Arap ülkelerinin Gazze'yi yeniden inşa planına ilişkin yeni bilgiler

Gazze Şeridi’nin yeniden inşası için ilk üç yıl içinde 20 milyar dolarlık finansman sağlanması gerekiyor. Plan, Mısır'ın Suudi Arabistan, Ürdün, BAE ve Katar ile birlikte gözden geçirdiği önerisine dayanıyor.

Arap ülkelerinin planı, Gazzelileri yerlerinden etmeden uluslararası tarafların Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına katılmalarını öngörüyor (Reuters)
Arap ülkelerinin planı, Gazzelileri yerlerinden etmeden uluslararası tarafların Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına katılmalarını öngörüyor (Reuters)
TT

Arap ülkelerinin Gazze'yi yeniden inşa planına ilişkin yeni bilgiler

Arap ülkelerinin planı, Gazzelileri yerlerinden etmeden uluslararası tarafların Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına katılmalarını öngörüyor (Reuters)
Arap ülkelerinin planı, Gazzelileri yerlerinden etmeden uluslararası tarafların Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına katılmalarını öngörüyor (Reuters)

Mısır emniyetinden iki kaynak, Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin perşembe gününden sonra Riyad'a gitmesinin beklendiğini söyledi. Kaynaklara göre Sisi'nin Gazze'nin yeniden inşası için bölge ülkelerinin 20 milyar dolara varan mali katkılarda bulunmasını öngören Arap ülkeleri planını görüşmesi bekleniyor.

Arap ülkelerinin, ABD Başkanı Donald Trump'ın bölge liderlerini kızdıran, ABD’nin Gazze Şeridi’ni kontrol etmesi ve Filistinlilerin yerinden edilmesi önerisine karşı savaştan sonra Gazze'yi yeniden inşa etme planını tartışması bekleniyor.

Konuyla ilgili bilgi sahibi dört kaynağa göre Suudi Arabistan, Mısır, Ürdün, Bileşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Katar, 4 Mart'ta Kahire'de yapılması beklenen Arap zirvesine sunmadan önce Riyad'da Arap planını gözden geçirecek ve tartışacaklar.

Ürdün, Mısır, BAE ve Katar gibi Arap ülkelerinin liderlerinin önümüzdeki cuma günü, Trump'ın planına karşı Arap ülkelerinin çabalarına öncülük eden Suudi Arabistan'da bir toplantı düzenlemesi bekleniyor. Ancak bazı kaynaklar, tarihin henüz teyit edilmediğini belirttiler.

Trump'ın Filistinlileri Gazze'den ‘temizleme’, çoğunu Ürdün ve Mısır'a yerleştirme ve Gazze Şeridi'ni ‘Ortadoğu'nun Rivierası’ haline getirme planı Arap ülkelerini alarma geçirdi. Bölgedeki çoğu ülke tarafından son derece istikrarsızlaştırıcı olarak görülen öneri Kahire ve Amman tarafından derhal reddedildi.

Çoğunlukla Mısır’ın önerisine dayanan Arap planı, Hamas'ın katılımı olmadan Gazze'yi yönetecek bir Filistin komitesinin kurulmasını ve Gazzelileri yerinden etmeksizin Gazze Şeridi’nin yeniden inşasına uluslararası tarafların katılımını öngörüyor.

BAE’den üniversite profesörü Abdulhalik Abdullah, Arap ülkelerinin Gazze Şeridi’nin yeniden inşası çabalarına (iki kaynak tarafından verilen olası bir rakam olan) 20 milyar dolar civarında katkıda bulunmasının Trump'ın planı kabul etmesi için iyi bir teşvik olabileceğini söyledi.

Trump'ın finansal işlemlerin adamı olduğunu söyleyen Abdullah, bu yüzden 20 milyar doların onda iyi bir izlenim bırakacağını ve bunun birçok Amerikan ve İsrail şirketine fayda sağlayacağını sözlerine ekledi.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre konuşan Mısırlı kaynaklar, bölge ülkelerinin ödeyeceği mali katkıların boyutuna ilişkin görüşmelerin halen devam ettiğini belirttiler.

Kaynaklar, planın Gazze Şeridi'nin üç yıl içinde yeniden inşasını öngördüğünü de sözlerine ekledi.

ABD'li Senatör Richard Blumenthal pazartesi günü İsrail'e yaptığı bir ziyaret sırasında Tel Aviv'de gazetecilere yaptığı açıklamada, “Arap ülkelerinin liderleriyle, son olarak da Ürdün Kralı 2. Abdullah ile yaptığım görüşmeler, nasıl bir rol üstlenmeleri gerektiği konusunda gerçek bir değerlendirmeye sahip oldukları konusunda beni ikna etti” ifadelerini kullandı.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar, Tel Aviv'in plan sunulduğunda değerlendirmeyi beklediğini söyledi. Ancak Hamas'ın Gazze'yi yönetmeye devam ettiği herhangi bir planın ‘kabul edilemez olacağı’ uyarısında bulunan Sa'ar, “Planı öğrendiğimizde ona göre davranacağız” dedi.



Hamas, Refah ve Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki 5 esiri teslim etti

Hamas mensupları, İsrailli esirleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim etti. (AFP)
Hamas mensupları, İsrailli esirleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim etti. (AFP)
TT

Hamas, Refah ve Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki 5 esiri teslim etti

Hamas mensupları, İsrailli esirleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim etti. (AFP)
Hamas mensupları, İsrailli esirleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim etti. (AFP)

Hamas bugün Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentinde iki esir askerin Uluslararası Kızılhaç Komitesi'ne (ICRC) teslim edilmesinden yaklaşık iki saat sonra Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda üç İsrailli esiri daha teslim etti.

Şarku’l Avsat’ın Filistin Enformasyon Merkezi'nden aktardığına göre Nuseyrat Mülteci Kampı’nda Hamas savaşçıları ve halktan oluşan bir kalabalığın ortasında teslim edilen esirler Eliya Cohen, Omer Shem-Tov ve Omer Wenkert’di.

Hamas daha önce de Tal Shoham ve Avera Mengistu'yu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta ICRC temsilcilerine teslim etti.

Basında yer alan haberlere göre Hamas, altıncı esir olan Hişam es-Seyyid'i Gazze'deki Filistinlilere saygısından dolayı Gazze şehrinde tören yapmadan teslim etmeye karar verdi.

Refah'taki Hamas savaşçıları, ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana yedinci takasın bir parçası olarak iki esiri ICRC temsilcilerine teslim etmeden önce bir platforma getirdi.

İsrail ordusu, serbest bırakılmalarının ardından esirleri ICRC’den teslim aldığını duyurdu. Ordudan yapılan açıklamada, ordu ve Şin-Bet’ten ortak bir gücün ‘serbest bırakılan İsrailli esirleri’ teslim aldığı ve onlara ‘İsrail topraklarına kadar’ eşlik ettiği belirtildi.

Hamas mensupları, İsrailli esirleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim etti. (AFP)Hamas mensupları, İsrailli esirleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim etti. (AFP)

ICRC’ye ait otobüsler, Hamas'ın elindeki esirleri almak üzere bugün Gazze Şeridi'nin Nuseyrat kasabasına ulaştı.

Esir Tal Shoham, takas anlaşması kapsamında bugün Refah'ta Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim edildi. (Reuters)Esir Tal Shoham, takas anlaşması kapsamında bugün Refah'ta Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim edildi. (Reuters)

İsrailli esir Mengistu'nun ailesi, on yıldan fazla süren ‘tahmin dahi edilemez acıların’ ardından serbest bırakılmasını memnuniyetle karşıladı. Aile bireylerinden biri, “Ailemiz 10 yıl beş ay boyunca tahmin bile edilemeyecek acılara katlandı... Tüm bu süre boyunca, geri dönmesini sağlamak için çabalar durmadı. Dualar edildi ve bazen sessizce, sadece bugün yankı bulan çağrılar yapıldı” ifadelerini kullandı.

Hamas mensupları, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta Hamas ile İsrail arasında varılan ateşkes ve esir takası anlaşmasının bir parçası olarak altı esiri Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyelerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Reuters)Hamas mensupları, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta Hamas ile İsrail arasında varılan ateşkes ve esir takası anlaşmasının bir parçası olarak altı esiri Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC) üyelerine teslim etmeye hazırlanıyor. (Reuters)

Daha önceki teslimlerin çoğunda olduğu gibi, Hamas'ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın onlarca mensubu, yağmurlu kış havasında, teslimden önce genellikle esirlere eşlik edilen bir platformun da kurulduğu tören alanını kordon altına aldı

 Yaklaşık on yıl önce Gazze Şeridi'ne giren İsrailli esir Avera Mengistu, Hamas ile İsrail arasında varılan ateşkes ve esir takası anlaşması kapsamında Refah'ta ICRC ekiplerine teslim edilmeden önce (Reuters)Yaklaşık on yıl önce Gazze Şeridi'ne giren İsrailli esir Avera Mengistu, Hamas ile İsrail arasında varılan ateşkes ve esir takası anlaşması kapsamında Refah'ta ICRC ekiplerine teslim edilmeden önce (Reuters)

Hamas dün yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'ni enkaza çeviren 15 aylık yıkıcı savaşın ardından 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasının ilk aşamasının sonunda 1 Mart'a kadar İsrail'e teslim edilmesi gereken son canlı esirler olan altı İsrailli esiri cumartesi günü (bugün) serbest bırakacağını duyurdu.

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim etmeye hazırlanan bir Hamas mensubu (Reuters)Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ta esirleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’ne (ICRC) teslim etmeye hazırlanan bir Hamas mensubu (Reuters)

Filistin Esirler Cemiyeti, 50'si müebbet hapis cezasına çarptırılmış olmak üzere, 602 Filistinli mahkûmun serbest bırakılacağını açıkladı. Cemiyet, mahkumlardan 108'inin Filistin toprakları dışına sınır dışı edileceğini bildirdi.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre Filistin Esirler Cemiyeti, ICRC’nin Hamas saldırısı sırasında kaçırılan Eliya Cohen, Tal Shoham, Omer Shem-Tov ve Omer Wenkert'in yanı sıra yaklaşık on yıldır esir olarak tutulan 36 yaşındaki Hişam es-Seyyid ve 39 yaşındaki Avera Mengistu'yu da teslim alacağını açıkladı.

Esir Omer Shem-Tov'un arkadaşları, takas anlaşması çerçevesinde Hamas tarafından bugün serbest bırakılacak esirler arasında yer alan arkadaşlarının teslim törenini izliyor. (AFP)Esir Omer Shem-Tov'un arkadaşları, takas anlaşması çerçevesinde Hamas tarafından bugün serbest bırakılacak esirler arasında yer alan arkadaşlarının teslim törenini izliyor. (AFP)

Esirlerden Eliya Cohen (27), Tal Shoham (40), Omer Shem-Tov (22) ve Omer Wenkert (23) 7 Ekim 2023'teki saldırıda kaçırıldı.

Ateşkesin başlamasından bu yana İsrail, bin 100'den fazla Filistinli tutuklunun serbest bırakılması karşılığında üçü ölü olmak üzere 22 esiri teslim aldı. Ateşkes anlaşmasının 1 Mart'ta sona erecek ilk aşamasında, İsrail'in hapishanelerinde tuttuğu bin 900 Filistinli tutukluyu serbest bırakması karşılığında Hamas'ın sekizi ölü olmak üzere 33 esiri serbest bırakması öngörülüyor.

Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda İsrailli esirleri ICRC'ye teslim etmeden önce yerlerini alan Hamas mensupları (AP)Gazze Şeridi'ndeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda İsrailli esirleri ICRC'ye teslim etmeden önce yerlerini alan Hamas mensupları (AP)

Ateşkes çatışmaları durdurdu, ancak savaşın kalıcı olarak sona ermesi ihtimali belirsizliğini koruyor.

Hamas, savaşta verdiği ağır kayıplara rağmen Gazze Şeridi'nin kontrolünün halen kendisinde olduğunu göstermeye çalışıyor. Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı’na göre İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki savaşı en az 48 bin kişinin hayatını kaybetmesine, bölgenin büyük bölümünün harap olmasına ve yüz binlerce kişinin yardım tırlarına güvenerek kamplara kaçmak zorunda kalmasına neden oldu. İki taraf, arabulucuların kalan 60 kadar esirin iadesi ve İsrail güçlerinin geri çekilmesi konusunda anlaşmaya varmayı amaçladığını söylediği ikinci aşama görüşmelerine başlamak niyetinde olduklarını söyledi. Ancak anlaşma umutları, ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze Şeridi'ni Filistinlilerden boşaltma ve burayı ‘Ortadoğu’nun Rivierası’ haline getirme önerisinin bölgede yarattığı şokun da etkisiyle Gazze'nin geleceği konusundaki anlaşmazlıkların gölgesinde kaldı.