Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Burhan yakında geçici hükümeti kurma sözü verdi

Orgeneral Burhan’dan feshedilen Ulusal Kongre Partisi'ne siyasi oyunlardan uzak durması konusunda sert uyarı

Orgeneral Burhan cumartesi günü Port Sudan'da siyasi liderlerle bir araya geldi (Egemenlik Konseyi Facebook sayfası)
Orgeneral Burhan cumartesi günü Port Sudan'da siyasi liderlerle bir araya geldi (Egemenlik Konseyi Facebook sayfası)
TT

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Burhan yakında geçici hükümeti kurma sözü verdi

Orgeneral Burhan cumartesi günü Port Sudan'da siyasi liderlerle bir araya geldi (Egemenlik Konseyi Facebook sayfası)
Orgeneral Burhan cumartesi günü Port Sudan'da siyasi liderlerle bir araya geldi (Egemenlik Konseyi Facebook sayfası)

Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfetttah el-Burhan cumartesi günü yaptığı açıklamada, ilerleyen zamanda ‘geçiş döneminin görevlerini tamamlamak ve tüm ülkeyi isyancılardan temizlemek için devletin kalan askeri işleri tamamlamasına yardımcı olmak’ amacıyla ‘bir bekçi hükümet ya da savaş hükümeti’ olarak adlandırılabilecek bir ulusal yeterlilik hükümetinin kurulacağını açıkladı.

Port Sudan'da Sudan-Sudan diyaloğu için bir yol haritası geliştirmek amacıyla istişarelerde bulunmak üzere siyasi güçlerin liderleriyle bir araya gelen Orgeneral Burhan, hükümeti herhangi bir tarafın müdahalesi olmaksızın yönetecek bir başbakan seçileceğini söyledi. Orgeneral Burhan toplantıda yaptığı konuşmada “Geçiş dönemi sürecini tamamlamak için tavsiyeleri ve sonuçları almalıyız” ifadelerini kullandı.

Toplantıya katılan siyasi güçlerin Sudan’ın tamamında elde edilecek zaferin ayrılmaz bir parçası olacağını ifade eden Orgeneral Burhan, ordunun yanında duran ve orduyu ‘onur savaşında’ destekleyen milli siyasi güçler olarak adlandırdığı güçlerin rolüne övgüde bulunarak “Bu savaştan, eskisinden farklı bir devlet inşa etmek için dersler çıkarmalıyız” şeklinde konuştu.

yhuı8o9
Kuzey Bahri'deki bir petrol rafinerisinin kurtarılmasını kutlayan Sudanlı askerler, 25 Ocak 2025 (Reuters)

Orgeneral Burhan, konuşmasında ayrıca (eski Cumhurbaşkanı Ömer el-Beşir döneminde iktidardaki) feshedilen Ulusal Kongre Partisi'ne (NCP) sert bir uyarıda bulundu. NCP’nin iktidara gelmek istiyorsa siyasi güçlerle yarışması gerektiğini söyleyen Orgeneral Burhan, partiyi siyasi oyunlardan uzak durmaya çağırdı. ‘İsyancılar’ dediği Hızlı Destek Güçleri (HDK) ile silahlarını bırakmadığı sürece müzakere yapılmayacağının altını bir kez daha çizen Orgenral Burhan, aynı zamanda HDK unsurlarının halkın evlerinden ve sivil tesislerden ayrılmaları gerektiğini de belirterek, Tekaddum (İlerleme) Koordinasyonunda yer alan siyasi güçlere karşı isyan eylemlerini desteklemeyi bırakması çağrısında bulundu.

Ülkenin geçici idari başkenti Port Sudan'da siyasi güçlerrle istişare toplantısında yaptığı konuşmada, Kuzey Darfur eyaletinin yönetim şehri el-Faşir’de insani yardımların ulaştırılmasını kolaylaştırılması amacıyla kendilerine Ramazan ayı için ateşkes önerisi yapıldığını belirten Orgeneral Burhan, “Şehir terörist HDK milislerinin kuşatması altındayken herhangi bir ateşkesi kabul etmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

xsdefrt
Sudan'ın sınır beldelerinden el-Kalabat'ta UNHCR’nin denetimindeki bir kampta kalan yerinden edilmiş Sudanlılar (AFP)

Egemenlik Konseyi’ne yakın basın kuruluşlarının aktardığına göre ateşkesin ardından askeri unsurların başkent Hartum ile Darfur ve Batı Kordofan eyaletlerinden çekilmesi ve belirli merkezlerde toplanması gerektiğini belirten Orgeneral Burhan, istişare toplantısı sırasında vatansever bir duruş sergileyen herkese kapının açık olduğunu ifade etti.  Orgeneral Burhan, “Teslim olan ve milli saflarda yer alan herkesi memnuniyetle karşılıyoruz” diye ekledi.

Orgeneral Burhan, konuşmasında ayrıca pasaport ve kimlik belgesi veren resmi kurumlara, pasaport ve kimlik belgesi almak isteyen Sudan vatandaşlarının önüne hiçbir engel çıkarılmaması yönünde talimat verildiğini de açıkladı.

Orgeneral Burhan, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İnsanları fikirlerinden dolayı düşmanlaştırmayacağız. Herkes rejimi eleştirme hakkına sahip, fakat kimseye ülkeyi yok etme ve sabitelerinden ödün verme hakkı verilmedi.”

İstişareler sırasında Şarku’l Avsat'a konuşan kaynaklara göre Orgeneral Burhan, silah bırakan ve Sudan halkına desteğini açıklayan tüm isyancılar ve tüm tarafların uzlaşıya varmasıyla ulusal bir projeye dahil olmak isteyen politikacılar için af çıkarılması olasılığını değerlendirme sözü verdi.



Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
TT

Hamas'ın askeri operasyonları Gazze Şeridi'ndeki ateşkesi nasıl etkiliyor?

 Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)
Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları mensupları (Getty Images)

Hamas'ın Gazze Şeridi'nde İsrail askerlerine karşı yürüttüğü nitelikli askeri operasyonlar, ateşkes müzakereleri ve Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına varma şansı üzerindeki etkilerinin boyutu hakkında soru işaretleri yaratıyor.

Gözlemciler, direniş operasyonlarının ‘İsrail hükümeti üzerinde ateşkes anlaşmasını kabul etmesi için bir baskı kartı’ oluşturduğuna inanıyor ve ‘askeri operasyonların devam etmesinin, özellikle artan sokak baskısıyla birlikte İsrail tarafını ateşkesi kabul etmeye itebileceğini’ belirtiyor.

Mısır, Katar ve ABD öncülüğünde Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşması imzalanması için yürütülen arabuluculuk çalışmaları aksamaya devam ediyor. Gazze şehrinin doğu bölgelerindeki Refah ve Han Yunus'un yanı sıra Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiya'da son zamanlarda sık sık düzenlenen direniş operasyonlarında çok sayıda İsrail askeri öldürüldü ve yaralandı.

Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)Gazze Şeridi'ndeki İsrail askerleri (Arşiv - Reuters)

Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, bu hafta Gazze Şeridi'nin çeşitli bölgelerinde İsrail askerlerinin, tanklarının ve buldozerlerinin hedef alındığını ve İsraillilerin kayıplar verdiğini duyurdu.

Hamas'ın askeri operasyonları, İsrail hükümetinin 19 Mart'ta ateşkes anlaşmasını bozmasından bu yana İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının devam ettiği bir ortamda gerçekleşti.

19 Ocak'ta Hamas ve İsrail uluslararası arabulucuların (Mısır, ABD ve Katar) çabalarıyla Gazze Şeridi'nde bir ateşkes anlaşmasına vardı. Anlaşmanın ilk aşaması 42 gün sürecek ve bu süre zarfında ikinci ve üçüncü aşamaların uygulanması için görüşmeler yapılacaktı. Ancak İsrail tarafı ilk aşamanın sona ermesinin ardından Gazze Şeridi'nde askeri operasyonlarına yeniden başladı.

Uluslararası Filistin Halkının Haklarını Destekleme Komitesi Başkanı Salah Abdulati, Filistin direnişinin operasyonlarının ‘Filistinlilerin haklarını desteklemek ve saldırganlığı durdurmak için devam eden uluslararası baskı ile Gazze Şeridi'ndeki ateşkes sürecini hızlandırdığına’ inanıyor.

Şarku’l Avsat'a konuşan Abdulati, “Askeri operasyonların devam etmesi, Tel Aviv'de devam eden savaşın kayıpları nedeniyle İsrail sokağının baskısı ve protestoları yoluyla İsrail hükümeti üzerinde bir baskı kartı oluşturuyor. Savaşın İsrail hükümetine yüksek maliyeti, onu saldırganlığı uzatma politikalarını yeniden gözden geçirmeye itiyor” ifadelerini kullandı.

Abdulati'ye göre İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik devam eden saldırganlığı karşısında Hamas'ın elinde ‘İsrailli esirler, direniş, uluslararası ve Arap baskıları’ gibi İsrail tarafına yönelik baskı kartları var.

Hamas 7 Ekim 2023'te İsrail yerleşimlerinden yaklaşık 250 kişiyi esir aldı ve İsrail hükümeti 57 esirin bugün halen Gazze Şeridi'nde olduğunu söylüyor.

Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)Yerlerinden edilmiş Filistinliler, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ABD destekli Gazze İnsani Yardım Vakfı'ndan yardım alıyor. (AFP)

Askeri operasyonlar İsrailli karar alıcılar üzerinde bir baskı unsuru oluştursa da uluslararası ilişkiler profesörü Dr. Tarık Fehmi bu operasyonları ateşkes çabalarını ilerletmek için yeterli görmüyor. Fehmi'ye göre bu operasyonlar, İsrail sokağının Netanyahu hükümetine ateşkes anlaşmasını hızlandırması için baskı yapması yoluyla ateşkes süreci için sadece bir katalizör olabilir.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Fehmi, Hamas’ın askeri operasyonlarının ‘ateşkes sürecinde güvenilebilecek tek motor olmayacağına’ ve ‘İsrail tarafı üzerindeki etkilerinin sınırlı olduğuna’ inanıyor. Fehmi, İsrail ve Hamas'ın yakında, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff'un Gazze Şeridi'nde ateşkes için değiştirilmiş önerisine yanıt vereceğini umuyor.

Witkoff kısa bir süre önce Gazze Şeridi'nde 60 günlük ateşkes, halen esir tutulan 57 kişiden 28'inin bin 200'den fazla Filistinli mahkûmla takas edilmesi ve Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini öngören bir öneri sundu.

Gazze Şeridi'ndeki ateşkes, Hamas'ın kalan esirleri ancak İsrail'in savaşı sona erdirmeyi kabul etmesi halinde serbest bırakacağını söylemesi ve Netanyahu'nun Hamas silahsızlandırılmadan ve Gazze Şeridi'nden çıkarılmadan savaşı sona erdirmeyeceğini taahhüt etmesi nedeniyle zorluklarla karşı karşıya.

Fehmi, İsrail'in ‘önümüzdeki dönemde Güney Lübnan'daki gelişmelere ve Yemen'deki Husilerin defalarca bombalanmasının ardından Yemen cephesine odaklanacağını’ düşünüyor. Fehmi, bu gelişmelerin İsrail hükümetini Gazze Şeridi'ndeki durumu sakinleştirmeye itebileceğini ifade etti.