanmaması kaydıyla Times of Israel'e konuşan iki Arap diplomat, Trump'ın Ortadoğu Özel Temsilcisi adayı Steve Witkoff'un, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'yla görüşmesinin ardından süreçte büyük ilerleme kaydedildiğini belirtiyor. 

Diplomatlar, "Joe Biden'ın bir yıl boyunca yapamadığını Trump'ın tek seferde hallettiğini" söylüyor. 

Witkoff, 11 Ocak'ta gittiği İsrail'de Netanyahu'yla bir araya gelmişti. Diplomatlar, görüşmenin "gergin" geçtiğine işaret ediyor.

Diğer yandan BBC'nin aktardığına göre Gazze'de "insani bölge" ilan edilen noktalara mayıstan beri en az 97 kez saldırı düzenlendi. Sivillerin tehlikeden uzak tutulması için kurulan bu bölgelere saldırıların mayıstan beri yoğunlaştığı, bu ay ise en az 22 bombardıman gerçekleştirildiği bildiriliyor.

Independent Türkçe, New York Times, Times of Israel, BBC



Gazze'deki ateşkes hakkında ne biliyoruz?

Deyr el-Belah'taki bir mülteci kampında ateşkes anlaşmasını kutlayan Filistinli bir kız çocuğu, 15 Ocak 2025 (AFP)
Deyr el-Belah'taki bir mülteci kampında ateşkes anlaşmasını kutlayan Filistinli bir kız çocuğu, 15 Ocak 2025 (AFP)
TT

Gazze'deki ateşkes hakkında ne biliyoruz?

Deyr el-Belah'taki bir mülteci kampında ateşkes anlaşmasını kutlayan Filistinli bir kız çocuğu, 15 Ocak 2025 (AFP)
Deyr el-Belah'taki bir mülteci kampında ateşkes anlaşmasını kutlayan Filistinli bir kız çocuğu, 15 Ocak 2025 (AFP)

Gazze Şeridi’nde 15 ayı aşkın bir süredir devam eden kanlı savaşın ardından İsrail ve Hamas dün ateşkes ve esir takası konusunda anlaşmaya vardı.

Anlaşma 19 Ocak pazar günü yürürlüğe girecek. ABD Başkanı Joe Biden ilk aşamanın altı haftayı kapsayacağını açıkladı. Anlaşma tam bir ateşkesi, İsrail güçlerinin Gazze'deki tüm yerleşim bölgelerinden çekilmesini ve Hamas'ın elinde bulunan, aralarında kadın, yaşlı ve yaralıların da bulunduğu bazı rehinelerinin serbest bırakılmasını öngörüyor.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdulrahman bin Cassim Al Sani, anlaşmanın ilk aşamasında Hamas'ın İsrail hapishaneleri ve gözaltı merkezlerindeki Filistinli mahkumların bir kısmı karşılığında aralarında sivil kadınlar, kadın askerler, çocuklar, yaşlılar, hastalar ve yaralıların da bulunduğu 33 İsrailli tutukluyu serbest bırakacağını söyledi.

Katarlı yetkili, açıklamasında şunları söyledi:

“Anlaşmanın 42 günlük ilk aşaması, askeri operasyonların geçici olarak durdurulmasını ve İsrail güçlerinin yoğun nüfuslu yerleşim bölgelerinden doğuya doğru çekilerek Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerindeki sınırlarda konuşlanmasını kapsıyor. Ayrıca, belirli bir mekanizmaya göre esirlerin ve ölenlerin kalıntılarının takası, Gazze Şeridi'nde yerinden edilenlerin ikamet yerlerine geri dönmesi ve hasta ve yaralıların gerekli tedaviyi almaları için Gazze Şeridi’nden çıkışlarının kolaylaştırılmasını da içeriyor.”

Öte yandan ABD Başkanı Joe Biden, İsrail'in rehinelerin serbest bırakılması karşılığında ‘yüzlerce Filistinliyi’ serbest bırakacağını açıkladı.

7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze'de tutulan 94 İsrailliden 33’ünün serbest bırakılması bekleniyor. İsrail ordusu, İsrailli rehinelerden 34'ünün öldürüldüğünü açıkladı

Hamas'a yakın bir kaynak, 33 İsrailli rehinenin çocuk ve kadınlardan başlayarak gruplar halinde serbest bırakılacağını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Times of Israel gazetesinden aktardığı habere göre İsrailli yetkililer, serbest bırakılması kararlaştırılan rehinelerin hepsinin hayatta olduğuna inanıyor, ancak Hamas henüz bunu doğrulamadı

Hamas, geçtiğimiz hafta anlaşmanın ilk aşamasında 34 rehineyi serbest bırakmayı kabul ettiğini açıklamış, ancak İsrail güçleri listedeki kişilerden birinin cesedini bularak toplam sayıyı 33'e düşürmüştü.

Biden, anlaşmanın ilk aşamasında Gazze Şeridi’ne insani yardımların arttırılması ve bunun da ikinci aşama olan ‘savaşın kesin olarak sona erdirilmesi’ amacıyla müzakerelerin yapılmasına olanak sağlaması gerektiğini vurguladı.

ABD, Katar ve Mısır'dan ortak arabulucuların Kahire merkezli bir mekanizma aracılığıyla pazar gününden itibaren Gazze'deki ateşkesi izleyeceğini açıklayan Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Al Sani, anlaşmanın ikinci ve üçüncü aşamalarının birinci aşamanın uygulanması sırasında görüşüleceğini belirtti.

Görev süresinin bitimine günler kalan ABD Başkanı Biden, İsrail'in önümüzdeki altı hafta boyunca savaşın kesin olarak sona ermesini temsil edecek olan ikinci aşamaya geçmek için gerekli düzenlemeleri müzakere edeceğini açıkladı.

İkinci aşama başladığında, erkek askerler de dahil olmak üzere hayatta kalan rehinelerin tamamının serbest bırakılması için bir takas yapılacağını söyleyen Biden, “Geriye kalan tüm İsrail askerleri Gazze'den çekilecek ve bu noktada geçici ateşkes kalıcı hale gelecek” dedi.

Biden, ateşkesin birinci aşamasından ikinci aşamasına geçişle ilgili müzakereler devam ettiği sürece, altı haftadan uzun sürse bile ateşkesin devam etmesi gerektiğini vurguladı.

İsrailli bir yetkili, ateşkes anlaşması açıklanmadan önce yaptığı açıklamada, İsrail'in ‘ölü ve diri tüm rehineler iade edilene kadar Gazze'den ayrılmayacağını’ söyledi.

Hamas'a yakın bir kaynak, İsrail askerlerinin Gazze Şeridi'nin doğusuyla batısını birbirinden ayıran Gazze şehrinin güneyindeki Netzarim Koridoru’ndan çekileceğini, fakat güneyi kuzeye bağlayan ana eksen olan Selahaddin Caddesi’nde konuşlanmaya devam edeceklerini açıkladı.

Kaynağa göre Netzarim Koridoru’nda kameralı bir elektronik kontrol noktası kurulacak ve burada İsrail askerleri bulunmayacak.

Art arda gerçekleşen müzakere turlarında anlaşmazlık yaşanan konular arasında ateşkesin kalıcılığı, İsrail askerlerinin tamamen geri çekilmesi ve Filistin topraklarına yapılacak insani yardımların miktarı yer alıyordu. Bu konularda uzlaşmaya varılıp varılmadığı henüz bilinmiyor.

ABD Başkanı, üçüncü aşamada, esaret altındayken ölen rehinelerin kalıntılarının ailelerine iade edileceğini ve Gazze'nin yeniden inşası için büyük bir plan başlatılacağını söyledi, ancak detay vermedi.

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İsrail ordusunun Gazze'den tamamen çekilmesini ve Hamas'ın savaş sonrasında Gazze Şeridi'nin yönetiminde rol almasına izin vermeyi kategorik olarak reddetti.