Irak'taki İsrailli-Rus rehineyle ilgili anlaşma İran üzerinde baskı yaratıyor

ABD, tutukluların serbest bırakılması önerisini reddetti

İsrailli-Rus akademisyen Elisabeth Tsurkov’un 2017 mayısında İstanbul'a ziyaretinden (AFP)
İsrailli-Rus akademisyen Elisabeth Tsurkov’un 2017 mayısında İstanbul'a ziyaretinden (AFP)
TT

Irak'taki İsrailli-Rus rehineyle ilgili anlaşma İran üzerinde baskı yaratıyor

İsrailli-Rus akademisyen Elisabeth Tsurkov’un 2017 mayısında İstanbul'a ziyaretinden (AFP)
İsrailli-Rus akademisyen Elisabeth Tsurkov’un 2017 mayısında İstanbul'a ziyaretinden (AFP)

Washington, Arap ülkelerinden birinin başkentinde yapılan arabuluculuğun başarısız olmasının ardından, Irak'ta kaçırılan İsrailli-Rus akademisyen Elisabeth Tsurkov’un serbest bırakılması için fidye ödenmesi ve esir takasının da dahil olduğu bir anlaşmaya varmayı reddetti.

Kaynaklar, 2023 yılının mart ayında Bağdat'ta kaybolan ve Ketaib Hizbullah tarafından kaçırıldığı öne sürülen akademisyen Elisabeth Tsurkov’un serbest bırakılmasını sağlayacak bir anlaşmayı ele almak üzere geçtiğimiz şubat ayının sonlarında ABD’li ve Iraklı müzakereciler arasında bir görüşme gerçekleştiğini bildirdiler.

ABD'li yetkililer, görüşme sırasında aralarında Lübnan Hizbullah'ı için çalışan bir kaptanın da bulunduğu Irak ve Lübnan'daki İran yanlısı tutukluların serbest bırakılması için 200 milyon dolara kadar fidye ödenmesi teklifini reddetti.

Şarku’l Avsat'ın Tsurkov'un serbest bırakılması için yürütülen müzakerelere katılan onlarca kişiyle yaptığı görüşmelere göre kaçırılan İsrailli-Rus akademisyen Bağdat'ın silahlı grupları feshetme planlarının kırılganlığına dair ‘güçlü bir örnek’ teşkil ediyor.

Kaynaklar, Tsurkov'un tutuklularla takas edilmesinin reddedilmesinin İran'ın baskı altında olduğunu ve Irak'taki nüfuzunu kaybetmek istemediğini gösterdiğini söylediler.

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, Irak hükümetinin Tsurkov'un bir an önce serbest bırakılmasını sağlaması gerektiğini belirtti.

Iraklı bir yetkili, Bağdat hükümetinin Tsurkov vakasını ‘yasal çerçevelere göre’ ele aldığını ve (Iraklı) bir güvenlik kuruluşunun kaçırılan akademisyenin kısa sürede serbest bırakılması için ‘dost taraflarla’ temasa geçmekle görevlendirildiğini doğruladı.



Sudan kapsamlı bir siyasi süreç için istişarelerin başladığını duyurdu

Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf (Sosyal medya)
Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf (Sosyal medya)
TT

Sudan kapsamlı bir siyasi süreç için istişarelerin başladığını duyurdu

Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf (Sosyal medya)
Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf (Sosyal medya)

Sudan Dışişleri Bakanı Ali Yusuf dün yaptığı açıklamada, ülkenin yeniden inşasına odaklanacak olan geçiş döneminde ülkeyi yönetecek ulusal yeterliliklere sahip bir hükümetin kurulması amacıyla kapsayıcı bir siyasi sürecin başlatılması için istişarelerin başladığını duyurdu.

Yusuf, geçici idari başkent Port Sudan'da Avrupa Birliği'nin (AB) Afrika Boynuzu Özel Temsilcisi Annette Weber ile AB kurumlarının istikrar ve kalkınmanın sağlanmasına katkıda bulunmak üzere Sudan ile iş birliğine hazır olup olmadıklarını görüştü.

Dışişleri Bakanı, AB tarafından yayınlanan ve Sudan'da paralel bir hükümetin kurulmasını reddeden açıklamayı överken, askeri durumdaki gelişmeleri ve Sudan hükümetinin savaşı sona erdirmek için sarf ettiği çabaları anlattı.

Weber, AB'nin Sudan'da dışlama ve ayrımcılık olmaksızın kapsayıcı bir siyasi sürece tam desteğini yineleyerek Afrika Boynuzu'nda önemli bir ülke olan Sudan'da güvenlik ve istikrarın önemini vurguladı.

Afrika Birliği

Afrika Birliği (AfB) çarşamba günü Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ve müttefiklerinin Sudan'da paralel bir hükümet kurma çabalarından duyduğu ‘derin endişeyi’ dile getirerek, bu hareketin yaklaşık iki yıldır savaş halinde olan ülkeyi ‘büyük bir bölünme’ ile tehdit ettiği uyarısında bulundu.

sadfgthy
Geçtiğimiz ay Addis Ababa'da düzenlenen zirve sırasında 55 Afrika Birliği ülkesinin bayrakları (AFP)

HDK ve müttefikleri geçtiğimiz ay Nairobi'de bir kuruluş tüzüğü imzalayarak kontrol ettikleri bölgelerde barış ve birlik hükümeti kurma niyetlerini ifade ettiler. Ayrıca ‘herhangi bir kültürel, etnik, dini veya bölgesel önyargı olmaksızın özgürlük, eşitlik ve adalete dayalı sivil, demokratik, merkezi olmayan bir devlet inşa etme’ sözü verdiler. Mart ayı başında aynı taraflar bir geçiş anayasası imzaladılar. AfB, tüm üye devletlere ve uluslararası topluma ‘Sudan Cumhuriyeti'ni veya kurumlarını bölmeyi ve topraklarının bir kısmını yönetmeyi amaçlayan herhangi bir paralel hükümeti veya oluşumu tanımama’ çağrısında bulundu. AB de salı günü yaptığı açıklamada, paralel hükümetin Sudan'ın demokratik hedeflerini tehdit ettiğini belirterek, Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi'nin geçen hafta yaptığı açıklamayı yineledi.

Batıdaki çatışmalar

Kuzey Kordofan eyaletinin başkenti el-Ubeyd'de HDK tarafından yapılan topçu atışlarında onlarca kişi öldü ve yaralandı. Kuzey Darfur'un başkenti el-Faşir'deki 6. Piyade Tümeni, ordunun, HDK'ye karşı tüm eksenlerde caydırıcı operasyonlar yürütmeye devam ettiğini doğrulayarak, bu durumun tamamen çözülmesini ve eyalette ve Sudan'ın tüm bölgelerinde güvenlik ve istikrarın yeniden tesis edilmesini istedi.

scdfgth
Önceki bombardımanların el-Faşir kenti üzerindeki etkileri (Sosyal medya)

Tümen yaptığı açıklamada, hava savunma birimlerinin insansız hava araçları (İHA) aracılığıyla Tip 23 topla donatılmış dört çeker bir aracı imha etmeyi başardığını, ayrıca diğer üç savaş aracını tüm askeri teçhizatı ve savaşçılarıyla birlikte ele geçirdiğini ve askeri araçların bakımı için kullanılan bir atölyenin imha edildiğini bildirdi.

Zırhlı topçu birlikleri, el-Faşir'in doğusundan batısına doğru kaçmaya çalışan silah, mühimmat ve yedek parça yüklü bir traktörü imha ederek başarılı bir operasyon gerçekleştirdi ve bu süreçte sekiz HDK savaşçısı öldürüldü. Tümen, makineli tüfek ve mühimmatla donatılmış bir dizi savaş aracının ele geçirildiği el-Faşir'in mahallelerinde tarama operasyonları gerçekleştirdi. El-Faşir'deki bir dizi hayati bölgeyi hedef alan gelişigüzel ateşte 5 çocuğun öldüğü ve 4 kadının ağır yaralandığı açıklandı.

Başkentteki çatışmalar

Başkent Hartum'da ordu güçleri Doğu Nil bölgesini Hartum'a bağlayan ana köprüleri kontrol altına almak için çeşitli eksenlerden yavaş yavaş ilerlemeye devam ederken, HDK başkentteki dar alanlara çekiliyor.

Son günlerde ordu, Doğu Nil'deki el-Hac Yusuf mahallelerinin kontrolünde önemli ilerleme kaydederken, zırhlı birlikler de Hartum'un güneyindeki bazı yerleşim bölgelerinde mevzilenme operasyonları yürütmeye devam etti. HDK, Hartum'un doğu ve güneyindeki mahallelerin yanı sıra başkanlık sarayı ve ordu karargahının batı kısmını kontrol altında tutmaya devam ediyor.

xcdvfg
Hartum'daki çatışmalardan bir sahne (Arşiv - AFP)

BM'nin ‘Afrika kıtasında eşi benzeri görülmemiş bir insani kriz’ olarak tanımladığı Sudan ordusu ile HDK arasındaki savaş, on binlerce kişinin ölümüne ve 12 milyondan fazla insanın yerinden edilmesine neden oldu. HDK'nin orduya entegrasyonu konusundaki anlaşmazlıkların yol açtığı savaş Sudan'ı parçaladı. Ordu şu anda ülkenin doğusunu ve kuzeyini kontrol ederken, HDK ülkenin batısındaki Darfur bölgesinin çoğunu ve güneyin bir kısmını kontrol ediyor.