Esed'in Suriye'ye dönüşü

Ahmed eş-Şara liderliğindeki hükümet, kendisine yakın gruplardan bile olsa suç unsurlarının hesap vermesini sağlamak için kararlılıkla çalışmalıdır

Adra şehrinde devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i tasvir eden bir duvar resmi kurşun delikleriyle deforme olmuş 25 Aralık 2024 (AFP)
Adra şehrinde devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i tasvir eden bir duvar resmi kurşun delikleriyle deforme olmuş 25 Aralık 2024 (AFP)
TT

Esed'in Suriye'ye dönüşü

Adra şehrinde devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i tasvir eden bir duvar resmi kurşun delikleriyle deforme olmuş 25 Aralık 2024 (AFP)
Adra şehrinde devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i tasvir eden bir duvar resmi kurşun delikleriyle deforme olmuş 25 Aralık 2024 (AFP)

Saad bin Tifle el-Acmi

Suriye hükümet güçlerine bağlı unsurların öldürülmesine dair sızdırılan acı verici görüntüleri, Suriye'nin kıyı kesimlerinde Alevilere yönelik onlarca veya yüzlerce kişinin öldürüldüğü mezhepçi katliamlara dair daha da korkunç ve acı görüntüler izledi. Bazı kaynaklar binlerce sivil Alevi kurbanın varlığından, binlercesinin de komşu Lübnan'a göç ettiğinden bahsediyor.

Beşşar Esed'in devrilip gitmesinin ardından mevcut rejimin kırılganlığını ele alan, on yıllardır süren baskı, zulüm, öldürme, işkence, yerinden etme, sürgün ve yıkımın ardından hâlâ emekleme aşamasında olan bir devlet için kaos, güvenlik, siyasi ve askeri boşluktan uzak olmayan bir geçiş evresinde, yaşananları normal ve talihsiz bir durum olarak anlamaya veya haklı çıkarmaya çalışan açıklamalar yapılabilir. Bu utanç verici vahşetin arkasında disiplinsiz grupların olduğu, bu suçların bir kısmının, mezhepsel iç savaşı ateşlemek için çaresiz bir girişimde bulunan aynı rejimin kalıntıları tarafından işlendiği, videoların bir kısmının rejimin kalıntıları tarafından bizzat hazırlandığı söylenebilir. Parmaklar suçlamak amacıyla müttefiki Beşşar Esed'in kaçması ile zehri yudumlayan, sadece Suriye'de değil, halkının parasını Hizbullah'a harcadığı Lübnan'da da inşa ettiği her şey yıkılan, harabeye dönen İran'a da yöneltilebilir.

Devrimin patlak vermesinden bir yıl sonra, Ocak 2012'de yazdığım bir makalede şöyle yazmıştım: “Rejim, olayların gidişatını mezhepçiliğe doğru saptırmak ve bunu Suriye'nin bütün şehir, köy, kasaba ve mezralarında bir çerçeveye dönüştürmek için çalışacaktır. Suriye'yi yakıp yıkacak ancak rejimin kalıntılarını koruyacak parçalanmış bir kaos içinde rejimin devamı için Lübnanlaştırma, çaresiz bir hayatta kalma çabasının son çaresi olacaktır.”

Aynı yılın Şubat ayındaki bir başka yazımda, Beşşar rejiminin “Alevi, Hristiyan ve Dürzi azınlıkları seferber ederek ve onları Sünnilerin gelip kendilerini katledeceği söylemiyle korkutarak, en büyük oyuncularının Suriye içinde olmasına bahse girdiği bir kaos senaryosu dahilinde işleri yönetmeye çalıştığını” eklemiştim.

Suriye'de yaşananlar hiçbir bahaneyle meşrulaştırılamaz ve Ahmed Şara başkanlığındaki Suriye geçiş hükümeti verdiği söz doğrultusunda kararlılıkla hareket etmelidir. Hükümet, Suriye’nin tüm Suriyelilerin olduğunu söyledi ve suçluların, kendisine yakın gruplardan veya Heyet Tahrir eş-Şam'dan olsalar bile, hesap verecekleri sözünü verdi. Sayın Şara, Kürt Ensarul İslam, Çeçen Ecnadu'l Kavkaz ve Orta Asya cumhuriyetlerinden gelen Türkistan İslam Partisi gibi Suriyeli olmayan unsurları dağıtıp sınır dışı ederek işe başlamalıdır.

Adaletsizliğin geri dönüşü Esed rejiminin geri dönüşüdür. Halkının Esed rejimine muhalefeti ve her yerde iyilik güçlerine verdiği destek; adaletsizliğe, zulme, öldürmeye, tiranlığa ve mezhepçiliğe dayalı suçlara karşı bir muhalefetti. Esed'in Şebbihalarının uygulamalarını farklı sloganlarla tekrarlamak, bu kez Şebbihaların ve katillerin mezhepleri farklı olsa bile, onların çirkinliğini veya Esedçi doğasını değiştirmez.

Suriye'den gelen haberlerin hepsi kanlı ve utanç verici değildi. Mazlum Abdi liderliğindeki Kürt Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Ahmed eş Şara liderliğindeki Şam hükümeti arasında, SDG'nin Suriye devleti çatısı altında yer almasını öngören bir anlaşma da imzalandı. Anlaşma ayrıca Suriye'nin yeniden birleşmesi, 14 yıl boyunca baskı ve zulüm nedeniyle yaşadığı parçalanmanın yaralarının sarılması umudunu müjdeliyor. SDG'nin kuzeydoğuda kontrolündeki bölgeleri Şam'daki merkezi devlete devretmesini öngörüyor. Belki bu tarihi anlaşma ruhları yatıştırır, insanlara güven verir ve yeni Suriye için daha iyi bir gelecek umudunu yeşertir. Ancak tüm bu imzalardan daha önemli olan, Esed rejiminin tüm iğrenç mezhepsel uygulamalarına sert bir darbe indirerek Esed'in dönüşünü engellemektir.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.



Trump'tan Husilere karşı ‘geniş çaplı’ saldırı emri

ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de belirtilmeyen bir noktada Husilere yönelik askeri operasyonları izliyor. (Beyaz Saray - Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de belirtilmeyen bir noktada Husilere yönelik askeri operasyonları izliyor. (Beyaz Saray - Reuters)
TT

Trump'tan Husilere karşı ‘geniş çaplı’ saldırı emri

ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de belirtilmeyen bir noktada Husilere yönelik askeri operasyonları izliyor. (Beyaz Saray - Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de belirtilmeyen bir noktada Husilere yönelik askeri operasyonları izliyor. (Beyaz Saray - Reuters)

Husilere bağlı Sağlık Bakanlığı tarafından bugün açıklanan yeni ve kesinleşmemiş rakamlara göre, ABD'nin Yemen'de Husilere karşı düzenlediği hava saldırılarında ölenlerin sayısı 31'e yükseldi.

Bakanlık Sözcüsü Enis el-Esbahi X platformunda yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Sana, Saada vilayeti, el-Beyda ve Radaa'daki sivil yerleşim bölgelerini hedef alan ABD saldırısında hayatını kaybedenlerin sayısı 31’e, yaralıların sayısı ise çoğu çocuk ve kadın olmak üzere 101’e ulaştı. Bu veriler elimize ulaşan ilk rakamlar. Kurbanların bulunması için arama çalışmaları halen devam ediyor.”

DWFRGTH
ABD Başkanı Donald Trump, Yemen'de Husilere yönelik yürütülen askeri operasyonları takip ediyor. (Beyaz Saray - Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump dün Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada, orduya Yemen'deki Husilere karşı kararlı ve güçlü bir askeri operasyon başlatma emri verdiğini belirterek, Husilerin ‘gemilere ve uçaklara karşı korsanlık, şiddet ve terör uyguladığını’ kaydetti.

Trump, “Husilerin saldırıları nedeniyle Amerikan bandıralı bir ticaret gemisinin Süveyş Kanalı, Kızıldeniz ya da Aden Körfezi'nden güvenli bir şekilde geçememesinin üzerinden bir yıldan fazla zaman geçti. Hiçbir terörist güç ABD gemilerinin dünyanın dört bir yanındaki su yollarında özgürce seyretmesini engelleyemeyecektir” ifadelerini kullandı.

Trump ordunun Husi liderlerini, üslerini ve füze savunma sistemlerini hedef aldığını söyledi.

Trump, Husilere gönderdiği mesajda şunları söyledi: “Saldırılarınız bugünden itibaren durmalı. Amerikan gemilerine yönelik saldırılara müsamaha göstermeyeceğiz ve hedefimize ulaşana kadar ölümcül güç kullanacağız.”

Trump, Husilerin başlıca destekçisi olan İran'ı Husilere desteğini sürdürmemesi konusunda uyararak, İran'ın ABD'yi tehdit etmesi halinde “Amerika sizi tamamen sorumlu tutacak ve bu konuda hiç de nazik olmayacağız” dedi.

DAFVGRT
Yetkililer, ABD saldırılarının kısmen Kızıldeniz'deki Harry S. Truman uçak gemisinden kalkan uçaklar tarafından gerçekleştirildiğini söyledi. (CENTCOM)

Bir yetkilinin günlerce ve muhtemelen haftalarca sürebileceğini söylediği saldırılar, Trump'ın göreve geldiği ocak ayından bu yana ABD'nin Ortadoğu'daki en büyük askeri operasyonu. Söz konusu saldırılar, ABD'nin nükleer programı konusunda müzakere masasına oturtmaya çalıştığı Tahran üzerindeki yaptırım baskısını arttırdığı bir dönemde gerçekleşiyor.

XSCDFRGT
ABD Başkanı Donald Trump'ın Yemen'deki Husilere karşı askeri saldırılar başlatmasının ardından bir gemi açıklanmayan bir yere füze ateşliyor. (Reuters)

Saldırılar, Husilerin Kızıldeniz, Umman Denizi, Babu’l Mendeb Boğazı ve Aden Körfezi'nde seyreden İsrail gemilerine yönelik saldırıları yeniden başlatma niyetlerini açıklamalarından birkaç gün sonra gerçekleşti ve ocak ayında Gazze ateşkesiyle başlayan göreceli sükûnet dönemini sona erdirdi.

ABD saldırıları aynı zamanda Trump'ın İran'ın nükleer programı konusunda görüşmelerde bulunmak üzere İran Dini Lideri Ali Hamaney'e gönderdiği mektuptan birkaç gün sonra gerçekleşti.

Kara işgali yok

ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) dün yaptığı açıklamada, kuvvetlerin ABD çıkarlarını savunmak üzere Yemen genelinde Husilere karşı geniş çaplı bir operasyon başlattığını duyurdu. X platformunda yapılan açıklamada, saldırıların aynı zamanda ‘düşmanları caydırmayı ve seyrüsefer özgürlüğünü yeniden tesis etmeyi’ amaçladığı belirtildi.

قوات #القيادة_المركزية_الأمريكية (#سنتكوم) تشن عملية واسعة النطاق ضد الحوثيين المدعومين من إيران في اليمن

في 15 مارس/آذار، بدأت القيادة المركزية الأمريكية سلسلة من العمليات التي شملت ضربات دقيقة ضد أهداف الحوثيين المدعومين من إيران في مختلف أنحاء اليمن، وذلك للدفاع عن المصالح… pic.twitter.com/yOGASY5DYl

— U.S. Central Command (@CENTCOMArabic) March 15, 2025

 

Axios'un aktardığına göre ABD'li bir yetkili, ABD'nin Husilere yönelik saldırılarının günlerce ya da haftalarca sürebileceğini söyledi.

CNN'in resmi bir kaynaktan aktardığına göre ABD Yemen'i karadan işgal etmeyecek ya da oraya asker göndermeyecek, bunun yerine stratejik hedeflere bir dizi saldırı düzenleyecek.

العمليات التي تنفذها #القيادة_المركزية_الأمريكية (#سنتكوم) ضد الحوثيين المدعومين من إيران مستمرة... pic.twitter.com/7SptJ1sEbB

— U.S. Central Command (@CENTCOMArabic) March 15, 2025

 

CNN, Husilere karşı önümüzdeki birkaç hafta içinde daha fazla eylem beklendiğini, ancak bunun bugünkü saldırı dizisinin neden olduğu hasarın değerlendirilmesine bağlı olduğunu bildirdi.

Kanalın bir başka yetkiliden aktardığına göre Husilere yönelik bugünkü saldırıların planlanması uzun zaman aldı, çünkü hedefler hakkında gerekli bilgileri toplamak için yeterli zamana ihtiyaç vardı.

‘Büyük ölçekli’ saldırılar

New York Times (NYT) dün, ABD'nin Yemen'de Husilerin kontrolündeki bölgelerde onlarca hedefe ‘geniş çaplı’ askeri saldırılar düzenlediğini duyurdu.

Husilere bağlı Al-Masirah TV, ABD'nin Saada şehrinin kuzeyindeki Kahza bölgesine ve Yemen'in Hacca vilayetindeki Mubin bölgesine hava saldırıları düzenlediğini bildirdi.

CDFGTH
Yemen'deki Husileri hedef alan askeri saldırılar sırasında ABD ordusu tarafından yayınlanan bir fotoğraf (CENTCOM)

NYT’ye göre ABD ve İngiltere'nin düzenlediği sekiz hava saldırısında Yemen'in el-Beyda vilayetindeki Mukayris ve el-Kureyşiye bölgeleri hedef alındı.

Al-Masirah TV daha önce de Yemen'in Dhamar vilayetinde iki bölgenin hedef alındığını bildirmişti.

NYT, “Hava ve deniz saldırıları, Kızıldeniz'deki uluslararası nakliye yollarını açmak amacıyla radarları, hava savunma sistemlerini, füze sistemlerini ve insansız hava araçlarını (İHA) hedef alıyor” bilgisini paylaştı.

EFRTGY
Yemen'in başkenti Sana'ya düzenlenen hava saldırısının ardından dumanlar yükseliyor (EPA)

Şarku’l Avsat’ın NYT’den aktardığına göre ABD'li yetkililer Husilere yönelik hava saldırılarının birkaç gün sürebileceğini ve Husilerin tepkisine bağlı olarak yoğunlaştırılabileceğini belirtti. Yetkililer, ‘Yemen'deki askeri operasyonun aynı zamanda Husileri destekleyen İran'a bir uyarı göndermeyi amaçladığını’ aktardı.

SCDFVGRT
ABD'nin Sana'ya düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AP)

NYT, Trump'ın Husilerin Yemen'in kuzeyinde bulunan bölgeler üzerindeki kontrollerini ellerinden almak için yoğun bir askeri harekât başlatma stratejisini ‘henüz onaylamadığını’ ifade etti.

Söz konusu saldırılar, İsrail'in Gazze Şeridi'ne uyguladığı ablukaya karşılık olarak Husilerin Yemen açıklarında İsrail gemilerine yönelik saldırılarını yeniden başlattığını duyurmasından günler sonra geldi.

İran destekli Husilerin saldırıları, İsrail ile Hamas arasında ocak ayında yürürlüğe giren ateşkes anlaşmasından bu yana durmuştu.