Hamas: Gazze ateşkesinin ikinci aşamasına ilişkin şu anda müzakere yok

Cibaliye'de yıkılan evinin enkazına yıkanmış çamaşırlarını asan Filistinli bir kadın (AP)
Cibaliye'de yıkılan evinin enkazına yıkanmış çamaşırlarını asan Filistinli bir kadın (AP)
TT

Hamas: Gazze ateşkesinin ikinci aşamasına ilişkin şu anda müzakere yok

Cibaliye'de yıkılan evinin enkazına yıkanmış çamaşırlarını asan Filistinli bir kadın (AP)
Cibaliye'de yıkılan evinin enkazına yıkanmış çamaşırlarını asan Filistinli bir kadın (AP)

Hamas şu anda ‘ikinci aşamaya ilişkin herhangi bir müzakere yürütülmediğini’ ve ‘İsrail'in önerdiği gibi birinci aşamanın uzatılmasının kendileri için kabul edilemez olduğunu’ vurguladı.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'tan aktardığı habere göre Hamas Sözcüsü Hazım Kasım, ‘Gazze anlaşmasının ikinci aşaması için müzakerelerin başlatılmamasının sorumluluğunun işgal güçlerine ait olduğunu’ bildirdi.

İsrail ile Hamas arasında Gazze Şeridi'nde varılan ateşkes anlaşmasının ilk aşaması bugün (cumartesi) sona ererken, savaşı sona erdirmesi beklenen ikinci aşamanın koşulları üzerinde henüz bir anlaşmaya varılamadı.

Hamas’ın 7 Ekim 2023'te İsrail’in güneyine saldırmasıyla patlak veren ve 15 ay süren yıkıcı savaşın ardından 19 Ocak'ta başlayan ateşkesin ilk aşaması 42 gün sürdü. Bu aşama, anlaşmada yer alan üç aşamadan biriydi.

İlk aşamada Hamas ve diğer gruplar Gazze Şeridi'nde sekizi ölü olmak üzere 33 İsrailli esiri serbest bıraktı. Buna karşılık İsrail de serbest bırakılması planlanan bin 900 Filistinli mahkûmdan yaklaşık bin 700’ünü hapishanelerinden salıverdi.

Hamas'ın saldırısı sırasında kaçırılan 251 kişiden 58'i halen Gazze Şeridi'nde tutuluyor ve İsrail ordusu bunlardan 34'ünün öldüğünü söylüyor. Hayatta olan esirlerin tamamı erkek ve çoğu otuz yaşın altında.

Han Yunus'ta Ramazan Ayı öncesi alışveriş yapan Filistinliler (AFP)Han Yunus'ta Ramazan Ayı öncesi alışveriş yapan Filistinliler (AFP)

Anlaşmaya göre ikinci aşamaya ilişkin müzakerelerin ilk aşama sırasında başlaması gerekiyordu. Ancak Katar, Mısır ve ABD'nin arabuluculuk yaptığı anlaşmanın ihlal edildiğine dair karşılıklı suçlamalar bu süreci sekteye uğrattı.

Kalan esirlerin, İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden tamamen çekilmesini ve savaşın durdurulmasını içeren ikinci aşamada iade edilmesi bekleniyor. Hamas bu aşamada tüm esirleri ‘bir kerede’ iade etmeye hazır olduğunu açıkladı.

Üçüncü aşama ise Birleşmiş Milletler (BM) tarafından 53 milyar dolardan fazla tutacağı tahmin edilen devasa bir proje olan Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına ayrılmış durumda.

İsrail medyası Başbakan Binyamin Netanyahu'nun Kahire'ye müzakereler için bir heyet gönderdikten sonra Gazze ateşkesini görüşmek üzere bir güvenlik toplantısı düzenleyeceğini bildirdi.

Bu sabah itibariyle söz konusu müzakereler ya da Hamas'ın müzakerelere katılmak üzere bir heyet gönderip göndermediği konusunda herhangi bir ayrıntı açıklanmadı.

Uluslararası Kriz Grubu (ICG) analistlerinden Max Rodenbeck, ilk aşama biter bitmez ikinci aşamanın başlayacağı ihtimalini dışladı. AFP'ye konuşan Rodenbeck, “Ateşkesin çökmeyeceğini düşünüyorum” dedi.



Suriyeliler, Ramazan’a nakit sıkıntısıyla girdi

Suriye ekonomisi likidite sorunuyla boğuşuyor (Reuters)
Suriye ekonomisi likidite sorunuyla boğuşuyor (Reuters)
TT

Suriyeliler, Ramazan’a nakit sıkıntısıyla girdi

Suriye ekonomisi likidite sorunuyla boğuşuyor (Reuters)
Suriye ekonomisi likidite sorunuyla boğuşuyor (Reuters)

ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times (NYT), Suriyelilerin Ramazan’ı nakit sıkıntısıyla geçireceğini yazıyor. 

Haberde, Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) yönetiminin günlük nakit çekme işlemlerine büyük sınırlamalar getirdiği, bu nedenle Ramazan öncesinde banka önlerinde uzun kuyruklar oluştuğu yazılıyor. 

Bankalarda günlük para çekme limiti 200 bin Suriye lirası (yaklaşık 550 TL) olarak belirlendi. 56 yaşındaki Süleyman Davud, bu miktarın yetersiz olduğunu söylüyor:

Bununla belki 1,5 kilo et alabilirsiniz. Ama ekmek, meyve ve sebzeyi nasıl alacağız?

75 yaşındaki Raif Ganim de Ramazan Bayramı’nda çocuklara hediye vermenin imkansız hale geldiğini belirtiyor: 

Bayramı nasıl kutlayacağız, çocuklara nasıl hediye alacağız?

NYT, HTŞ yönetiminin Suriye piyasasını ithal ürünlere açtığına, ekmek üretimine devlet desteğini kaldırdığına ve binlerce kamu çalışanını işten çıkardığına dikkat çekiyor. Sübvansiyonların iptal edilmesiyle ekmek fiyatlarının 10 kat arttığı aktarılıyor. 

Nakit para üzerine kurulu bir ekonomik sistemde para çekme limitlerinin düşürülmesinin ciddi sorunlara yol açtığı ifade ediliyor. ATM’lerden geçinecek kadar para çekmenin “Suriyeliler için yarı zamanlı bir işe dönüştüğü” yazılıyor.

Washington merkezli düşünce kuruluşu New Lines Enstitüsü’nden Karam Shaar, Suriye’nin yaşadığı ekonomik krizi şöyle değerlendiriyor:

Ülkede gerçekten de yeterli banknot yok. Bir likidite krizindeler. Merkez Bankası’nın mevcut para politikası kesinleşmiş değil, tutarlı da görünmüyor.

Birleşmiş Milletler verilerine göre Suriyelilerin yüzde 90'ından fazlası yoksulluk içinde yaşıyor ve her dört kişiden biri işsiz. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın 22 Şubat’ta yayımladığı raporda, ekonominin toparlanmasının en az 55 yıl sürebileceği belirtilmişti. 

60 yaşındaki emekli subay Mahmud Embarak, yeni yönetimin emekli maaşını kestiğini ve zor durumda kaldığını söylüyor:

Sahuru iptal etmek zorunda kalacağız. Geçmişteki kadar neşeli bir Ramazan olmayacak.

HTŞ liderliğindeki isyancıların 27 Kasım'da başlattığı saldırılar, 8 Aralık'ta Beşar Esad rejiminin devrilmesiyle sonuçlanmış, Esad ailesi Rusya'ya kaçmıştı.

Independent Türkçe, New York Times, Arab News