Hizbullah sokakta anlaşmayı ve hükümeti sınadı

'Barışçıl' oturma eyleminde Lübnan ordusu ile yaralanmalara yol açan çatışmalar yaşandı

Lübnan ordusu dün Beyrut Uluslararası Havaalanı yakınlarında Hizbullah destekçisi protestocuları göz yaşartıcı gazla dağıttı (AP)
Lübnan ordusu dün Beyrut Uluslararası Havaalanı yakınlarında Hizbullah destekçisi protestocuları göz yaşartıcı gazla dağıttı (AP)
TT

Hizbullah sokakta anlaşmayı ve hükümeti sınadı

Lübnan ordusu dün Beyrut Uluslararası Havaalanı yakınlarında Hizbullah destekçisi protestocuları göz yaşartıcı gazla dağıttı (AP)
Lübnan ordusu dün Beyrut Uluslararası Havaalanı yakınlarında Hizbullah destekçisi protestocuları göz yaşartıcı gazla dağıttı (AP)

Hizbullah, İran'a ait bir uçağın Beyrut'taki Refik Hariri Havaalanı’na inişinin engellenmesi üzerine düzenlediği sokak gösterilerinde Cumhurbaşkanı Joseph Avn ve Başbakan Nevvaf Selam hükümetini test etti. Protesto gösterileri ordu ile yaşanan ve yaralanmalara yol açan bir çatışma ile son buldu.

Protestocular, Hizbullah'ın oturma eylemi çağrısına yanıt olarak eski havaalanı yolu üzerindeki Kukudi Köprüsü'ne akın etti. Hizbullah Siyasi Konseyi Başkan Yardımcısı Mahmud Komati, devletin İran’dan yola çıkan uçağın inişini engellemesinin Lübnan'a hakaret olduğunu ve ABD'nin diktalarına ve tehditlerine boyun eğmek anlamına geldiğini söyledi.

Bazı protestocuların havaalanının girişine yaklaşmaya çalışması üzerine Lübnan ordusuyla çatışmalar yaşandı. Protestocuları dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullanan ordu güçleri, havaalanı yolunu her iki yönde de yeniden açarken, oturma eylemini düzenleyen organizatörler, ‘mesajın iletildiğini ve eylemin sona erdiğini’ duyurdu.

Hizbullah'ın barışçıl olarak nitelendirdiği oturma eylemi, Beyrut'taki Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Barış Gücü (UNIFIL) konvoyuna düzenlenen bir saldırının sebep olduğu krizden birkaç saat sonra gerçekleşti. Lübnanlı yetkililer saldırıyla ilgili olarak 25'ten fazla şüpheliyi tutuklayarak krizi hızla çözerken Cumhurbaşkanı Avn, güvenlik güçlerinin ‘ülkedeki istikrarı ve iç barışı bozmaya çalışan hiçbir tarafa müsamaha göstermeyeceğini’ vurguladı.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times