Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre, 2017 yılında DEAŞ militanları tarafından yıkılan sekiz asırlık minaresiyle bilinen Musul'daki en-Nuri Ulu Camii restore edildi.
Restorasyon, Irak'ın ikinci büyük kentinin yıllar süren savaşın ardından yeniden inşasında önemli bir kilometre taşı.
DEAŞ lideri Ebubekir el-Bağdadi 4 Temmuz 2014'te bu caminin minberinden Suriye ve Irak'ın bazı bölgelerinde ‘halifelik’ ilan etti.
Üç yıl sonra militan grup, İslamcı militanları Irak'taki ana kaleleri olan Musul'dan çıkaran ABD destekli Irak harekâtının son haftalarında camiyi yıktı.
Bu kentsel alandaki şiddetli ve uzun süreli savaş, Irak'ın en büyük ikinci kentindeki tarihi yapıların yaygın bir şekilde tahrip edilmesine yol açtı.
Caminin yakınında yaşayan ve minaresine bakan bir terzi dükkânı işleten 70 yaşındaki Mahmud Zunun, kambur minare yıkılmadan önce iki oğlunun öldürüldüğünü söyledi.
Minarenin yıkılışını kendi gözleriyle gördüğünde oğullarının ölümünden daha fazla üzüldüğünü belirten terzi, minarenin restore edilmesinin ve yeniden dimdik ayakta durduğunu görmenin kendisini mutlu ve gururlu hissettirdiğini kaydetti.
Arkasında iki oğlunun fotoğraflarıyla dükkanının içinden konuşan Zunun, eğer hayatta olsalardı minarenin restore edildiğini görmekten gurur duyacaklarını söyledi.
Zunun öğullarının, DEAŞ'a karşı savaş sırasında Mayıs ve Haziran 2017'deki iki saldırıda öldüklerini hatırlayınca gözyaşlarına boğuldu.
Cami ve minare, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO), Avrupa Birliği (AB) ve Irak Eski Eserler ve Miras Kurumu ortaklığında restore edildi.
UNESCO Genel Direktörü Audrey Azoulay, en az 15 ortaktan 115 milyon dolardan fazla bağış toplandığını, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve AB'nin en önde gelen iki ortak olduğunu söyledi.
Azoulay, 5 Şubat'ta cami yakınında restorasyon çalışmalarının tamamlanması münasebetiyle düzenlenen törende yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Minareyi burada arkamda görmek, tarihin geri dönüşü gibi… bu şehrin kimliğinin geri dönüşü gibi...”
Iraklılar 45 metre yüksekliğindeki eğik minareyi ‘el-Hadba’ olarak adlandırıyor.
Cami adını, bugün Türkiye, Suriye ve Irak topraklarını kapsayan bir beylikten gelen ve ilk Haçlı Seferleri'nde savaşmış olan Nureddin Zengi'den alıyor. Cami, ölümünden kısa bir süre önce 1172 ve 1173 yıllarında inşa edilmiş ve bir medreseye ev sahipliği yapmıştır.
Caminin bulunduğu Musul'un Eski Şehri'ndeki taş binaların çoğu Orta Çağ'dan kalmadır. Eski Şehir’de yüzyıllar boyunca üst üste inşa edilmiş dükkanlar, birkaç cami, kilise ve küçük evler bulunur.
ABD Başkanı Donald Trump (Arşiv-AFP)