Deyrizor'un doğu kırsalında İranlı bir milis lideri gözaltına alındı

Toplu infazlarla suçlanan eski Hava Kuvvetleri istihbarat komutanı da gözaltına alındı

Deyrizor'daki Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) milisleri (Arşiv)
Deyrizor'daki Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) milisleri (Arşiv)
TT

Deyrizor'un doğu kırsalında İranlı bir milis lideri gözaltına alındı

Deyrizor'daki Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) milisleri (Arşiv)
Deyrizor'daki Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) milisleri (Arşiv)

Suriye Demokratik Güçleri (SDG) İç Güvenlik Güçleri, Suriye'nin doğusundaki Deyrizor vilayetinde konuşlanan Devrim Muhafızları Ordusu’na (DMO) bağlı İranlı milislerin en önde gelen liderlerinden Medlul el-Aziz'i gözaltına aldı. Bu arada Deyrizor vilayetindeki Kamu Güvenliği Dairesi, 2017 yılında Deyrizor'un batı kırsalında sivillere yönelik saha infazları gerçekleştirmekle suçlanan Esed rejiminin hava kuvvetleri istihbaratıyla bağlantılı eski bir güvenlik yetkilisinin gözaltına alındığını duyurdu.

Asayiş güçlerinden bir askeri güvenlik kaynağı WhatsApp üzerinden Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, İran'ın Suriye'deki kolu olan Medlul el-Aziz'in devrik Suriye rejiminin devrilmesinden sonra ‘saklandığı yerden SDG kontrolündeki bölgelere geldikten günler sonra Deyrizor kırsalındaki Ebu Haşab kasabasını terk etmeye çalışırken’ yakalandığını bildirdi.

axsdcferg
Suriye'nin doğusundaki Deyrizor'da İranlı milislere yakın bir iş adamı olan Medlul el-Aziz (Sosyal medya)

Medlul el-Aziz 2011 yılının başından itibaren Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) gruplarında ve İslamcı oluşumlarda çeşitli görevlerde bulunduktan sonra Esed yanlısı Ulusal Savunma Güçleri’ne katıldı. Daha sonra Hava Kuvvetleri istihbaratı ile uzlaşarak DMO tarafından desteklenen ve mali-askeri destek alan rejim yanlısı bir aşiret milisi kurdu.

Yasadışı kaçakçılık ve sahte para ticareti faaliyetleri sayesinde büyük bir servet biriktirerek eski Halk Meclisi'ne girdi ve burada parasını oy satın almak için kullandı.

xcsdvfgr
Devrik lider Beşşar Esed, petrol ve silah kaçakçılığı yapan el-Katırcı şirketinin yetkilisi Muhammed Bera el-Katırcı ile birlikte (Arşiv)

Medlul el-Aziz'in el-Katırcı ile ilgili kaçakçılık davalarına karıştığı ve el-Katırcı'nın petrol kaçakçılığındaki etkisini arttırmak için el-Hamşo şirketinin ham petrol satın alma ve taşıma işlerinden dışlanmasına yardımcı olduğu iddia ediliyor. Ekim ayında Halk Meclisi Medlul el-Aziz'in dokunulmazlığını kaldırdı ve yolsuzluk suçlamasıyla mahkemeye çağrıldı.

Esed'in devrilmesinden sonra, SDG'ye bağlı İç Güvenlik Güçleri tarafından tutuklanıp hapsedilmeden önce iki ay boyunca akrabalarında saklandı.

Konuyla ilgili olarak Deyrizor'daki Kamu Güvenliği Dairesi, devrik rejimin Hava Kuvvetleri istihbaratında görevli bir güvenlik komutanının gözaltına alındığını duyurdu. Suriye Nahr Medya Ağı salı akşamı yaptığı açıklamada, söz konusu askeri yetkilinin 25 Ağustos 2017 tarihinde eş-Şumaytiye kasabasından beş kişinin infaz edilmesine karıştığını bildirdi. Bunlar arasında, devrik rejim güçlerinin bölgeyi kontrol ettiği dönemde kör olan iki kişi de vardı.

Bu operasyon, Kamu Güvenliği Dairesi güçleri tarafından Deyrizor'da son yıllarda bölgede tanık olunan savaş suçları ve ihlallerine karışanların yanı sıra rejimin kalıntılarını takip etmek için yürütülen bir dizi güvenlik operasyonunun bir parçası.

Diğer yandan Deyrizor'un doğusundaki el-Bukemal kenti sakinleri, gizemli koşullar altında öldürülen bir komutan ve eski İran yanlısı grupların iki üyesine ait üç ceset buldu. Şarku’l Avsat’ın SDG'ye yakın North Press sitesinden aktardığına göre, ‘kasaba sakinleri, el-Bukemal kırsalındaki es-Sukkeriyye mahallesinde terk edilmiş bir evin yakınında başlarından vurularak öldürülen ve aralarında Saad ed-Dandal'ın da bulunduğu İran yanlısı Kudüs grubunun iki üyesinin cesedini buldu.’

El-Bukemal’deki yerel bir kaynak, “Bölge sakinleri dün İran yanlısı Grup 47'nin komutanı Ebu İsa el-Meşhedani olarak bilinen Yusuf el-Yusuf'un cesedini şehir merkezinin dışındaki bir tarım arazisinde buldu” dedi. El-Meşhedani'nin öldürülmesi üzerine öfkeli protestolar patlak verdi ve Kamu Güvenliği Dairesi kasabanın güvenliğini sağlamak için ek kuvvetler gönderdi.



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.